HELAAS!
Honderd en vierde jaargang.
1902
ZONDAG
8 JUNI.
Buitenland.
NO. 6B. Eerste blad.
ALklIAARSCHE CO 11IAM.
Deze Courant wordt UInsdag-, Donderdag-
en Baterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers f 0,00. Afzonderlijke] nummers 3 ets.
Talc f o onnu ui Hier 3.
Prfls der gewone advertentiën t)
Per regel Groote|letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOONVoordam C 9.
't Is vrede, maar niet elke vrede-bode kan met gejaich
worden begroet. Als het recht den kamp tegen het
onrecht moet opgevenals de overmachtige geweldenaar
eindelijk het door hem begeerde land voor een groot deel
heeft verwoest, zoodat het noch den bewoner kan voeden,
noch hem een veilige woning kan aanbieden als hij de
bevolking dagelijks doet inkrimpen door den snellen dood
van den kogel of het zwaard en het trager maar niet
minder zeker werkend gebrek aan het noodige voedsel
en de vereischte beschutting tegen de ruwe dagen van
den winter de hitte van den zomer en de koude van
den nacht, aan verpleging van zieken en verzorging van
kinderen dan kan het gebeuren dat ook de kloekste
leiders van het verzet den gehaelen ondergang van het
volk niet voor hun verantwoording willen nemen en de
wapens neerleggen. Dan wordt het vrede maar het is
geen vrede die vreugde brengt. De dag waarop zulk
een vrede gesloten wordtis geen blijde feestdag die
versch gebladert strengelt om den vrijheidshoe d maar
een dag waarop de hoed van Gessier op de staak wordt
verheven om de hulde van het verdrukte volk te ont
vangen.
Wilde juichtoonen rijzen op aan gene zijde van de
Noordzee over de zegepraalmaar ook voor een niet
gering deel over de ontheffing van het drukkende oor»
logsjukwaaronder het derdehalf jaar gezwoegd heeft.
Roem en eer mogen Enselschen zich zeiven toekennen
er worden buiten het Britsche Rijk al bitter weinig
stemmen gehoord die dit eigen koor versterken. Eer
wordt toegebracht aan de overwonnenen die voor een
zoo edele zaak zoo lang een zoo ongeljjken strijd hebbe n
volgehouden. Al moge Kitchener burggraaf en generaal
worden en naar Engelsche manier een vorstelijke be
looning ontvangen in klinkende munt Engeland be
taalt nog op andere manier dan in huldebetoon en eerbe-
wjjzen toch is het al heel belachelijknu hij met
al de middelen die hij tot zijn beschikking had ziju
leger van honderdduizenden zijn blokhuizen en gepant
serde treinen er eindelijk in geslaagd is de Boeren die
nog in het veld waren de wapenen te doen neerleggen
hem na Moltke den grootsten veldheer der laatste jaren
te hooren noemen. Alleen voor Engelschea schijnt deze
onzinnigheid niet te machtig. Buiten het Britsche Rijk
wordt vrij algemeen erkend, dat de oorlog niet gestrekt
heeft om Engelands roem te vergrooten of de wereld
een hoog denkbeeld te geven van zijn leger en zijn
generaals.
In den vorm verschilt deze beëindiging van den oorlog
aanmerkelijk van hetgeen vroeger door Engeland werd
gevorderd. Er is geen onvoorwaardelijke overgave. Er
is onderhandeld, vrij lang zelfs, met mannen, die
men vroeger meende te bunnen voorstellen als aanvoerders
van rooverbenden. Er zijn voor het nederleggcn dei-
wapenen voorwaarden gesteld. Er is een formeel vredes
verdrag opgemaakt, door Milner en Kitchener geteekend
met de Vrjjstaatsche en Transvaalsehe bewindslieden en
generaals. President Steyn, wegens ernstige ziekte reeds
vertrokken werd als waarnemend president vervangen
door de Wet. Maar in het wezen der zaak zijn de voor
waarden in het belang der Boeren van geringer beteekenis,
dan wij nog altijd meenden te mogen hopen.
De burgers te velde zullen alle wapenen, kanonnen,
geweren en munitie inleveren en den Koning van Enge
land erkennen alB hun wettigen vorst. Alle krjjgsgevan
genen, die burgers zijn en de burgers te velde buiten
Transvaal en Oranjerivier-kolonie (b.v. in de Kaapkolonie)
worden, zoo zij verklaren hun positie als onderdanen van
den Koning te aanvaarden, naar hun woonplaats terug
gebracht, zoodra er vervoermiddelen beschikbaar zijn en
hun middel van bestaan verzekerd is. Die twee voor
waarden, vooral dat middel van bestaan, dat verzekerd
moet zijn, geeft Engeland een middel aan de hand om
den terugkeer der gevangenen en der burgers buiten de
grenzen der voormalige republieken zoo te regelen als
het zelf geraden zal vinden.
Van onafhankelijkheid is schijn noch schaduw overge
bleven. Maar hoe luiden nu de bepalingen, die het be-
lang der Boeren bunnen beschouwd worden
Dat de burgers, die zich aan deze voorwaarden onder
worpen hebben en in hun land terugkeeren, niet beroofd
zullen worden van hun persoonlijke vrijheid en hun eigen
dom, en niet zullen terechtstaan wegens eenige daad,
die in verband staat met het voortzetten van den oorlog,
spreekt eigenlijk zoo van zelf, dat het moeielijk een gun
stige bepaling voor de Boeren genoemd kan worden
maar daarenboven wordt er een allerbedenkelijkste uit
zondering aan toegevoegd. Deze bepaling strekt, zich
namelijk niet uit tot zekere daden in strijd met het
oorlogsgebrnik, die door den opperbevelhebber aan de
Boeren-generaals zijn medegedeeld en die onmiddellijk
na het einde van de vjjandelgdheden voor den krijgsraad
zullen komen. Er moet dus reeds een lijstje van de hier
bedoelde daden in het bezit van lord Kitchener en de
Boeren-aanvoerders zijn. Welke daden het zijn is niet
bekend maar bij de vreemde opvattingen van oorlogs-
gebruiben die by de Engelsche krijgsraden blijken te heer-
schen, zijn wij niet zonder zorg. Erger nog zijn de rebellen,
inwoners van Engelsche koloniën, die de Boeren te hulp
zijn gesneld, er aan toe. Omtrent hen komt in het vredes
verdrag geen bepaling voor. Als zij naar hun land terug
keeren, zal hun lot bepaald worden door hun eigen regeering
in overeenstemming met de geldende wetten. Alleen wordt
als het gevo elen der Kaapsche regeering medegedeeld,
1°. dat de gewone manschappen gestraft moeten worden
met ontzetting van het kiesrecht gedurende hun geheele
leven, wat bij alle verkiezingen een krachtige versterking
zal zijn voor het Engelsche element2°. dat de vele
veldkornetten en alle rebellen die* bij de Boerenstrijdmacht
zekeren rang hebben bekleed, zullen moeten terechtstaan
wegens hoogverraad, maar dat in geen geval de doodstraf
zal worden toegepast. Levenslange gevangenisstraf is dus
mogelijk maar, zegt men, misschien zal de Koning bij
zijn kroning zijn goedertierendheid toonen
Er zal geen bijzondere belasting worden gelegd op
grondbezit in Transvaal of Oranjerivier-kolonie om de
kosten van den oorlog te bestrijden, en 3 millioen pond
sterling (36 millioen gnlden) zuilen ter beschikking worden
gesteld van commissiën, die de menschen zullen helpen naar
hun haardsteden terug te keeren en, zoo zij zei ven daartoe
niet bij machte zijn hun vee, werktuigen enz. onmisbaar voor
de hervatting van hun gewoon bedrijf, te verschaffen. Gelds
waardige papieren, uitgegeven onder de vroegere wetgeving,
en kwitanties, afgegeven door officieren te velde, indien
als verliezen in den oorlog zullen worden aangeboden,
zullen worden erkend. Behalve de 3 millioen pond is de
Regeering bereid nog rentelooze voorschotten te geven
voor twee jax-en aan lieden die hun hoeven weer be
trekken. Maar vreemdelingen of rebellen zullen in deze
voordeelen niet deelen.
Andere belangrijke bepalingen zijn voor een groot deel
afhankelijk van het goedvinden der Engelsche regeering.
Zoo zal in de openbare scholen de Nederlandsche taal
worden onderwezen alleen onderwezen als een
vreemde taal, maar verder bij het ouderwijs niet ge
bruikt indien de ouders der kinderen het verlangen
vragen we, of alle ouders in 't bijzonder dit voor hunne
kinderen zullen kunnen verlangen, of dat voor elke school
b.v. het verlangen van de meerderheid der ouders moet
uitgaan. Voor de rechtsbedeeling is dit beding nog onbe
paalder. De Nederlandsche taal zal bij de rechtbanken
worden toegelaten, waar het voor een betere en doel
treffende rechtsbedeeling noodig zal zijn. Het bezit van
een geweer wordt bij bijzonder verlof vergund aan hem,
die er om vraagt tot zelfverdediging. Dus zelfs niet voor
de jacht Zoo spoedig mogeljjk zal het mi
litaire bestuur worden vervangen door het burgerlijke
en zoo spoedig als de omstandighedenhet
gedoogen, zallen vertegenwoordigende instellingen
worden ingevoerd, als inleiding tot eigen
bestuur. Omtrent het verleenen van stemrecht aan
de inboorlingen zal een beslissing worden genomen na
do invoering van eigen bestuur.
En onder zulke voorwaarden verwacht men dat de
Boeren de mannen die uit het veld of uit hun balling
schap de vrouwen en kinderen die voor zoover ze nog
niet bezweken zijn uit de kampen terugkeeren naar de
puinhoopen hunner verbrande woningenweidia ge
trouwe onderdanen van Koning Eduard zullen worden
Er is wel eenige reden om vooreerst maar wat spaar
zaam te zijn met de vergunningen om een geweer te
mogen bezitten.
DUITSCHLAHD. Keizer Wilhelm heelt den 5 te
Marienburg in Oost-Pruisen de herstelde Slotkerk inge
wijd en bij die gelegenheid eene redevoering gehouden
tot de Duitsche Johanniter-ridders en de afgevaardigden
dier orde uit andere landen.
De Keizer zeide o a.
»De oude Marienburg is het uitgangspunt van de be
schaving in de landen ten Oosten van de Weichsel ge
weest, het zinnebeeld van Duiischlands cultuurtaak in
die streken. Nu is dit weder zoo. De Poolsche overmoed
wil den Duitschan landaard benauwen en ik ben gedwongen
mijn volk op te roepen ter bescherming van zijn nationaal
bezit. Hier te Marienburg spreek ik de verwachting uit,
dat alle ordebroeders van den Heiligen Johannes gereed
zullen staan, wanneer ik hen roep om voor de Duitsche
zaak in de bres te springen."
Dienzelfden dag heeft het Pruisische Huis van
Afgevaardigden de Polen-voordracht, strekkend om een
aanzienlijk crediet uit te trekken ter bevordering der
Duitsche emigratie, bij tweede lezing goedgekeurd.
EHAfGELAJID. Als men de berichten gelooven mag,
die door de Engelsche berichtgevers uit Zuid-Afrika aan
hunne bladen worden medegedeeld, dan is de vreugde
in de beide republieken over de vrede al even groot als
in Engeland zelt.
De correspondent van de »Central News" schrijft o.a.
Onder de Boerengedelegeerden heerscht geen schijn van
animositeit meer. Terwjjl de onderhandelingen gaande
waren, gedroegen de Boeren zich koel vormelijk, zelfs
onvriendelijk, doch onmiddellijk nadat de voorwaarden
waren geteekend, kwamen zij los en werden zeer harteljjk.
Lord Kitchener stal hnn hart door na een gelukwenseh
met hun beslnit, dat hg het beste noemde voor hen zelf
en voor het land, te verklaren dat, als hij een der hunnen
was geweest, hij trotsch geweest zou zijn over den flinken
strjji dien zij hebben gevoerd. Deze verklaring werd lang
durig toegejuicht.
Generaal Beyers, die het voorzitterschap van de con
ferentie had waargenomen, vertolkte de vreugde der aan
wezigen nu zij lord Kitchener als vriend konden be
groeten. Wij hebben zeide hij, zoolang tegen u gevochten,
dat wij ons van uw beteekenis ten volle bewast zjjn.
De treinen die de gedelegeerden naar de commando's
zonden terugbrengen, vertrokken eerst laat in den nacht.
Daar het uiterst koud was, werden gr ote vuren ontstoken
en daaromheen verbroederden zich Boeren en Britten.
Beiden zongen vaderlandsche liederen.
In het Lagerhuis deed minister Balfour het voorstel
om 50,000 pond sterling tos te wijzen aan lord Kitchener,
die hij hoogeljjk- prees, zeggende dat weinigen in de schit
terende rij der Britsche veldheeren met grooter moe eljjk-
heden te kampen hadden en dat weinigen die moei ljjk-
heden met grooter triomf dan Kitchener verwierf, te
boven kwamen. De Ieische leider Dillon kwam met kracht
tegen het toestaan der gift in verzet, als tegenstander
van dan oorlog en wegens de wijze waarop de veldtocht
gevoerd was.
William Redmond zeide, dat Kitchener in de geschie
denis zon afdalen tot de rol van een man, die tegen
vrouwen en kinderen had geoorloogd. Deze opmerking
veroorzaakte groote opschudding, zoodat Redmond, dia
beproefde voort te spreken, niet meer gehoord kon worden.
Voorgesteld werd daarop de beraadslagingen te sluiten,
welk voorstel werd aangenomen met 273 tegen 138 stem
men. Het Hnis keurde daarop met 389 tegen 44 stemmen
de gilt goed.
Toen Balfonr opBtond om een motie van dankbetuiging
voor te stellen aan de officieren en manschappen, veroor
zaakten de Iersche nationalisten opschudding bij wijze
van protest tegen de behandeling, die Redmond had
ondergaan, maar op aaumaning van den voorzitter hielden
zij op, zoodat Balfour zijne redevoering kon voortzetten,
waarop de motie met 380 tegen 42 stemmen werd goed
gekeurd. Het Hoogerhuis deed hetzelfde.
De hoop, dat nu de vrede hersteld is, de begrooting
zou worden gewijzigd is niet vervuld geworden. Noch
de graanrechten zuilen vervallen, noch de inkomstenbe
lasting kan worden verminderd. Het leger in Zuid-Afrika
moet ook nu nog onderbonden worden, het herstellen der-
verwoeste woningen en gratificaties voor de troepen,
zallen den eersten tijd geene vermindering in de uitgaven
brengen.
De »Standard" meldt, dat een beweging op 't getouw
is gezet, die waarschijnlijk leiden zal tot het verzoek aan
de Regeering ten gunste eener bijzondere nitnoodiging
aan dr. Kayper, om deel te nemen aan de kroningsfeesten.
Men meent dat dit een passende erkenning zijn zon van
de goede diensten, door de Nederlandsche Regeering be
wezen in verband met den vrede,
FRANKRIJK. Mr. Lanquest, de Parijsche notaris
die zijn medewerking heeft verleend aan de Humberts
om de Rente viagère op te richten heeft aan den voor
zitter van de Kamer van Notarissen medegedeeld dat
hij het tekort in het faillissement van deze instelling
voorloopig geraamd op 3.700.000 francs zal dekken. Ilij
heeft daartoe dit bod rag gedeeltelijk genomen nit zijn
eigen kas hem overigens verstrekt door familieleden en
vrieaden ter beschikking van den voorzitter van de
Kamer gesteld.
In zijn schrijven verklaart mr. Lanquest nadrukkelijk
deze daad te doen uit een oogpunt van zuivere menscb-
