Laatste Berichten.
Stadsberichten.
eenige verliezen, medenemeo. Zeventig bewoners van het
dorp vluchtten met de rebellen. De Turken verloren zeven
man, waaronder een majoor.
De revolutionairen volgen nu een nieuwe tactiek zij
barricadeeren zich in huizen, zooals onlangs in Koinsko of
Isbishta, in het vilayet Monastir, en geven daardoor de
bewoners dier dorpen de gelegenheid den Tarken in den
rug aan te vallen.
Een telegram uit Constantinopel meldt, dat de Alba-
neezen do Muzelmannen in Macedonië en Oud-Servie
opstoken om de invoering der door de vreemdelingen
opgedrongen hervormingen te beletten en een massalen
christen moord voor te bereiden. De mobilisatie van het
leger wordt met kracht voortgezet. De Ottomaansche
regeering bereidt zich voor op alle gebeurtelijkheden.
Weder een spoorwegongeluk.
Tusschen Roccasecca en Isaletta, in het Napelsche,
is een goederentrein van 't spoor geloopen, waarbij drie
personen gedood en twee gekwetst werden. Het verkeer
werd door 't ongeval gestremd, zoodat de luxetrein van
Rome naar Napels niet vertrekken kon.
Het Hngelsche Lagerhuis.
LONDEN13 Maart. Bij de discussie in het Lager
huis over den toestand in Macedonië sprak lord Lands-
downe de hoop uit, dat de hervormingsplannen zegenrijk
zouden werkenzoowel door zich zelfals door tot
grondslag te dienen voor verder strekbende en belangrijker
maatregelen ter verbetering.
De regeering keurde het hervormingsprogramma in
beginsel goed, maar behield zich het recht voor, wijzigin
gen voor te stellen die de ervaring leerde dat noodig
zouden zijn.
Honing füdward op reis.
LONDEN, 13 Maart. De Koning zal einde der maand
met het koninklijk jacht een tocht maken waarbij hij
den Koning van Portugal te Lissabon zal bezoeken.
Gratie In Natal.
PIETERMAPiITZBURGr13 Maart. Bij proclamatie
des konings gedateerd 12 Maart wordt gratie verleend
aan alle inwoners van Natal en Zoeloeland, die beschul
digd zijn van hoogverraad of andere delicten en nog niet
zijn ge7onnisd.
W. F. 8TOHL. t
Door bet overlijden van den heer W. F. ütoel
verliest Alkmaar een harer nijverste ingezetenen, aan wieu
zij veel verplicht is. Zijn helder doorzicht en flinke on
dernemingsgeest kwamen onze stad zeer ten goede. Wan
neer we nagaan, hoe het Kennemerpark, vroeger een
lijnbaan, door hem is gemaakt tot een der fraaiste
gedeelten der gemeente, hoe door zijn initiatief een aantal
flinke burger- en arbeiderswoningen zijn verrezen hoe
hij door de uitvinding van een nieuw systeem kalkovens,
zijn naam vestigde op industrieel gebied, en die al meer
en meer uitbreidde, dan komen we tot het besef, dat
Alkmaar het verlies heeft te betreuren van een maD,
die zich zelf door denken en werken beeft opgevoerd tot
een der grootste industrieelen, die Alkmaar onder hare
ingezetenen telt.
Ook ais lid van den gemeenteraad heeft de heer Stoel
vele jaren zijne krachten aan de gemeente en hare inge
zetenen gewijd, totdat zijne wankelende gezondheid en
hooge jaren hem zijn ontslag deden nemen.
Hotorboot.
Den 12 Maart werd van de Scheepswerf en Machine
fabriek „'t Hondsbosch" alhier met goed gevolg te
water gelaten een stalen motorboot, gebouwd voor re
kening van den heer P. Klant te Schoorldam.
„ALBHKTmi".
Op Donderdag 19 Maart zal alhierin het lokaal
«Harmonie" eene voorstelling worden gehouden door de
wereldberoemde handboeienkoning »Albertini".
Het »Zaanl, N. en Adv. Blad" schrijft hierover het
volgende
Alle nummers liepen zonder eenige stoornis in ondenk
bare korte tyd van stapel. Vooral het slotnummer boeide,
waarin den heer Albertini om hals en middel 2 stevige
ijzeren ringen door een slot gesloten, worden aangelegd
en om de handen en voeten eene boei bevestigd. Bovendien
worden ringen en voetboei onderling door een ijzeren
ketting, welke door 8 oogen loopt, stevig aaneengeschakeld
en bij elk oog een hangslot aan den ketting gebracht.
Binnen enkele oogenblikken was het aldus in ijzer gesloten
lichaam vrij gemaakt.
Verkiezing Tweede Hamer.
Door den Minister van Binnenlandsche Zaken, is
bepaald, dat de Verkiezing (candidaatstelling) voor een
lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal in dit
district in de plaats van Mr. E. Fokker, die verklaard
heeft zich niet weder herkiesbaar te stellen, is bepaald
op Dinsdag 24 Maart a.s. en de stemming en herstem,
ming (zoo noodig) op Dinsdagen 31 Maart en 7 April e.k,
Hegelconeours.
Naar wij vernemen zullen den 15, den 2en dag
van den korpswedstrijd in D i 1 i g e n t i a 22 clubs
deoluemen.
Ijicfrïadfgheidaconcert.
Vier jonge musici uit Amsterdam gaven bier j.l.
Donderdagavond een concert. Het programma vermeldde
dat het plaats vond ten bate van een leerling van het
conservatorium te Amsterdam. De kauze van stukken
deed zien dat Kamormuziok zoa worden aangeboden.
Het eerste nummer, een trio, (opusnegen) van Beethoven,
een der eerste werken dns an den meester werd gespeeld
door üe heerenJ N. Visscher (violist), G. Hop Jr.
(altist) en Ph. Abas (violoncelist).
Dit was reeds een gelukkig begin. Eenvoudig en natuur
lijk droeg men bet werk voor. Daarna sonate voor
violoueel en klavier van St. Saëns, Zeker, vrij, bijna
zouden we zeggen, somtijds met jendigen overmoed speelde
de heer A. deze sonatie, hierin uitstekend tor zijde ge
staan door den pianist, de heer W. Dehé. Als laatete
nummer voerde dit viertal uit een kwartet van Brahms
en wel op eene wijze die alle lof verdient.
En naast deze twee werken van de Duitsche groot
meesters der Kamermuziek, en de sonate van den ook
in ons land zeer bekende en geliefde kunstenaar stond
eene sonate voor viool en klavier van een jong Nederlan
der, van den heer Kor Kuiler. K. is sedert eenige jaren
te Groningen gevestigd, is daar ieeraar voor theorie aan
de muziekschool en nog niet lang geleden benoemd tot
directeur der zangvereenigiDg »Euterpe". De heer K.
heeft goed gedaan dit frissche werk van den oud conser-
vatorist hier bekend te maken. Door de uitmuntende
vertolking van hem en de heer D. verschafte de uitvoe
ring er van veel genot.
De heer M. die in het trio en in het kwartet de alt
partij vervulde, trad daardoor niet zoozeer op den voor
grond; hjj heeft niettemin evenals zijn partners recht op
waardeering voor de nauwgezetheid waarmede hij de hem
opgelegde taak vervulde.
Deze nog zeer jonge mannen staan technisch al hoog,
maar gelukkig is dit toch niet hun grootste verdienste,
de techniek is bij hen slechts een voornaam onderdeel,
het herscheppen van het werk staat bovenaan. De geest
der nit te voeren stukken hadden zij geheel in zich opge
nomen, anders ware het groote verschil van inhoud van
het trio en het kwartet niet in die mate opgemerkt ge
worden als nu. Hun optreden was bijzonder kalm, het
was voor ons een bewijs van de zaak machtig te zijn, en
hebben ons daarin niet vergist; het bleek den geheelen
avond, dat zij boven de moeilijkheden stonden, in de
uitgevoerde werken neergelegd. Dit viertal heeft hier een
schitterende getuigenis gegeven van de opleiding die de
leerlingen aan het Amsterdamsch conservatorium ont
vangen.
SOCIALISM» en GHHFHX. OMTHOUOING.
In eene openbare vergadering, Vrijdagavond in het lokaal
Diligentia belegd, door de arbeiderspropagandaclnb voor
geheel-onthouding trad als spreekster op mej. Roosje
Tos van Amsterdam.
De Voorzitter, de heer Peters, zich er over ver
heugende dat de zaal zoo goed bezet was stelde met
een onkel woord de nog jeugdige vereeniging voor en
gat daarna het woord aan de spreekster.
Wijzende op de groote belangstelling, die in deze
dagen getoond wordt door de arbeiders in het algemeen
en ook hier te Alkmaarmoest daarvoor meende zij
zeker iets geweldigs gebeurd zijn, om in tal van mensehen,
die anders lauw en laksch zijn, een beeije vnur te brengen.
Dat is gebeurd. Er is een strijd gevoerd door de arbeiders,
die in de laatste jaren gr organiseerd zijn in allerlei
bonden.
De oorzaak van die aaneensluiting was, zooals spreekster
aantoonde, de wijziging in den arbeid, door het machine-
en stoomwezen.
Van de groote plaatsen waait die beweging, die vak
organisatie ook over naar kleinere en begint men ook
daar te begrjjpen, dat het sociaal belang eischt, dat men
zich allen aansluit.
Algemeen is men er van overtuigd, dat het sociale
leven hervormd moet worden: de vraag is echter: hoe?
De een zegt de menschen moeten niet meer drinken
anderen honden zich aan Gods woord en meenen dat
men alles aan den wil van God moet overlaten. Weer
anderen zeggengeheel-onthonding is wel goedmaar
moet. niet vooropgesteld worden.
Naast die anderen staan weer anderen, die van oordeel
zijn dat de drinkgewoonte haar oorzaak vindt in werke
loosheid enz., in 't algemeen in slechte sociale toestanden.
Iu dit laatste ligt het verband tnsschen socialisme en
geheel-onthouding.
Door de drinkgewoonte, die erfelijk is en oorzaak van
de mime bevolking onzer gevangenissen en krankzinni
gengestichten oirzaak ook van het bestaan van vele
idioten, werkelijk vaak een gevolg kan genoemd worden
van sociale misstanden toont spreekster aan met ver
schillende voorbeelden. De groote inspanning bij het
stukwerk waaraan men zich stuk werktmaaktdat
de arbeider al te veel naar de flesch grijptmeenende
zich daardoor te ontspannen de lange arbeid der veld-
arbeiders is de aanleiding dikwijls tot drinken. Dat ook
de vrouw die in de fabrieken werktvaak drinktziet
men in Twentede vrouw bet zwakke geslachtdat
ech er bij fabrieksarbeid nog de huiselijke bezigbedtn
moet verrichten. De wet op den vrouwenarbeid is ta-
meljjk goed, doch het harinpspeeSsterswetje, door dr. Kuij
per ingediend en in de Staten-Generaal eenmaal root
vlag en wimpel er door gehaald als in het belang der
kapitalisten heeft den toestand zeer verergerd.
Dr. Knijper beeft dit wetje o. a. verdedigd door te
zeggen10 jaar lang heeft men de wet reeds ontdoken.
Zoo zou men tot de arbeiders kunnen zeggen als je
eerst maar 10 jaar een wet ontduikt, bijv. door brood
te stelen aan zal dr. Knijper wel een wet maken dat
je stelftu mag. Dat zal echter niet gebeuren maar bier
gold het den'honger van de brandkast te stillen en dan
is 't wat anders.
Als men op deze wijze blijft handelen met de arbeiders,
dan moeten dazen daar iets anders tegenover stellen
zelf trachten zich te vormen tot hooger staande menschen,
om te zorgen dat er voor hen betere toestanden komen.
Die kan men alleen krijgen door samenwerking. Daar
voor dient do arbeider zich te ontwikkelen opdat men
niet meer kan zeggen dat hij te dom is. Hij moet aan
dringen op korter arbeidsduur dan zal bij niet meer
gedwongen worden naar do flesch te grijpen. Bij korter
arbeidstjjd zal de arbeider niet zooals men wel eens
zegt naar de kroeg gaan. Integendeel do politiek
zoowel als de vakbeweging het bewijs is geleverd, doet
bet aantal geheelonthouders onder de arbeiders toenemen,
dat bljjkt voural sterk bij de veenarbeiders.
De geheelonthouding zal maken, dat de arbeider meer
gevoel van eigenwaarde heeftwaardoor hij ook beter
hooger loon zal kunnen eischen.
Hoe zal men ook vakkennis opdoen als men drinkt
van zijn prilste jougd at, want het staartje uit vaders of
moeders glaasje is vaak de grondlegger van den dronkaard.
Vooral de vrouwen dmkt spr. dit op het hart, de vrouwen,
die de ellende van het drankmisbruik het meest onder
vinden. Haar roept spr. toe geen dropje te drinken,
elk meisje spoort zij aan liever geen man te nemen, dan
omgang te hebben met iemand die naar drank ruikt.
Geheelonthouding is echter niet genoeg, strijden inde
vakbeweging moet daarmede gepaard gaan, om verkeerde
toestanden als oijv. bij de bootwerkers, die alleen werk
kunnen bekomen in de kroeg waar de bazen om volk
komen te doen opboudin. Dat kan als de tegenwoor
dige wanorde in de maatschappijdie orde wordt ge
noemd verdwijnt.
Niet de regeering maar de arbeiders willen orde bren
gen en als zij dat willen en na te hebben gevraagd en
gesmeekt om verbetering het werk willen neerleggen
dan haalt men alle oudroest-geweren voor den dag en
roept men alle miliciens opom de maatschappelijke
orde te handhaven.
Dat is het echter niet, het is te doen om de arbeiders
beweging te wurgen. Den arbeider is het te doen om
staking, zegt men doch wie staking willen, zijn de pa
troons, de werkgevers, zy zijn de opruiers.
Dat de grieven van het spoorwegpersoneel bekend zjjn
heet men liegen en toch is het grievencahier aan de
regeering toegezonden en is in de 2e Kamer herhaaldelijk
op de misstanden gewezen.
Men meentdat het volk nog dom is maar wij be
grijpen waar de schoen wringt, bij het kapitalisme. Daar
tegen trekken wij op mannen en vrouwen. Met voldoe
ning wjjst spr. op de vereenigingen van arbeidsters, van
naaisterswinkeljuffrouwen dienstboden enz. Met de
mannen moeten zij samenwerken tegen het kapitalisme
dat beslag legt op uw arbeid uw willen nw mensch-
zijn dat doodt het jonge leven in de moederschoot en
knakt de jeugd van het proletarenkind. Dat de patroon
beslag legt op het willen der arbeiders bewijst spr. met
het voorbeeld van den metaalbewerker Jan van Blanken
uit Enschede ontslagen omdat hij aaD het hoofd der
beweging van de metaalbewerkers stond en met feiten
uit haar eigen geschiedenis door zich aan te sluiten bij
de vakbeweging verloor zij meer en meer haar naaihuizen.
Doch dat hindert niet, geen kapitalist kan den strjjdenden
arbeider terugdrijven. De beweging groeit tegen de ver-
drnkking in.
Het kapitaal doodt het kind in de moederschootdat
ziet men bijv. in de kaarsenfabriek te Amsterdam, waar
de moeder te zwaar moet werken het knakt de jeugd
die met vader en moeder hard moet werken en tot ont
wikkeling daardoor ongeschikt is.
Een plant heeft luchtlicht en verzorging noodig en
ontvangt dat alles; het menschplantje wordt in den hoek
gedrukt en vernield, voordat het is gegroeid. Dat is de
wanorde in de maatschappijdie er uit moet. De kapi
talisten sluiten daarvoor de oogen, wij dienen ze daarvoor
wjjd open te zetten doch ook mede te werken om te
komen tot eene betere maatschappijdat is de plicht als
menschals arbeiderwie de koe toebehoortpakke
haar bij de horens.
Na een kleine pauze worden meer bepaald de gevolgen
der drinkgewoonten besproken en tevens aan de hand
van het werk »het Heden en de Toekomst"uit het
Engeisch vertaald door Henri Polak, aangetoond, dat de
toestand waaronder man loeft vaak voert tot de drink
gewoonte. Op de 100000 kinderen in de iandbouwgraaf-
sehappen van Engeland stierven er 9717, in de fabrieks
steden 21901 meer dan tweemalen zooveel.
Van de 57 kinderen, waren er slechts 10 normaal,
25 stierven aan stuipen6 waren volslagen idioot 5
misvormd 5 leden aan epilepsie enz Dat ook drank
zucht het aantal misdadigers doet toenemen zoowel als
dat der krankzinnigen, werd eveneens aangetoond.
Als andere nadeelen van het alcoholgeoruik noemde
spr. het ongeschikt worden tot werken en het noodeloos
uitgeven van veel geld waarvan men alleen iets terug
krijgt in den vorm van kogels. De arbeiders betalen
door den drank verbazend veel belasting, wat dr. Knyper
nog wil verhoogen en wat hij kan doen, omdat de arbeiders
niets te zeggen hebben.
Daartegen beeft men slechts één protest: geen droppel
meer te dripben.
De jeneveraccijns geeft 30 millioen aan de schatkist
dat is belasting door den arbeider betaald evenals hjj
zooveel belasting betaalt in den prijs der waren begrepen,
by v. in dien van de suiker. Als de arbeider invloed had
zou dat anders zijn en dan zonden ook de dwangwetten
niet zyn voorgesteld dat zou anders zijn als men reeds
langer had gewerkt voor algemeen kiesrecht.
Spr. wijst er op dat thans allen sociaal-democraten,
vrije socialisten en anarchist u een lijn trokken tegen
do wetsontwerpen. Dr. Kuyper heelt daa door bewerkt
wat nooit iemand kon bereiken. Nu echter moet aan
die eenheid gepeuterd worden door Christelijke organi
saties, als bijv. «Recht en Plicht", dat nooit iets anders
heeft verkregen, dan dat de spoorwegarbeiders een lapje
grond hebben ontvangen om kool te verbouwer). De
Ned. Vereen, van Spoor- en Tramwegpersoneel heeft
echter gemeend, dat het nu tijd was zoo'n kool te stoven
en heeft daarom een roode genomendie den heeren
niet smaakte.
Christelijke organisatie noemt spreekster een onding.
Ten slotte schetst zij het onheil, dat ds drankgewoonte
sticht in het huiseljjk leven en wijst zij ook op den
invloed op het menschelijb organisme om te eindigen
met de opmerking om zich aan te sluiten bij de geheel
onthouding en de sociaal-democratiemet een gedicht
da arbeidershet «ontwaakttoeroepende.
Van de gelegenheid tot debat werd alleen gebruik
gemaakt door den heer Hulstdie de spreekster lof
brengende «oor het behandelde onderwerp, de aanmerking
maaktedat zij blijkbaar niet op do hoogte van de
handelingen der le en 2e Kamerniet had aangetoond
dat ook christelijke personen als de Sivornin Lohman
zich aan de zijde der onthouders schaarde. Toen hij
begon te spreken over zijn optreden voor de geheelont
houding in de Jongelingsvereeniging meende de voor
zitter hem te moeten herinneren dat dit uit het debat
moet worden weggelaten. Da heer Hulst verklaarde toen,
dat hij niets meer had te zeggen.
Mej. Tos repliceerde met een enkel woord. De lof
haar toegezwaaid, wees zij afdien verlangde zij niet.
Zjj ontkende niet dat er ook christelrjken voor de ge
heelonthouding streden maar had alleen wiilen wijzen
op de daden dezer christelijke legeering, in wie zij ver
schillende onsehristelijke maatregelen heftig afkeurde.
De voorzitter sloot daa op de vergadering erkentelijk
voor de wijze, waarop de spreekster voor do vereeniging
had propaganda gemaakt. Hy zette het doel en het
werken der vereeniging kortelings uiteen en deed een
beroep op de offervaardigheid voor de kas.
