De werf Conrad. Honderd en vierde jaargang. 1902 ZONDA G 20 JULI. Buitenland. NO» 36. Eerste blad. Deze Courant wordt Blnsdag-, Monderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkma.au f 0,80franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f 0,00. Afzonderlijke nummers 3 ets. Telefoonnummer 3. COURANT. Prijs der gewone advertentiën i Per regel f Groote lettorspuaar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER k ZOONVooidam C 9. Beter dan alle redeneering kan het voorbeeld van een bestaande maatschappij de overtuiging versterken dat het behalen van winst wat toch ten slotte het doel is van allen handel en van alle nijverheidgepaard kan gaan met uitnemende zorg voor de arbeiders en dat er daarenboven op dit terrein een weg te vinden is, waarop samenwerking tuaschen patroons en arbeiders mogelijk is en het wederzjjdsche vertrouwen zich kan ontwikkelen Zulk een navolgenswaardig voorbeeld werd ons in het laatste nummer van het Sociaal Weekblad geschetst in de naamlooze vennootschap »De werf Conrad" te Hrarlem. Wat van deze maatschappij gemeld wordt zijn gelukkig geen onnekende zaken. Zij is zeker da eenige onderne ming niet, die in dit opzicht een loffelijke vermelding verdient; maar bestuurders vau vennootschappen of industrieelen die daarop gelijke aanspraak zouden kunnen doen gelden zullen het ons zeker niet envel duiden dat we ons nu eens in 't bijzonder met deze maatschappij bezig houden. Zij werd opgericht in 1889 en reeds in 1892 werd de brng gelegd voor goede verst .ndhouding en samenwerking tusscben de bestuurders der onderneming en de werklieden Toen werd de zoogenaamde Kern opgericht, namelijk eene vereeniging uit het personeel, door de werklieden gekozen waarmee dj directie in overleg kan treden en waarvan zij voorlichting kan ontvangen omtrent alle zaken waarbij de stoffelijke en ze lelijke belaag en van het personeel en de bloei der fabriek betrokken zijn. De Kern vergadert ten minste eens in elk kwartaal en ver der zoo dikwijls als de directie bot noodig acht of ten minste drie leden van de Kern zelve tot niet minder dan twee afdeelingen behoorende dit weuscheu. De Kern is aizoo de vraagbaak voor de directiebij haar kan zij voorlichting vinden omtrent alles waarin zij die wenschelijk achtmaar ook het personeel heeft door middel van deze ketn gelegenheid om atie zaken die z ja belangen rakenbij de directie ter sprake te brengen. De bespreking van andere zaken dan die, welke deze belan gen of den bloei der fabriek betreffen, kan door de directie wordan afgewezen. Zooals te begrijpen isblijft de directie in baar handelingen en beslaiten vrij het ge« voelen van de Kern strekt haar alleen tot raad en voor lichting. In 1894 werd bij deze onderneming opgericht de Ver eeniging tot behartiging van de belangen van het personeel, die onlangs haar achtste jaarver radering heeft gehouden De eerste afdeeling van deze vereeniging beheert de uit- keeringen in geval van ziekte en de verzorging van gewonden en invalieden de tweede behartigt de pension- neering der ouden van dagen Het ziekenfonds bestaat uit contributies van de werk lieden (lx/2 cent van eiken gulden van hnn loon); de kas voor de gewonden en invalieden bestaat geheel uit bijdragen van de maatschappij tot een gelijk bedrag. Ver dient de zieke meer daD 8 centen per uur, dan ontvangt hij gedurende dertien weken de helft van zjjn weekloon. Verdient hij meer, dan heeft hij recht op vier vijfden van zjjn loon gedurende denzelfden tijd. Maar ook na verloop van de dertien weken kan het bestuur der ver eeniging de uitkeering voortzetten en in den regel ge beurt dit inderdaad. Wordt een werkman in en door den dienst van de werf Oonrad door een ongeval getroffen dat niet aan eigen schuld, nalatigheid of onvoorzichtig heid (dronkenschap b.v.), te wijten is, en wordt hij dien tengevolge verwond en tijdelijk ongeschikt voor zjjn werk dan ontvangt hjj terstond het gewone ziekengeld; duurt die ongesteldheid langer dan veertien dagen dan ontvangt hij zijn volle weekloon ten hoogste een jaar lang na het ongeval; maar ook na dien tijd kan het bestuur met deze uitkeering voortgaan. Wordt hij inva- liede dan ontvangt hij een uitkeering ineens die zeer verschillend is naar gelang van zijn toestand. Zij ver schilt van 50 maal tot 600 maal zijn gewoon daggeld. Dit hoogste bedrag wordt in geval van overlijden altijd aan zijn nabestaanden uitgekeerd. In deze verzekeringen tegen de nadeelige gevolgen van ziekten en van ongevallen, verwondingen en invaliditeit deelen alle werklieden der onderneming, zoowel de losse als de vaste werklieden. Voor pensionneering komen alleen de vaste werklieden in aanmerking, namelijk zij die langer dan anderhalf jaar aan de fabriek hebben ge werkt, In 1901 bestond hot geheele personeel uit 430 man, 350 vaste en 80 losse werklieden. Van die 80 wer den in 1902 nog 50 onder de vaste werklieden opge nomen. Da fabriek zelve draagt geheel de kosten dezer pensioenen, die zeer uiteenloopen, naarmate men korter of langer in dienst van de maatschappij is geweest. Zij zijn zoo berekend, dat een arbeider, dia op jeugdigen leeftijd bij haar in dienst komt op zestigjarigen leeftijd een pensioen zal kannen genietendat gel jk is aan het loon dat hij in den laatsten tjjd verdiende. Voor het pensioenfonds stortte de directie aanvankelijk f 5 over elke honderd galden van de uitbetaalde loonen toen zij bemerkte dat dit niet voldoende zou zijn werd dit be drag tot f 7,50 over elke honderd galden verhoogd. Die uitkeering bedroeg in 1900 raim 1 2000J. Elke arbeider heeft een boekje, waarin jaarljks het bedrag van zijn pensioen wordt ingeschreven. Verlaat hij den dienst der maatschappij, dan blijft bet zijn eigen dom. Op zijn zestigste jaar wordt het hem uitgekeerd. Is hij reeds op jeugdigen leeftijd in dienst van de maat schappij gekomen en in baar dienst gebleven, dan is het bedrag, op zijn boekje vermeld, voldoende om voor zijn verder leven een pensioen te koopen gelijk aan zijn loon. Komt hij vóór zijn zestigste jaar te overlijden, dan wordt het bedrag van zijn pensioen boekje aan zijn nabestaanden uitgekeerd. Een groot bezwaar bleef nog over. Als de werkman vroegtijdig stierf, of ook wanneer hij op hoogen leeftijd, na zich een pensioen gekocht te hebbenoverleed en vronw en kinderen naliet, dan zonden die onverzorgd achter kannen blijven. Daarom heeft de directie aan de vaste werklieden de verplichting opgelegd om eeu levens verzekering van f 500 te slaiten. Sluit hij die reeds op löjarigen leeftijd, dan moet hij wekelijks 16 centen be talen. Op lateren leeftijd is de contributie hooger. Voor dezelfde levensverzekering, op 35-jarigea leeftijd gesloten, bedraagt de wekelijksche contributie b.v. 36 centen. Om den werkman daarin tegemoet te komen, ontvangt hij, wanneer hij in drie maanden niet wegens te laat komen is beboet, een gratificatie, waaruit de premie voor deze levensverzekering kan worden betaald. Op den dunr kunnen deze maatregelen afdoende worden; maar daar de vereeniging nog maar acht jaar bestaat kan bij overlijden de toestand van vrouw en kinderen nog bedroevend wezen. Daarom is in het vorige jaar een som van f 20000 aangewezen om uit de rente daar van vermeerderd met een bijdrage van de maatschappij, die in 1902 f 1000 bedroeg, wadnwen en kinderen te ondersteunen. In 1898 is daarenboven het Auna-Goed- koopfonds gestioht de naam van den directeur is P. Goedkoop Dz. dat thans ruim f 13000 bedraagt om uit de rente aan zieken gewonden en kraamvrouwen versterkende middelen te verschaffen. Het is begrijpelijk dat het Sociaal Weekblad van deze instellingen bij de werf Oonrad melding maakt in de hoop dat ook hier woorden wekken, maar voorbeelden trekken zullen. Bshalve vau het besluit om aau de ar beiders jaarlijks drie vrije dagen te geven met behoud van bun loon en daarenboven een extra-toelage die het vorige jaar gelijk was aan hun gewone weekloon, maar dit jaar tot op de helft moest worden verminderd, zij hier nog het merkwaardige feit vermeld dat tegen het plan om den werktijd van 10 uur op 9j uur daags te brengen zonder verlaging van het dagloon niet alleen door de arbeiders maar ook door hun vronwembezwaren werden geopperd. Sommige vrouwen wilden haar man nen liever niet vroeger thuis hebben BBLEIE. De Koningin, wier gezondheidstoestand eenige dagen geleden zorg gaf, is herstellende. De officieren van de »Evertsen" brachten den 17 een bezoek aan Brngge. De stad was versierd met de Belgische en Nederland kleuren. De ontvangst was ook daar zeer hartelijk. CHINA. De gezanten der Mogendheden te Pesing hebben besloten de havenstad Tien-Tsin, die nog steeds door de internationale troepen bezet wordt gebonden, binnen vier weken aan de Chineesche overheden terng te geven. Als er niets in den weg komt zal de toestand in China dns weldra weder normaal zijn. De ontruiming van Tien-Tsin zal tevens oen hinderpaal verwijderen, die reeds verscheidene malen het eendrachtig optreden der Mogend heden in China dreigde te verstoren. DtJITSCHLAND. De uitspraak in het proces Sanden (de bekende financieele knoeierpen) lnidt, dat Ednard Sanden is veroordeeld tot 6 jaren gevangenisstraf en 15,000 Mark boeteHainricb Schmidt tot 9 maanden en 2000 Mark; Puchmtlller tot 15 maanden en 4000 Mark; Eduard Schmidt tot 1 j var en 10,000 MarkWarsinski tot 1 jaar en 500Q Mark Otto Sanden tot 1 jaar en 1500 Mark en Haenscko tot 9 maanden en 1000 Mirk boete. Bij Eduard Sauden wordt één jaar van de s'raf als reeds ouderga&n beschouwd; bij de overige de geheele gevangenisstraf. ENGELAND. De toestand van den Koning blijft vooruitgaande. Officieel is thaDS bekend gemaakt dat de kroning is vastgesteld op den 9den Augustus. De Onderkoning van Ierland, lord Cadogan heeft zjjn ambt nedergelegd. De Koning heeft zijn ontslag aanvaard. In het Hoogerbnis is de immigratie-quaestie voor Zuid-Afrika ter sprake gekomen lord Onslow zeide namens de Regeering, dat deze voornemens is een groot plan ten uitvoer te loggen, doch dat daar op het oogeu- blik nog niets van komen kan, al zijn er meer aanvragen dan nu reeds beschikbaar terrein; de aanvragen om vesti ging van Engelsche soldaten en Yeomen zullen vóór de andere gaan. De »Standard" beveelt aan zooveel mogelijk Engelsche onderdanen naar Zuid-Afrika te zenden om daardoor de ontevrodenheid ODder de Boeren te onderdrukken. RUSLAND. Koning Victor Emanuel heeft Rusland weder verlaten, aan het station Petershof, uitgeleide ge daan door den Czaar. Het afscheid tusschen beide souve- reinen was zeer hartelijk. ZUID-AERIKA. Sir Arthur Lawley die sedert twee jaren Engelsch gouverneur van West-Australië was, is tot vice-goaverneur van Transvaal benoemd. »The Times" zegt naar aanleiding der benoeming te hopen, dat lord Milner nu ontheven zal worden van een de 1 zijner taak, welke eiken dag zwaarder wordt, nn het gouverneurschap van Transvaal en Oranjerivier-kolonie gevoegd werd bij de functiëa van Hoogo Commissaris. Lord Milner moet zelf de benoeming van een luitenant gouverneur van Transvaal hebben gevraagd met gelijke bevoegdheden als de luitenant-gouverneur van de Oranje rivier-kolonie reeds bezit. President Steyn en zijn echtgenoote zijn den 16 te Kaapstad aangekomen. Den volgenden dag gingen zij scheep naar Europaalwaar de heer Steyn geneeskun digen zal raadplegen. De gewezen President wordt vergezeld van twee doc toren en twee ziekenverplegers. Op weg naar Kaapstad hield de trein een oogenblik aau het station van zijn vroegere hoofdstad Bloemfontein stil. Niemand behalve commandant Brand was daar aan wezig om den verlatene te ontvangen. Hjj gevoelde zich niterst zwak. De Boerengeneraals. Volgens in Boerenkringen te 's-Gravenhage ont vangen tijding wordt generaal Lucas Meijer Vrijdag 25 dezer te Southampton verwacht. Staatssecretaris R e i t z komt 3 of 4 Augustus in Europa. Het is echter nog onzeker waar hij aan land zal gaan, te Napels of in een andere havenplaats. Vermoe delijk zal het wel Napels zijD. LonisBotha vertrekt definitief 30 Juli uit Kaapstad. Omtrent de komst van D e W e t was op het oogenblik nog niets bekend. Wel weet men van een voornomen, dat de commandant-generaal Botha tegelijk met De Wet en generaal De La Rey in elkanders gezelschap zouden vertrekken. Of daarin echter nadere wijziging is gekomen, is niet bekend. Nopens het tijdstip van aankomst van al deze voor mannen der Boeren in Holland kon nog niets worden medegedeeld. Automobielen. Terwijl de Koning van België een tochtje per au tomobiel maakte in de omstreken van Brussel en een mankement aan zijn kar kreeg, had hij eene grappige ontmoeting met een buitenman. Zoodra de koninklijke automobiel stil stond, verdrongen zich een aantal land lieden er om heen en onder hen was ook de veldwachter met zijn roode dienstpet op. Niemand herkende den ko ninklijken chauffeur en de graaf De Smet de Naeyer richtte zich tot den eenigen persoon onder de omstanders, die eeu officieel keuteeken droeg. Hij vroeg den veldwachter, of hij niet voor een paard kon zorgen waarmede men de automobiel naar het station kon brengen. De waardige man, die waarschijnlijk al meer ondervinding met automobielen opgedaan had, weigerde en riep in het Vlaamseh nit»Ge weet ook wel meneirke dat dè nie mjjn werk is, znlle. Zoekte gaij zelfs mar 'n schimmelke 1" Z. M. hield zich kalm, maar graaf De Smet werd njjdig. »Wil je wel eens heel ganw voor een paard zor gen", riep hj uit ,,bet is voor je Koning, je zult bem zeker nu wel herkennen. Ik ben de minister Maar de man grinnikte eens en antwoordde „Meneirke, we geleuve nie abes, zulle, wa de chaffeurs ons vertelle as ze in de pinaria zitten."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1902 | | pagina 1