Buitenland.
Laatste Berichten.
Nederland.
De Oorlog in Znid-Afrika.
ginnen te gevoelen, dat het niet kan gaan, zooals het J
thans gaat.
By de antirevolutionaire arbeiders heeit het ook al
jaren gespooktzij hadden hun vertrouwen gesteld op
Kuyper en zijn volgelingen, als Talma, Oosterbaan en I
Van Vliet, die in de verkiezingsdagen nog democratischer i
waren dan de sociaal-democraten.
Dat er gekomen is een kerkelijk ministerie, bejammert
spreker niet, liberaal of kerkeljjk, 'tis den soc.-dem. om
't even. De uitslag der verkiezingen is echter een bewijs,
dat de »kleine luyden" ontwaakt zijn, en niet lang zal
het duren, of ze zullen bemerken, dat ze bedropen zijn
geworden. Jaren lang zijn de antir. arbeiders gepaaid met
het huismanskiesrecht, bij de verkiezing werd het beloofd
en nu is het geheel op den achtergrond. Een tweede
punt was de vrije school, doch 't gaat zoo goed, zegt
Knvper, en over honderd jaar zal men er misschien wel
eens aan denken.
Een derde zaak, die in de verkiezingsstrijd veel opgeld
deed, was de Transvaaloorlog. Ook daarmee zijn dia ar
beiders voor den gek gehouden. Wat Dr. Knyper in deze
deed, noemt spr. belachelijk en diende alleen, om de
kiezers een beetje tevreden te stellen.
Om aan te tooneu, hoezeer de politieke strijd voor de
arbeiders noodig is, werd door spr. nagegaan wat er sedert
1889 voor de arbeiders was gedaan. Tot stand kwamen
de arbeidswet van '89, de veiligheidswet van '95, de
stoomwet, de wet op de bereiding in het vervoer van
phosphorus, de wet op de kamers van arbeid. Voor de
landbouw-arbeiders werd niets gedaan. Het blijkt dus, I
dat de arbeiders zelf de handen aan den ploeg moeten
slaan. De arbeidswet beschermt eenigermate vrouwen en
kinderen, de mannen zijn echter totaal onbeschermd. En
wat is er van dit ministerie te wachten. Minister Knyper,
die vóór 7 jaar op het sociaal congres van de_ arbeiders
zeide »Heere God, ze kannen geen dag, geen our wachten,"
trekt een wet op de rusttijden in. Za kunnen dus wel
wachten. Do reden daarvan is, dat men geld moet hebben,
doch dat wil men niet halen van de bezittenden, maar
van de arbeiders, door invoering van protectie d. i. duur
der brood.
Sprekende over de contróle op de arbeidswet, doelt
spr. uit het rapport der inspecteurs vau den arbeid mede,
dat in de 5o itspectie, dat is Alkmaar, omvattende Noord-
Holland benoorden IJ en Noordzeekanaal, in één jaar voor
kwamen 271 ongevallen bij de metaalbewerking voorna
melijk, uit welker specifiëering spr. de conelusie trekt,
dat onze indnstrie is een doorloopend moordkamp, erger
dan die in Transvaal, erger dan de oorlogen in China en
Atjoh. Toch is de ongevallenwet nog niet ingevoerd en
zal het nog wel wat duren. Wil men verbetering, dan,
spr. herhaalt het, is meevoeren van den politieken strijd
voor den arbeider noodig. Dan moet hij dien voeren met
de soc. dem. en daarom meent hij, is het ook noodig zich
bij hen aan te sluiten en niet als de Alkmaarsche arbei-
derskiesvereeniging, die in de praktijk soc. dem. is, alleen
blijven staan.
Als derde vorm van strijd noemt spr. de coöperatie,
die het geld kan verschaffen voor de vakbeweging in de
politieke actie, door van de winst te vormen weeratands
en verkiezingskassen. Nog te veel coöpereert men in ons
land om het voordeel voor den eigen zak. Het buiten
land, vooral België geeft het bewijs welï<e groote voor-
deelen de arbeidersbeweging daarvau kan trekken.
Spreker eindigt met den wensch, dat de aanwezigen
zullen gaan begrijpen, dat het plicht is den klassenstrijd
mede te strijden, dat ze zich zoodra mogelijk bij de
organisaties znllen aansluiten, doch ook znllen begrijpen
dat politieke strijd noodig is, om verbetering te krijgen
in toestanden als oók in Alkmaar bestaan. Als voorbeeld
haalt hij uit het rapport der arbeids-inspecteurs aan de
mededee'ling, dat aan de Alkm. IJzer- en Metaalgieterij
bestaat een pensioenfonds voor arbeiders van 60 jaar, die
ordelijk en vlijtig zijn, terwijl de directie het recht beeft
te bepalen, wie daarin wo dt opgenomen. Nog sterker. De
namen dier menschen worden op een zichtbaar opgehangen
lijst vermeld, zeker tot aansporing van hen, die niet zoo
netjes zijn. Dat noemt spr. een fijn stelsel van pension-
neering 't is een middel om de hongerzweep er zooveel
te beter te kunnen opleggen. Hij hoopt, dat als er metaal
bewerkers aanwezig zijn, zij zich eens ernstig znllen
afvragen, of het geen tijd wordt om daartegen in verzet
te komen.
Opwekking om zich aan te sluiten acht hij varder
overbodig. Ieder dient voor zich uit te maken, waar zijn j
plaats is in de arbeidersbeweging en of hij mee wil voeren
den strijd tot opheffing der arbeidende klasse, (applaus.)
Daar niemand gebruik wenschte te maken van de
gelegenheid tot debat, werd de vergadering, die niet zeer
bezocht kon heeten, gesloten.
Eene collecte voor de diamantbewerkers bracht f 8.71 op.
Ueberbrett'l.
Omtrent de voorstelling van 't Ueberbrett'l, waar
van or ook hier eene zal plaats hebben op Donderdag,
den 27 lezen wij ook in het Vliegend Blad voor den I
Helder" een zeer vleiend oordeel. Er wordt in het
desbetreffende verslag q. a. het volgende gezegd
Waarlijk we zjjn niet teleurgesteld. Het tooneel was
herschapen in een fraaie salonwaar de artisten zich
vrijelijk bewogen en om beurten op beschaafde wijze
muzikale of literairische voordrachten ten beste gaven.
Zang-, declamatie- en conversatietoon alles was hoogst
prijzenswaardig. De heer Oscar von Fielitz, artistiseher
director und conférencertoonde niet alleen een flink
regisseur te zijnmaar ook een uitstekend voordrager
van moderne dichtstukken. De heer Heinz Buda ver
gastte zijn gehoor op eenige zangnummersdie buiten
gewoon in den smaak vielen wij noemen »Die Musik
spielt" en »Die Musik kommt". Laatstgenoemd nummer
vond men zoo mooi en werd zoo toegejuichtdat het
voor de tweede maal gezongen moest worden. Ook
Jean und Jeannette", dat de heer Buda met mej. Hilda
Stadthagen zong was bnitengewoon aardig. Hot geheel
werd bestaten mot de vertooning van een klnchtge
titeld »Die erste Parkettreihe im Provinz Theater".
Het groot getal bezoekers, den gasten, zooals de heer
von Fielitz het uitdrukte, is een gezellige avond bereid.
Badhuis Witte hrnU.
In de week van 17 tot 22 Febr. zijn in het badhuis
van het Witte Kruis genomen34 kuipbaden, 64
regenbaden le kl. en 83 regenbaden 2e kl., te zamen 181
baden.
Vlck-typhus.
Door den burgemeester dezer gemeente is aan de
burgemeesters van Zaandam Koog aan de Zaan, Wormer-
veer, Krommenie, Assendelft en Zaandijk, in overweging
gegeven om de goederen, in aanraking geweest met lijders
aan vlek-typhns Diet ter desinfectL toe te zenden aan
de ontsmettingsoven van het »Witte Kruis" alhier, maar
ze te onteigenen en te vernietigen.
Paaachtentoonstelling te Alkmaar.
De 22ste Alkmaarsche Paaschtentoonstelling zal
plaats hebben op Vrijdag, 21 Maart, van 11 tot 2 uur,
op het Doelenveld, alhier. Het programma met de voor
waarden en de ongeveer f 700 aan uitgeloofde prijzen
is kosteloos op franco aanvrage verkrijgbaar bij de
secretarissen der Afdeeling Alkmaar der Hollandsche
Maatschappij van landbouwde heeren W. Teengs en
mr. W. C. Bosman, beiden te Alkmaar.
Ontsnapt.
Een gevangenedie hedenmorgen van de straf
gevangenis naar de Rechtbank moest worden vervoerd
wist zijn geleider te ontsnappen. Een klopjacht volgde
maar tot nu toe heeft men hem nog niet weder in
handen kunnen krijgen.
Inlijving lotellngen.Nationale militie.
Ten gevolge van bet verzoek van den Minister van
Binnen!. Zaken aan den heer Commissaris der Koningin, om
het tijdstip van de aanstaande aflevering der manschappen
voor de militie zoodanig te bepalen of te wijzigen dat
de inteljjven manschappen niet op een Zondag behoe
ven te reizen, is na de dag der inlijving voor deze
gemeente vastgesteld op Woensdag 19 Maart.
De oproepingen waren reeds uitgereikt voor Maandag
3 Maart a. s.
OU1T8UBI.AAI». In het Pruisische Huis van Afge
vaardigden is ter spiake gekomen het niet bekrachtigen
van de kenze van den heer Kacffman tot tweede-burge
meester der hoofdstad door den Berlijnschen gemeente
raad.
De m nister van buitenlandscha zaken, baron von Ham-
morstein, weigerde de gronden voor het niet-bekraehtigen
der keuze mede te deelen en verschool zich achter de
opmerking dat over een koninklijke beslissing het Huis
niet heeit te redeneeren.
De afgevaardigde Richter viel den minister op heftige
wijze over dit standpunt aan, concludeerende dat hij in
strjjd met de grondwet, in strijd met oude tradities van
het koninkrijk Prnisen, de verantwoordelijkheid van zich
schuift voor een icgrjjpen in het gemeentelijk zelfbestuur.
Wanneer de minister de redenen niet opgeeft, dan kan
dit slechts zijn omdat bjj de redenen niet kent, welke de
Kroon tot haar besluit hebben geleid of ze niet presen
tabel acht.
Ten slotte wees spreker, zonder bepaalde aanduiding,
maar met bijtenden spot den koning aan als den man,
die willekeurig zich met alles bemoeit, die Berlijn den
verlangden burgemeester niet wil geven, voor gedenktee-
kenen en standbeelden bepaalde ontwerpen voorschrjjft,
ja zelfs den kunstenaar opdringt, die het ontwerp moet
uitvoeren.
Richter's redevoering werd aan het slot daverend toe
gejuicht.
Minister von Hammerstein bleef volharden bij zijn
stilzwijgen.
ESHjUSIjAIIIB. De scheiding in de liberale party zal
waarscbijnlijK vérstrekkende gevolgen hebben. Reed3
worden enkele partjjleden en met hen een groot aantal
liberale kiezers genoemd als volgelingen van lord Rose-
bery.
De »Westm. Gazette" wijst met nadrak op de gevolgen
van de afscheiding
»Ondanks het schijnbaar onherroepelijke van wat ge
schied is, zouden wij wel aan sir Henry en aan lord
Rosebery willen vragen om ernstig na te denken, vóórdat I
zij verder gaanwant in welke positie brengen zij de
leden van het Parlem nt en de duizenden libeialen in
het land, die al jaren en jaren gearbeid hebben voor
de party
»Wannear lord Rosebery begint te schrijven op zjjn
schoongemaakte lei, wat kan hij daarop zetten, daa her
vorming, vrede, onderwijs, opvoeding, huisvesting voor
de armeu kortom alles wat de liberale party ook wil?
»Eu toch moeten de leden dier partij kiezen tusschen
lord Rosebery en sir Henry, op het gevaar af, geheel
onder te gaan bij de heerschappij der Tories".
Deze scheuring kan, naar de Westm. Gazette" meent,
slechts den conservatieven ten goede komen.
De correspondent »de Times" te Pretoria wijst
opnieuw op de weinig gunstige resultaten van het blok
huizen-stelsel.
Hij zegt o.a.
Met zulk een netwerk van blokhuizen-posten, moest
het schijnen aisof groote uitgestrekte stukkeu van het
land volkomen bevrijd zouden kunnen worden van de
Boeren. Maar ongelukkig is dat zoo niet Onder bedek
king van de duisternis schijnen de Boeren, zoo zij vast
besloten zijn, door ongeveer elke afsluiting te kunnen gaan;
hunne tegenwoordigheid wordt gewoonlijk te laat opge
merkt en het is bekend, dat geweervuur in den nacht al
heel weinig zekerheid gee t.
Op het eerste gezicht moge dit ontmoedigend schijnen,
maar ik moet er aan herinneren, dat een jaar geleden
Botha in staat was met eenige duizenden manschappen
Johannesburg te bedreigen. Wanneer men op do laatste
maanden terugziet, bemorst men een voortdurende voor-
uitgarg. Maar zooals de zaken thans staan, heeft bet
Engelsche leger, ondanks de sterkte van 200,000 man, nog
niet voldoende troepen, ocu tegelijkertijd te kunnen op
treden in het geheele land, dat open ligt voor den vluch
tenden vijand.
SFAHUK. De berichten over de onlusten zija tegen
strijdig.
Volgens een in den Senaat door den minister van
justitie openbaar gemaakt telegram zou de kalmte te
Barcelona en de overige plaatsen zijn teruggekeerd en de
arbeid weder worden opgevat.
Uit minder officieela berichten blijkt echter, dat die
rust van zeer korten dunr is geweest. Den 23 brak te
Barcelona in verschillende bedrjjven opnieuw werkstaking
uit en in gevechten met de troepen werden vjjf menschen
gewond.
Er gaan echter nog verontrustender gernchten. Het
heet dat eenige werklieden zijn gevangen genomen die
bommen maakten. Verder dat eenige gevangenen hebben
terechtgestaan voor een krjjgsraad wegens opruiing tot
oproer, ter dood veroordeeld zjjn en reeds werden terecht
gesteld. Dit laatste gerucht is wel tegengesproken, maar
heeft niettemin te Madrid groote beweging gewektde
werklieden nemen daar een weinig geruststellende hou
ding aan en dreigen met een algemeene staking.
YEBBKBlCiDE] STATEA. Na eene reis onder
stormweder is prins Heinricb in Amerika aangekomen.
Kolonel Evans begaf zich aan boord van het stoomschip
en verwelkomde den prins. Deze ging onmiddelljjk over
op de vHobenzollern", waar hij den Dnitschen gezant
te Washington en generaal Brooke, den vertegenwoordi
ger van president Roosevelt, ontving.
Langs het dok stond een dichte menigte, die geest
driftig joichte.
Bryan, de ond-candidaat voor den Amerikaanschen
piesidentszetelprotesteert in een brief, gepubliceera in
een New-Yorksch blad, heftig tegen het zenden van een
buitengewocen gezant naar de Engelsche kroningsfeesten,
Zoo'n maatregel, meent hij, strijdt tegen alle denkbeel
den waarop een republiek gegrondvest is, en kan be
schouwd worden als een goedkeuring van den Zuid-Afri-
kaanscben oorlog.
ZIIID-AFR1UA. Lord Kitchener seint den 22 nit
Pretoria, dat kolonel Park, met de bereden troepen en
drie honderd man National Scouts een Boerenmacht ver
raste bij Nooitgedacbt in het midden van Botha's berg,
en 164 gevangen maaktebenevens alle wagensmuil
dieren, enz. Onder de gevangenen bevond zich veldkornet
Dntoit, G. Jonbort, H. de Jager en luitenant Viljoen.
De Engelsche verliezen waren nnl.
De drie officieren, die bij den jongsten tegenslag,
aan het tweede regiment Dragonders bij Klippan over
komen gekwetst weiden, zjjn aan hun wonden overleden.
Brand te Mew-York.
Er ontstond den 23 biand in een wapenfabriek
waarin kruit en kogels waren geborgen. Het vuur ver
breidde zich naar het Park Avenne-Hotel. De logeer
gasten ijlden naar de ramen, roepende om hulp. De
brandweermannen snelden met ladders te hulp. Velen
waaronder sommige vrouwen wierpen zich uit de vierde
verdieping op straatanderen zjjn in den rook gestikt.
Vjjftien personen verloren het leven bij dit onheil. Vjjt-
tig menschen zijn gekwetst.
Mijnramp.
Een groote mjjnramp wordt uit Coroea bericht.
In de kopermjjnen bjj de stad Capsala zjjn namelijk
600 menschen door eene instorting om het leven
gekomen.
LONDEN, 24 Febr. Lord Kitchener seint:
Over de afgeloopen week rapporteeren de colonnes, dat
gedood zijn 24 Boeren, gewond 12, gevangen genomen
379, onder wie de veldkornet Grobelaar104 Boeren
kwamen zich overgeven.
Be toestand in Barcelona.
PERPIGNAN, 24 Febr. Van heden wordt nit Barce
lona gemeld
De alcade heeft medegedeeld, dat het aantal dooden
sedert 17 dezer 56 bedraagt en bet aantal gewonden
onberekenbaar is.
Men zegt dat" het arbeidsgeschil is opgelost, de metaal-
bewerkerspatroons zonden hebben toegestemd in een 91/2
uurs werkdag.
Pr'ns Heinrlch in de Vereenigde Staten.
WASHINGTON, 24 Febr. Prins lleinrich kwam hier
om 10 u. 20 min. des ochtends uit New-York aan en
werd ontvangen door de Staatssecretarissen van buiten-
landsche zaken en van marine, de hoeren Hay en Long.
De prins begaf zich naar het Witte Huis.
WASHINGTON, 24 Febr. Prins Heinrich reed met
een militair escorte naar bet Witte Huis, geestdriftig
toegejuicht door de menigte. De president ontving hem
in privé. Da prins reed vervolgens naar de Dnitsche
ambassade, waar hjj gedurende zjjn verbljjf alhier logeert.
Nadat de president hem' daar een tegenbezoek had ge
bracht, bezocht prins Heinrich de gezantschappen en het
Capitool.
Typbus.
Te Zaandam zjjn enkele gevallen van vlaktyphns
voorgekomen. In eene familie zjjn reeds vjjf personen
gestorvendie allen met den eerst aangetasten of andere
ljjders in aanraking zjjn geweest. Daarna zijn weder vjjf
nieuwe ziektegevallen voorgekomen waarvan vier bij
kinderen (drie uit één gezin). Van de aangetasten is
ook een overleden n 1. de barbierdie een der ljjders
thans overledentijdens diens ziekte heeft geschoren.
Omtrent het ontstaan dier ziekte verkeert men nog in
het onzekere.
Ook te Koog aan de Zaan komen gevallen voor, alle
bij personen, die den eerst aangetaste hebben bezocht.
De burgemeester van deze laatste plaats waarschuwt
in de *Zaanlander" de ingezetenen driDgend zich niet
noodelooR bloot te stellen aan het gevaar voor besmetting.
Volgens latere berichten is na een herhaald bezoek van
dr. Dozy, inspecteur van het geneeskundig staatstoezicht,
de vlektyphus epidemisch verklaard. Maatregelen zjjn
genomen voor verdere verbreiding. Alle gezinnen waarin
nog ljjders zjjn worden door politieposten bewaakt. De
oude school op het Fransche pad wordt ingericht voor
observatieplaats.
Verdronken.
Uit het Noord-Hollaudsch Kanaal, tusschen Jisp en
Beemster, is het lijk opgehaald van een jongen man, bij
wien gevonden werden een gouden horloge en eene por
tefeuille met bankpapier en brieven.
