ARMENZORG.
No. 56. Eerste Wad.
Honderd en vierde jaargang.
1902.
ZONDAG
11 MEI.
Buitenland.
Ne derland.
ALklHAARSCflE COURANT.
Donderdag'
Abonnementsprijs
Alkmaar f ©,80 5 franco door het
Deze Courant wordt Blus da g-,
en Katerdagavond uitgegeven,
per 3 maanden voor
geheele rijk f 1>
3 Nummers f O,O®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prtys der gewone advertentlën
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOONVoordam C 9.
Telefoonnummer 3.
Ofschoon onder het tegenwoordige ministerie het uit
zicht op herziening der Armenwet voorloopig is ver
vlogen, blijft het onderwerp steads de algemeene belang
stelling verdienen. Daarenboven kan ook zonder wets
wijziging verbetering in de armenzorg worden tot stand
gebracht en de noodige samenwerking worden verkregen
tnsschen de verschillende armbesturen, om in onderling
overleg de taak te vervullen, waartoe zij alle geroe
pen zijn.
Aandacht verdienen daarom de beschouwingen, door
een man van ervaring als de heer G. H. Hintzen, aan
het thans ingetrokken ontwerp tot herziening der Armen
wet gewijd in het tweede deel van De Economist van het
vorige jaar. Hjj juicht op vele punten dat onderwerp
toe, maar waarschuwt tegen misverstand en te hoog ge
spannen verwachtingen.
Een voordeel van de nieuwe regeling acht ook hij de
instelling van het Centraal Register, dat, zonder de vrij -
heid der kerkelijke en particuliere instellingen van wel
dadigheid te verkorten, inlichtingen verschaft, waarmee
de burgerlijke armbesturen rekening kunnen houden, doch
dat ten aanzien van de armen, die slechts van ééne
kerkelijke of bijzondere instelling onderstand ontvangen,
voor alle armbesturen geheim big ft. De samenstelling
van het burgerlijk armbestuur zou daarenboven de zoo
zeer gewenschte samenwerking bevorderen. Dat bestuur
toch zou ten minste uit vijf personen moeteu bestaan
in groote gemeenten natuurlijk uit een grooter aantal
voor de kleinste helft zoo mogelijk vertegenwoordigers
der kerkelijke bijzondere of gemengde instellingen van
weldadigheid, te bonoemen nit een door de bosturen dezer
instellingen in te zenden voordracht. Waar wijkbesturen
bestaan, zonden de voorzitter dier besturen ook zitting
in het burgerlijk armbestuur hebben. Alleen in gemeenten
van minder dan 3001) inwoners zon het beheer van het
burgerlijk armbestuur aau burgemeester en wathouders
kunnen worden opgedragen.
Als een belangrijk verschil tnsschen de bestaande
Armenwet in bet bedoelde ontwerp wordt gewoonlijk ge
noemd, dat is vervallen het voorschrift, dat het bur
gerlijk armbestuur geen onderstand verleent dan bij
volstrekte onvermijdelijkheid". Het ontwerp schrijft voor
dat het burgerlijk armbestuur den arme op zijn aanvrage
ondersteuning kan verstrekken, wanneer hij die niet of
niet voldoende ontvangt van andere instellingen van wel
dadigheid of van derden". Intnsschen ligt het verschil
hier meer in de praktijk dan in de woorden der wet.
Het hangt er maar van af, wanneer men die onvermijde
lijkheid aanwezig acht; en daarover zal ook onder de
bestaande wet, jjde een dikwijls geheel anders oordeelen
dan de ander. Het karakter van armenzorg van over
heidswege brengt overigens ni3t mee, dat ondersteuning
wordt verleendwaar dit vermeden kan wordenen
als de onderstand onvermijdelijk wordt geoordeeld dan
gebiedt de wet zeker niet, dat hij op geheel onvoldoende
en niet doeltreffende wijze wordt verleend. Merkwaardig
zijn in dit opzicht de voorschriften der Duitsche wetgeving
waarop de heer Hintzen ons wijst.
Ofschoon in Dnitschland het te recht geroemde El-
berfelder stelsel zich vrij heeft kunnen ontwikkelen
bevatte de Pruisische wet van 1842 het voorschrift
dat de armbesturen geen eischen moeten inwilligen
die boven het noodzakelijke gaan (liber das Noth-
wendige binansgehen) terwijl de tegenwoordige wet
van 1871de ondersteuning beperkt tot het verschaffen
van woning (Obdach), 0 nontbeerlijk levensonderhoud,
ziekenverpleging en begrafenis. Een voorstander van
het Elbeiferder stelsel, Dr. Schmidt is van meening
dat openbare armenzorg, die de grenzen van het volstrekt
noozakelijke overschrijdtde grootste gevaren voor de
gemeenschap ten gevolge heeft. In Breslau bestaat het
voorschriftdat de openbare armenverzorging als onaf-
wijsbaren plicht heeft te beschouwen, zich bij de onder
stenning te bepalen tot het volstrekt noodzakelijke en
onontbeerlijke. Eindelijk is te Elberfeld zelf in de instructie
voor de armenverzorging de bepaling opgenomen dat
de besturen bij het verleenen of aanvallen van onder
stand zich zullen houden aan de als onafwijsbaar nood
zakelijk erkende maat (das als unabweislich nothwendig
erkannte Mass).
Naast zulke voorschriften behoeft inderdaad de beper
king tot volstrekte onvermijdelijkheid in onze Armenwet
ons niet te dwingen tot een te karige ondersteuning, of
te beletten dat met de werkelijke belangen van den
behoeftige rekening worde gebonden. Zij dient om te
voorkomendat armenzorg van overheidswegedie voor
ieder gelijkelijk moet openstaan, te uitlokkend zou worden
en ook hen zou aantrekken die, zij het dan ook met
de grootste inspanning er tot nog toe in slaagden zich
daarvan te onthouden en dat zalhoe de Armenwet
ook luidenooit nit het oog verloren mogen worden.
Dit is een zaak van praktijk. Onderlinge voorlichting
der armbestaren, persoonlijk onderzosk en betere bekend
heid met de bijzondere omstandigheden der ondersteuning
vragenden, mogelijk geworden door een talrijk personeel
in 1899 telde Elberfeld 565, Leipzig 931 armbezoe
kels en vooral persoonlijke toewijding kunnen hier
den rechten weg doen volgen. Maar ook al wacht men
zich voor onnoodig verleende of te ruime bedeeling
dat de kosten der openbare armenzorg bij wijziging der
Armenwet zouden verminderen, gelooft de heer Hintzen
evenmin als wij. Daarvoor zijn er te veel onden van
dagen zieken zwakken weduwen met kinderen om
niet te spreken van gebrek aan werk en andere tijdelijke
ongunstige omstandigheden.
Zouden de werkhuizen in dit opzicht verbetering aan
brengen In elke gemeente zou een werkhuis moeten
zijn, met dien verstande, dat verschillende gemsenten een
gemeenschappelijk werkhuis zouden kunnen oprichten, of
door de gemeente een overeenkomst zou kunnen worden
gesloten met een andere gemeente of oen kerkelijke, bij
zondere of gemengde instelling van weldadigheid, die
zelve een werkhuis heeft opgericht, om armen voor hare
rekening in dat werkhuis op te nemeD. Die werkhuizen
zonden bestemd zijn voor armen, die ondersteuning ver
zoeken, doch tot werken in staat zijn en wier armlas
tigheid een gevolg is van hun eigen gedrag. Te hunnen
aanzien is het ontwerp inderdaad zeer streng. Zij zonden
alleen ondersteund kunnen worden door opneming in een
werkhuis, zoodat alle andere, zelfs tijdelijke ondersteuning
hun zon woiden geweigerd. Wat meer is, die op zijn
verzoek om onderstand ten antwoord krijgt, dat hjj dien
alleen kan verkrijgen in het wanthuis, maar dezen vorm
van onderstand niet aanneemt, of wel het werkhuis weer
verlaat zonder toestemming van den directeur, zou, in
dien hij niet voorziet in de behoeften van zijn vrouw
en inwonende minderjarige kinderen, en het niet bljjkt
dat hij naar zijn vermogen getracht heeft daarin te
voorzien, veroordeeld worden tot plaatsing in een rijks
werkinrichting van ten hoogste drie jaren.
Het nnt van deze werkhuizen mag worden erken 1
maar dat zij tot vermindering van kosten zouden bijdra
gen, schijnt zeer twijfelachtig. Da aanvragen om onder
stand aan personen als hier bedoeld zijn, zullen tegen
woordig wel meestal worden afgewezen. Die eenmaal in
n werkhuis was opgenomen, omdat zyn armlastigheid
een gevolg was »van zijn gedragingen" zon het daaren
boven zeker niet spoedig verlaten, of gevaar loopen er
weldra weer zijn toevlucht toe te moeten nemen. Den
heer Hintzer komen de voorschriften ten opzichte der
werkhuizen dan ook te streng, te stellig en onvoorwaar
delijk voor, en hij zou in dit opzicht aan de armbesturen
wat meer vrijheid van handelen willen toekennen.
DUlTSCHliANiD. De »Köln. Zeit." publiceert ean
volgens haar zeggen, authentieke correspondentie tnsschen
de beide Boeren-presidentea en lord Roberts indertjjd
gevoerd, over de schennis van de oorlogswettenwaar
van beide partijen elkaar over en weer betichtten.
Dc protesten van de Boeren slaan meest op gevallen
waarin inboorlingen, aangevoerd door Engelschen, Repu
blikeinsche troepen aanvielen, en vooral op het gevecht
bij Derdepoort, waar vrouwen en kinderen bloot gestaan
hebben aan verschrikkelijke wreedhedon, en have en goed
vernield en verbrand werd,
Uit deze correspondentie zou ook blijken, uit officieele
stukken gevonden in het Engelsche kamp te Dundee, dat
het Britsche gouvernement getracht heeft zich te be
dienen van Basuto'3 als huurlingen.
ENIOHIiAÏÏB. Lord Salisbury heeft den 7 een rede
voering gehouden, die niet minder verbazing wekt door
de naïviteit van den spreker, dan door de lichtgeloovig
heid van zijn hoorders. Zonder blikken of blozen beweerde
Engolands premier voor de zóó veelste maal, dat de Boeren
den oorlog hadden aangevangen door hun inval
Engelsch gebied, en
recht had, zich tegen
op
dat Engeland het meest volkomen
zulk een inval met alle kracht te
verzetten. Hoe vaak en klemmend deze averechtsche
voorstelling ook weerlegd is, ze vond ook ditmaal luide
toejuiching.
Over de vredesonderhandelingen zeide Salisbury:
»Ik kan niet, terwijl deze onderhandelingen hangende
zijn, spreken over de verschillende kansen, maar ik wenscb
het misverstand weg te nemen dat de Regeering bereid
is te luisteren naar alles dat om zoo te zeggen een terug
tocht beteekent uit haar vroegere stelling of de erkenning
dat de rechten, waarop zij aanspraak maakt, niet langer
gelden. Zij kan niet toelaten dat na de verschrikkelijke
opofferingen, die het land zich getroost heeft, de dingen
terugglijden tot een positie, waaruit de vijand den strijd
zon kunnen hernieuwen, zoodra het oogenblik daartoe
geschikt leek. De macht van de Regeering over het land
moet zoo groot zijn, dat dit onmogelijk is."
Het Britsche departement van oorlog berekent de
maandelijksche verliezen in Zuid-Afrika gedurende April
op 129 officieren en 3139 man, onder welke niet zijn be
grepen de gewonden, te weten 55 officieren eu 447 man.
De verliezen zijn als volgt verdeeld; gesneuveld 14 offi
cieren en 99 man, aan wonden bezweken 5 en 41, aan
ziekte of ten gevolga van ongelukken gestorven 16 en
351, vermist of krijgsgevangen 1 en 17, als invalide
naar Engeland teinggezonden 93 officieren en 2631 man.
VKRHESr.-STA.THMr. Uit Washington seint Reuter
van den 8
Majoor Snijman de officieele vertegenwoordiger van
de Boeren in de Vereenigae Staten heeft gisteren bij
president Roosevelt geluncht. Dit bezoek gaf aanleiding
tot veel commentaren. Wel wordt elke politieke be-
teekenis er aan ontzegd maar de openbare meening in
de Vereenigdo Staten is in den jongston tijd gunstiger
geworden voor de Boerenzaakin de afgeloopen week
zijn meer dan tienduizend petities ingekomen waarin
bij het Congres wordt aangedrongen een motie van
sympathie met de Boeren aan te nemen.
ZUID-AFR1H.A. Gelijk uit de vorige berichten
te voorspellen vielis Ookiep dat door de Boeren be
legerd werd ontzetook Steinkop waarin de Boeren
zich genesteld hadden werd door de Engelschen bezet.
Kitchener seint dat zijne verliezen by beide operaties
dooden en 8 gewonden bedroegen de verliezen der
Boeren waren natuurlijk »zwaar".
Verder seint de opperbevelhebber van den 6 dat
volgens berichten van de colonnes in de afgeloopen week
10 Boeren werden gedood 122 gevangen genomen en
14 de wapens hebben neergelegd. Bovendien werden 106
gewereD en 1600 patronen en eenige voorraden buit
gemaakt.
Kolonel Cooper, de commandant van de versterking
die naar Port Nolloth gezonden is verdreef de Boeren
van den Steinkop de eenige versterkte positie op den
weg naar Ookiep.
Kolonel Rochfortdie in den Oranje Vrijstaat samen
werkt met de politietroepen in de districten Hoopstad
en Bloemhof, joeg de daar aanwezige cojnmando's uiteen.
Deeolonue van Bruce Hamelton die tan zuiden van
de lijn Heidelberg-Standerton de Vaal overtroknam
87 Boeren gevangen in de nabijheid van de blokhuizen-
linie van Heilbron.
De colonne van kolanel Colenbrander heeft in Noord-
Transvaal de operatie hervat tegen Beijers wiens com
mando aanzienlijk verminderd is.
De colonne van Ian Hamilton heeft een aanzienlijke
strook ten Westen van Klerksdorp schoongeveegddit
gebied is thans van vijanden ontblootwat de toekom
stige operatiën zal vergemakkelijken.
Hen spoorweg ongeluk ln Frankrijk.
Een trein met ongeveer 300 pelgrims bomende nit
de bnnrt vru Brugge en bestemd naar Lonrdes is ont
spoord tnsschen Amiens en Compiègne.
De voorste personenwagen vloog uit de rails en ging
dwars over den weg staan, zoodat de heele verdere trein
ei op terecht kwam. Bijna alle verongelukten zaten dan
ook in dezen wagen. Het vroom gezang der pelgrims,
dat pas weerklonken had, verstomde eensklaps en werd
vervangen door een vreeselijk gegil. De machinist jjlde
naar het naastbijzijnde station en liet zoo vlug mogelijk
hulp komen. Bij onderzoek bleek, dat acht reizigers ge
dood waren, vreeselijk verminkt, en dat van de vijf-en-
twintig gewonden elf zeer ernstig gekwetst zijn.
Tegelijk met dezen pelgrimstrein waren vijf andere
treinen uit verschillende Belgische plaatsen naar Lourdes
vertrokken.
Toestand der Koningin.
De bulletins van den 9 luidden
's Morgens 9 uur. Ook de afgeloopen nacht werd door
H. M. de Koningin rustig doorgebracht. Temperatuurs-
verheffingen blijven uit. De voedselopname is voldoende.
De toestand mag bepaald bevredigend genoemd worden.
Middag bulletin De gunstige toestand van Hare Majes
teit de Koningin blijft tot op dit oogenblik aanhouden.
H. M. de Koningin heeft den 9 wederom besluiten
met bare handteekening bekrachtigd.