Indische Penkrassen.
Anarchie.
Nederland.
No. 70. Tweede wad. Honderd en vijfde jaargang.
1903.
ZONDAG
14 JUNI.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dlnsda g-, Donderdag
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,§0franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f O,OS. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prys der gewone advertentlën t
Per regel f 0,15. Grooto letters naar plaatsruimte.!
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h.|HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
Telefoonnummer 3.
Zijn het de personen, de krachtige, zichzelf bewuste,
vooruitziende personen, die de massa's leiden, of worden
daarentegen de personen meegesleept door de in bewe
ging zijnde massa's, zoodat wie leider wil bljjven ver
plicht is te volgen?
Met betrekking tot de jongste spoorwegstaking en de
afkondiging der algemeene werkstaking is het laatste
nagenoeg eenstemmig erkend in het congres der Sociaal-
Democratische Arbeiderspartij. Aan die stakingen wilde
niemand persoonlijk schuld hebben. Niemand had haar
in het leven geroepen, vooral niet de S. D. A. partij
maar die partij mocht en kou zich niet onthoudenzij
moest met den stroom mee, al waren haar leiders over
tuigd, dat de stakingen niet konden slagen. Had zij zich
ternggetrokken en zich tegen de algemeene werkstaking
verklaard dan zou het fiasco, dat geleden werd en ge
leden moest worden zoo sprak de voorzitter
van anachistische zijde ons, ons alleen zijn verweten.
Als er niets gedaan was tot steun van de staking, meende
de heer Hermans, had de S. D. A, partij te Rotterdam
»tegen de vlakte gelegen". Als wij niet hadden meege
daan zouden de arbeiders gezegd hebbenhet is hun
om Kamerzetels te doenverklaarde de heer Troelstra
onthouding ware tegenwerking geweestde S. D. A. partij
»kon er niet onder heen en moest er aan meedoen," de
anarchisten, die de stakingen doordreven, konden niet
buiten het Comité van Verweer worden gehouden
Domela Nieuwenhnis was de schuldige en het uitgangs
punt der geheele beweging was overigens niets anders
geweest dan het manifest van Petter en Oudegeest, waarin
zij met staking dreigden.
Neen, antwoordde de heer Oudegeest, op onze procla
matie hebben de artikelen van Het Volk invloed gehad,
waarvan gij, Troelstra, redacteur zjjt; die hebben de
spoorwegarbeiders geprikkeld Het Volk maakte hen over
moedig en ook de burgerlijke pers heeft hen getart.
Men bracht, tot verschooning van de handelingen van
het partijbestuur, in herinnering, dat de zaak was be
handeld in een vergadering, waarin de aanwezigen ver
moeid, de discussiën en de motiën verward waren. Men
vergete niet, merkte een spreker op, »den geest der ver
gadering. De werkstaking moest er komen, dat was een
fait accompli". De vakvereenigingen hadden te
beslissen zeide de voorzitterde S. D. A. partij is een
politieke vereeniging en kon daarom moeiljjk tegen
stemmen. »De stakers wisten niet wat ze deden", besloot
de heer Vliegen, »ze zjjn teleurgesteld, hun illusiën waren
te schoon."
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XIV.
Ziezoode Hassan-Hoessinfeesten zitten er al wéér op
en nu ga ik eens probeeren om u 'n denkbeeld te geven
van de wijze, waarop onze Maleiertjes pret maken.
De HassanHoessinfeesten zjjn feitelijk van Perzischen
oorsprong en werden door landverhuizers uit Britsch-lndië
hier op Sumatra ingevoerd.
Laat mij u echter eerst in 't kort de geschiedenis van
de gebroeders Hassan en Hoessin vertellen.
Toen in het jaar 632 n. Chr. Mohamed de Profeet van
den Mam overleed, zonder eerst een opvolger te hebben
benoemd gaf dit natuurlijk aanleiding tot allerlei twist
en geharrewar. Mohamed toch had geen zoon en van zijn
beide dochters was Aisjah, de oudste, gehuwd met zijn
boezemvriend Aboe Bakar en Fatima met een nog jeug
digen neef, zijn lieveling AU.
De laatste, een bloedverwant dus van Mohamedwerd
niet tot het khali/aat of opperste geestelijk en wereldlijk
gezag verkozen, want jde oudsten en stamhoofden te Medina
gaven nu eenmaal aan Aboe Bakar de voorkeu. Er vorm
den zich echter dadelijk twee partjjen, die zeer vijandig
tegenover elkaar stonden. De oude Aboe Bakar stierf in-
tusschen en nu werden achtereenvolgens de heeren Oemar
en Othman tot het khalifaat verheven, om spoedig daarna
door vrienden van Ali te worden vermoord. Eindelijk
kwam deze laatste zelf aan de beurt en werd hij khaliej,
doch ook toen weer wisten zijn vijanden hem op de zoo
gebruikelijke wijze op te ruimen. Zij schaarden zich
daarna om Moawiah, den stadhouder van Syrië.
Ali nu liet bij zijn dood twee zonen na Hassan en
Hoessin, waarvan de eerste, een losbol, niets voor 't
baantje van papa gevoelde en voor ;een flink jaargeld
zjjn aanspraken aan Moawiah verkocht. Hij werd echter
spoedig daarop te Medina vergiftigd. Dat kwam dien
Er werd in de vergadering een motie voorgesteld,
waarin het Congres zou verklaren, dat het de algemeene
werkstaking goedkeurde en de partij krachtens haar be
ginsel verplicht was die te steunen. Daarnaast stond
een andere motie, waarin het Congres zou afkeuren, dat
het partijbestuur zich niet van het begin af krachtig en
onomwonden tegen de algemeene werkstaking had ver
zet, althans zich niet zjjn houding had voorbehouden
of niet in het openbaar van zijn afkeuring had doen
blijken. De houding van het bestuur werd zoowel van
den eenen als van den anderen kant veroordeeldhet
had zich te weifelend getoond, in het partijblad Het
Volk het bedenkelijke van de werkstaking in het licht
gesteld en tegen mislukking gewaarschuwd en niettemin
niet al het mogelijke gedaan om de werkstaking te voor
voorkomen, maar integendeel daartoe medegewerkt.
De eerste motie werd ingetrokken en de tweede werd
niet voldoende ondersteund. Een ea ander gebeurde,
nadat, in het hevigste van den strijd de heer Troelstra
den heer Gorter, die hem zijn weifelende, dubbelzinnige
houding had verweten, eensklaps had uitgenoodigd tot
hem te komen en hem openlijk de hand te drukken en
de heer Gorter onmiddellijk aan die nitnoodiging had
voldaan. Was dat een komedie-vertooning Dat gelooven
wij volstrekt niet. Wij begrijpen de aandoening waarmee
dit toonesl in de vergadering werd aanschouwd en toe
gejuicht. De eendracht was het dierbaar kleinood, dat
vóór alles behouden moest blijven. Al kon de algemeene
werkstaking zelve niet worden verdedigd, toch moest
goedgekeurd worden, dat de Sociaal-Democratisehe Arbei
derspartij haar had gesteund. In een motie die behoudens
ééne uitzondering, met algemeene stemmen werd aange
nomen, werd verklaard, dat de arbeiders wegens gemis
aan eensgezind klasseninzicht en gebrek aan organisatie
nog niet in staat zjjn zulke grooto zaken als een alge
meene werkstaking te ondernemen, doch tevens goedge
keurd, dat het partjjbestuur zich met de arbeiders soli
dair had getoond en hun daardoor het bewijs had ge
leverd dat zij ook in de hacheljjkste oogenblikken op de
partij kunnen rekenen. Met deze motie stemden ook in,
die den steun aan de werkstaking met den meesten na
druk hadden afgekeurd, en die de algemeene werkstaking,
niet alleen wegens gemis aan onvoldoend inzicht en
organisatie, maar om de nadeelige gevolgen, die zij altijd
in de eerste plaats moet hebben voor de arbeiders zei ven,
hadden veroordeeld, niet alleen nu, maar evenzeer in de
toekomst.
Het is door deze handelingen erkend, dat de menigte,
de massa, die illusiën heeft, al te mooi om te worden
verwezenljjkt, die niet weet wat zjj doet, bedwelmd en
Syrischen stadhouder zeker goedkooper uit, dan de uit-
keering van een jaarljjksch pensioen
Hoessin daarentegen was een flink en ridderlijk persoon.
Hjj beproefde daarom weldra een opstand tegen den val-
schen khalief, maar werd helaasdoor een ellendeling,
een Judas onder zjjn volk, verraden. De dappere kerel
wilde niet vluchten, hield met een klein troepje getrouwen
moedig stand in de vlakte van Karbélah (in Perzië) en
stierf met de zijnen een roemrijken heldendood.
De afstammelingen nu van Ali werden van af dien
tijd als martelaren en heiligen vereerd en wel door de
bekende Mohamedaansche secte der Sjiieten, die vooral
in Perzië en Britsch Indië vele aanhangers telt.
Van bovenvermelde historische feiten, die een scheu
ring in de Mahomedaansche kerk veroorzaakten en nu
nog aanleiding geven tot een jaarljjksche herdenking der
gebroeders Hassan en Hoessin (in de maand Moharam
is, hier te Padang althans, maar een bitter beetje tot
de massa doorgedrongen. Zelfs zeer ontwikkelde Maleiers
wisten mjj er weinig of niets van te vertellen, 't Is trou
wens een feest van de z.g. Cipaijers, inboorlingen uit
Britsch-lndië, die hier in grooten getale gevestigd zijn.
De Maleiers doen er maar aan mee van wege de pret,
zooals b v. ook bjj ons in het Zuiden niet-Katholieken
het carnaval meevieren.
En nu een en ander over de feesten zelf. Ze duurden
tien lange dagen en tien dagen lang was het anders zoo
stille plaatsje Padang in rep en roer. De pret hield meest
al tot laat in den nacht aan.
Katafalken, taboets genaamd, werkelijk rijk en schilder
achtig versierd met veelkleurig papier in verschillende
figuren uitgesneden, werden langs de straten rondgedra
gen. Bij elke taboet behoorde een kastje, pandjar genaamd,
waarin zilveren handjes geheel overdekt met bloemen.
Deze stellen volgens de geloovigen de vingers en handen
voor van Hoessin, die men later te midden van lijken op het
slagveld van Karbëla terugvond' Overal hoorde men den
oorlogsmarsch slaan met twee dunne rottinkjes op een
soort van pauk, tassa genaamd, begeieid door het gebons
op een groote trom en somber klinkend fluitspel. Daar-
weggesleept in vergaderingenwaar kalm overleg niet
mogelijk is, de beweging aangeeft, terwijl de Sociaal-
Democratische partij niet anders kan doen dan zich daarbij
aan te sluiten, ook al geldt het een onderneming, die
in de eerste plaats voor de arbeiders noodlottig moet
wezen omdat zjj anders het vertrouwen der arbeiders
zou verliezen. Voor de staking zelve wil niemand de
aansprakeljjkhoid dragen, Oudegeest niethet partjjbe
stuur niet de redacteur van Het Volk niet. Domela
Nieuwenhnis, de anarchisten de burgerlijke pers die
de arbeiders prikkelde, de regeering, die ze met straf
wetten bedreigde, zij zijn de ware schuldigende stakers
wisten niet wat ze dedende sociaal-democratische
leiders, die van den aanvang af begrepen, dat de zaak
mislukken zoukonden niet anders dan meegaan en
volgen.
Maar dat is inderdaad de meest volkomen, de meest
hopelooze anarchie.
Vacantlekaar ten.
Wij maken belangstellenden opmerkzaam op eene
in dit nummer voorkomende advertentie in zake door
verschillende Maatschappjjcu van af 1 Juli a.s. af te
geven Vacantiekaarten.
Regeering en ontslagen spoorwegpersoneel.
Het antwoord op het adres, waarbjj de tussehen-
komst der Koningin voor het ontslagen spoorwegper
soneel werd verzocht, luidt woordeljjk aldus:
»De minister van waterstaat, handel en nijverheid,
.gezien een vanwege Hare Majesteit de Koningin aan zijn
departement gerenvoieerd adres vandaarbjj da
tusschenkomst van Hare Majesteit inroepende om ont
slagen personeel weer bij den spoorwegdienst werkzaam
te stellen
.geeft aan adressant te kennen, dat de regeering zich
nopens de mogelijkheid van weder in dienstneming van
personen, die aan de spoorwegstaking hebben deelge
nomen, met de directies der spoorwegmaatschappjjen in
betrekking heeft gesteld, doch dat de beslissing te dezen
aanzien ligt buiten het bereik van hare bevoegdheid en
derhalve door haar geheel aan de betrokken spoorweg
directie moet worden overgelaten. (Het Volk).
Verdronken.
Den 10 waren drie jongelieden een jongmensch
en twee meisjes aan het spelevaren op den Rjjn tus-
schen Leiden en Leiderdorp, toen het bootje werd aange
varen door een stoomboot. Het sloeg onmiddelljjk om en
allen gingen de diepte in. De jonge man had nog de tegen
woordigheid van geest de boot aan te grijpen, terwjjl een
der meisjes hem vasthield. Het andere meisje verdween
ineens in de diepte. Toen de stoomboot had gestopt, sprong
een heer onmiddellijk te water en door zijn toedoen wist
men den jongen man en het eene meisje nog levend aan
boord te brengen. Het andere meisje is opgedregd. Zjj
"""•r-'T"!-- ^iTnTV^miniri-'n'«TFwin>T^Ttm^,TnTm^
omheen sprongen en dansten mannen en knapen in carna-
valscostuum.
Evenals bij ons in Brabant en Limburg vinden velen
er hier bljjkbaar een genoegen in, om zich te verkleeden
en te vermommen. We zagen o,a. Inlanders in een clowns
pak, anderen weer liepen parmantig als officier van land-
of zeemacht opgetuigd, sommigen waren meer bescheiden
en droegen de eenvoudigen uitmonstering van een marine
matroos, of wel waren als europeesche dames opgedirkt.
Velen hadden ook hun gezicht beschilderd of droegen een
mombakkes, terwjjl men vooral ook door valsohe knevels
en blauwe brillen onherkenbaar trachtte te worden.
De anders zoo kalme, iets of wat saai aangelegde
Inlanders, ontpopten zich in echte pretmakers. Ze haal
den allerlei rare capriolen uit en nu en dan sprongen
ze als dollen rond onder het gebrul van *Hassan Hoes
sin Hassan Hoessin Overal ontmoette ik gedurende
die feestdagen dergeljjke optochten, die van uit de verte
reeds kenbaar waren aan het vreeseljjk lawaai en ge
schreeuw.
De Maleiers vertelden mjj, dat volstrekt niet iedereen
maar zoo'n taboet mag maken. Alleen zjj, wier voorouders
dit recht reeds hadden, ontvangen het ook als een heilige
poesaka (erfenis). Wanneer men eigenmachtig in dezen
handelde, zou men allerlei ellende en ongeluk over zjjn
gezin brengen en zelf zeer spoedig kunnen sterven. Hier
op Padang zijn slechts elf personen, die er toe bevoegd
zijn en hun werd bjj den gezamenljjken optocht, nu en dan
's avonds gehouden, een bepaald volgnummer aangewezen.
Op den eersten feestdag moeten de eigenaars der ver
schillende taboets gaan ambil tanah (grond of aarde halen),
in den avond van den vierden dag ambil batang pisang
(pisangstammen halen.)
Natuurlijk geschiedt een en ander begeleid door de
onmisbare lawaal-makende Inlandsche muziek. De aarde
moet hier op Padang van het zeestrand worden gehaald
en dan naar de woning van den eigenaar der taboet ge
bracht. Men bewaart ze daar op het erf in een aarden
pot, welke overdekt is met een stuk wit doek en geplaatst
binnen een kleine omheinde ruimte. De geheele zaak wordt
