Buiten ie rozen,
No. 27. Eerste blad.
u- Honderd en vijfde jaargang. 1903
WOENSDAG
4 MAART.
Buitenland.
^Laatste Uerichten.
pTr T0;reid7drti7IenencarfcatQr*n-
rhl2erh tTT K ?taakt' en de k°°Plni iu «"«te-
rijen hebben bun bestellingen afbesteldalles uit vrees
ALKMA ARSCHE COI KIM.
Deze Courant wordt Vinsdag-, Donderdag.
Mi Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 j franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prjjs der gewone|advertentlën t
Per regel f 0,13. Groote letters naar plaatsruimte.!
Brieven franco aan de N/V. Boek. en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
In het midden van Europa ligt het groote, machtige
Duitsche Rijk, en daarover heerscht de machtige Duitsche
keizer. Machtig moet dan ook wel het woord zijn van
dien monarch, zou mon denken. Toch hebben wij nog
kort geleden kunnen hooren, hoe in de openbare verga-
dering van den Dnitschen Rijksdag, ten aanhoore niet
alleen van het Duitsche volk, maar daarenboven van alle
vriendschappelijk of minder vriendschappelijk gezinde
natiën, ten aanhoore van welwillende, gaarne verscboo-
nende of hoog waardeerende, zoowel als van fouten zoe
kende en op fouten speculeerende beoordeelaars, de woorden
van den keizer aan een streng onderzoek zijn onderworpen
en veroordeeld als misplaatst en ongerechtvaardigd, zonder
dat, wat de hoofdzaak betreft, een verdediging volgde.
Alleen een beroep op de persoonlijkheid van den keizer,
op zijn karakter, dat behoefte heeft om zich uit te spreken,
moest dienst doen als verklaring en verschooning.
Nu heeft de keizer zelf de pen opgevat, om zijn houding
te verklaren ten aanzien van de voorlezingen ?an den
hoogleeraar Delitzsch, die hij blijkbaar met groote waar-
deering had bjjgewoond, zooala ten slotte voor ieder dui-
delgk werd door de onderscheidingen, die hij dien hoog
leeraar deed toekomen. De eerste lezing moest nog eens
in het paleis ten aanhoore van de Keizeriu herhaald
worden, verduidelijkt en opgeluisterd met lichtbeelden.
Veel van hetgeen in den Bijbei staat, zon volgens die
lezing uit Babel en Assyria zijn oorsprong hebben.
Dit leidde tot bedenkelijke gevolgtrekkingen omtrent
den rechtstreeks goddelijken oorsprong van den Bijbel
die deer den hoogleeraar niet werden verzwegen. Groote
onrnst :n het land was daarvan het natnnrhjk gevolg.
Hoe kan do Keizer, als Koning van Pruisen tevens
opperste bisschop van de Pruisische landskerkzulke
voorlezingen bijwonen en zijn hooge belangstelling daarin
zoo duidelijk aan den dag leggen Toen de tweede
lezing, in tegenwoordigheid van den Keizer, de Keizerin,
den Rijkskanselier, ministers, hooge militairen en mannen
van het hof, op de verwantschap tnssehen Babel en
Bjjbel nog sterker nadruk legde dan de eerste steeg de
ongerustheid nog hooger en verbreidde zich in nog ruimer
kring. De onperhotprediker dr. Dryander en professor
Delitzsch voerden over de zaak een geleerd dispuut ten
paleize men liet den Keizar en de Keizerin geen rnst
en zoo besloot do Keizer eindelijk zijn meening sehrifteljjk
uiteen te zetten in een brief aan den vice-president van
het Duitsche Oostersch Genootschap, waarvan hij bescherm
heer is., dat de opgravingen leidt van het oude Babylon
en in welks vergaderingen de lezingen waren gehouden.
t Is wel een zeer merkwaardig document waarin de
Duitsche Keizer openbare beljjdenis doet van zijn persoonlijk
geloof. Ey gelooft aan de goddelijke openbaring maar
Z60r rnim9 greöZön in hoofdiÜ°en niet
tijd duidelijk te bespeuren en voortgaande tot den hnidigen
ag. Had hij niet reeds vroeger de vryheid verdedigd
0 ™"d0« ontwikkeling van den godsdienst In de
reeks van uitverkoren vaten, waarin de goddelijke geest
zich openbaarde, noemt hij Abraham en Homerus, Lather
bhakespeare, Mohammed en Kant, Goethe en Keizer
Wilhelm den Groote, den stichter van het Dnitsche Ruk.
an professor Delitzsch geeft bij den raad, zich voortaan
e epalen tot zjjn vak de opgravingen te Babyion en
wat zij merkwaardigs opleveren voor de wetenschap en
zich te onthouden van gevolgtrekkingen ten aanzien van
den godsdienst. Een raad waarmee ieder vrede kan
hebben. Voor de gevolgtrekkingen zuMen anderen wel
zorgen. Of nn katholieken en orthodox-protestanten, die
zich .over de lezingen van professor Delitzsch ergerden
gerustgesteld zijn 't Is niet zeer waarschijnlijk al
woidt het verzekerd. Trouwens ieder, zal er allicht iets
in kunnen vinden waarmee hij zich kan veraenigen.
Het verschil zal zich vermoedelijk openbaren zoodra
men er toe overgaat, het lijstje van de dragers van den
goddelijken wil op te maken. Ai moge het waar zijn
Wat nochtans al zeer onwaarschijnlijk klinkt dat zelfs
in het Vaticaan instemming is betuigd met het hoofd
beginsel van 's Keizers geloofsbelijdenis tegen de opne
ming van den naam Lather op dit lijstje zal daar wel
eenig bezwaar bestaan. Uit Noord-Amerika is reeds
een stem vernomendie daarentegen voor Washington
een plaatsje opeischt.
Italiaanscbe bladen vinden het vreemd, dat er niemand
op voorkomt van het Litijasche ras. Naast de personen
door den Keizer genoemdzouden daarop by voorbeeld
evenzeer aanspraak hebben Virgilins Cesar, Dante en
Napoleon. Nog wel van Duitsche zijde wordt bezwaar
geopperd tegen da rangschikking van 's Keizers grootvader
onder de uitverkorenen, in wie de wil van God zich in
de geschiedenis zon geopenbaard hebben. De »Frankfnrter
Zeitang" zegt heel openhartig en vrjjmoadig, dat zij in
dien vorst nn eenmaal niets bovennatnarljjk groots kan
ontdekken. Niet zeer eerbiedig noemt zij hem wel een
braaf en eerljjk, maar overigens een vrij onbeduidend
man, volgens een niet onbekoud gezegde van iemand, die
hem goed kende, geschikt om als sergeant-majoor een
goed fignnr te maken, een echten Prnis, die met veel
moeite moest gewonnen worden voor het denkbeeld van
een Duitsch keizerrijk, en die zelf van zijn onbekwaam
heid zoo overtuigd was, dat bjj Bismaick maar liet han
delen, soms in strijd met zijn eigen gevoelen.
Bedenkelijk werk toch, de samenstelling en openbaar
making van znlk een vorstelijke geloofsbelijdenis 1
Zal het eindelijk de groote mogendheden ernst worden
met de hervormingen in het rijk van den Sultan, zoo
dikwijls beloofd, maar nooit ingevoerd? De wijze waarop
de zaak is aangevat, zou het doen vermoeden; en de
groote militaire toebereidselen, die Rusland schijnt te
maken, doen de meening veld winnen, dat de Saltan
verstandig zal doen, het ditmaal niet bjj mooie woorden
te laten blijven. Er wordt nu licht verspreid over de
reis van don Rnssiscben minister graaf Lamadorf door
Servië en Bulgarije n&ar Weenen. Eerst maakte hij de
regeeringen der beide Slavische staten bekend met de
Russische plannen, maar eischte van haar, dattzij zelven
zich streng hadden te onthouden en rustverstoringen door
eigen onderdanen krachtig te bedwingen. Daarop werd
het hervormingsplan in overleg met de Oostenrjjk-Hon-
gaarsche regeering vastgesteld, en de goedkenriug ver
kregen van alle mogendheden die het tractaat van Berljjn
onderteekenden, dat de vracht was van den laatsten oorlog
tnssehen Rusland en Tnrkje: Frankrijk, Italië, Dnitsch-
land en Engeland. Allen verklaarden zich bereid het
plan te stennen, dat daarop den Saltan werd medegedeeld.
Zoo blijft den Beheerscher der Geloovigen wel niets anders
over dan zich te voegen naar den erostigen raad, die bem
zoo vriendschappelijk wordt voorgehouden Bij geen enkele
mogendheid vindt hij eenigen stenn, om zich aan de hem
gestelde eischan to onttrekken.
Zon het dan indardaad eindelijk gaan dagen in het
Oosten? Zal het mogelijk zjjn, Mohammedanen en
Christenen onder elkander rustig te doen leven als één
volk, als gelijkgerechtigde burgers onder Tnrksch bestuur P
Al wordt ons veizekerd dat onder de leiding van de
gezanten te Konstantinopel door de eonsnls streng toezicht
zal worden gehouden op de toepassing der te nemen
hervormingsmaatregelen wij kunnen ons moeiljjk voor
stellen, het is ods voorabnog niet mogelijk te gelooven,
dat daartoe bjj de Turksche regeering en haar ambtenaren'
de ernstige wil en de vereischte geschiktheid bij de
bevolking van Mohammedanen en Christenen de noodige
medewerking zal worden gevonden.
MlVUSiLi.VXI». Het leger en de legerwetten zjjn in
Engeland aan de orde van den dag.
Lord Rosebery heeft verleden week te Glasgow gespro
ken over de legerwetten en zjjn redevoering ging
natunrljjk gedeeltelijk tegen de regeeringsontwerpen in.
Alvorens zich geheel aan het militairisme over te geven,
gaf de ond-minister in overweging, ernstig na te gaan of
er geen betere legerwetten te bedenken waren die ook
tevens goedkooper zonden nitkomen. De Regeering, zeide
Rosebery, schijnt te meenen, dat het woord .Empire"
uitgaven beteekenfc cd niets anders en vergeet, dat het
ook geen scbetterends bodreiging mag inhouden tegen
over vreemde mogendheden.
Terwijl men het over de wetsontwerpen oneens blijft,
gaat de commissie, ingesteld om het beleid in den Znid-
Afrikaanschen oorlog te beoordeelen voor verschillende
deskundigen te hooren, die het er allen over eens' zijn,
dat er v-el aan dat beleid haperde, doch, vermocdeljjk omdat
zij tot verschillende wapens b»hooren, de font telkens ergens
anders zoeken. Volgens generaal Colville, verleden week
gehoord, schnilt zij bij de cavalerie. Hij verklaarde o.m.,
dat als het Engelsche leger niet in slaat was geweest'
om gebrnik te maken van het behaalde succes, dit da
schuld was van de onvoldoendheid van de cavalerie. In
den beginne had het uiarchearen van het voetvolk ook
voel te wenschen overgelaten, doch tegen het eind van
den veldtocht waren zjj beter gehard, ook kregen zjj toen
betere schoenen. Wat de soldaten ook hadden aangeleerd
was het gebrnik maken van de terreingesteldheid om zich
te dekken. De generaal deelde als zijn meening mede,
dat onder tegen wooi dige oorlogsomstandigheden met repe-
teeigewer n en rooklooskruit, infanterie slechts op onge
dekt terrein voorwaarts kon rakken, indien de marsch
beveiligd wordt door een overweldigende artillerie. In
moderne legers wilde generaal Colville het bevel sterk
gedecentraliseerd zien.
FitV.YAAlilJK. Da oud-minister Millerand is door
den socialistic en Bond van het departement der Seine
ter verantwoording geroepen wegens zjjn houding in de
Kamer ten gunste van legertncht en tegen scheiding van
erk en btaut. Hjj verklaarde van de theorieen der anar
chisten en anti-mihtairisten niets te willen weten en voor
de scheiding van Kerk en Staat den tijd nog niet geko
men te achten. 0
EoD voo_r®iel om h£un '"I den Bond uit te sluiten
werd met 72 tegen 52 stemmen verworpen, maar met 75
tegen 55 hem eene berisping toegediend. Millerand ver
klaarde hiervan in hooger baroep te willen komen bii het
aanstaaud nationaal socialintiych congres.
Groote verslagenheid heerscht in de wereldberoemde
bedevaart-plaats Liurdes nn de geestelijke orden znllen
moeten vertrekken. VolgeLs berichten aan de Fransche
bladen bereiden zij zich voor hun kloosters te verlaten,
maar trachten meteen een betooging nit te lokken van
de bewoners van het stadje, die geheel bestaan van de
winsten, die de exploitatie oplevert. Er waren plannen
voor den aanbouw van nieuwe hotels, om den jaarlhkschen
stroom bezoekers beter onder dak te bre. gen, maar de
waarschpnlijk, dat de grot zijn geheime kracht zou ver
liezen als de monniken nit Lonrdes gaan verhnizen.
JWKXli'O. Thans wordt Midden-Amerika opnieuw
door vulkanische uitbarst,ngen geteisterd. Volgens tele
grammen den 2 via Washington ontvangen werkt de
Ve wn^ T lb08 b^Da Voortdnr0nd- Vele plantages zjjn
erwoest. Telkens komen ontzettende aardbevingen voor
Iedereen leeft buitenshuis. De kerken zijn dag en nacht
gevold met biddende menscben.
ITM4 III.A V», Alle bladen krjjgen n;t de Bal-
nfthn at bericbtenj dl0 e£, °P wfl endat een ernstige
uitbarsting te vreezen is Tnrkye heeft wel zeer schoone
hervorm.uggsbeicften gedaan, doch men vreest algemeen,
8 7 T ™elddec' dat ket die niet zal kunnen of
w.Hen houden Zoo schrijft de correspondent van de
»Frankfnrter Zeitg" nit Belgrado
Hier is men van meening, dat de Porte het met de
hervormingen nie, eerlijk meent en men maakt dat op
nit de houding der Albanezen, die beslist tegen de her-
vormingen zijn. Na hebben de Albanezen zeer veel in
Yildiz kiosk in te orengen. Onlangs hadden de Alba-
neesche notabelen een groote vergadering belegd te La-
kowaz in de nabijheid van Ipek. Hier waren 6U00
Albaneezen aanwezig. Men nam daar het besluit zich
desnoods met wapengeweld tegen de invoering der her-
LTelZ? VTUeD' daar m6B Diet k0Q to^taan dat
den christenen zekere rechten werden toegekend In een
depeche werd den Saltan van dit besluit kennis' gegeven
daar" hii80^' T tr0awe, Alba"ezen niet te kwetsen,
daar hg hen spoedig voor den strijd tegen de ongeloo-
vigen noodig zou hebben. Na de vergadering werden in
de straten vreugdeschoten gelost, waaibij eenige «onvoor
zichtige christenen werden gedood. De gendarmerie
bleef voorzichtigheidshalve gedarende het bezoek der Al-
banezen in do kazerne.
T Het KnSelsehe Hooger hui.,
NDEN, 2 Maart. Lord Tweedmonth vestigde de
aandacht op het jongste Blauwboek over de Venezolaan!
DnüschlanÏ6 T d- «—werking met
Dnitschland. Lord Landsdowne verklaarde hierop dat
bij zeer zon hebben betreurd elke handeling van de'züde
der regeer,ng die had kunnen bjjdragen^t een ver!
grooving der betreurenswaardige verwijdering veroorzaakt
door de incidenten gedarende den Zuid Afrikaanscben
oorlog. Hg ontkende dat het samengaan mei Dnitschland
onvoorzichtig en voorbarig was. Hi, bad nimmer tets
DniÜehl H' somb0re v00r8pellingen wettigde omtrent
Dnitschland s neiging om een kolenstation in Venezula
te verkrijgen. De regeer,ng had volstrekt niet bet gevaS
geloupen de sympath.eën van het Amerikaanschf volk
van zich te vervreemden en ge, n woo.d w„s door de
regeer,ng der Unie gezegd of geschreven dat niet volumen
reTemtu T öd R "ï'""'60.0 de Brit.eE
regeenng. Lo.d Rosebery viel de regeering heftig aan
over de samenwerking met Dnitschland. Hij was van
oordeel dat lord Lansdowne zich bewast molt ziin
geweest van de gevoelens d e in Engeland waren ontstaan
pers als wel door de redevoeringen van verantwoord, Hike
b ach In r" antipathie' W,ok 00 jaloezie van Enropa
bachten ernstige gevaren voor de Engelsche regeering.
Hg hoopte dat het nog lang zon duren eer Eogeland
weer zich met een dergelgke onderneming inliet.
