De vrijhei
verkeer beschermd.
Runenschrift.
No 45
Honderd en vijfde jaargang.
1903.
WOENSDAG
15 APRIL.
FEUILLETON.
I JL e r in i 11 u.
27)
ALKMAARSCHE (OSRAM.
Deze Courant wordt Dlns da g-, Donderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 8 maanden voor A l k m a a a f O,SO franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Pryg der gewone advertentlën t
Per regel f 0,13. Groote letters naar plaatsruimte.j
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
De voorgestelde strafbepalingen, door de regeering
noodig geacht na de eerste staking van het spoorweg
personeel, zijn door de Tweede Kamer met groote meerder
heid aangenomen. Tegen het eerste artikel stemden niet
meer dan acht, tegen het tweede v ij f t i e n leden. Dat
was te voorzien. Door de tweede staking en de daaraan
verbonden eisehterugneming van het wetsvoorstel, was
juist de intrekking van het ontwerp voor de regeering
zoo goed als onirogelgk gemaakt. Een regeering en even
min Stateu-Generaal, die met haar wetgevende macht
uitoefenen, mogen niet wijken voor geweld of bedreiging
met geweld. Die nog weifelt, stapt onder zulke oms an-
digheden over lichtere bezwaren heen, die hem anders
wellieht hadden weerhouden, en hij laat het zwaarste
wegen, wat het zwaarste is. Hier was het zwaarste
niet toegeven aan revolutionair geweld.
Is nu de vakorganisatie lam geslagen en ver
trapt, zooals in zeker manifest aan de Alkmaarsohe
arbeiders wordt verzekerd? Worden de arbeiders mach
teloos overgeleverd aan de werkgevers en patroons? Wij
knnnen er geen spoor van ontdekken. In het eerste ar
tikel der wet wordt de vrijheid van den arbeider be
schermd om naar eigen verkiezing het werk te laten liggen
of aan het werk te blijven. In het tweede wordt straf
gesteld op willekeurige verbreking van het dienstcontract
zonder tijdige dienstopzegging door het personeel bij onze
groote spoorwegen.
Tegen het eerste artikel stemden alleen de sociaal
democraten. Welke verandering zal er in den bestaanden
toestand komen, na ook de Eerste Kamer aan dit artikel
haar goedkeuring heeft geschonken en het als wet in
werking is treden Men zal niet straffeloos een ander,
hetzjj door geweld of door andere feitelijkheden het-
zjj door bedreiging daarmee mogen dwingen iets
te doen, iets niet te doen of iets toe te iaten in strijd
met zijn eigen wil. Op den openbaren weg zal men hem
ook niet in zijn vrjjheid van beweging mogen belemmeren,
en als hij daideljjk gezegd zal hebben met rnst gelaten
te willen worden, niet mogen voortgaan zich gezamenlijk
met nog één of meer andere personen aan üem op te
E. WfiBNEU.
V ERTALIN6
VAN
De jager bevestigde dit. Ze hadden het doel van hnn
tocht bereikt en hij wilde de jonge dame nn allerlei
dingen gaan uitleggen maar zij viel hem in de rede
»Ik weet er alles van De prins heeft mjj deze plek
nauwkeurig beschreven en ik zal den weg naar den wa
terval wel alleen vinden. Blijt maar hier achter, Rolf,
en wacht totdat ik terugkom."
De onde jager zag wel wat verbaasd op bij dit bevel,
maar zwaar denken was zijn gewoonte niet. Als de juf
frouw alleen naar den waterval wilde, dan was 't hem
goed 1 Verdwalen kou ze niet en ver weg was 't ook
niet. Z o zette de Noorweger zich dns welbehaaglijk op
een van de steenen neer.
Sylvia stapte alleen voort. Zij volgden den loop van
den bergstroom, waarlangs een soort van jagerstrap tegen
de hoogte op voerde anders zou 't niet mogelijk zijn
geweest, zich een weg tnseehen al dat neergestorte puin
'van aarde en steenen te banen. Mos en ranken hadden
t dicht ontsponnen dennen wortelden daartusscheu
maar niettemin droeg nog ales den stempel van vóór
eeuwen toen de bergstorting alle leven vernietigd en
alles in een woestijn veranderd had.
Destijde was ook waarschijnlijk de sage ontstaan die
elk kind in de tergen te Raansdal kende en waaraan
het volk nog altijd een hoogere beteekenis hechtte. Syl
via kende die ook j prins Alfred had haar die den vori
gen dag in alle bijzonderheden verteld. Isdal was eens,
eenwen en eeuwen geleden, een bloeiend dal in de Alpen
geweest met groene weiden, ruischende bosscben en een
menigte woningen het schoonste en welvarendste in
den geheelen omtrek daar zijn schutsgeest de mach-
dringen of hem op hinderlijke wijze blijven volgen. Alles
wat daar niet onder valt, blijft vrjj. Die hem dus wil
toespreken en trachten te overreden, hem iets onder het
oog wil brengen, hem wil overtuigen, hem iets wil raden
of ontraden, met klem en met nadruk, blijft vrij, zoolang
het bij woorden blijft, mits het geen bedreigingen zijn met
geweld of andere feitelijkheden, en men hem met rnst
laat, als hij dit uitdrukkelijk verlangt.
Is dat nu zoo onduldbaar in het vrije Nederland, zoo
doodend voor de vakorgmisatie en het vereenigingsleven
van den werkman, als van zekere zijde wordt beweerd?
Of zon men integendeel kannen zeggen, dat het nood'g
is om de persoonlijke vrijhei 1 te beschermen Alleen zij
knnnen er bezwaar tegen hebben, die, zooals uit hnn daden
blijkt, zeiven begrijpen, dat zij ar zonder geweldpleging,
btdreiging en bangmakerjj niet komen.
Het tweede artikel verbiedt werkstaking aan de ambte
naren en het personeel bij bet groote spoorwegverkeer. Aan
hen alleen, aan niemand anders. In den toestand van
alle andere arbeiders, ook van het personeel van de ceo -
trale werkplaatsen der spoorwegmaatschappijen, van het
personeel bij de staatsspoorwegen en de stoom-of paarden
trams wordt door deze wet niets veranderd.
Waarom nu voor de amb euaren en het spoorwegper
soneel een uitzondering gemaakt?
Vooraf zij nog eens opgemerkt, dat ieder vrij is en
rij blijft om aan ziju dienstcontract een einde te maken,
mits hij het met inachtneming van een behoorlijken ter
mijn opzegt. Ook nadit deze wet in werking zal zjjn
getreden, zal het geheele spoorwegpersoneel aan de di-
rectiën tegen zekeren termijn den dienst kannen op
zeggen en na verloop van dien termijn het werk kunnen
neerleggen. Wat deze wet verbiedt en straft en wit m«n
gewoon is staking te noemen, s contractbreuk,
willekeurige en onmiddellijke verbreking vau zijn d enst-
contract. Als wij zeggen, dat voor alle andere arb-uders
behalve voor die bij het openbare spoorwegverkeer bet
zoogenaamde recht om te staken zal behouden blijven,
bedoelen wij daarmee alleen, dat zulk een werkstaking
ook in het vervolg met gestraft zal worden. Want
o n r e c h t is zulk een werkstaking ook volgeus de reeds
bestaande wetten, »Alle wettig 1 ijk gemaakte overeen
komsten strekken dengenen, die dezelve hebben aange
gaan tot wet", zegt ons Burgf-rlijk WetboeK, en die aan
zijn verplichtingen niet voldoet, moet volgens de wet
tige dondergod Thor was geweest de reuzendonder, die
alle vijandige machten atweerde. In dit dal lag in den
grijzen voortijd een iffuplaats, die aan hem was gewijd.
Nu kwam het Chris'endom in het land en moesten de
oude goden voor het nieuwe geloof plaats maken. De
tempels en offertafels werden afgebroken, de heilige hoo
rnen omgehakt, en in bun plaats werd het krnis opge
richt. Ook in de hooge barren van Raansdal werd bet
heiligdom van Thor verbrijzeld en het volk stroomd
toe en bo g zich oor het zinnebeeld van dea verlosser'
Maar de onde noorsche god wiens tijd en macht nu
voorbij warenwreekte zich op de menscben d e hem
verlieten, en op de plek, waar voortaan een ander geloof
zon beleden worden. Donderslagen rammelden bliksem
stralen ff kke den en d hoogste bergen stortte neer in
het dal verbrijzeld door Tbor's machtige hand De neder
ploffende rotsmassa's doodden alle leven niets ont
kwam aan de vernietiging, de boomstam nen braken als
riet, de weilanden werden onder pmn en steenen bed dven.
En toen daalden de vorst en nevelreuzen ueer, nu door
geen beschermende macht weerhouden, en namen bezi'
van de verwoeste plaatsen waar nog slechts dood en
verniet iging heersobten. De bei gen, vroeger met bosschen
gekroond, verstijfden tot ijs, en in de spleten en kloven
nestelden zich de wolken waar de hoogste top zich bad
verheven glinsterde nu een nitgestreat sneeuwveld en
daarnit ontsprong ten onstaimige gletscberstroom
de Raan die zich over de helimg en vervo'gins brui-
scbeud en schuimend in de diepte storten om zich bij
Raansdal in de Ij ird te ontlasten.
Maar op de plek, waar zich vroeger de offerplaats van
den donderg >d vei biel, stond ee.i van de rensacb ge rots-
brokken als een merkteeken, met het rnuenscbr tl dat
niemand kon ontcijferen. Tnor zelf bad 't daarin gegrift,
toen bij voor altijd zijn verwoest heiligdom ont-uimde,
en bet dal met zijn ijs- en sneeuwbeigm heette voortaan
Isdal in den mond vau bet volk.
Sylvia bad den vor gen dag naar Alfred's verbaal ge
luisterd, zonder dat 't haar veel belai g inboez inde
eerst hier, in deze omgeving begreep e gevoelde zij al
bet geheimzinnige van bet onde sprookje S ssenbu g bad
gelijk mooi was Isdal niet maar grootsch en indruk
wekkend, 't Was wezenlijk om te ijzen en te schrik
ken als men al meer en meer in die woestenij door
droeg 1
alle diaruit voortvloeiende schade vergoeden, Ons gevoel
van recht en billijkheid zegt ons tevens dat dit goed is
en trouw aan contract en gegeven woord, de hoeksteen
is onzer maatschappij.
Aan die bepaling heeft men echter in vele gevallen al
heel weinig, omdat de aangerichte schade door hen, die
hun contract verbreken met geen mogelijkheid vergoed
kan worden, en zelfs geringe schade meestal niet op
hen te verhalen is. Waar het nn betreft den algemeenen
dienst van den staat, de provincie en de gemeente, ziju
andere maatregelen noodig. Het alge-neen belang eischt,
dat dit werk onafgebroken en geregeld wordt voorgezet
en nooit wordt gestaakt. Daarmee moet in dezen tijd
het openbaar spoorwegverkeer wordan gelgk gesteld. Mil-
lioenen heeft de Staat aan den aanleg der spoorwegen
besteed de geheele dienst is in hoofdzaak door de wet
geregeld, in het algemeen belang, ten behoeve van het
gebeele volk. De staat kan daarom niet toelaten, dat dit
spoorwegverkeer plotseling door staking van het per
soneel stilstaat. Daarom is hij genoodzaakt werkstaking
zonder- voorafgaande dienstopzegging, plotseling, zonder
de termijnen voor de dienstopzegging in acht te namen,
te er bieden en strafbaar te stellen.
Deed hij dit, zonder tevens voor de belangen en de
rechten van bet personeel te zorgeu, liet hij de beamb
ten en bedienden, wat hnn loon, hnn werk'jjd, de ter
mijnen van dienstopzegging, hun boeten en disclipligaire
straffen betreft, geheel aan de directie over, dan zon zijn
handeling veroordeeld kannen worden uit een oogpunt
van billijkheid. Hij zon aanleiding kunnen geven tot bet
pingen ven onrecht. Maar nu een algimeene maatregel
van bestuur is uitgevaardigd, waarbij daarin wordt voor
zien, nu de goedkeuring der regeering noodig zal zjjn
voor de regeling van het dienstcontract en het loon, nu
een scheidsgerecht wordt ingevoerd om in hooger beroep
uitspraak te doen over boeten en andere disciplinaire
straffen, nu de weg is gebaand voor het indienen van
bezwaren en wenschen van het personeel, nu is ook dit
bezwaar vervallen. Nu verheugen wij ons, dat de wet
met zoo groote meerderheid is aangenomen, en verwach
ten wij daarenboven, dat de overgroote meerderheid van
bet Nederlandscbe volk zal inzien, dat er geen grond is
voor ontevredenheid en tegenwerking en het heilloos
werk der partij, die tot werkstaking en beroering op
hitst, zal veroordeelen door dool te blijven voor haar
slechten raad.
Voor verwende voeten was het steile pad langs de
gletcberbeek niet g-maakten 't was ook niet geheel
zonder gevaar, daar h t water vaak tot aan den rand
schuimde en eeu misstap ernstige gevolgen zou kunnen
hebb n.
liet jonge mesje bekommerde zich daarover niet, maar
stapte onbevreesd voort. Op eens bleef zij echter verrast
stilstaan daar ze niet alleen was in deze eenzaamheid,
zooats zij gemeend had Een paar honderd stappen van
baar af slond een man in jachtkostuum met den rug
naar baar toe. Misschien een j g <r, die op een'g wild
loerde, omdat hij zoo onbewergli k op zijn plaats bleef
s'aan? Ma-r neen bij stond op een open plek en
gebeel onbescbnt en nu merkte Sylvia ook dat hij het
geweer over den schouder droeg Die lange gestalte trof
baar bij den eersten blik deze bad iets bekends en on
der den hoed kwam dik blond haar te voorschijn
geen twijiel, 't was de vnoorsebe beerachtige neef!"
Bernnard stond een eind van den weg afaan den
voet van een rots, waar tets al zijn belangstelling scheen
gaande te maken. Hij hoorde baar lichten naderbij
komende voetstap niet Hoor het klateren en bruiechen
van bet water, totdat zij vlak achter hem stond en hem
bij zijn naam noemde Berubaidl"
Hij öcb tkte op bij die zachte stem maar 't duurde
een paar seconde eer hij ich omkeerdelangzaam,
aarzel nd. Eeu wonderlijke uitdrukking vertoonde zich
op zijn aangizicht, een soort van augrt en huivering,
als 't ware, die eerst verdween roen bij zijn jonge nicht
hetkende
»Syl»ia zijt ga daar?'' riep hij verrast en diep adem
halend.
»G* schrikt alsof er een geest achter je stond zeide
zij schert^eud. »D ebt gi er wezenlijk een te zien. toen
gij je omkeeidet
Beinb .rd had zich reeds weer hersteld, maar kon dien
scbeitsenden toon niet terstond beantwoorden. »Hoe komt
ge in Isdal? v oeg by met b ijkbare veroazing. »En zijt
ge alleen hier
»Dat. uiet precies; daar ginds zit de jager van Alf heim,
die mij den weg rneft gewezen. Ik wilde even alleen naar
den waterval, of liiver naar O, daar is hij dus, die
geheimzinnige runensteen! Ik ken hem al volgens de be
schrijving. Wordt vervolgd.