Runenschrift. Honderd en vijfde jaargang. 1903. ZONDAG 21 JUNI. Hen vorstenmoord. FEUILLETON. Buitenland. XI e r m i n a. NO. 73. Eerste blad. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, llonderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaak f ©,8Öfranco door het geheele rjjk f' 1, 3 Nummers f ü,OR. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prjjs der gewone advertentlën i Per regel f V,16. Groote|letters®naar plaatsruimte. Brieven francjo aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9. Telefoonnummer 3. Birbaarschheid dat schgnt ons wel de meest ge paste naam voor hetgeen er te Belgrado gebeard is. E r bestaat een koninkrijk Servië, onafhankelijk sedert 187 8, koninkrijk sedert 1882, onder de soevereine staten opge nomen, waardig gekeurd zitting te nemen iu het Haagsche Vredescongres en daar vertegenwoordigd door den leider- der jongste samenzwering. In den naeht van 10 op 11 Juni 1.1. worden de Koning en de Koningin van dit land in hun paleis vermoord door een aantal officieren, leiders en uitvoerders van eene uitgebreide samenzwering in het leger. Servië is het land van samenzweringen ea omwente lingen maar de ruwheid, de brooddronkenheid (na een gemeenschappelijken maaltijd, onder het spelen van den Draga-marsch), de baldadigheid, de moordlust, de bloed dorst waarmee deze gewelddaad gepaard ging is toch zelfs in de jaarboeken der Servische geschiedenis van de laatste eeuw iets ongewoons en overtreft hetgeen daar tot nog toe van dien aard werd geleverd. Koning Alexan der had in de tien jaren sedert zijn meerderjarigheid zeer vreemde, dwaze en ook onwettige dingen bedreven, grond wetten op zij gezet, zich vergrepen aan da door hem bezwo ren staatsorde, willekeur gepleegd, ook vermoedelijk ten aan zien van 'slands penningen; de ontevredenheid in het land was blijkbaar vrij algemeen zijn huwelijk met de schjone eerzuchtige, intrigeerende, tien jaren oudere Draga had die bljjkbaar sterk doen toenemen, vooral zeker nadat het haa r niet gelukt was met den Koning door het Russische Keizer paar te worden ontvangen. Dat aan die regeering eens klaps op ongewone manier een eind werd gemaakt, zou daarom geen bevreemding hebben kunnen wekken. Die zich boven de wet stelt, kan verwaehten, dat ook tegen ben boven of buiten de wet zal worden gehandeldmaar deze moordpartij in het duister, deze overrompeling vau het paleis, het neerschieten van wie den samenzweerders in den weg traden, van ministers in hun woning, van de twee broeders der Koningin, van Koning en Koningin in hnn paleis, het stukslaan van meubelen, het groot aantal kogels en sabelhouwen, waardoor de slachtoffers getroffen blijken te zijn, het uit het venster in den tuin werpen van de lijken van Alexander en Draga, dat alles getuigt toch van een barbaarschen moordlust en van een echte Berserkerwoede bij officieren en hoofdofficieren. Wel merkwaardig mag intussehen genoemd worden de algemeene goedkeuring, die dit bedrijf bij leger en volk schijnt te vinden. Er is van geen verzet gebleken, ook van geen afkeuring, van geen deernis, naar hef. schgnt, E. WERNER. Vertaling YAN 48) Kanongebulder weergalmde over de zee, dat met een eenigszins zwakker geluid beantwoord werd. De .Thetis" wisselde salnutschoten met den .Zeearend", die juist de haven binnenvoer. Men had vernomen, dat de minister van Hohenfels aan boord was, en begroette den gevierden politieken leider van het vaderlandsche schip van staat. Op het verdek van den kruiser, bij de officieren, stond luitenant Fernstein, en bij het scheepsvolk, naast zijn broeder, stond Ohristiaau Knnz. Uit volle borst stemden zij in met het hoera, waarmee het voorbij stoomende jacht werd ontvangen. De kleine Noorweegsche stad met haar haven, voor het meerendeel van hout opgetrokken huizen en beide kerken, maakte in den middagzonneschijn een vriendelijken en eenvondigen indruk. Anders legden hier slechts handels- en postschepen aan, ook de toeristenbooten bleven gewoon lijk eenige uren ankeren, maar ditmaal kregen de bewo ners meer te zien. Dat kleino, vlugge zeilschip met de Noorweegsche vlag kenden ze al wel, evenals het vorste lijke jacht, daar beide al verscheidene keeren hier waren geweest, maar de komst van een Dnitsch oorlogsschip was iets buitengewoons. Bernhard Hohenfels had gaarne deze ontmoeting ver meden, maar de stad was in het programma van de reis opgenomen en Koen verheugde zich zijn kameraden weer te zien, met wie hij indertijd te Rio weken lang had omgegaan. De »Freya" was al in den morgenstond ge- met de slachtoffers wel daarentegen van vreugdebedrij ven, van vlaggen en illamineeren en muziek, 't Is maar goed, dat het gebeurd is, schijnt het algemeen gevoelen. Men spreekt er over als van ean bevrijding uit een tijd perk van geweld en schande voor de natie, en Draga vooral wordt besproken als de Izebel, die van de ellende de schuld draagt. Vau haar zijn we gelukkig verlost, schijnt het algemeen gevoelen, van haar en van hem die haar willoos werktuig was. Skoepsjtina en Senaat aan vaarden de nieuwe regeering en roepen eenstemmig Peter Karageorgievits tot den troon. Het leger was reeds voor gegaan. Zoo jammerlijk en onbeklaagd ging wol nooit vorstenhuis te gronde. Is er dan niets in deze geheele geschiedenis, dat spreekt van gehechtheid en trouw Alleen, naar het schgnt, bij het rampzalige koninklijke echtpaar zelf. Zij hieven volgens alle getuigenissen aan elkander gehecht en getrouw, en aan wien of aan wat hg ontrouw moge geweest zijn, aau Draga bezegelde Alexander zijn troon met deu dood. Ook de eerste belanghebbenden bij hot lot van Servië, Rusland en Oostenrijk-Hongarijowier inmenging en naijver daar zooveel kwaad hebben gewrochtzijn aan stonds gereed den nieuwen Koning met welwillendheid te begroeten en hopen van zijne regeering vrede rust en welvaart voor het land. Engeland wil althans nadere berichten afwachten omtrent zijn mogelijk aandeel in de samenzwering; maar Engeland heeft bij Servië ook geen rechtstreeks belang. Zoo is niet alleen Koning Alexander, maar zijn met hem het geslacht Obrenowita en wie wellicht nog als pretendenten in aanmerking gebracht zouden kannen worden, zooals de broeders der Koningin, uitgeroeid. Van dit geslacht was dat der Karageorgievitsen gedurende bijna een eeuw de geduchte mededinger. In den opstand van 1804 tegen de Tnrken, die sedert vijf eeuwen Servië overheersehten, was de Zwarte George (Karageorge) de aanvoerder, en Milosj Obrenovits stond hem ter zij en toen Servië in 1813 door Rusland in den steek werd gelaten, week Karageorge naar Oostenrgk. In 1815 begon Milosj Obrenovits den tweeden vrijheidsoorlog en toen Servië in 1827 zelfstandig bestuur verkreeg, behoudens schatplichtigheid aan den Sultan, koos de Skoepsjtina hem tot erfelijk vorst. In 1839 zag hij zich echter door hebzucht en willekeur wreedheid en ergerlijk gedrag zoozeer door allen verlaten en gewantrouwd dat hij af stand deed van de regeerxng ten behoeve van zijn zoon. Maar de nationale partij rustte niet, voordat in 1842 met behulp van het leger vorst Michael, die bereids over land, daar zij direct van de kaap was gekomen, terwijl de .Zeearend'', die onderweg nog een station had aange daan, eerst nu binnenvoer. - Bernhard en Koen hadden den kapitein en de officieren van den kruiser voormiddags al aan den wal ontmoet, waar luitenant Fernstein met allen hartelijke handdruk ken wisselde. Zijn vriend werd als gewezen zeeofficier natuurlijk ook kameraadschappelijk door hen behandeld, 't Speet hem alleen, zeide hij, dat hij geen gevolg kon geven aan hun nitnoodiging op de .Thetis", daar hij den consul, dien hij kende, een bezoek had beloofd en stellig door dezen verwacht. Nu- namen zij Koen maar alleen in beslag, die gaarne met hen meeging, zoowel als Chris- tiaan, die van blijdschap straalde. 't Was al vrij laat, toen Bernhard uit de stad terug kwam. Hg kende den consul eigenlijk Blechts oppervlak kig en zou hem onder andere omstandigheden misschien niet eens hebben opgezocht, maar hg had zich nu eens van dit voorwendsel bediend en daarom de nitnoodiging van den gastvrijen Noorweger aangenomen. In het anders zoo stille plaatsje was 't nu buitengewoon druk. Een deel der bemanning van den kruiser had verlof gekregen om aan land te gaan en keerde nu troepsgewijs aan boord terug. De jonge Hohenfels kwam hen op weg daarheen tegen, en ook Ghristiaan, die gearmd liep met zijn broer en van de gelegenheid gebruik maakte om dezen voor te stellen. Bernhard monsterde welgevallig den stevigen, door de zon gebruinden maö, die eenige jaren ouder was dan zijn broer, deed hem een paar vragen, voegde hem een welwillend woordje toe en ging vervolgens zijns weegs. Het tweetal bleef staan en stak achter zijn rag de hoofden bgeen. Zij schenen iets geheims te behandelen, maar Ohristiaan trok daarbij een wanhopig gezicht, totdat Henk hem een broederlijken stomp in den rag gaf en bemoe digend zeide: .Ja, dat helpt niet. 't Ligt er nu eens toe, en das, kom er nu ook maar voor uitOpeten zal je kapitein je niet, zeg 'them maar dadelijk, dan benauwt 'tje niet meer 1" .Als 't maar niet zoo moeilgk was zuchtte Ohristiaan de grenzen was gevlucht en met hem het geheele ge slacht Obrenovits vervallen van de regeering verklaard, en Alexander Karageorgievits zoon van den Zwarten George, tot vorst van Servië gekozen was. Op zijne beurt werd Alexander Karageorgievits in 1859 afgezet en door den ouden vorst Milosj Obrenovits vervangen. Zyn zoon en opvolger Michael Obrenovits III werd in 1868 vermoord, en Alexander Karageorgievits werd wegens medeplichtig heid aan dien moord tot 20 jiren gevangenisstraf ver oordeeld maar hij zat veilig in Oostenrijk. Toch miste de samenzwering haar doel, want de eenig overgebleven Obrenovits, de toen 14-jarige, later wegens da oneenig- heden met Koningin Nathalie zoo bekende Milan, werd in plaats van den vermoorde tot vorst van Servië ge kozen. Thans brengt de moord van zijn zoon Alexander, den laatsten Obronovits, weer het geslacht der Karageor gievitsen op den troon. Zal met de uitroeiing van één der beide uit den vrij heidsoorlog vau 1804 tot aanzien gekomen geslachten het land tot rust kunnen komen De nieuw gekozen Koning zal, zoo luiden de berichten, de moordenaars straffen maar hoe? wie zullen de rechters wezen, en hoe zal het vonnis luiden liHTMtlIlilNlt. De uitslag der Rijksdag-verkie zingen is definitief bekend in 213 districten, in de overige 184 moeten herstemmingen plaats hebben. Gekozen zijn 31 conservatieven, 88 centrumsteden, 14 Polen, 6 leden van de Rjjkspartij, 54 sociaal-democraten, 4 wilden, 6 Elzassers, 5 nationaal-liberalen, één Deen, één lid van de Reformpartij, 3 leden van den Boerenbond. In herstemming komen 37 conservatieven, 122 sociaal democraten, 24 leden der vrijzinnige volkspartij, 65 nationaal-liberalen, 11 laden der vrijzinnige veneniging 4 Elzassers, 8 Polen, 76 leden der Rijkspartij, een lid van den Bund der Landwirte, 5 antisemieten, 35 cen trumsleden, 10 wilden, 6 leden van den Boerenbond, 8 leden van de Duitsche volkspartij, 8 Welven en 8 leden van de Retormpartjj. De groote overwinning der sociaal-democratische partij wordt natuurlijk door velen met zorg gezien en doet een heftige strijdlust ontbranden bij hare tégenstanders. Eenige bladen roepen alle partijen op, bij de herstem mingen alle andere andere overwegingen te laten rusten en als één man tegen de soc.-dem. eandidaten te stemmen. De .Hambnrger Nachrichten" raadt zelfs de Regeering aan, den nieuwen Rijksdag weer te ontbinden en, tenzij zij voor de socialisten zou willen zwichten, het algemeen stemrecht af te schaffen. Daarentegen verwerpen de liberale, en ook de niet al te zeer naar rechts overhellende nationaal-liberale bladen zulk een principieel optreden tegen de soc--democraten met een schuwen blik op den zich verwijderende. .Ik geloof niet, dat ik 't over mijn hart kan verkrijgen, om 't hem te zeggen. Gjj bljjft immers hier, totdat ik je den afloop kom vertellen Henk knikte toestemmend. .Dat spreekt van zelf. Ik wacht je ginds bij onze booten.'' Hij stapte voort in de aangegeven richting, terwijl Ohristiaan zijn heer en meester nasnelde en hem staande hield. »Ik zon wel graag hief hij aan. »Ik heb u iets te zeggen, mijnheer Hohenfels." .Hier aan 't strand Kan dat niet wachten, totdat we op de .Freya" zijn .Als 't moet. Maar Henk wacht daar ginds en ik moet hem antwoord brengen.'' .Nu spreek dan op!" zeide Bernhard ongeduldig. Ohristiaan haalde diep adem en wilde ook beginnen, maar bleef terstond weer steken en zag zjjn meester zoo diep rampzalig aan, dat deze werkelijk met hem begaan werd. Wat hebt go toch vroeg hij. »Ge trekt net een armezondaarsgezicht. Is er iets akeligs gebenrd .Eigenlijk niet, maar 't kon er van komen," antwoordde Ohristiaan, .dat wil zeggen, zóo erg is't niet, zegt Henk maar Hij begon te stotteren, kreeg een kleur als vuur en verstomde opnieuw. .Maar kom er dan toch eindelijk voor uit zeide Bernhard knorrig. .Zijt ge bang voor mij .Neen, o neen!" verzekerde Ohristiaan. »Gjj zijt altijd zoo goed voor mij geweest, mijnheer Hohenfels. Ik heb 't zoo best gehad op de .Freya" en op Edsviken véal beter dan ik 't ergens ooit weer zal krijgen. Op onze schepen gaat 't heel anders toe, zegt Henk, d&ir moet men hard werken. De scheepsjongens worden ge plaagd en voor alles wat leelijk is uitgemaakt en mogen kik noch mik laten hooren. Neen, dan heb ik een ander leventje gehad." Hij kwam telkens hierop terug, maar vermeed 't hard nekkig zijn meester aan te zien. Deze verloor nu het geduld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1903 | | pagina 1