Op de Waterhoeve,
Honderd en vierde jaargang.
1902.
VRIJDAG
23 MEI.
Amsterdamsche Brieven.
Nederland.
JfO. 61. Twecrte blad.
FISUIL.LBTON
W. Heimburg.
Vertaling van HER MINA.
a:, c
Deze Courant wordt Binsdag-, Donderdag
en Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor Alkmaar f O,SOfranco door het
rijk f 1,—.
3 Nummers f ©,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prjjs der gewone advertenttën t]
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOONVoordam 0 9.
Telefoonnummer 3.
XV.
De Pinksterdagen hebben 't slecht met ons gemaakt.
Anders kan 't met deze feestdagen aan het Centraal
station zoo druk zijn als aan het Gare du Nord te Parjjs,
waarmee ongeregelde aankomst en vertrek van treinen
steeds gepaard gaatmaar nu was er van buitengewoon
verkeer niet veel te bespeuren.
Zijdie hardnekkig wind en weer trotseerden en zich
niet hadden laten afbrengen van hun voornemen om d"
hoofdstad te bezoekenzullen wel vreemd opgekeken
hebben van den rommel op het Damrak. Dat is
me daar in de laatste weken een herrie van belang.
Eerst zjjn de buizen van de waterleiding vernieuwd, wat
natuurlijk met de noodige opgravingen gepaard ging.
Toen is men op hel plein voor het Centraalstation de
rails gaan leggen voor de electrisehe tram; dit plein zal
nu worden een centraal puntvanwaar naar drie rich
tingen het vervoer zal plaats hebben. Vervolgens heeft
men een aanvang gemaakt met een belangrijke verhoo-
gÏDg van het Damrak, waarvoor duizenden karrevraehten
zand worden aangevoerd. En eindelijk wordt het be
staande trottoir aanzienljjk verbreed dat uit den aard
der zaak ook weer het opbreken van den weg ten
gevolge heeft.
In Amsterdam doet men al dergelijke karweien met
een langzaamheidzooals men eer in een heel klein
stadje zou verwachten. Men zon zoo zeggen dat men
in den tjjd van een week heel wat zou kannen uit
voeren om een dergeljjken belangrijken verkeersweg te
veranderenmaar hetgeen er gebeurt is daarmee vol
komen in strijd. Het systeem van verdeeling van den
arbeid vat men zoo op, dat tegelijkertijd in verschillende
deelen van de stad de straat is vernield ten behoeve van
den tram-aanleg zoodat feiteljjk nergens met compleete
krachten gewerkt wordt. Amsterdam is daardoor op
het oogenblik voor den kalmon wandelaar volkomen
ongenietbaar en de dienst van de paardentram is op
verschillende lijnen totaal in de war, 't Is te hopen
dat de electrisehe trams een zoodanige verbetering zullen
zijn dat de onaangenaamheden van thans er spoedig
door zullen zjjn vergeten.
Een groote opknapping voor het Damrak zal 't wezen,
wanneer de schatting rondom de nieuwe Beurs wordt
weggenomen. Eigenaardig is 'thoe de ongunstige mee
ning omtrent dit bouwwerk van Berlage langzamerhand
kentert. In het begin vond ieder den lagen steenklomp
met al die kleine ramen verre van mooi, maar nu begint
men meer oog te krjjgen voor de mooie lijnen van het
gebouw en men zal nog zien dat het slot is een alge-
meene bewierooking van den bouwmeester. Met het
inwendige zal 't precies zoo gaan. Als de handel zich
daar pas zal hebben genesteld mogen de couranten wel
extra-ruimte beschikbaar stellen voor de rubriek «Inge
zonden stukken'', want wie iets meent gevonden te
hebbenwaarover kan worden geklaagd zal dat niet
onder zich houden. Groote veranderingen zullen echter
niet aangebracht behoeven te worden, want naar ik van
DOOR
68)
De geestelijke weet van de oneenigheid in de familie,
hij spreekt over goedheid en verdraagzaamheid en houdt
hen voor, hoe 't best kan wezen, dat zij hier voor de
laatste maal bijeenzijn. En hoe in zulke zware tjjden
als aanstaande zijn de banden van bloedverwantschap
ons dubbel heilige verplichtingen opleggen. Vervolgens
bidt hij, dat de Heer de broeders in het veld moge be
schermen en ook de bezorgde moeder, de achtblijvende
vrouw met haar kind in zjjn hoede mag nemen. Maar,
hoe de uitkomst ook moge wezen, wie God lief hebben,
werken alle dingen ten goede. Hierop volgt het avondmaal.
Voor de kerkdeur waeht Busse met het rijtuig. Madame
wijst Hanne's dringend verzoek om op Charlottenhof wat
te blijven gebruiken, van de hand. «Bjj vroolijke feesten
eet en drinkt men, wij hebben iets ernstigs gedaan
hebben afscheid genomen. Gegroet, kinderen Houdt vrede
onder elkandervermaant zjj het echtpaar.
Hondt vrede onder elkander 1 Beiden hebben 't gehoord.
Hanne meent 't oprechtal het goede, dat nog op den
bodem van haar ziel verborgen ligt, komt te voorschijn
op het oogenblik, dat haar man op het punt staat ten
oorlog te trekken, misschien om nooit terug te keeren
Zij vergeet alles, zijn lompheid, zjjn minachtende behan
deling, zjjn ongeregeld levenze vergeet, dat hij haar
geslagen heeft op dien avond, toen zjj hem bij den rit
meester van Rosenbergk had afgehaald en later ook nog
verscheidene malen dat hij haar honderdmaal het zwijgen
opgelegd en gezegd heeft maar weer heen te gaan van
zeer bevoegde zijde vernam is de verdeeling van de be
schikbare ruimte zoo praetisch mogelijk en heeft Berlage
de belangen van het uitwendige volstrekt niet aan het
inwendige opgeofferd. Integendeel moet hij er meer naar
gestreefd hebben om aan onverbiddelijke bedillers van
zijn werk het zwjjgen op te leggen, wanneer zjj ervaren,
hoe goed is gezorgd voor allen die in het nieuwe ge
bouw een onderkomen zullen vinden.
Bonwon is overigens te Amsterdam in den laatsten
tijd weer aan de orde van den dag. Na de bekende
langdurige werkstaking is overal met dubbele kracht het
werk aangepaktmen moet maar eens kernen in de
buurt van de Muiderpoort om te constateeren welke
wonderen moderne bouwers in enkele weken kunnen
wrochten. Hoewel nog lang niet alle huizen in dit
stadsgedeelte zjjn verhuurdverrijzen er blokken met
reeksen van woningen als stonden er honderden op te
wachten om ze dadelijk te betrekken. Het kan niet
andersof hier zal voler ondernemingsgeest op groote
teleurstelling uitloopen.
In de Pinksterdagen kreeg ten minste het Vondel
park nog weer zjjn competente portie bezoekers, 't Is
er dan ook een waar lustoord. Jaren geleden werd er
wel eens gemopperd dat de boomen er zoo jong waren
en men er zoo heelemaal de illusie van een boscb miste.
Die kwaal wordt met de jaren beter en nu reeds heeft
men lanen, waar de bladerenkronen van forsch geboomte
ternauwernood de zon meer doorlaten. Men kan van de
Amsterdammers niet zeggendat zjj tegenwoordig aan
het Vondelpark niet alle eer geven waarop het aan
spraak mag maken. En nu het bjj het in werking treden
van de nieuwe politie-verordening ook weer gekomen is
onder de hoede van ons politie-corpszullen moeders
met kinderen en jonge meisjes zich er weer veiliger gaan
gevoelen dan in den laatsten tjjd het geval was.
De typografen hebben zichouder gewoonte de
Pinksterdagen weder ten nutte gemaakt om saam te
komen ter bespreking van hun belangen. Er is een tjjd
geweestwaarin van de besluiten van den Algemeenen
Nederlandschen Typografenbond heel wat meer invloed
uitging dan thans. Toen behoorde de Bond tot de best
georganiseerde vakvereenigingendie herhaaldeljjk voor
zjjn leden met succes bjj loon-quaesties en andere ge
schillen optrad. De verloren werkstaking van een paar
jaar geleden heelt echter de innerlijke kracht gevoelig
geschokt en kwijning is sedert ingetreden. De afdeeling
Amsterdam telde b. v. op 31 December 1901 niet meer
dan 390 leden, hot vorige jaar had zij er nog 85 meer,
doch ook dit cijfer is volstrekt niet in overeenstemming
met het groote aantal typografen hier ter stede. Ver
mindering van ontvangsten was daarvan het natuurljjke
gevolgzoodat de rekening met een tekort sluit. Nu is
er een streven om zich zooveel mogelijk buiten de po
litiek te houden en er werd dan ook op het Pinkster
congres besloten zich van het Comité voor Algemeen
Kiesrecht af te scheiden maar daarmee komt men wel
wat laat. Trouwens in zulke dingen zit 't 'm niet. De
typografen die bijhooren tot de meest verlichte werk
lieden zijn uit den aard der zaak vóór uitbreiding van
waar ze gekomen is, als hij 's avonds dronken thuis was
gebracht en zjj hem dit den volgenden morgen onder het
oog durfde brengen. Ze denkt niet meer aan die toongelen,
niet meer aan haar voordeelaan haar eigen gemak of
genoegen ze beeft nog slechts van angst om hem te ver
liezen.
De onzekerheid van een dreigend noodlot, de mogelijk
heid, hem niet terng te zien, doet al zijn gebreken al
kleiner en kleiner schjjnen al het andere onderdrukkend
zegeviert de liefde van de vrouw, van de moeder. Ais een
kind slnipt ze hem overal na, schuw en verwachtende om
weggestuurd te wordenzjj zoekt zjjn benoodigdheden
bjjeen en pakt allerlei dingen in zjjn valies, die ze denkt dat
hem onder de vermoeienissen van den oorlog te pas kunnen
komen.
»Mjjn hemel, Karei,'' zegt zij eindeljjk, terwijl zij nib
geput leunt tegen het wapenrek van zijn kamer, waar hjj
nog met de papieren op zjjn schrijftafel bezig is, «mijn
hemel, Karei," zeg toch eens een vriendelijk woord, laten
we toch niet zoo van elkander gaan 1 Ik heb 't toch eigenlijk
niet zoo kwaad gemeend, al ben ik nu en dan eens tegen
je uitgevallen.''
«Maak nu alsjeblieft geen scène 1" antwoordt hjj, als
zjj met gevouwen handen naast hem komt staan, «alles zal
geregeld worden, zoo gauw ik weer thuis ben. Ge hebt
nu tjjd om alles goed te overlegden de advocaat zal eerst'
daags hier komen om met je te spreken."
«De advocaat
«Nu ja Trenberg nit Ruhleben."
«Waarom vraagt zjj met ontstelde oogen en van schrik
half verlamde tong.
«Och, ik kan er niet meer tegen," herneemt hjj met
een ongeduldig gebaar, »wa zullen ons verstand gebruiken
en van elkander gaan. Gjj kunt dau toeb goed op jezelf
big ven wonen. Ge begrijpt wel, dat wjj beiden op deze
manier diep ongelukkig worden,"
Das toch Wit van ontzetting staart ze hem een poosje
aan. Hjj heeft dus al met den advocaat gesproken Hjj
meent 't dus in ernst 1 «En het kind brengt zjj eindelijk
met heesche stem uit.
het kiesrechtdit zal niemand hun euvel duiden maar
wat hun veel sympathie heeft doen verliezen is de onbe
kookte manier, waarop zij vóór enkele jaren tot staking
overgingen, ook bjj firma's, die hun personeel uitmuntend
betaalden. Slachtoffers van die onbezonnen daad loopen
nu nog rond. Zjj kostten den Bond over bet afgeloopen
jaar nog weer 2600 d. i. f 500 meer dan er in
kas was.
Nog maar zelden is zoo duideljjk als bij de typografen
aan het licht gekomenhoe gevaarljjk de strike is
wordt zij verloren dan zjjn er jaren noodig om de
naweeën te boven te komeD.
Borneo.
Het «Alg. Hbl." ontving 17 dezer het volgende tele
gram uit Indië
«Kapitein van Kesteren, commandant van Priok Tjahoe,
is gesneuveld.''
Het »Hbl." teekent hierbij aan
«De hior bedoelde officier is de kapitein der infanterie
H. G. van Kesteren. Den 24 November 1882 werd hjj
tot 2de luitenant bjj het Indische leger benoemd hjj
werd tot le luitenant bevorderd 5 September 1887, tot
kapitein 15 Juli 1895. Hjj droeg het onderscheidings-
teeken voor buitengewone krijgsbedrijven met gesp Atjsh
1873—1901 en het officierskruis voor 15-jarigen dienst.
Kapitein van Kesteren bereikte den leeftjjd van 42 jaar.
Hulp aan Martinique.
Het van uit 0ura9ao tot het verleenen van hulp
naar Martinique uitgezonden pautserschip «Koningin
Regentes" is, bljjkens te 's-Gravenhage ontvangen bericht,
den 19 aan het geteisterde eiland aangekomen. Het
schip heeft de grootst mogeljjke hoeveelheid levensmid
delen aan boord ter verdeeling onder de noodljjdende
bevolking.
Spoorwegongeluk.
Den 19 reed bjj Neuss een goederentrein op zjjde
in een personentrein. Acht wagens ontspoorden en vielen
om. Een persoon werd gedood, vier zwaar gewond, 44
licht gekwetst.
Te Spiers (Rijn-Beieren) is een rjjtuig met een
bruiloftsgezelschap bjj een overweg van den spoor door
de afsluiting heengereden en onder een trein geraakt,
welke daar juist kwam aansnorren. De vader en een
broeder van den bruidegom alsmede drie bruilotsgasten
werden gedoodden bruidegom werd een been afgereden.
De bruid weid krankzinnig van smart en schrik. De
koetsier, die ook gewond werd, stelde zich zelf in handen
der politie.
llotcr-onderxoek.
Uit een staat van gedurenden bet tjjdvak 1 Sep
tember 1901—1 Maart 1902 in het laboratorium der ver-
eeniging «Het Botercontróle-station in Znid-Holland" ge
dane onderzoekingen blijkt het volgende:
le. Dat met name in Zuid-Holland diverse boters voor-
«Dat bljjft natuurlijk hier," zegt hjj bedaard.
«Maar ik ga niet weg, ik bedank er voor Ik heb
niets gedaan, niets I" roept zjj uit.
«Goed Dan maak ik er op een andere ma sier een
eind aan. Er is nog wel een kogel voor mij te vinden
Schiet niemand dien daarginds op mij af, dan doe ik 't
zelf 1" herneemt hjj driftig.
«Karei 1" krijt zjj op eens, terwjjl ze voor hem neer
valt en do handen om zjjn knie slaat, «Karei, spreek toch
niet zoo, niet op dit oogenblik, dat ge heengaat Wees
toch wat vriendeljjk tegen mjj, ik zal je in alles je zin
geven en zwjjgen, ik zal honger en dorst Ijjden, als 't moet,
maar zeg toch niet weer dat ge wilt sterven
«Wees dan verstandig, ga je eigen weg en laat mjj
den mjjnun gaan," hei baalt hjj onbeschoft, zjjn handen
met een afkeerig gebaar uit haar greep losmakende.
Zg springt op. Met van toorn en smart verwrongen
gelaatstrekken balt ze de vuisten tegen hem. «Neen,''
roept ze, haar drilt nauwelijks meester, «ik laat mg niet
scheiden Een goed woord in deze oogenblikken had mjjn
hart als was in je hand knnnen maken nu is 't een
steen, en dit zult ge ondervinden Ik ga niet, ik behoef
niet weg te gaan, ik behoef mg het kind niet te laten
ontnemen En al slaat ge mij als een hond ik ga
nieten al vertrapt ge mg onder den voet, ik ga nieten
al gooit ge al je hebben en bonden in de goot, ik ga
niet weg, ik zal alles trotseeren En dit uur zal ik je
betaald zetten, zoolang wjj nog bg elkaar moeten big ven 1
Een hel op aarde hebt ge ons leven onlangs genoemd
Tot nu toe hebt ge nog niet geweten, wat dat is Ni
zult ge 't ondervinden I"
«Hg haalt de schouders op eu sluit den luatsten knoop
van zjjn jas. «Goedendag dan!" zegt hg, zgn degen in den
koppelriem stekend en zjjn pet opzet fund, «erger kan 't
onmogelijk worden, en mjjn laatste middel weet ge nu."
Hg trekt aan het schelkoord, geeft zgn valies aan de meid
en verlaat het huis zonder om te zien. De rentmeester
Btaat bjj het portier en belooft nogmaals goed voor alles te
zorgen en wenscht mijnheer Baldauf een behouden terug
komst.
