Buitenland.
Nederland.
willen vragen is er in die gemeentebedrijven ook maar
een zweem van socialisme Immers neen 't gaat als
bij elk ander bedrjjf, de rentetrekkers, dat zijn bijv. bij de
gemeentebedrijven te Amsterdam, degenen die aandeelen
hebben in de leeningen der stad steken de voordee-
len er van in den zak. Jnist waar die bedrijven in
zooveel andere zaken komen en geregeld worden door
staat of,gemeente, doodt men het particulier initiatief,
waarbij, evenals bij de door dat initiatief ingestelde uit
stekende organisatie tot redding van drenkelingen aan
de Engelsche kustde belanghebbenden de zaken zelf
behartigen.
Ten slotte zegt spreker dat ontwikkeling de eerste
voorwaarde is voor den nieuwen toestand. Op het oogenblib,
dat het volk verstandig is geworden, zal aanbreken de
anarchiezal komen een geheel nieuw tijdperk in de
beschaving en daarom zal iederdie gezond verstand
heeft, moeten medewerken tot den bloei der maatschappij,
door allereerst een einde te maken aan de periode van
slavernij. Dat wil, zoo eindigt hij ongeveer, de anarchie,
die het volk vrij en gelukkig wil makendie wildat
men komttot socialiseering van den grond en voort-
brengingsmiddelen waarbij ieder de plaats kan vinden
die hij wil innemen en werken zal,'geleid door eigen
denkvermogenwaarbjj geen verhouding zal zijn als van
baas tot knecht. Het anarchisme is volgens sprekor het
stroven naar harmonie in de maatschappij. Dat is een
ideaaldoch dat men min ot meer nabij kan komen
vooral door de productieve associatie in praktijk te brengen.
Wie werkelijk door den arbeid gelukkig wil worden
worde anarchist, sluit zich bij ons aan, zei spr. Kies
of gij wilt leven onder voogdij, bij de gratie van anderen
of als zelfstandige menschen.
Debat.
Aan het debat werd deelgenomen door den heer
dr. H. B. van Gelder die van meening was dat
al moge het waar zjju dat het kleinbedrijf toeneemt
zooals in den landbouwdaartegenover staatdat die
kleine boeren toch geen bezitters zjjn van den grond,
doch dat deze eigenlijk behoort aan het grootkapitaal
aan de hypotheekbanken die de rente er van trekken
Verder heeft de hoer Luitjes bet doen voorkomen alsof
in de sociaal-democratie de arbeid zoo bljjft bestaan als
thans en alleen de toestand in stoflage zal verschillen.
Willen de sociaal-democraten dan blijven stilstaan als de
arbeid alleen niet meer zoo ellendig is Eigenaardig dat
William Morris als sociaal-democraat in verwijderde toe
komst gelooft aan een verdere ontwikkelingdie met
centralisatie ook niets gemeen heeft. De sociaal-demo
crateu erkennen dat achter de soeiaal-democratie mis
schien ligt de anarchie. Het verschil loopt echter over
de vraaghoe komen we tot dien ver verwijderden
gelukstaat. Luitjes zegteerst de menschen verstandig
maken, wij zeggen maak de toestanden beter, elke ver
betering zal ons dien heilstaat nader brengen. Niet ons
beperken tot de propaganda van individu tot individu
maar de massa incompetente menschen door betore toe
standen bruikbaar maken. Daarom de strijd voor hooger
loon en korter arbeidsdagopdat men meer tjjd zal
hebben om zich te ontwikkelen maatregelen tot verbe
tering van toestanden, om het kapitaal des te beter te
knnnen aantasten. Omtrent het particulier initiatief merkt
hij op dat dit niet de goede vorm isdaar men dan
afhankelijk bljjft van het privaatbezit.
Dat in gemeente- of staatsbedrijven geen zweem socia
lisme zitis natuurlijk daar gemeente en staat kapi
talistisch zijn. Meerdere invloed van den arbeider op
deze lichamen zal ze op meer socialistischen grondslag
brengen.
De groote grief is het vertegenwoordigend stelsel. Geen
sociaal-democraat zal beweren dat dit stelsel door alle
eeuwen zal blijven bestaan maar we hebben dat stelsel
thans noodig om te bestrijden niet in de eerste plaats
den Vorst of welk andere waardigheidsbekleeder diens
piaats inneemt, maar den nog sterkeren vjjand bet ka
pitaal dat in staat en gemeente machtig isin het
parlementeen geducht wapen bezit dat de arbeiders
moeten veroveren.
De middelen om tot den heilstaat te komen achten de
sociaal-democraten dan ook vak-actie de politieke actie
en do coöperatie, terwijl de anarchisten alleen willen de
coöperatie, door hen genoemd de productieve associaties.
De sociaal-democratie werkt naar spreker meent meer
piactisch, de anarchie verliest zich in nevelen.
De tweede debater was de heer SSulsteen anti
revolutionair die op zeer onbeholpen wijze voor zijn ge
loof getuigde, en wiens woorden de heer Luitjes dan ook
niet als ernstig bestreed, hem aanradende op een anderen
keer beter beslagen ten ijs te komen.
De heer Luitjes, den heer van Gelder beantwoor
dende, constateerde tot zijn genoegen, dat de grondbe
ginselen der anarchie niet waren aangevallen, niet waren
bestreden. Toegegeven is dat het vertegenwoordigend
stelsel niet iets is voor altjjd daarmede is reeds pen
vrij groote bres geschoten in de sociaal-democratie.
Anarchisme is, zoo zei de debater, ongeveer ook het
ideaal der sociaal-demoeraten, de praclïsche strijd is een
soort tusschenvorm en nu kan men het over de oogen-
blikkelijke middelen het niet eens zijn, maar die worden
toch bepaald door de wijze, waarop men zich het ideaal
vormt. Wat de associaties aangaat, dat zijn geen coö
peraties als de sociaal-demoeraten die vormen. De asso
ciaties dienen in do eerste plaats om de menschen door
den vrijen arbeid hooger op te voeren, terwijl de con
sumptieve coöperatie een stelsel is met dienstpersoneel,
knechten en bazen dus, terwijl de winst voor een groot
deel bestemd is voor de propaganda.
Het klein grondbezit is geen reëel bezit. Toegegeven,
maar dat bewijst nog niet, dat de concentratie van het
bedrjjf de tegenwoordige toestand is. Dat het kleinbedrijf
het grootbedrijf eenmaal zal verdringen gelooft men niet,
doch het geloof kan spreker niet geven, alleen kan hij
wijzen op feiten zooals hij heeft gedaan. Bij het streven
om hooger loon en korter arbeidsduur, treedt, meent hij,
het anarchistisch principe op den voorgrond; het individu
wil men daardoor sterker makenmen is dan zuiver
anarchist. De schaduwkant van dezen economischen
strijd der sociaal democraten is, dat de sociaal democratie
zioh in deze eisehen verdrinkt.
"Spreker beweert verder, dat bij de sociaal-demoeraten,
de strijd om het vertegenwoordigend lichaam op den voor
grond treedt. Dat door de anarchisten op politiek ter
rein niet kan worden samengewerkt, heeft hij duidelijk
doen uitkomen. Nog een bezwaar noemt hij thans, name
lijk dat de sociaal-democratische vertegenwoordigers ter-
wille der oppertuniteit afwijken van hun beginselen. Als
bewijzen noemt hij Schaper, Bebel, Millerand, en verwijst
hij naar de brochnre over de Belgische kamerleden.
Het anarchisme blijft echter op de bres om het ware
socialisme te propageeren.
Ten slotte constateert hij, dat men het dezen avond in
de hoofdzaken eens is gebleken te zijn daarom gelooft
bij dat men in vele opzichten kan samengaan en dat
men daardoor ook van elkander kan leeren.
De heer van Gelder antwoordt hierop nog, dat de
sociaal-democratie wil werken voor de geheele massa en
niet voor een bepaalde groep, zooals de anarchie. Hij
meent, dat indien de mas=a georganiseerd is, de vertegen
woordigers beter znllen zijn, doordat ze zich dan sterker
gevoelen, en ontkent, dat de sociaal-democraten zich blind
staren op verhoogiDg van loon en verkorten arbeidstijd;
afschaffing van privaatbezit wordt steeds als einddoel
hoog gehouden.
De heer Luitjes noemt dit alles mooie woorden. De
praktijk leert het anders, wat die kamerleden betreft.
Schaper beriep zich op de minderheid eener vereeniging
die een motie van afkeuring aannam. De S. D. A. P. is
zooals door de diamantbewerkers is gezegd, uitsluitend
een politieke party Hij herhaalt wat hij aan't slot zijner
rede zeide en laat daarna de keuze aan de aanwezigen.
Met een enkel woord sluit fle voorzitter de drukbezochte
vergadering, die geduurd had tot ruim half twaalf, een
collecte aanbevelend voor een geestverwant, die door ziekte
niet in zijn onderhoud kan voorzien.
Mode-Akademile.
De Industrie-Organisateur voor Nederlandde
heer Er. W. A. Lohmann, direotenr der Europ. Mode-
Akademie, zal ook hier ter plaatse cursussen openen,
om hiermede gelegenheid te geven voor eene oplei
ding in het costnnmvak naar de nieuwste vindingen;
zooais het systeem Coloratur, Reform etc., onder mede
werking van mevr. Barones Nedweksky en mej. «L
Brouwer. "Wij wenschen deze inrichting, even groot
sneces als zij te Amsterdam, den Haag etc. mocht on
dervinden en verwijzen verder naar de desbetreffende
annonces, in dit nummer voorkomende.
Benoeming.
Onze stadgenoote Mej. J. Brouwer, Verdron-
kenoord, werd benoemd tot directrice van de Europeesche
Mede-Academie alhier.
Alkmaarsche Tooneelvereenlglng.
"Woensdagavond 1.1. waren we uitgenoodigd om in
Harmonie de opvoering bij te wonen van »De oude
Kassier", tooneelspel in 4 bedrijven door Kossier Fanssen.
Hoewel we dit stuk meermalen zagen, moeten we op
recht bekennen, dat dezen dillettanten alle eer toekomt
voor de keurige opvoering van dit ernstig en voor too
neelspel zeker vrij moeielijk stuk. De partij van den
ouden kassier zagen we nimmer beter en de nevenrollen
waren mede in goede handen. Aan 't tooneel was bij
zonder veel zorg besteed en de grimeering liet mede
weinig te wenschen over.
"t Geheel was dan ook, niet alleen om den inhoud,
maar zeker om het spel van 't meerendeel der leden zoo
pakkend, dat velen er door werden meegevoerd en een
niet te weerhouden traan, vooral in het vierde bedrijf,
getuigde hoe men volkomen was geslaagd in de vertol
king van inhoud en moraal, die de heer Kossier Faassen
in zijne enkele, maar dan ook zeer pathetieke stukken
heeft gelegd. Een ademlooze stilte, afgebroken door 't
misplaatst gelach van enkelen, die zeker op ernstige
oogenblikken zichzelf niet zijn, was voor de spelers, zoo
goed als de toeschouwers een bewijs, dat men met deze
opvoering zijn doel bereikte, n.l. de beoefening van 't
tooneelspel, gepaard aan oprecht genot voor hen, die
zulks weten op prijs te stellen. Een zeer geanimeerd bal
besloot den avond.
Doopsgezinde Gemeente.
Men verzoekt ons mede te deelen dat Zondag, den
8 de dienst in bovengenoemde Kerk 's morgens niet
zal worden vervuld maar dat er 's avonds ten B nar
godsdienstoefening zal worden gehouden.
DUITSCHLAND. Een der kinderen van het onge
lukkige Saksische prinsenechtpaar is vrij ernstig ziek en
volgens de telegrammen, zou prinses Lonise op het ver
nemen dezer tijding van Mentoue naar Genève gespoord
zijn in welke laatste plaats zij het antwoord zon af
wachten op een telegrafisch door haar gedaan verzoek
om bij het ziekbed van haar kind te worden toegelaten.
Van andere zijde wordt evenwel gemompeld, dat men te
Dresden de aard van de ongesteldheid opzettelijk ernstiger
zonde hebben voorgesteld dan mot de waarheid overeen
komt om de prinses weder naar Dresden te lokken.
ENGELAND. Terwjjl de Regeering onafgebroken
doende is, om de verstandhouding met Duitschland goed
te doen blijven, toont het gansehe Engelsche volk zich
dag aan dag meer verbitterd om de pemeetschapelijke
actie tegen Venezuela en scherper en scherper wordt de
toon der artikelen die de houding der Regeering om
strijd afkeuren. De »Daily Telegraph" is een der weinige
bladen, die de zaak trachten goed te praten.
»Het samengaan van Engeland en Duitschland heeft
niet vooraf in de bedoeling gelegen", zegt het blad.
»Maar had Engeland blijven aandringen op afzonderlijk
optreden, dan was Duitschland ongetwijfeld in zijn recht
geweesta's het onaf hankelijk van Engeland eveneens
dwaagmaatregelen tegen Venezuela had ondernomen.
Welk een verwarring twee afzonderlijke blokkade3 zouden
hebben doen ontstaan, kan men zich gemakkelijs voor
stellen. En het is daarom geheel ondenkbaar, dat Enge
land, nadat het, met voorkennis en toestemming van de
Vereenigde Staten een overeet)komst had aangegaan tot
samenwerking met Duitschland, zich thans door het ge
schreeuw in de pers, aan deze of aan gene zijde van den
Ailantischen Oceaan, genoodzaakt zou zien zijn verplich
tingen niet na te komen".
Uit goede bron wordt verzekerd, dat de Kaapsehe
premier Sprigg na zijn onderhoud met Chamberlain te
Kimberley, het ministerie te Kaapstad meedeelde, dat
politieke gevangenen voor amnestie zullen worden aan
bevolen, dat de ljjst van door den krijgsraad veroordeelde
gevangenen zal worden herzien en alleen zij die aan mis
drijven tegen het gemeene recht schuldig zjjn, gevangen
znllen blijven.]
HAKOCCO. Het bericht van des Sultans glorierijke
overwinning wordt zoo gestadig bevestigddat men,
met hoeveel wantrouwen ook dergelijke telegrammen
vaak en terecht zijn bejegend, inderdaad moet gelooven,
dat de pretendent een zeer gevoelige nederlaag heeft
geleden.
De nadere bijzonderheden omtrent den slag zijn de
volgende
Den 29 had het treffen van beide legers plaats. De
troepen van den eerste, onder bevel van den Marokkaan-
schen minister van oorlog, El Minebhi, trokken dien
oohtend te vier uur over de Seboebrng en sloten zich bij
de voorhoede onder Omar El Ynsi aan do bewapening
bestond uit acht Maxim mitrailleuses en 4 Kruppkanon-
nen. Te zeven uur begon de aanval en te gelijk wierpen
zich de mannen van den Remoeareinstam, omgekocht
door den sultan, aan de achterzijde op het kamp van
Boe Hamara. In weerwil van het verraad boven de op
standelingen krachtigen tegenstand en de slachting was
grootgedurende drie uur vocht men verwoed voort,
doch even na tien uur moest het opstandelingenieger
den strijd opgeven en vluchtte, met achterlating van zijn
heelen voorraad, in de richting van Tazza.
De aanvoerder der Marobkaansche troepen is daarna
op deze plaats aangerukt om zoo mogelijk dec Pretendent
don laatsten slag toe te brengen en de ontrouwe stam
men te tuchtigen.
VEREENIGDE STATEN. De enderhandelingen
v an Bowen tosschen Venezuela ea de verbonden Mogend
heden beloven voorshands weinig resultaat. Gelijk wjj
reeds melden, verzette eerst alleen Frankrijk, later ook
andere rijken, (waaronder thans ook Mexice) zich tegen
den eisch van Duitscbland, Engeland en Italië om zich
een zeker voorrechi by de b taling der vorderingen te
bedingen. De verbonden Mogendheden overwogen de zaak
en beden den 3 Bowen aan, dat twee derden van de 30
pCt. der douanerechten van La Guayara en Puerto Ca-
bello aan haar drieëen zullen worden toegewezen, en dat
het overschietende één derden zal worden gegeven aan
de overige mogendheden, die eisehen op Venezuela heb
ben, totdat hare vorderingen znllen zijn afbetaald.
Bowen weigerde beslist hierop in te gaan en gebruik
makende van de vijandige stemming, die thans zoowel
in de Ver. Staten als in Engeland tegen Duitschland
heerscht, wees bij er o.a. op, dat aanneming van dit
voorstel Engeland en Duitschland voor 6 jaar aan elkaar
zon binden. Bowen weuscht ook dit punt der begun
stiging aan het Haagsehe Hof te onderwerpen.
Particuliere telegrammen uit Washington en New York
melden dat de Regeering en het publiek in de Unie
Bowens weigering volkomen goedkeuren. De verbittering
tegen Duitschland neemt toe. Men ontkent dat een blokkade,
een bombardement en het dooden van onschuldige bur
gers, een schuldvordering van concnrreerend preferent
knnnen maken.
Schipbreuk.
Het Noorweegsche stoomschip »Avona", van Nieuw-
Orleans naar Aarhuis, is bij Thora Minde gestrand en
de bemanning, van 24 koppen, is verdronken, terwjjl
men bezig was met reddingspogingen.
In den schouwburg van Paruia is tijdens de ver-
t eonitg zonder reden eene paniek ontstaan; 200 per-
s onen werden gekwetst, waarender verscheidene doodeljjk.
Uitvaart dr. Schaepman.
In de kleine kapel van het R. K. Seminarium te
Rijsenberg had den 3 een plechtige uitvaartdienst plaats
voor wijlen dr. H. J. A. M. Sehaepman.
Onder de aanwezigen werden o. m. opgemerkt de leden
van de Eerste Kamer Prinsen en Bevers, en de leden
der Tweede Kamer Kolkman, Van der Kun, Pasetoors,
Reekers en Van Wijck.
De Katholieke Ministers en de zaakgelastigden van
den Heiligen Stoel waren verhinderd tegenwoordig te zjjn.
Aljeh en Djanibl.
Blijkens nit Indië ontvangen telegrapisehe bericht en
zijn sedert de jongste mededeelingen dienaangaande
in de St.-Ot. van 6 Januari 1903, no. 4 bjj de krijgs
verrichtingen
a. In Atjeh en Onderhoorigheden gesneuveld defuseli r
J. Pypenseel overleden de kapitein der infanterie W.
J. de Roever Kröbergewond de lste-luitenants der
infanterie A. Geertsema Beckeringh en W. F. Dinger, de
onder-lnitenant E. Heyder, de sergeanton Th. Fischer en
A. A. van Dalen en de infanterist G. L. Krjjnen.
b. In Djambi, zwaar gewond de onder-luitenant P. H.
Bollen en licht gewond de le luitenant der infanterie
A. Ch. L. Phafl.
Gezondheidstoestand van de presidenten
krnger en Steyn.
De ond-Ptesident Steyn, die nu ongeveer drie maanden
bij Montrenx vertoeftis volgens de berichten zoover
hersteld, dat hij een wandeling van 3 kilometer heeft
kunnen doen zonder anderen stenn dan een wandelstok.
Ook omtrent President Krnger's toestand luiden de
berichton weer iets gunstiger.
De seheepstimmerknecht Eelke en de schippersknecht
Sytze, te Teenwouden (Fr,), gingen met een schouw
uit zeilen. Op de Lantjes sloeg de schouw om en beiden
geraakten te water. Eelke wist, na zijn bovenkleeien uit
gedaan te hebben, zwimmende den wal te bereiken. Hjj
snelde naar huis, maar onderweg viel hij afgemat neder.
Toch stond hij weer op, bereikte de ouderlijke woning
en deelde mede, dat zijn kameraad Sytze in de Lantjes
dreef.
Terstond snelden eenige personen daarheen, maar von
den den ongelukkige «iet meer. Eerst den volgenden
morgen werd diens lijk uit de Lantjes opgehaald.
De vervoerbare ontsmettingsoven van Rijkswege
geplaatst te Enkhuiien, is overgebracht naar Zaandam.
Deze oven is gesteld onder toezicht van den inspecteur,
krachtens de gezondheidswet in Noord-Holland en Utrecht
belast met het toezicht op de handhaving der wettelijke
bepalingen, betreffende besmettelijke ziekten.
