ToBlatiag Bitot- n MébM.
Indische Penkrassen.
No. 73, Tweede blad.
Honderd en vijfde jaargang.
1903.
ZONDAG
21 JUNI.
Gemeenteraads Verkiezing.
Wekelijksche Veemarkten.
LEEEAAE
N e derlaad.
T
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Blnsda g-, Donderdag
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f O, SOfranco door het
rijk f 1,
3 Nummers f 0,00. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prjjs der gewone advertentlën t
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte-!
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
De BURGEMEESTER van Alkmaar, brengt ter algo-
meene kennis, dat de VEIRHLIElïISrG van leden van
den GE1ME1E1NTE1RAAD
Voor het Ie district, in de plaats van den hear Mr. II.
Boelmans ter Splllwegens
periodieke aftreding,
lie in vervanging van de heeren 6. de
Oroot Jta., uithoofde van perio
dieke aftreding en C. Janssen Cx.,
door vertrek uit de gemeente,
Ille in de plaats van de heeren Mr.
JT. P. Kraakman en Hf. 611n-
derman, wegens periodieke aftre
ding,
zal plaats hebben op Dinsdag 30 Juni a.s,, van des voor
middags 9 tot des namiddags 4 nre, en dat de tot
invulling bestemde formulieren voor de opgave van
candidaten ter secretarie dezer gemeente kosteloos ver
krijgbaar zijn gesteld van 16 Juni e.k. tot en met den
dag der verkiezing, op alle werkdagen van 's morgens
9 tot 's namiddags 2 ure.
De Burgemeester voornoemd,
J. DE WIT Dz., 1°. Burgemeester.
Alkmaar, 13 Juni 1903.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat zij, die na
afloop der zomervacantie hunne kinderen de Burger
school of de Meisjesschool wenschen te laten bezoe
ken daarvan aangifte moeten doen vóór of op 15
Juli e.k., bij de hoofden dezer Bcholen, onder overlegging
van het geboorte- of inentingsbewijs van het betrokken kind.
De leerlingen moeten den leeftijd van zes jaren hebben
bereikt. Kinderen, die binnen de eerstvolgende zes maan
den na het tydstip der toelating, voor de Burgerschool
op den Dinsdag, volgende op den 3den Maandag in
Angnstns en voor de Meisjesschool op den Dinsdag vol
gende op den 4den Maandag in Angnstns, dien leeftijd
zullen hebben bereikt, kunnen, onder goedkeuring van
Burgemeester en Wethouders, op de genoemde scholen wor
den toegelaten.
De gelegenheid tot aangifte voor de Meisjesschool,
van welke school het onderwijs gegeven wor -
dende tn de 7e klasse aansluit aan dat van
de Rijks Hoogere Burgerschool, bestaat aan de
woning van het hoofd dier school, aan de Ondegracht,
op Maandag en Donderdag van half één tot
half twee ure en voor de Burgerschool aan het
schoolgebouw in de Brillensteegeveneens op Maandag
en Donderdag van half één tot half twee ure.
Zij noodigen belanghebbenden uit, hunne aanvragen
niet tot het laatste oogenblik uit te stellen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, J. DE WIT Dz., Voorzitter.
14 Juni 1903. C. D. DONATH, Secretaris.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XV.
In mijn vorige Penkras beloofde ik n e9n en ander
van het feest bij mijn vriend Ankoe Dja Endar Moeda
te vertellen.
De lezers zullen zich immers uit Penkras XIII nog
wel herinnerendat zijn dochter Alimatoes Saadiah in
het huwelijk trad met den jongbenoemden doktei--djawa
of Inlandschen arts Haroen Al Rasid
2 April 's morgens vroeg nu kwam Dja Endar Moeda
mij in het Atjehhotel opzoeken en kreeg ik als corres
pondent van het Pers-Syndicaat eene doorloopende uit-
noodiging. Ik nam die natuurlijk gretig aan, het alleen
betreurendedat de Hassan-Hoessinfeesten me zouden
noodzaken mijn tijd te verdeelen. Die veertien daagjes
te Padang zijn vermoeiend geweestdat verzeker ik u.
Ik had bijna geen oogenblik vrij om te slapen en te eten
Dja Endar Moeda is een der meest bekende en meest
invloedrijke Inlanders op Sumatra's Westkust en wel als
Redacteur van het Maleische nieuwsblad »Pertja-Barat",
het maandschrift Insulinde" en het Bataksche tijdschrift
>Tapian na Oeli". Thans 42 jaar oud, zag hij te Padang
Sidempoean het levenslicht en is hij een Batakker van
geboorfe.
Die lezerswelke op school wel eens van Batakkers
hebben gehoordzullen nu zeker dadeljjk denken aan
menschenetersbloeddorstige wilden en wat dies meer
zij. Laat ik daarom al dadelijk meédeelen, dat de Batak
kers over 't algemeen menschen zijn van zeer veel aanleg
en meestal met veel meer energie bezield dan menig Ma-
leier. Zeker, in de diepste binnenlanden van Samatra
worden nog wel kannibalenstammen aangetroffen, doch
mag men daarom de overgroote meerderheid der tegen
woordige Batakkers hiervan een verwijt maken Ik heb
tal van familieleden van Dja Endar Moeda en van dok
ter Haxoen Al Rasid gesproken, Ze kwamen uit verschil-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar-
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de buiten
gewone keuring van vee van heden af weder
's Maandags zal plaats hebben.
Zij berinneren er aan, dat het aan aanvoerders en koop
lieden nadrukkelijk verboden blijft om op deu toegangs
weg handel te drijven.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, J. DE WIT Dz., Voorzitter, 1. B.
18 Juni 1903. C. D. DONATH, Secretaris.
Aan de Burgeravondschool te ALKMAAR wordt
6E3VBAA6D een
tot het geven van onderwijs in de Xederlandsche
taalop eene belooning van f 250 's jaars.
Sollicitantenin 't bezit der akte art. 74 Pa, of art.
76, K VII (M. O.), of der akte van hoofdonderwijzer art).
565 L.O.), gelieven hunne stukken (adres op zegel) in
te zenden vóór 6 Juli a.s. aan het Gemeentebestuur.
Hofberichten.
De Koningin stelt zich voor, Dinsdag 23 Juni naar
het Loo terug te keeren en zich van 26 tot 29 Juni a.s
te begeven naar Oldenburg tot bet bijwonen van de doop
plechtigheid van do jongste dochter van den groothertog
en de groothertogin van Oldenburg. De prins der Ne
derlanden, die peetoom is, zal daartoe ook naar Olden
burg begeven.
Sijbekarspel. Da heer A. Jager, cand. te Pra-
neker heeft voor het beroep naar hier bedankt en dat
naar Berkenrode (Z.-H.) aanvaard.
Te Broek op I-angedijk zal don 22 het oefe-
ningsgebonw voor schiet- en gymnastiekverenigingen
gesticht door don heer Dr. H. G. Hamaker, arts aldaar
geopend worden met een openbare vergadering van
de afdeeling Broek op Langendjjk van «Volksweerbaar
heid". Kapitein E. von Bose zal dan eene rede houden
over: «Volksleger eu Volkskracht."
Veehandel in Friesland.
De aanvoer van melk- en kalfkoeien was niet groot
In vette koeien was behoorlijke handel met prijzen vrij
wel gelijk aan die der vorige week. Kalfkoeien waren
williger; vooral de eerste qualiteit werd tegen hoogere
prijzen verhandeld.
Over het geheel was de handel in vette koeien minder
druk dan de vorige week. Belgische kooplieden kochten
dit veeook stieren voor de slachtbank werden door
buitsnlandscho kooplieden aangekocht.
De prijs van eerste qualiteit vet rundvee was niet zoo
hoog daarentegen waren mindere soorten eer lager dan
hooger genoteerd.
Vette kalveren waren heel goed gevraagd; ook in
nnchtere kalveren was goede handel op te merken.
lende streken der z.g. Bataklanden en het deed die
goede menschen werkelijk leed te moeten hooren, dat zij
nog steeds in de Hollandsche schoolboeken worden af
geschilderd als een vuil, dom en dierlijk ras van men
scheneters. Dit aan het adres van de schrijvers dier
boeken
Dja Endar Moeda was vroeger Inlandsch onderwijzer.
Hjj spreekt onze taal vrij goed en is een warm vereerder
van het Oranjehuis. Met de Kroning van Hare Majes
teit zond hij aan de Koningin een prachtige geweven
doek, ter waarde van driehonderd gulden, een doek, die
alleen door vorsten gedragen mag worden
Ik ben gedurende de feestdagan herhaalde malen in
den familiekring ontvangen en mocht met genoegen op
merken, hoe gunstig de kennis onzer taal op het Iulandsch
gezin, de Inlandsche woning enz. inwerkt.
De jonge dokter spreekt bet Nederlandsch vloeiend,
eveneens zijn schoonbroeder Ibrahim galar Soetan Goeroe
en ook zijn vrouwtje heeft de Hollandsche School be
zocht en is eene Europeesch denkende jonge dame ge
worden, terwijl nog tal van Bataksche familieleden en
Maleische huisvrienden het Nederlandsch zeer goed mach
tig bleken te zijn. De gesprekken in dien kring gevoerd
waren voor mij zeer belangwekkend en ik werd er door
versterkt in mijn] heilige overtuiging, dat het Algemeen
Nederlandsch Verbond niet krachtig genoeg kan arbeiden
aan de verspreiding onzer taal in de Koloniën.
Helaas zijn er hier in IndiS nog steeds Droogstoppels
te over die in hun domme minachting voor al wat In
lander is, maar niet kunnen dulden, dat de bruine broe
der Hollandsch spreekt. Ik kreeg er wéér bedroevende
staaltjes van te hooren
Als correspondent van vele Hollandsche bladen, werd
ik te Padang overstelpt met gegevens voor mijne Pen-
krassen en het kostte mij moeite om de verschillende
luitjes te overtuigen, dat mijn bezoek aan Padang alleen
de feesten gold, dat Java eerst op 't programma stond
en dat ik later gaarne van hanne inlichtingen gebruik
zou maken. Dja Endar Bongso, de jongere broer van
den Padangschen journalist, was zoo welwillend mij zijn
In wolvee ging flink wat om, de prjjzen van alle soorten
blijven vast en hoog.
Vette schapen vrijwel in een doeu.
De handel in vette varkens was behoorlijk, de prjjs
varieerde weinig met dien van de vorige weekLon-
densehe biggen waren iets vaster gestemd en ietwat hoo
ger in prijs.
De aanvoer was150 vette koeien 800 melk- en
kalfkoeien, 0 pinken, 200 stieren, 500 vette kalveren,
400 nuchtere kalveren, 2000 schapen en lammeren, 160
vette varkens, 600 vette biggen, 200 magere varkens,
600 jonge biggen,
De prijzen zijn vette koeien, le kwal. 3032 ct.,
2e kwal. 26—28 et., 3e kwal. 21—24 ct., vette kal
veren 25—36 ct. stieren 2428 ct., vette schapen j23
255 et., vette varkens 1819s ct., Londensche biggen 175
185 ct., per J kilo.
Melk- en kalfkoeien f 125f270, pinken f55f72,
nuchtere kalveren f 6 a f 105, weideschapen f 20f 23,
melkschapen f 20—f 26 lammeren f 9f 14—f 16,
magere varkens f 50—f 75, jonge biggen f 1.25f 1.30
per week. (N. v. d. D.)
EJnquëte Spoorwegpersoneel.
Naar men verneemt, denkt de euquete-commissie
omtrent het spoorwegpersoneel reeds 29 Juni a.s. een aan
vang te maken met het verhoor van deskundigen en ge
tuigen. De verhooren zullen te 's-Gravenhage worden ge
houden. Aan talrjjke en uitvoerige schriftelijke inlichtingen
heeft het der commissie niet ontbroken. Zeer vele ver-
eenigingen uit het spoorwegpersoneel en afdeelingen
daarvan hebben voldaan aan de tot haar gerichte uitnoo-
digingen tot het verstrekken van zoodanige inlichtingen.
Ook aan de algemeene oproeping tot het geven van zake
lijke inlichtingen omtrent spoorwegtoestanden is door velen
die tot het spoorwegpersoneel behooren of behoord hebben,
gevolg gegeven. Aan de commissie is een zoo groot aantal
getuigen opgegeven, dat het haar niet mogelijk zal zijn
hen ailen te hooren.
Voorts ontving de commissie een aantal verzoeken van
persoonlijken aard, strekkende tot het nemen van maat
regelen in het belang der verzoekers tot hunne weder-
indienststelling, tot het doen uitbetalen van hetgeen zij
vermeenea dat hun ten onrechte is onthouden, enz. Op
dergelijke verzoeken kan uit den aard der, zaak door de
commissie geen acht geslagen worden, als vallende buiten
haar taak.
Prijsvraag.
De Noord-Hollandsche Vereeniging «Het Witte
Kruis" verlangt een populair geschrift, ongeveer ter grootte
van de bekende vlugschriften, vanwege de «Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen" uitgegeven, en handelende over
de belangrijke beteekenis van koemelk als volks-
voedsel, met uiteenzetting van de groote gevaren, aan
het gebruik van onbetrouwbare melk verbondenmet
aanwijzing van de middelen om die, zoo mogelijk te voor
komen, zoowel ten opzichte van de zorg voor het vee als
met betrekking tot bet opvangen, bewaren en vervoeren
van het product, bestemd voor het gebruik iu de steden
geleide door de Bataklanden aan te bieden. »U moet
zelf maar eens komen kijken, ja? En mijnheer moet dan
zóó in die krant schrijven, dat de Hollanders ons niet
meer voor menscheneters uitschelden, wilt U
Ik heb beloofd mijn landgenooten beter in te lichten.
En nu gauw over de feesten zelf begonnen, want ik
merk tot mijn schrik, dat ik nog maar weinig plaats heb
Ze begonnen 1 April en dunrden tot en met den 13den.
't Is een typische, doch zeer goede gewoonte der meer
gegoede Inlanders en Ghineezen om ook «de kleine
luiden" gratis van hun hoogtijden te doen genieten.
Naast het huis van Dja Endar Moeda was daartoe
een tooneel opgeslagen en nu konden bijna iedoren avond
honderden Maleiers en vreemde Oosterlingen uit de volks
klasse van een openluchtsvoorstelling profiteeren.
De Maleische komedie is voor Europeanen wel minder
begrijpeljjk, doch daarom volstrekt nog niet ongenietbaar.
Een kiekje van de acteurs zond ik naar *de Prins",
waarin ook het portret van Dja Endar Moeda en een
feestmaaltijd zullen worden opgenomen. Het waren stuk
ken uit de Duizend en Een nacht, die werden opgevoerd,
vreeselyke stukken vol van moord en van liefde. Er
werd bepaald met veel toewijding gespeeld en het publiek
was één en al gehoor, vooral als een paar komieken het
dramatische spel een oogenblik kwamen opvroolijken met
'de gewone clownsgrappen. Dan steeg er telkens eenu luid
gejuich eu gelach uit de menigte op en dan blonk ook
steeds het gezicht van Dja Eadar Moedagelukkig als
hij was, dat het volk zieh zoo amuseerde.
Een maleisch stuk bestaat uit wel 80 snel op elkaar
volgende bedrijven. Een vóórscherm ontbreekt en het
wisselen wordt daarom alleen kenbaar door bet laten
zakken van een nieuw decor, dat nu eens een boseh,
dan weer een kasteel, tuin, gevangenis, grot of zoo iets
voorstelt.
Evenals bij ons in eene operette wordt hot gesproken
woord nu en dan nader door een lied toegelicht, een
lied meestal op een echte Maleische lagoe (wjjs) gezongen,
alhoewel men er, jammer genoeg ook nu en dan een
Hollandsche straatmop doorheenmengt, wat natuurlijk
