Op de Waterhoeve
Honderd en vierde jaargang.
1902.
WOENSDAG
29 JANUARI.
Stadsberichten.
NO» 13. ®e«<e blad.
FEUILLETON.
NV. Heimbwrg.
Vertaling van HERMINA.
ALKIMAARSGHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaak ff 0,8©franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nnmmers 3 ets.
Prjjs der gewone advertentlën t
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.}
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
8c ZOONVoordam C 9.
Telefoonnummer 3.
KENNISGEVING.
Het HOOFD van het Plaatselijk Bestuur te Alkmaar
brengtop grond van artikel 1 der wet van 22 Mei
1845 (Staatsblad No, 22) ter kennis der ingezetenen
dat bij hem ineekomen en aan den Ontvanger der Rijks
directe belastingen binnen deze gemeente ter invordering
is overgegeven
het kohier der bedrijfsbelasting No. 10, voor het dienst
jaar 1901/2, executoir verklaard door den Directeur
der directe belastingen in Noordholland te Amsterdam
den 24 Januari 1902;
dat ieder verplicht is zijn aanslag, op de bij de Wet
bepaalde wijze, te voldoen en dat heden ingaat de termijn
van zes weken, binneu welken daartegen bezwaarschriften
kunnen worden ingediend.
Het Hoofd van het Plaatselijk Bestuur voornoemd,
G. R I P P IN G.
Alkmaar, den 27 Januari 1902.
H. J. Schaper.
Zondag, 26 Januari, werd in hot lokaal Harmonie''
alhier eene openbare vergadering gehouden door de Ar-
beiderskiesvereeniging, waarin de heer Schaper uit Gronin
gen optrad met het onderwerpHet christelijk, kapita
listisch, militairistisch Kabinet.
De vergadering, die goed bezet mocht heeten werd
geopend door den heer Ui enbosch, die er aan herinnerde,
dat in den grooten verkiezingsstrijd van dezen zomer
hier door den heer Oosterbaan werd gesproken, naar aan
leiding van de vraag: Waar gaan we heen? Velen
zullen toen zeker onvoldaan huiswaarts zijn gekeerd
men bleef in het duister en wist niet veel meer, dan
dat we konden verwachten een ministerie op Chris-
telijken grondslag. Van Christelijke zijde werd den arbei
ders wel voorgespiegeld, dat hunne belangen bij zulk een
kabinet in volkomen vertrouwde handen zouden zjjn, doch
we weten nu, wat we hebben te verwachten, we weten
nu hoe het staat met de behartiging van de arbeiders
belangen in dat Christelijk kabinet.
Om de arbeiders ook na den strjjd niet te doen in
slapen achtte de Arboiderskiesvereeniging het haren plicht,
om den arbeider eenig inzicht te geven in dé handelingen
van het Ch istelijk ministerie en van de meerderheid in
de Tweede Kamer, waarom zij het voornemen heeft, nu
en dan sprekers te laten optreden, om een blik te doen
slaan in dat Christelijk kabinet.
Waar thans een lang gekoesterde wensch der Vereeni-
ging n.l., om den heer Schaper te doen optreden, was
vervuld, hoopte hij, dat het publiek in zijn verwachtingen
niet zou worden teleurgesteld, waarna hij hot woord gaf
aan den heer Schaper.
Men weet, zoo begon spr., dat sedert jaren bij het volk
in 't algemeen en ook bij de Nederlandsche natie de
zncht bestaat naar sociale hervormingen. Voor ongeveer
50 jaren zong een Duitsch dichter»Er is brood genoeg
voor alle menschenhanden", en wij daarentegen weten,
dat er duizenden, ja millioenen zijn, die geen brood heb-
DOOft
ben of een sober bestaan lijden. Die toestand is niet
in één klap te veranderen, d e ongelijkheid niet in enkele
jaren weg te nemen maar wei is het mogelijk, maat
schappelijke hervormingen in het leven te roepen, die
daartoe leiden. Sedert tientallen van jaren zijn, ook in
ons land, die sociale hervormingen gepropageerd en ge-
eiBcht en toch hebben we er weinig van zien worden.
Thans hebben we achter den rog het vierjarig bewind
van een radicale regeering, een regeering van sociale
rechtvaardigheid als ze genoemd werd. Ontegenzeggelijk
heeft dat kabinet hard gewerkt, doch het is er niet in
geslaagd om aan de verwachtingen te beantwoorden. Wat
het tot stand bracht kwam er met hangen en wurgen door.
Het voornaamste was de ongevallenwet, waarvan het
bekend is hoe zij werd verminkt en nog onvoldoende
bleef. Ook de woningwet bevat veel goeds, doch in de
practijk zal er bitter weinig van terecht komen, daar
alles al hangt van de gemeentebesturen, die grootendeels
samengesteld zijn uit groote heereu of landeigenaars. De
pensioneering voor ouden van dagen werd bestudeerd,
doch daar bleef het bij.
Alles te zamen vattende komt men tot de conclusie,
dat men niet kan zeggen, dat er in belangrijke mate is
tegemoetgekomen aan de noodm van het volk.
Is dat nu anders geworden De verkiezingen hebben,
er is reeds aan herinnerd, de meerderheid gebracht aan
de kerkelijke partijen, de katholieken en anti-revolutio
nairen. Hoe is die meerderheid zoo uitgevallen De hou
ding der kerkelijken onder het vorig kabinet is daar
zeker oorzaak van geweest. En tal van mannen, die
meenden dat het te ver ging met de sociale hervormingen,
tal van liberaleu, vooral uit de kleurlooze middenstof,
hebben óf op anti-revolutionairen gestemd, óf bleven thuis.
De kerkelijken toch hebben steeds het conservatisme
gediend. Alle wetten hebben ze bestreden, bijv. de onge
vallenwet, waartegen dr. Knyper als tolk van de groot-
industriesleo de oppositie voerde. Wel hebben de kerko-
lijken voor een goed deal vóór de wet gestemd, maar bij
de vermelding daarvan moet men voorzichtig zijn; in de
Eerste Kamer is het gezegd, dat ze voorstemden, omdat
men wel wist, dat de Eerste Kamer de wet zou verwer
pen. Bij do behandeling der woningwet ging het eveuzoo.
Door zrjdelingsche oppositie zorgde men, dat er zoo weinig
mogeljjk van terecht kwam. De; heer de Waal Malefijt
o.a. kwam ten steikste op voor de rechten der huiseige
naren en da autonomie der gemeentebesturen. Voortdurend
deden de kerkelijken zich voor als conservatieven, en dat
heeft men bij de verkiezingen herdacht. Spreker herinnert
veider nog aan de bestrijding vau het amendement in
zake school voeding en kleeding door de sociaal-democraten
op de leerplichtwet ingediendook daarin vindt men
het bewijs, dat het conservatisme bij de kerkelijke par
tijen in beste handen is.
Men kreeg dus een chirsteiijk ministerie. Het christelijk
zon spreker tnsachen aauhaliugsteekens (villen plaatsen,
het is toen al te zot, dat dit ministerie het monopolie
van christendom zou bezitten. Beter is de bijvoeging
clericaal. Allen zeggen zij, dat zij niet aan de hand van
den clerus loopen, toch ziju zij in dit opzicht clericaal,
25)
Thuis leggen Dora en hare moeder op bedekte wijs haar
medelij en met Eva aan den dag: Dora scheldt en vertelt
zulke bespottelijke diDgen van die verloving dat me
vrouw Ahrens verplicht is haar het stilzwijgen op te
leggen. Maar zelve kan zij zich niet weerhouden om te
betuigen ze zon haar pink willen verwedden dat het
verdrinken van Hanne maar een flousje is geweest! Ze
had die troef maar uitgespeeld om Madame's toestemming
af te dwingen. Ja, Hanne was slim 1 In rniling voor een
beetje koud water, zit ze nu levenslang warm en droog.
Al de bewoners van de Waterhoeve zijn 't daaromtrent
eens. Slim is ze De geheele Waterhoeve steekt ze
in haar zak met Madame en al er bijzeggen ze allemaal.
Eva heeft beiden den rug toegekeerd en is naar de
huiskamer gegaan de tijden zijn voorbijtoen 't Dora
gelukte het eenvoudige meisje op te winden en te bepra
ten. Eva gelooft haar niet meer, haar niet en eigenlijk
niemand. Maar de toekomstdie zich als een lachende
vallei voor baar uitbreidde licht nu kleurloos en dor
voor haar. Zij zegt op alles ja, wat moeder en broeder
haar voorslaan. Sedert zij onlangs van de Baldanfs thnis
is gekomen met oogen, die op eens wel tien jaar onder
zjjn geworden zoo iets droevigs hebben ze aanschouwd
is zjj wonderlijk lusteloos en meegaand geworden.
Als zij met hare moeder den slotberg afwandeltwaar
't op zulke feestdagen a'tijd druk en woelig is, ontbreekt
haar het blijde Kerstmisgevoel van vroegere jaren ten
eenenmale en is er geen spoor van KeretmiBStemming in
haar binnenste. Ook thuis is de versierde denneboom dit
maal niet in staat om deze by haar op te wekken. Zij
dekt de tafel evenals eiken dag in de keukenkamer, en
verheugt zich dat haar zieke vader zich ter eere van
Kerstmis door zijn zoon de trap laat afleiden om een
kalkoen het jaarlijksch geschenk van een dankbare pa
tiënt mee te verorberen. Zoo heeft het viertal den eer
sten Kerstdag altijd in de kleine kamer bij lkander
gezeten al zoolang als zij zich herinneren kan. En
hare moeder neemt ook nu evenals elk jaar, maar
thans met een langdurigen blik op den man aan hare
zijdehaar met rooiien wjjn gevuld glas op en zegt
terwgl hare oo«en vochtig worden de oude spreuk die
zij als meisje uit den mond van haar vader, den joviaion
ouden houtvester gehoord heeft»Over een jaar, zooals
nu 1 Niet beter en niet slechter 1 Dan kunnen wjj tevre
den zijn hiet waai
Zjj klinken met de glazen en drinken de ouders met
bezwaard hart, Eva lusteloos en onverschillig, en de jonge
dokter onder heimelijk voorbehoud, dat hoezeer hij 't ook
in 't algemeen daarmee eens is, een kleino verandering
hem toch aangenaam zal zijn. Hij verlangt naar een eigen
hmselijken aard, te ontsnappen aan al dat getob, aan die
lacht van de ziekenkamer, die hij beroepshalve toch al
genoeg moet inademen.
»Gaat ge van avond uit, Robert!" vraagt zijne moeder
»Ja; ge weet wel, mama, vandaag is er een partij bij
de Bienners."
»U ja, dat 's waar Een vragende blik dwaalt af naar
haar zoon; zjj weet, dat de Brennero jacht op hem maken.
Tony Brenner is, ondanks haar groote huwelijksgift, tot
hiertoe door niemand tot vronw gevraagd, is klein, bleek,
een weinig contrefait, en staat over het algemeen als niet
zeer beminnelijk bekend. Ook is zij even oud als Robert.
En bovendien is de gierigheid van hare ouders in de stad
spreekwoordelijk geworden. Zou hij wezenlijk Zij zwjjgt
en zucht.
»Dè,ar zal het nieuwste engagement wel stof tot con-
dat hun politiek gebaseerd is op een kerkelijk dogma.
Wat hebben de arbeiders van een dergelijk kabinet te
wachten Men beroept zich tzaarne op den bijbel, doch
het spreekwoord zegtIeder ketter vindt in den bijbel
zijn letter en bij Shakespeare vinden we: zelfs de duivel
beroept zich op de Schrift. Het komt er dus op aan, wie
den bijbel uitlegt.
De kerkelijke partijen nu beroepen zich bij voorkeur
Diet op de schoone spreuk Zoo min een kemel door het
oog eener naald gaat, zal een rijke het Koninkrijk Gods
ingaan, of de arbeider is zjjn loon waardig," maar op de
tekst: Zoek eerst het Koninkrijk Gods en al het andere
zal u in den schoot worden geworpen". Onder hilariteit
merkt spr. op, dat waar de arbeiders het eerste deden
bij de stembus, het laatste wel wat op zich laat wachten.
Onbehoorlijk zou het zijn nu reeds in beschuldiging
te treden van deze regeering, maar wat er worden zal
van alle mooie beloften kan de troonrede ons reeds leeren.
In die troonrede treden twee zaken op den voorgrond
de invoerrechten en het snelvuurgeschnt. Deze beide zaken
geven spr. al het recht te spreken van een christelijk-
kapitalistisch-militairistisch-kabinet.
Het kapitalistisch karakter komt bijzonder uit bij de
kwestie der invoerrechten. Bij do verkiezingen is gezegd,
en dat zou nog een democratisch standpunt kannen
genoemd worden, dat die rechten geheven zonden worden
met het doel de nationale nijverheid te beschermen, doch
later is het in de Kamer uitgesproken dat die invoer
rechten in de eerste plaats moeten dienen om de schat
kist te stijven. Daardoor krij/en ze een kapitalistisch
merk. Eveuals de accijnsbelasting hebben wo bij die
invoerrechten een progressie in omgekeerde richting en
voor een democratische regeering zou het een eerste plicht
zijn het geld te halen van waar het zit n.l. bij do
grooten. Dat heeft men nooit gedaan getuige bet feit,
dat de vermogensbelasting 7 millioen opbrengt eu de
suikerbelasting 14 millioen Nooit heeft men »het pen
ningske der weduwe versmaad" en ook nu doet men dat
niet. Minister Kuyper heeft wel gezegddat men
door de invoerrechten niet in de eerste plaats de arbei
ders zal treffen uech Pierson heeft terecht opgemerkt
dat het onmogelijk is den arbeider daarbjj te sparen en
waar de regeering zegtdat wat daardoor door den
arbeider wordt betaald afgetrokken wordt van de ver
zekeringspremie voor het pensioen acht spr. deze re
geering niet in staat dat juist te berekenen. Altijd zijn
de kerkelijken voor het kapitalistische belastingstelsel
geweestdat leert ons de geschiedenis.
versatie opleveren," merkt vader Ahrens aan, wiens bevende
vingers met zijn wijnglas spelen.
»Dat kunt ge begrijpen, papa," stemt Robert toe. »Zóo
iets is nog nooit vertoond
»Zeg dat niet," herneemt de zieke, die altijd gaarne
onderricht en terechtwijst, »dat weet ge toch wel beter,
Robert. Misschien hier te Hohenbnrg niet, maar anders
zoolang de wereld bestaat en menschen bevat. Zelfs de
goden daalden al tot de stervelingen neer, en was zooge
naamde mésalliances onder deze laatsten betreft, wel, daar
van zijn voorbeelden te overLodewijk de veertiende
trouwde met Madame de Maintenon en een aartshertog
van Oostenrijk met de mooie Philippine Welser. De oude
Dessauer met Anneliese Fönse en een koning van Dene
marken met een juffertje Rasmussen. Karei Baldauf
volgt het voorbeeld van beroemde mannen, als hij Hanne
Heidlich tot vrouw neemt, en hij zal nog wel door anderen
gevolgd worden, 't Is eigenlijk al iets zeer gewooos en
ook Hohenburg zal zich bij dat ongehoorde feit neerleggen
en mevrouw Hanne Baldanf op een goeden dag in do
beste kringen opnemen geloof dat vrij. In elk geval
heeft de jonge man een mooie vrouw uitgezocht 1"
Wel wat opgedrongen uitgezocht," mompelt Robert
spottend, terwijl bij opstaat om nog eenige ziekenbezoeken
af te leggen. De oudelni gebruiken nog een kop koffie en
zondereu zich vervolgens af. Eva gaat met een boek aan
het venster in Robert's kamer zitten Dora is uitgegaan
met haar Frits, deu huzaar, trotsch op haar nieuwen
bonten muts en mof, die de familie Ahrens met opoffering
van eigen wenschen haar als kerstgeschenk vereerd heeft,
't Begint al te schemeren, 't is doodstil op straat, de
kinderen, die op de bevroren goten tot nu toe glijbaantje
hebben gespeeld, zijn verdwenen om binnenshuis onder den
boom te spelen de geheele stad schijnt hopelooB stil en
verlaten.
Eva slaat het boek open; 't bevat gedichten met illustra
ties. Zjj heeft altijd zooveel van die zoetvloeiende verzen
gehouden, ze kon zoo heerlijk dwepen met die verheven
gedachten van onze groote dichters nu laten ze haar
koud, komtn ze haar voor de eerste maal flauw en over
dreven voor. Geeneen van de met geweld in haar hart
vertreden bloemen richt zich daaraan weer op. 't Walgt
haar letterlijk als zij leest: »Hij, de heerlijkste van allen
Alles lengen 't Gaat zoo heel anders in de wereld toe
De menschen bedotten elkaar met die mooie woorden, de
liefde is zoo anders, zoo geheel anders in de werkelijkheid
dan de dichters haar beschrjjven! Zij neemt het boek driftig
op, alsof ze haar toorn daaraan wil koelen, en werpt 't in
een hoek van de sofa!
