Onze tanden.
No. 13. Tweede blad.
Honderd en vijfde jaargang.
1903.
VRIJDAG
30 JANUARI.
PARIJSCHE BRIEVEN.
Nederland.
Hun waarde, beteekenis en onderbonding.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag
en h a]t erdagaTond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,8©j franco door het
sele rijk f 1,
3 Nummers t O,O©. Afzonderlijke nummers 8 cts.
Telefoonnummer 3.
I ll.WT.
Prijs der gewone advertentlën
Per regel f 9,13. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam 0 9.
ii.
Parjjs, 26 Januari 1903.
Voor de visschers van Bretanje Dit is de roep, die
wij sedert een veertien dagen van alle kanten hooren,
het is een beroep op onze porte monnaie, maar wie offert
niet gaarne, hetzij veel of weinig, wanneer daar zooveel
leed geleden wordt. Veertigduizend mannen, die op de
fransche kusten leven van de vangst der sardines, zijn
buiten werk, en hier geldt het geene werkstaking, het
is niet een strijd tusschen patroon en arbeider, die maakt
dat er gebrek wordt geleden, neen, die fransche vis«cbers
zouden niet liever verlangen dan hun moeilijk bedrijf uit
te oefenen, zij zijn het niet, die het werk staken, maar
helaas, de visch werd schaars en verhuisde naar andere
kusten. Dit is vooral het geval met de sardines, en ieder
die wel eens in Parijs geweest is, kan zich een denk
beeld vormen, wat dat een slag is voor de visschers en
voor de nijverheid, welke met de vangst samengaat. Mil
lioenen blikjes worden elk jaar over de geheele wereld
verspreid, de visscher verdient met de vangst ongeveer
vijfhonderd franken per jaarzijne vrouw en groote
dochters verdienen ook eenige honderden franken in de
fabrieken, waar die kleine viscbjes in blikken en kisten
verpakt worden, maar nu er gebrek aan visch kwam
geraakten niet alleen de mannen buiten werk, maar
eveneens de vrouwen en kinderen, de loonen, welke ver
diend werden, waren opeens zoo gering, dat weldra een
beroep moest worden gedaan op de hulp van alle land-
genooten, want een geheel volk leed broodsgebrek. Allo
bladen openden inschrijvingen voor de noodlijdenden de
Tweede Kamer opende een crediet van een half millioen
franken, het dagblad »Le Francais" ontving meer dan
50 duizend franken, bet Credit Lyonnais bijna 400 dui
zend, men deelt dikwijls meer dan 40 duizend kilogram
men brood per dag nit geheele wagenladingen met
kleeren en levensmiddelen worden aan de werkeloozen
gezonden men vergeet ook het lekkers niet, een enkele
fabrikant zond alleen reeds 60 kilogrammen confituren
de schouwburgen maken matirées en soirées gereed ten
voordaele der visschers, kortom, nog zelden zag men zoo
algemeen een geestdrift. De russische keizer zond 25
duizend frankeneen anonym, die reeds 40 duizend
gal «oor de ongelnbkigen van het eiland Martinique, gaf
voor de visschers 20 duizend, de vooretelling in het the
ater Antoine met eene tombola bracht meer dan 10
duizend franken op, een der fraaiste nummers van die
tombola was eene schilderij van den gawezen minister
president, den heer Waldeok-Roussean, die ondauks zijne
drukke bezigheden, toch nog tijd vindt, zeer verdienste
lijke aquarellen te schilderen. Hopen wij, dat al die hulp
in staat blijke, ditmaal den nood te verzachten en de
visch weder op de kasten terngkeere, of zoo niet, men
middelen zal vinden, de sardines verder te zoeken. Het
zou toch voor ons allen ook niet aaDgenaam zijn zoo op
eens geene sardines meer te eten, het is hier zoo de ge
wone .hors d' oeuvre" bjj alle maaltjjden. Bovendien
(Slot.)
Een mondtinctuur moet onschadelijk zijn voor tanden
en weeke deelen in den mond, moet snel werken en
moet zoo mogelijk daarbij frisch en aangenaam van
reuk en smaak zijn. Doch door den leek wordt alleen
nadruk gelegd op den laatsten, doch den minsten eisch,
n.l. of reuk en smaak gunstig zijn en daarnaar wordt
het mondwater beoordeeld. Laat ik dan dezen raad
gevsnmen wachte zich voor geheimmiddelen en ge-
bruike geen middelen voor den mond of de naam van
den fabrikant moet bekend zijn en wel als bevoegd per
soon, die op de hoogte kan zijn van de tegenwoordige
eischen der bygiène in de mondholte. Veel worden ook
tandpoeders en pasta's aangewend.
Raadzaam is het echter, om niet te veel te hechten
aan poeders, want er zijn er in den handel, die alleen
het wit maken der tanden beoogen en door dit schoon
klinkende woord vele koopers lokken, doch zeer schadelijk
moeten werken op 't émail der tanden. Een poeder dient
niet om de tanden schoon te maken doch om de tas den
glad en schoon te houden. Men gebruike steeds een
tandpoeder dat is samengesteld door een deskundige
en geen kwakzalverijen. Een tandpoeder moet stoffen
bevatten die voor tanden en tandvleesch voordeelig
werken. Bij abnormale gevallen in den mond zal het
alleen no dig kunnen worden, dat door den tandarts
een bepaald poeder worde voorgeschreven. Tandpasta's
verdienen meest afkeuring, omdat ze zelden uit neu
trale zeep zijn bereid en omdat ze eene verslappende
werking op het tandvleesch uitoefenen. Ook las ik dezer
dagen een geval van loodvergiftiging, ontetaan door 't
geregeld gebruik van tandpasta s uit blikken doozen
de doozen waren zeker met een of andere loodverbin-
ding gesoldeerd. Men gebruike dus liever een doelmatig
tandpoeder, 't Verdient afkeuring, om bij't gebruik van
heeft men de visschers hard noodis?, want zij vormen de
beste matrozen van handels- en oorlogsbodems.
Behalve voor de visschers had men in de afgeloopen
week voor niets anders aandacht dan voor eenige groote
redevoeringen in de Tweede Kamer. Zulk eene rede
die van den leider der Socialisten den heer Janrès
hoort men niet alle dagen. Het is een prachtig pleidooi
voor den algemeenen vrede voor den wenseh naar de
Vereenigde Staten van Europa, voor de algemeene ge
lijktijdige ontwapening der groote rijken, die zoo vreeselijk
gebukt gaan onder den last van den gewapenden vrede.
Wij zijn helaas n >g wel niet zoo ver, maar toch is
bet een gelukkig teeken, dat in eene fransche volksver
tegenwoordiging een talenvol redenaar de stelling kan
verdedigen van algemeene broederschap. Janrès doet zeer
goed uitkomen, dat het de groote fransche revolutie ge
weest is, die den vrede wilde, die geloofde dat de oorlog,
tegen de vreemde indringers oudernamen, de laatste oorlog
zon zijn, en zoo die weusch gevolgd wordt door juist
het tegenovergestelde van hetgeen de revolutiemannen
gewild hadden, dan kwam dit vooral omdat men in dien
tijd nog niet op eens krachtig en verstandig genoeg was.
Thans, na meer dan eene eeuw later, en nadat de vrede
reeds twee en dertig jaren geduurd heeft, een feit éémg
in de geschiedenis der laatste eenwen, nn mag men toch
wel eindelijk openlijk den wenseh uitspreken, dat men
niet langer denke aan wraak over de vroeger geledene
verliezen, maar die trachte te herstellen door vrede, ver
draagzaamheid en vriendschap der volken tegenover
elkandor.
Over Parjjsch nieuws zelf hebben wij thans weinig ge
sproken, in hoofdzaak omdat er niet veel belangrijk nieuws
is. De couranten denken er misschien anders over, maar
wat vertellen onze confrères Politiek, de visschers,
Madame Humbert, en een verbazend aantal misdrjjven.
Hoe het mogelijk is dat ernstige bladen er behagen in
vinden ons dag in dag uit te onthalen op het relaas van
de hooge feiten van .Apachen," .Stalen Harten" en der-
gelijken onzin, het gaat ons verstand te boven. Sedert
eene bende van joDge bandieten, die zeker eerst veel in
Cooper en Gnsta/e Aimard gelezen hadden, zichzeiven
den titel van .Apachen" gaven, werd ban voorbeeld
gevolgd door andere benden, en wanneer men leest hoe
die jonge schelmen elkander te Ijjf gaan met messen en
revolvers, zon men waarljjk niet denken te Parijs te wonen
Maar wij zonden lust hebben eens aan de parijsche pers
duidelijk te maken, dat wij die verhalen meer dan moede
zjjn al die booze feiten van jonge bandieten van 18 h
20 jaar, die met minstens zes of tien tegelijk den rustigen
burger aanballen vinden wij allerakeligst; dat ophemelen
van jonge mannen die leven van ontucht, die gewapend
zijn, maar nooit stand honden tegen een half dozijn flinke
agenten, dat is toeh niet eene eervolle taak voor dagblad
schrijvers. Hopen wij dat men ons verlosse van al die
Oenden met indiaansehe titels, en tegelijk van hunne ge
schiedschrijvers.
J. M. T.
Landbouw lu Zuid Atrlka.
Wjj "ernemnn, dat na raadgeving en goedkeuring
van de heeren Schalk Borger, Fischer, WolmaraDS en
Botha, de Koninklijke goedkeuring is aangevraagd van
de statuten eener vereeniging, genaamd.Vereeniging
tot herstel van het Landbouwbedrijf in Zuid-Afrika."
Genoemde vereeniging stelt zich ten doel de Hollandsch
Afrikaansehe bevolking in Zuid-Afrika in staat te stellen
haar landbouw bedrijf weder aan te vangen en voort te
zetteL (Handelsblad)
Te Culeakborg was eene dame bezig handschoenen
met naphtha te reinigen. Door het wrjjven en door het
openstaan van het fleschje hadden zich dampen gevormd,
welke zich langzamerhand mededeelden aan een thee
lichtje, dat op tafel stond, waardoor het fleschje naphtha
in vlam geraakte, alsmede de handschoen, welke zij aan
getrokken had. De dame kreeg ernstige brandwonden
aan handen, armen en hoofd,
Ben ongeluk.
Te Nienw-Beerta (Gr,) speelde dezer dagen het
tienjarig zoontje van den landbouwer M. Starke met
zijn bok in de schaar. H(j bond het dier aan de schaaf
bank en ging aan het knutselen. De groote bok trok de
schaafbank onderst boven, bet kind geraakte daaronder
en was onmiddellijk dood.
Bar singer horn. Vanwege de vrijzinnig-democra
tische bond werd aan alle leden der nieuw opgerichte
kiesvereeniging te Kól horn, een brochure uitgereikt,
getiteld.Waarom algemeen kiesrecht". De bestuurs
leden ontvingen bovendien nog de geschriftjes.Even
redige vertegenwoordiging" en »De Eerste Kamer".
De kiesvereeniging, welke in zake onderdomverzeke-
ring de beginselen van de bond van Staatspensionneering
aanvaardde, meent hierin het bewijs te zien, dat de vrjj-
zinnig-democraten met die bond kannen medegaan.
Haringcarspel. Den 27 dezer vergaderde de
raad dezer gemeente. Na voorlezing en goedkeuring der
notulen van de vorige vergadering werd besloten voor
gemeenterekening een brag te doen maken over de ring-
sloot tusschen de polders Schagerwaard en Slootgonw.
De raad ging daartoe over, nn van de besturen dier
polders eene bjjdtaga in de kosten waB toegezgd. Tot
onderwjjzer fe Kerkbuurt werd benoemd de heer H. Visser
te Anna Paulowna met 6 stemmen tegen een op den heer
M. Ejjsker. Behalve deze candidaten die reap. no. 1 en 2
geplaatst waren, kwam op de voordracht voor als no. 8
C. van Twuiver te Nianwe Niedorp.
Wyders werd besloten tot den bouw van eene woning
voor den veldwachter en daarvoor aan te koopen een stukje
bouwterrein van den voorzitter in den Voorpolder. De aan
besteding zal wordon gehouden onder de ambachtslieden
in de gemeente.
Oudcarspel. De bevolking dezer gemeente be
stond op 31 Dec. 1901 uit 832 m. en 814 vr., totaal
1646 personen. Zjj vermeerderde in 1902 door geboorte
tandpoeder den borstel nat te maken en zoo in de tand
poederdoos te brengen, want hierdoor wordt het tand
poeder klonterig en vochtig en gaat misschien daardoor
in bederf over of vormt schimmels die voor de mond
holte schadelijk kunnen worden, 't Is daarom gewenscht
om een poreeleinen of glazen tandpoederdoos te ge
bruiken en de tandpoeder hieruit met een rein en droog
voorwerp op den nat gemaakien borstel te scheppen.
Soms kan men 't vernemen, dat zelfs meerdere familie
leden in een en dezelfde doos hun tandborstel brengen;
dat dit natuurlijk zeer af te keuren is, behoeft zeker wel
geen betoog. Zoo ook hebbe een ieder zijn eigen tand
borstel en late dien niet, zooals mij dikwijls wordt
verteld, eiken dag bij het gezin de ronde doen.
Onderwerpt men den mond aan een rationeel onder-
boud en neemt men alle mogelijke voorzorgsmaatregelen
in acht, dan zal het desalniettemin nuttig, soms zelfs
noodig zijn om van tijd tot tijd een tandarts te raad
plegen. Dit is noodig omdat, mochten er zich abnor
maliteiten voordoen, er dadelijk werk kan gemaakt
worden, om deze in haar begin tegen te gaan. Vele
menschen b v. hebben last van tandsteenafzetting aan
tanden en kiezen, Door flink te borstelen kan men
veel voorkomen, doch bet hangt hier voornamelijk af,
niet alleen van de wijze waarop de mond wordt onder
houden, maar voornamelijk van de boedanigheid van het
speeksel, want daaruit wordt het tandsteen afgezet.
Indien het noodig is, moet men dus regelmatig het tand
steen laten verwijderen, voordat het oorzaak wordt van
tandvleeschziekten en retractie van den tandvleesch-
rand, waardoor de tanden los gaan staan en ten slotte
uitvallen. Daarbij komt dan nog dat tandsteen een zeer
onaangenamen reuk van zich geeft, die ontstaat door
spijsresten bacteriën enz,, die zich aan het tandsteen
gaarne hechten en welke laatste een zeer geschikten
oedingsbodem daarop vinden. Minstens 2 maal per
jaar late men zich den mond inspeeteeren Tandsteen
moet dan, zoo noodig, worden verwijderd, verkleuringen
die t begin van een defect aanduiden worden weggi-
slepen en kleine holten worden opgevuld en alle be
werkingen die vroeger in den mond zijn gemaakt, wor
den nagezien en zoo noodig bijgewerkt.
Indien men deze zoo gemakkelijk te volbrengen voor
schriften nauwkeurig opvolgt, dan kan veel gedaan
worden ter verbetering der volksgezondheid, ja ten bate
van het geheele menschdom en er kunnen dan groote
uitgaven voor langdurige tandheelkundige behandelingen
worden bespaard. Want al worden door ons kunstge
bitten vervaardigd, die masticatie en spijsvertering ver
beteren zullen, en al worden door ons gebitten van
goud en ander metaal gemaakt, waarop het oog van den
geoefenden goudsmid met welgevallen rusten zal, toch
kan 't niet genoeg worden gezegd, dat onze eigen tan
den minstens tienmaal meer waarde hebben dan kunst
tanden. En wanneer men zelf iets vei staat van de
waarde van een kies of tand, dan kan men de zorg
voor deze gewichtige organen onmogelijk verzaken.
Reinheid in den mond kan dan ook niet genoeg wor
den voor oogen gehouden, want vele microben van
kwaadaardigen aard worden in den mond soms aange
troffen. Zelfs in goed gereinigde monden van gezonde
menschen komen ziektevormende bacteriën van allerlei
soort voor, die in een gunstige vochtigheid en tempe
ratuur zooals de mondholte aanbiedt, goed gedijen en
maar op een geschikte gelegenheid wachten om hare
werkzaamheid aan te vangen. Men kan zich dan ook
voorstellen hoe dit is in een mondholte, waar vele holle
tanden, gevuld met rottingsproducten, tandsteen en ont
stoken tandvleesch aanwezig zijn.
Wat groote sommen worden niet uitgegeven om aan
de zee, in boschstreken of in t gebergte frissche en
gezonde lucht in te ademen, ja zelfs melk steriliseert
men, om toch alle mogelijke ziektekiemen te dooden
en dit is voorzeker alles loffelijk te noemen en zeer
aan te raden, doch onbegrijpelijk is het dan, dat
schadelijke bacteriën in den mond door bijna eeu ieder
in grooten getale worden gekweekt
En bleven nu deze bacteriën in de mondholte dan
was het niet zoo gevaarlijker zijn echter gevallen
bekend dat microorganismen van uit den mond door-
