Op de Waterhoeve Honderd en vierde jaargang. ZONDAG 2 MAART. Victor Hugo. PARIJSCHE BRIEVEN. FEUILLETON, W. Heimburg. Vertaling van HERMIN A. NO. 27. Tweede blad. UkMMItM IIi; COURANT. Deze Courant wordt IMnsdag-, I» onderdag en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80; franco door het geheeie rijk f 1, 3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertentlën Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER ZOON Voordam C 9. Den 26sten Februari was het een eeuw geleden, dat Victor Hugo te Besan^on werd geboren. Heel Frankrijk huldigde zijn nagedachtenis en op een plein te Parijs, dat zijn naam draagt, werd zijn standbeeld onthuld in tegenwoordigheid van den President der Republiekvan ministers en volksvertegenwoordigers, van de eerste man nen in het rijk van letteren on kunst, onder de toejui ching der natie. Dat heeft hij aan Frankrijk en in 't bjjzonder aan Parijs verdiend. Hij heeft beide vereerd met inderdaad afgodische liefde. Jeruzalem, schreef hij, heeft de waar heid geopenbaard, Athene de schoonheid, Rome de groot heid. Uit die drie steden hebben zioh de menschheid bevrijdende en verheffende denkbeelden over de aarde verbreid en in Parijs komen zij samen. Frankrijk is te groot om niet anders dan het vaderland van één volk te zijn, het zal het vaderland worden van de mensch heid, Frankrijk wordt de wereld Zijn vader, eenmaal vrijwilliger onder de Republiek, werd generaal en graaf onder Napoleon I. Zjjn moeder, vurige deelgenoote aan den opstand der Vendeëis, voedde hem op in de denkbeelden van Voltaire en Rousseau. Hij genoot onderwjjs in een klooster, van een priester en twee jaren lang in 't geheim van een vogelvrij ver klaarden generaal, die op het schavot den dood vond. Vóór zijn veertiende jaar had hij met zijn ouders door Italië en Spanje gezworven en werd bestemd om als page verbonden te worden aan het hof van Koning Joseph Bonaparte te Madrid. Na den val van Napoleon te Parijs teruggekeerd, nam hij deel aan een wedstrijduit geschreven door de Fransche Academie, met eon dicht stuk, dat alleen orr deze reden slechts een eervolle ver melding en n;et den prijs behaalde, dat zijn beoordeelaars hem van bedrog verdachten, wijl hij aan het slot een toespeling had gemaakt op zijn vijftienjarigen leeftijd. Aanvankelijk bestemd om militair te worden, werd hjj letterkundige en dichter. Op dit terrein ligt zijn grootheid, zijn roem. In het vaderland van Corneille en Racine wist hij de romantische school te doen zegevieren over de classieke. Zijn gedichten, drama's en romans zijn door alle beschaafde volken gelezen. Van Les Misérables verschenen te gelijker tijd vertalingen in negen talen. De Fransche taal heeft hij verrijkt en doen schitteren in vernieuwden glans en ongekende kracht. Algemeen werd hij gehuldigd en aangesproken als de «Meester." Hij trad op als vurig royalistgeheel in den geest des tjjds. De mannen der revolutie zijn «beulen' hun slachtoffers «martelaars". In een zijner oden beveelt God zelf de Seraphjjnen, Profeten en Aartsengelen te buigen voor een nieuwgeboren troonopvolger. Napoleon of «Buo naparte", zooals hij hem noemtis niets anders dan een despoot en een ruw soldaat, Een passend gevolg voor een Koning is het leger en het zwaard behoort steeds tot zijn bescherming ontbloot te zijn. Toch was hij niet bestand tegen den glans die van Napoleon I afstraalde de roem van Frankrijk was daarbij te nauw betrokken f en als pair van Frankrijkwaartoe Koning Lodewijk Philips hem benoemdeverklaarde hij zich voor de opheffing der verbanningswetten tegon de familie Bonaparte. De gevolgen van den terugkeer dezer familie zou hij persoonlijk ondervindeu. Maar nu openbaart zich een groote verandering in zijn politiek) gevoelens. Het jaar 1848 deed het Fransche Koningschap ineenstorten en Parijs koos Victor Hugo tot lid der Constitueerende Vergadering. Daar behoort hij nog tot de monarchaal- reactionaire partij, doch toont zich reeds niet meer vast in de leer. Als hij nog in hetzelfde jaarnadat de nieuwe Constitutie tot stand kwam tot lid der Wet gevende Vergadering wordt gekozen behoort hij tot de democratisch-sociale partij. Krachtig verzet hij zich tegen een mogelijke herkiezing van Prins Napoleon als Pre sident der Republiek en na den Staatsgreep van 2 De cember 1851 staat zjjn naam op de eerste lijst der verbannenen. Negentien jaren ongeveer bracht hij in ballingschap buiten Frankrijk door. Gedeeltelijk vrywillig. In 1859 vaardigde Napoleon III een algemeeue amnestie uit, maar de man die eenmaal Napoleon le Petit had geschreven sloeg die genade in een openbaar protest af, en ver waardigde zich evenmin tien jaren later van de opnieuw hem aangeboden amnestie gebruik te maken. In het volgende jaar toen hoi. Keizerrijk vial en de republiek te Parijs weid uitgeroepen, kwam hij terug. Iu een gloeienden oproep aan de Duitschers bezwoer hij hen oen stad als Parjjs niet te belegeren. Hij verzette zieh tevergeefs tegen de aanneming der vredesprelimi- nairen week naar Brussel en trok daar partij voor de commune. Daarop volgde een rustiger tijdmaar I dichter en schrijver rustte Victor Hugo niet vóór zijn dood. Als dichter en schrijver staat hij in de eerste rjjen Aangrijpend is zijn krachtige klankrijke taal. Rijk en schitterend zijn zijn denkbeelden. Meester is hij in den vorm. Ontzettend en overweldigend als ean profeet van het Oude Verbond maar liefelijk en beminnelijk als weinigen. Reeds Hildebrand bewees in de Camera Obs- DOOK 89) Eva doorziet aanstonds, dat Hanne partij trekt van den wensch harer schoonmoeder, om het een of ander hier in de stad te verrichten, wat deze niet mag weten, en nu schiet haar te binnen, dat Tony iets vertelde van een japon, die heimelijk bij Riekje Bierman aan huis wordt gemaakt. De weerzin, dien Hanne haar heeft ingeboe zemd, sedert zij die komedie vertoonde en in het water sprong, maakt zich opnieuw en met dubbele kracht van haar meester en toch voelt zij, dat zij aan Madame's verzoek moet voldoen. Als Dora terugkomt, treft zij Eva nog met hoed en mantel en met den brief in de hand voor de onuitgepakte mand aan. «Bubso zegtdat de jonge me vrouw in de stad is, Laurens heeft in de Waterhoeve uitgespannen en zij wilde hier komen," begint Dora met buitengewone welbespraakt heid. «Ik heb hem in zijn gezicht uitgelachen die is van kindsaf onze doodsvijandin heb ik gozegd zij kan mijn juffrouw in het geheel niet uitstaan ,eens heeft ze een sauskom over haar eenige goede japon uitgegoten dat valsche nest! Laat die maar blijven waar ze is «Busse heeft 't goed gewetenmevrouw Baldauf is hier geweestzegt Eva. «Ge moogt niet zoo schelden Door. De oude Madame stuurt hare schoondochter naar mij toe en die mand, Door, is ook voor ons. Pak alles maar uit, later verdoelen we den inhoud wel. En nu ga ik nog gauw even in de luchtwant om negen uur komt de jonge mevrouw hier terug. Zorg dan voor kokend theewater «Is 't waar Wel wat een eer Als er maar niets achter steektmompelt Door en begint varvolgens alleen gebleven de mand uit te pakken, «Voor Eefje een kapoen een mooie, vette kapoen de oude Madame heeft toeh een goed hartAls ons kind daardoor maar werd getroffen 't is zoo'n beste man die Maurits Nu, ééns zal ze wel genoeg hebben van dat zuinig zijn en gebrek lijden maar dat 's ook nog de vraag I Ze is net als het volbloed paard waarvan mijn Fritz zegt hoe slechter men 't behandelthoe obstinater 't wordt." Kwart voor negenen wordt er gebeld en Dora komt in de schoolkamer, waar Eva zit te naaien, en fluistert geheimzinnig«Daar staat ze nu buiten en Riekje's naaimeisjes ook met een grooten kartonnen doos." «Laat haar binnenkomen en zet de doos in de gang," beveelt Eva. Terstond daarop treedt Hanna binnen en zegt min of meer buiten adem «Ik dacht dat het rijtuig al wachtte en dat had ik liever niet; moeder heeft de gewoonte de dienstboden uit te vragen en dat kan ik niet uitstaan. Nu doe ik hoed en mantel af en maak 't mij gemakke lijk, hoewel ik niet lang zal blijven En eer Eva haar behulpzaam kan zjjn zit zij al op de sofa. «Ge moet niet boos zijn, Eva, als er nog iemand komt," gaat zij voort. «Toevallig ontmoette ik in de stad mijne vriendin, mevrouw Lindner, die hier iukoopen deed. Zij heeft een open rijtuig en 't is oostenwind geworden, waarom ik haar een plaats in mijn landauer heb aangeboden. Zij komt mij hier afhalen, wij zullen je niet lang ophouden. Nu wordt er aan de huisdeur gescheld, stemmen klinken in de gang, men hooit een vrouw luid en vrooljjk lachen en daarop een man zeggen«Maar, mevrouw, wat zullen de dames wel van dezen nachtelijken overval denken En terstond daarna Dora's grof, boersch keelgeluid «Ja, zij is bij de juffrouw. Ik zal haar roepen. Terwijl Dora de deur opent, diingt een slanke jonge dame haar lachend en grinnekend voorbij. Zij draagt een coquet fluweelen mutsje op het jongensachtig kort afge knipte haar haar lenige, zeer tengere gestalte is ineen blauw lakensch kostuum gekleed. Met uitgestoken handen cura door de voordracht van «Als 't kindtjen binnen komt", dat bet oordeel van den heer van Naslaan, die meende dat Victor Hugo «zoo'n bloederig man was", voor 't minst wel wat eenzijdig was. Van hem is l'art d'etre grand-père. Al mogen zjjn inzichten gewijzigd zijn met den langen, veelbewogen tjjd zjjns levens, wat hij schreef was, toen hjj het schreef, ongetwjjfeld zijn overtnigine. Zjjn gedachten waren hoog en rein, en edel was zjjn doel. Hjj is één der groote mannen van Fran krijk geweest, en daarom werd zijn geboortedag door Frankrijk gehuldigd. III. Parjjs, 26 Februari 1902. Victor Hugo 18021885. Het is bijna zeventien jaren geleden, sedert wjj de begrafenis van Victor Hugo bjjwoonden. Nog herinneren wjj ons, welk een diepen indruk deze plechtigheid op ons gemaakt heeft, en zien in onze gedachten weder dien prachtigen optocht van duizenden en nog eens dui zenden menschen vóór en achter den ljjkwagen. En heden is het de Centenaire van dezen grooten schrjjver en dichter, dat wil zeggen, Victor Hugo's honderdsten ver jaardag. Wjjden wij enkele woorden aan Frankrjjk's grootsten dichter, en daarna willen wjj even stilstaan bjj de feestprogramma's van hier en elders ter gelegenheid van dit eeuwfeest. Zooals reeds uit bovenstaande jaartallen blijkt, werd Hugo zeer oud, en van af zijne vroegste jeugd tot aan zijnen dood bleef hij in het bezit van zjjn genie en van zjjn verbazend arbeidsvermogen. Als schrjjver en dichter, ook als mensch, was en is hjj nog na zjjn overigden, steeds buitengewoon populair. Zjjne romans, zjjne ge dichten, drama's, enz., hadden een verbazend succes, en behielden dit het ging Hago das niet, zooals zoovelen schrijvers of kunstenaars, die nu eens bjj hun leven een tjjd lang worden verheerljjkt en opgehemeld, en ver volgeus weder verlaten en vergoten, of wol die eerst miskend, pas na hnn dood een welverdiend loon ont vangen, neen, Victor Hugo werd vereerd en bemind bjj zijn leven, hjj werd gelezen en herlezen, en men was er niet verre vau af hem half als een god te beschouwen. Hoeveel hij schreef, kan heden het best blijken uit eene groote advertentie van eenige uitgevers, die de werken vau Victor Hugo aanbieden in 19 groote deelen in 8°, een prachtuitgave, rjjk gebonden en fraai geïllustreerd. Het geheeie werk kost 10 francs per deel, dus tezamen 190 francs, en om een denkbeeld te geven van de grootte dezer uitgave, voegen de éditeurs er bjj, dat al die deelen tezamen meer dan 11 duizend bladzijden bevatten, ver sierd met meer dan 2 duizend platen, en dat elk exem plaar 28 kilo's en 500 grammen weegt. Deze laatste be merking is vrjj bespotteljjk. Eenige der drama's van Victor Hugo hebben wjj zien vertoonen, allereerst Lucrèce Borgio door Madame Agar gaat zij op Eva toe en zegt: «Cch, mijn lieve juffrouw Ahrens, wat zult gjj wel van mij denken, dat ik onder militair geleide bjj u aankom Vertoon je dan toch, graaf Finkendorp 1" roept zjjwaarop een officier van de hu zaren binnentreedt en een diepe buiging voor Eva maakt. «Zonder dezen ridder zou ik den weg hierheen nooit gevonden hebben en daar ik hem niet op straat kon laten staan totdat het rjjtuig komt, was ik wel genoodzaakt hem hier mee te brengen. Tot belooning van zjjn ridder diensten heb ik hem beloofd, dat hij Johanna nog goeden avond mocht zeggen. Kjjk, daar zit ze, mjjnheer Finken dorp kus haar maar de hand En mogen we even gaau zitten, juffrouw, totdat het rjjtuig komt Dit alles heeft als vogelgekweel door het kleine vertrek weerklonken. Hanne is rood geworden en graal Flinkon- dorp heeft hare hand aan zjjn lippen gebracht. Eva kent den ritmeester van Finkendorp hjj rijdt dikwijls genoeg door de Ridderstraat. Hij is een van de uitgelatensten, die ooit een dolman hebben gedragen, wiens overmoedige streken nog vermeld zullen worden, als hjj al lang heeft opgehouden ze te bedrijven. Door alle vaders, broeders en echtgenooten met wantrouwende blikken aangezien, wordt hjj door al zjjn kameraden vergood, omdat hjj zichzelf en alles wat hjj bezit voor ieder hunner zou willen opofferen. Hjj is door de geheeie stad bekend, elk schoolkind, elke vrouw uit het volk weet iets van hem te vertellen, voor elk mooi meisje maakt hjj vensterparade, bjj na ieder heeft op haar beurt eens heimeljjk met hem gedweept. Zjjn prettige blauwe oogen hebben Hanne nu een wei sprekenden blik toegeworpen, maar voor Eva heeft hjj ze ootmoedig neergeslagen en met gebogen hoofd haar vergiffenis gevraagd voor zjjn ontijdig binnendringen. Ver volgens wisselt hjj eenige kwinkslagen mot mevrouw Lind ner, die in den ouderwetschen leunstoel bij het vanstor zit en elk oogenblik lacht over alles wat hij zegt. Eva weet niet wat te doen. Zij staat daar met ge fronste wenkbrauwen en staart naar de mooie vrouw ginds op de sofa, die zoo weinig op de vroegere Hanne gelijkt en zich zoo damesachtig weet voor te doen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1902 | | pagina 5