Onze tanden. No. 11 .Tweede blad. Honderd en vijfde jaargang* 1903. ZONDAG 25 JANUARI. Ingezonden stukken. Hun waarde, beteekenis en onderhouding. UktllAIISCm: COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Uieidagsr ond uitgegeven. Abonnementsprijs por 3 maanden voor Alkmaar f 0,8® j franco door het gehoele rjjk f 1, 3 Nummers t O,O®. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prys der gewone advertentlën Per regel f 0,13. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. IIERMs. COSTER ZOONVoordrm 0 9. 3) De physiologische bestemming der tanden is, zooals we reeds eerder hebben aangetoond, het kauwen der spijzen. Wanneer nu een orgaan zijn werk niet kan verrichten, dan gaat zoo'n orgaan door atrophie ten gronde, m. a. w. wanneer de tanden niet tot kauwen gebruikt worden, dan worden ze verzwakt, minder re sistent en nemen in krachtsvermogen af. De bij het kauwen uit te oefenen druk brengt een regelmatige bloed circulatie in tanden en tandvleesch te weeg, ja zorgt bij de tanden daardoor zelfs voor meerdere kalkzout- afzetting; er vormt zich dus door een tand flink z'n diensten te laten verrichten, een lichaam, dat meer weerstand kan bieden tegen schadelijke invloeden van buiten af. Vandaar dan ook, dat men bij niet gecivili seerde volken minder tandziekten aantreft dan bij ons omdat wij door urenlang koken stoven en verdunnen der spijzen door middel van vuur en water, veel arbeid aan de tanden ontnemen. Is het bij ons de gewoonte, om kinderen met pap, soep en week gemaakte spijzen groot te brengen, bij de bovengenoemde volken worden de tanden, zoodra ze er zijn, flink gebruikt Men zorge er toch vooral bij kinderen voor, dat zij geen luiheid in het kauwen aan den dag leggen en zorge zoodra t maar eenigszins mogelijk is, voor eene meer consi stente voedir.a-. Dat er toestanden voorkomen en wel voornamelijk in het leven der vrouw, waarin het behoud van een nor maal gebit op de proef wordt gesteld is voorzeker een waarheiddoch in bedoelde perioden en toestanden dient, indien mogelijk, een nog strenger maatregel van onderhoud te worden toegepast. Men kan het echter waarnemen, hoe in tijden van ziekte enz het onder hond van den mond veelal wordt vergeten en 't moest dan juist veel beter behartigd worden. Verandering van chemische samenstelling van het speeksel oefent juist in die tijden oen zeer schadelijken invloed op de tingen, waaraan geneeskundigen van naam verbonden mondholte in 't algemeen uit. Geneeskundigen van naamaan zoovele ziekeninriehtingen verbonden, ach ten het niet de moeite waardom reiniging van de monden der patiënten te gelasten, en toch moet vol gens groote geleerden bij maag-, ingewand- en keel- lijden en voorts bij vele andere ziekten de oorzaak al leen in den slechten toestand van den mond gezocht worden. In de voorgaande regelen was het mijne bedoeling, om zoo duidelijk als dit mij mogelijk was te doen be grijpen, waarom en wanneer een onderhoud van den mond noodig is en nu rest mij nog een kort begrip te geven over de wijze, waa op dat onderhoud 't best kan geschieden. Een heel kort antwoord zou ik hier kun nen geven met één enkel woord en dat is het woord reinheid doch sta mij toe, dat ik de reinheid op de mondholte w t duidelijker omschrijf, opdat misschien niet het scherpe gezegde van Lavater op dezen of genen van toepassing zij n.l. „al wie geene voldoende zorg aan de onderhouding van zijn gebit best edt, verraadt door deze onachtzaamheid onedele gevoelens Een volkomen reinheid in den mond moet door rei nigen ontstaan, want nietwaar, hoevele retentieplaatsen zijn er niet in den mond, waar zoo gemakkelijk spijs- resten blijven zitten en daar in bederf zouden over gaan, indien men niet zorgde voor een geregelde ver wijdering dier stoffen. Een eerste vereischte voor een goed onderhoud is dan ook de mechanische reiniging, dat is die reini- gingsmethode, waarbij men een of ander instrument gebruikt. Het is waar, dat de verwijdering van alle spijsresten in den mond niet gemakkelijk is, ja zelfs veel moeielijker dan het bij oppervlakkig inzien wel schijnt, want het is niet voldoende om alleen na eiken maaltijd de tong-, wang-, lip. en kauwlakten der tanden te borstelen, doch vooral de approximaalzijden, dat zijn die zijden der tanden, die elkaar zijdelings raken, moeten van spijsresten worden gezuiverd en dat u- dön 'eSel.niet alleen met een tandborstel ge schieden, vooral niet zoo de tanden zeer dicht naast elkaar staan. Laat ik een kort woord over den tandborstel laten volgen. Een tandborstel dient gebogen te zijn, zoowel het handvat als het contactvlak (het vlak, dat tegen de tanden wordt aangebracht.) Want is het contactvlak recht, dan worden de achterste kiezen aan de wang- zijde niet geraakt, o dat de tanden op een parabo lische of gebogen wijze in den m >nd staan. Nog minder kans om alle tanden goed te raken bestaat er, wan neer men een te grooten tandborstel gebruikt. Yoor volwassen personen moet een contactvlak niet langer dan 3i c.m. en niet breeder dan 1 c.m. zijn Voorkin deren is 3 c.m. lengte gewenscht. Het haar van den borstel moet bestaan uit 2, hoogstens 3 rijen en dan niet te dicht op elkaar. De uiterste haren moeten lan ger zijn d n het overige gedeelte, zoodat b.v. de haren aan de punt 1.5 c.m. zijn en in 't midden 1 c.m want dan eerst zal het mogelijk wordenmet 't oog op den Telefoonnummer 3. pirabolischen stand der t.inden, ook de wang- en ach terzijden der achterste kiezen goed te kunnen reinigen. En juist aan de wangzijden der achterste kiezen is mechanische reiniging zoo noodig, omdat daar zoo licht spijsresten blijven zitten, die door de wang tegen de kiezen worden gedrukt en vastgehouden. Men hor stele steeds in verticale richting, van de eene lip naar de andere, van boven naar beneden en omgekeerd niet van rechts naar links (horizontaal), want deze laatste manier kan veel schade veroorzaken, omdat de voorvlakten der tanden, die het meest naar voren staan, dan 't krachtigst zullen worden geraakt en de overgangs- gedeelten in de tandrij niet of bijna niet. Soms zie^ik bij menschen. die op deze verkeerde wijze borstelen uitgesleten tandhalzen en dit vooral bij de hoektanden' omdat die gewoonlijk 't meest naar voren staan ook opmerkelijk is het, dat zulk een uitslijting 't sterkst is in de linker mondhelft en dit is toe te schrijven aan de gewoonte om alleen met de rechterhand den borstel te hanteeren en zoodoende komt dan de grootste kracht op de tanden aan de linkerzijde des monds. In den regel is het 't beste om een middelmatig harden borstel te gebruiken. Een tandborstel te zoeken, waarvan de haren niet uitvallen, is een raad, dien ik ieder geven moet, want losse haren kunnen soms oorzaak worden van ontste king in den mond. Tegenwoordig zijn er borstels te verkrijgen met celluloid handvat, waarin de haren op een wijze zijn bevestigd, dat het eene onmogelijkheid is, dat de haren losraken. Gevaar voor besmetting is bij 't borstelen niet uit gesloten en daarom zou 't niet verkeerd zijn den bor- Li. irr stel voor 't gebruik flink uit te koken doch daar deze bewerking wel wat omslachtig is, en voor de haren en soms ook voor het handvat zeer nadeelig zijn kan, zoo is 't beter om hem in eene bederfwerende vloeistof te bewaren. Ook het tandvleesch dient mede geborsteld te wor den en heeft men daarbij last van bloeding, dan is het tandvleesch ziek en moet eerst door den tandarts worden genezen is de bloeding ger ng, dan moet men juist met borstelen yeregeld 'doorgaa", want spoedig wordt, het tandvleesch door het borstelen vaster, ge zonder en kan dan meer weerstand bieden. Verstandig is het, zooals ik reeds eerder zeide, om na eiken maaltijd den borstel ter hand te nemen, doch als gebiedenden eisch stelle men zichzelven om toch vooral 's avonds, voor men zich te ruste begeeft, den mond goed te reinigen, wa t 's nachts is de speeksel afscheiding zeer gering en kunnen dus de microben kalm haar nadeelig werk op het gebit uitoefenen. Het is ook reeds gezegd, dat t onmogelijk is om met een borstel de tusschenrmmten der tanden vol doende te reinigen; men moet daarvoor gebruik maken van een ander instrument. Iets doelmatigs vindt men daarvoor in een eenvoudigen zijden draad. Men neemt hiervoor witte floszijde en een s'ukje was, waarlangs de draad eenige keeren wordt heen en weer gehaald en met den aldus toebereiden draad wordt dan eene op en neergaande beweging tussohen de tanden gemaakt. Hierdoor zullen de geretineerde spijsresten uit hare schuilhoeken te voorschijn komen. Tegen het veelvuldige gebruik van tandenstokers moet worden gewaarschuwd daar men met deze voorwerpen de tusschen de tanden liggende tandvleeschpapillen op den duur wegdruk' en zoo ontstaat een ruimte tusschen de tanden waar de spijsresten zich gaarne zullen vastzelten bij een onvoorzichtig gebruik doen tandenstokers meer schade dm voordeel en men gebruike dus liever zijden draden. Maar ook alleen met eene mechanische reiniging mag en kan men niet tevreden zijn. Er moet worden omgezien naar middelendie te velde trekken tegen het heirleger van microben in den mond en daarom is een werkelijk antiseptischwerkende mondspoeling zeker zeer aan te bevelen. Doch het is nu maar de groote vraagof er reeds een dergelijk middel is gevonden dat waarlijk nuttig werk en niet schaadt in de mond holte. Over 't algemeen moeten mondtincturen 'e veel worden verdund en verliezen daardoor haar antisepti sche eigenschappen. Er zijn misschien wel enkele mid delen die aan het voor den mond gestelde doel beant woorden doch deze piiddelen zijn dan gewoonlijk weer ZOO J-A - - J giftigdat ze voor een dagelijksch gebruik niet mogen worden aangeraden. Toch wil ik het gebruik van mondwaters niet ontraden, want ze sporen aan tot een meer degelijk onderhoud en kunnen zeer voordeel g werken op de mondslijmhuid. Voor vele kwakzalver rijen en geheimmiddelen worden reclame gemaakt en in elk dagblad vinden we kolommenlange ad verten tiën, op alle aanplakborden en voor de vensters van vele winkels reusachtige reclameplakkaten en ik zal niet ontkennen, dat deze aanbevelingen medewerken om het den menschen toe te roepen dat bet gebit ten minste een zorg waard is maar gaan we dan eens na, hoe moeie lijk het is om een goed werkend mondtinctuur same te stellen en gaan we dan eens na hoe zulke middelen door onbevoegden worden aangeprezen, dm zal men wel begrijpen, dat minder aan de hygiënische eischen van het mondwater dan wel aan de portemennaie der spoedig geloovende koopers is gedacht. Wordt vervolgd. Naar aanleiding van het Raadsverslag in uw blad van 23 dezer en betreffende het gedeelte dat onder n°. 4 handelt over de „verbetering der omgeving van de groentenmarkt'', kom ik eene kleine plaatsruimte vragen in uw blad. Niet, omdat ik zou mogen verc derstellen, dat mijne een voudige woorden eenigen invloed zouden kunnen uit oefenen op de aanstaande beslissing van den Gemeente raad vooral niet meer na de gevleugelde woorden, door onzen Burgervader in den Raad gesproken, „dat hij zich niet stoort aan courantengeschrijf maar omdat ik dit onderwerp van zoodanig groot belang vind dat het wel haast iedereen moet interesseeren en een bespreking van dergelijke voor ieder begrijpelijke en ik zou haast durven zeggen, ieders belang rakende" onderwerpen ook buiten den Gemeenteraad altijd eenige aanbeveling verdient Wellicht dat het kan leiden tot een ruimere wrij ving van gedachten! Door het voorstel van B. en W. worden twee dingen getroffen 1. het schoonheidsgevoel en 2. de gemeentekas. Mag men over deze beide dingen zoo erg licht wel denken Over het 2° schijnt men zich hoe langer hoe meer onbezorgd te maken. Het se ijnt dat de idee gaandeweg meer veld wint, dat de publiekrechtelijke gemeenschap op financieel' gebied zich alles kan veroorlooven I Over de uitgave van f 5000 met de noodige bijwerken en tegen vallers geloof ik dit cijfer wel te mogen neerschrijven zal ik de lans echter niet breken. Maar ik waarschuw voor een verandering als wordt voorgesteld, omdat de schoonste schilderij van Alk maar wordt verbrand Waarom, burger van Alkmaar, zijt gij zoo trotsch op uw stadje Omdat het de paarl is van Noordholland, omdat Alkmaar in ons geheele land, ja zelfs buiten de grenzen van dat land, bekend en gezocht is '»m haar schoonheid Waarom wor^t er overal gehakt en gekapt Omdat gij meent dat gij daardoor de fraaiheid uwer plantsoenen en van uw Hout zult vergrooten Waarom koopt uw Gemeente bestuur stukken gronds aan om er kostbare herten kampen en waterpartij n te maken Om het oog van inwoner en vreemdeling te bekoren en de aantrekke lijkheid van ons stedeke te verhoogen En nu gaat het meest typisch Hollandsche, het oud- Alkmaarscho, iets wat geen andere mededingster met schoone plantsoenen en eleetrische trammen, kan scheppen, waar gij Alkmaarders eenig en alleen 'in zijt, dat gaat gij met schatten geld zelf begraven K11gen wij niet vaak zelf over de kortzichtigheid onzer vaderen, die mooie muurschilderingen hebben gewit, omdatja omdat zij, gewend aan het dage lijksch gezicht dier mooie kleuren, er het moois niet meer van zag n Bewaart u voor die foutDat is mijn eenige wensch, maar ook mijn harde waarschuwing Want het woord van den heer de Groot, „dat met de voorgestelde verandering de schoonheid niet verloren gaat mag haast niet als een ernstig woord worden beschouwd Er zjjn dingen die voor verschillende opvatting vatbaar zijn, maar er zijn ook dingen waar over men beter doet niet ie debatteeren, en men slechts zijn schoud rs kan ophalen Eenmaal bezaten wij nog een plek, die almede tot de schoonste heeft behoord van die welke Alkmaar ooit heeft bezeten En tnet veel, heel veel kosten is die schoonste plek verknoeid en vervormd tot een van de smerigste en rommelig te gedeelten die Alkmaar thans bezit. Schatten gelds gaf het toenmalig gemeentebestuur uit en ontnam zichzelt een zijner schoonste sieraden Ik bedoel het verlengde van de Laat, de Limmer- hoek 1 Dat prachtige watergedeelte, uiterst schilder achtig. wanneer het gevuld lag d or de vloot van turf schepen, die er een veilige en rustige ligplaats vonden, is nu een puinplaats en stapelplaats van rommel van de Gemeente Men heeft ten tijde van de demping van dat deel beweerd, dat voor de gemeente zulk een mooi terrein vrij zou komen, uiterst geschikt voor een remise van een Stoomtram of desnoods voor marktplein. Zou het dan thans niet mogelijk zijn, dat een deel dier woorden in vervulling kwam Zou er geen kans bestaan, dat die puinplaats van de gemeente eens ver dween naar de terreinen van de gemeente-reiniging, waar zij meer op hun plaats zijn dan midden in de stad En zou Daar hier niet kunnen worden overge bracht do zoo zeer in het nauw gebrachte groenten- markt, die aldaar de voordeelen zou genieten van te liggen aan het water en aan den breedsten verkeersweg van Alkmaar en bovendien over een ruimte zou be schikken die zij nergers anders vindt Dan konden wij Alkmaarders ons hoekje achter de vischmarkt behouden Alkmaar, 24 Jan. 1903. J. P. B.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1903 | | pagina 5