Runenschrift.
No. 83.
Honderd en vijfde jaargang.
1903.
WOENSDAG
15 JULI.
Buitenland.
FEUILLETON.
II e r m i u a.
5?)
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaab f O,SOfranco door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers f O,DB. Afzonderljjko nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prfls der gewone advertentlën t
Per regel f 0,13. Grootejlefcters? naar plaatsruimte. J
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
DUITSCHIiA.3ÏD. Keizer Wilhelm is den 11 uit
Swinemtlnde naar Bergen iu Noorwegen vertrokken.
Niettegenstaande dit feit, dat geheel in overeenstem
ming is met de mededeeling in de Nord-Deutsehe, dat er
geen sprake van geweest is dat de Keizer zijn reis zou
uitstellen om eventueel de begrafenis van den Paus bij
te wonen, schijnt toch de mogelijkheid niet uitgesloten
dat de Keizer naar Italië zal gaan.
Keizer Wilhelm heeft een adjadant als buitengewoon
afgezant met een eigenhandigen brief van hem naar
Rome gezonden, om berichten in te winnen omtrent den
toestand van den Paus.
Die afgezant moet, naar men verzekert, tot 's Pausen
neef, graaf Pecci, hebben gezegd, dat da Keizer, ondanks
de ofBciaele tegenspraak, toeh voornemens is, ingeval de
Pans overlijdt, zelf de begrafenis bij te wonen.
ITALIË. In den toestand van dan Paus komt eigenlijk
geene verandering. De bulletins vermelden zelfs oenige
verbetering, wat de ziekte betreft, maar de krachten van
den lijder nemen langzaam af. Op 's Pausen verzoek wor
den dagelijks eenige kardinalen toegelaten, en deze be
zoeken schjjnen den Paus niet te veel te vermoeien.
Het bulletin van den 13, 's morgens 9 nar, luidt
Vóór middernacht was de Pans kalm, doch daarna
kwamen bnien van onrustigheid voor. Het onderzoek van
de borstholte duidde echter geen verandering in den toe
stand aan zooals die eergisteren is vastgesteld. De nier-
werking is nog steeds gebrekkig. De algemeene toe
stand was wat neerslachtig. Pols 82, ademhaling 32, tem
peratuur 36.2 gr.
TUBKIJG. Uit Constantinopel werd den 12 geseind
Er wordt melding gemaakt van een gevecht tnsschen
Turksche en Bnlgaarsche troepen nabij de grens.
De Tnrken beschuldigen de Balgaren de grens te zjjn
overgetrokken. De ministerraad werd gisteravond in bui
tengewone zitting bijeengeroepen. Er zijn nienwe troepen
onder de wapenen geroepen.
ZDKD-AFBIHA. Generaal Botha die te Kaapstad
is aangekomen om zjjne vrouw en anderen af te halen,
heeft tot een vertegenwoordiger van Renter's agentschap
gezegd dat het onnoodig is in het bollenland arbeids
krachten te zoeken voor de mjjnen. Op het oogenblik is
slechts de ontwikkelingsarbeid aan den gang, en wordt
geen delving gewenscht door de mijneigenaars.
Botha sprak de overtuiging uit, dat genoeg arbeids
krachten in Afrika zijn voor de gouddelving zoowei als
voor de uitbreiding der mijnen. Maar tevens is hij over
tuigd, dat de magnaten, die bij de mijnen belang hebben,
de markt bewerken om den invoer van Aziatischs mijn
werkers te verkrijgen.
WËBNËB.
V EETALING
VAN
Sylvia huiverde ja, wèl had zij gebeefd en gesidderd
in die sombere eenzaamheid, maar ze antwoordde slechts
zacht»Gjj hebt 't ons zoo bitter verweten, dat Joachim
Hohenfels door zijn eigen lamilie als een vogelvrij verklaar
de, als een verstooteling is behandeld, dat deze hem tot dat
zwervende, rnstelooze leven heeft gedwongen. Toen wilde
ik hem toch nog een afscheidsgroet brengen. Hij was
mijn oom en jouw vader
Jouw vader Dit gezegde verried meer dan 't moest
verraden, en Bernbard begreep 't. Diep ademhalende,
zeide hjj»Ik dank je
Zjj spraken halfluid, en toch was er geen luisteraar in
de nabijheid, alles rondom duister en stil, de ernstige,
rustige schoonheid van den noorschen zomernacht. Aan
het uitspansel flikkerden de groote sterrenbeelden, zoo
hoog, zoo eindeloos ver, al de kleinere sterren verbleekten
in den maneschijn, die hemel en aarde bestraalde. Men
kon al de bergen van Raansdal onderscheiden, elke top
toekende zich scherp tegen de lnoht af.
»Gy gaat zoo dikwijls naar Isdal," hernam Sylvia.
»Waarom toch altijd dóarheen P Waarom wekt ge die
herinneringen altjjd weer op Laat ze eindelijk rosten
»Dat kan ik niet," zeide Bernhard, somber en bedaard.
»Denkt ge, dat 't gelukkige uren zijn, die ik in Isdal door
breng? En toch word ik onwillekeurig telkens weer
daarheen gedreven. Je vader heeft mij op het kerkhof ge
zegd Gij zyt denzelfden weg gegaan wacht je voor
Spoorweg-ongeluk.
Een goederentrein is in het gebergte van Colorado,
ontspoord en van eene hoogte van 2000 voet in de Ar-
kansasrivier gestort.
De machinist, de stoker en de conducteur kwamen om
het leven en de wagens werden met al wat er in was
vernield.
Hitte te New York.
Te New-York hondt de felle hitte aan en Vrijdag
zijn er 38 menschen aan gestorven, terwijl honderden
ziek werden. Daar het in de huizen niet uit te houden
is om te slapen, laat de overheid des nachts de parken
open. Weldadigheidsvereenigingen zorgen er voor, dat
ook de armen ijs kannen krijgen.
Er vallen zooveel paarden flauw, dat zij een ernstige
belemmering opleveren voor het verkeer.
Bij de hitte komt in geheel New-Jersey nog eene las
tige en gevaarlijke mnskietenplaag. Men heeft petroleum
te baat genomen (dat men over de poelen uitstort), om
de dieren te verdelgen, maar dat schijnt weinig te helpen.
Vergiftiging.
Een haast ongelooflik bericht komt uit Krakau.
Daar zijn volgens het »Berl. Tagdblatt", twee lieden
gearresteerd, die aan Jood^che kinderen vergiftigdo bon
bons uitdeelden. Zij moeten leden eener bende zijn, die
gelijktijdig in verschillende plaateen »opereert''. Vele kin
deren moeten ernstig ziek zijn en zelfs zonden enkele
reeds zijn gestorven.
Benoeming van een Paus.
De benoeming van een Pans plaats hebbend in het
conclave of de gesloten bijeenkomst van kardinalen, ge
schiedt met bijzondere ceremoniën. Het N. v. d. D. meldt
daaromtrent
De bijeenkomst wordt gehouden op het Vaticaan, waar,
in een der galerijen van het uitgestrekt gebouw, evenveel
cellen worden afgeschoten als er kardinalen deelnemen
aan de stemming.
Het volledig college bestaat uit 70 leden.
De cellen zijn bij 4 bij 3 meter groot. Zjj worden ge
nummerd en bij loting toegewezen. Den eersten dag, vóór
er eenige stemming is gehouden, mogen de kardinalen in
hnn cel bezoeken ontvangen van geestelijken, gezanten, enz.
Maar tegen den avond laat de Kardinaal-Deken een
klok lnideo. Dan moeten alle bezoekers het gebonw ver
iaten en niemand mag er meer in of nit.
Deuren en vensters van het paleis worden dicht ge
maakt alleen blijft boven aan de vensters een gedeelte
open voor het licht.
Aan de eenige opengebleven toegang van het paleis, de
hoofdingang, staat een sterke wacht.
De Kardinalen ontvangen hnnne maaltijden viermaal
per dag. Maar, volgens de onde reglementen moet, als
er niet binnen drie dagen een Pans is gekozen, hun menn
worden verminderd tot ééo gerecht en Da verloop van vijf
dagen mogen zij niets hebben dan brood, wijn en water.
Iedere kardinaal heeft twee »conclavisten'' bij zich
een geestelijke en een leeke bediende. Voorts zijn er in
het paleis: 6 ceremoniemeesters, 3 sacristjjneD, een biecht-
z jj n uiteinde I Hij heeft immers altijd gelijk en ik ik
heb al meer dan eens aan dat eind gedacht."
Sylvia hief verschrikt het hoofd op.
»Beinhard. In 's hemels naam is 't al zoover met
je gekomen
«Ja 1" zeide hij op doffen toon. De trotsche, weerspan
nige man, die tegenover zijn oom allen innerlijken strijd
loochende, die het voorgevallene als een geheim voor zijn
aanstaande verborgen hiel J, die man bekende hier de waar
heid voor de oogen, die als in doodsangst tot hem opzagen.
Maar zijn stem werd zacht en zelfs teer, toen hij nn
vroeg: »Zondt gij dat naar vinden, Sylvia? Zondt gij
mij wezenlijk betreuren
Een snik was haar antwoord en met beide handen om
klemde zij zjjn arm, alsof zij hem wilde beschermen en
tegenhouden.
»Ge moet weg, BernhardWeg nit deze omgeving, nit
dit land! Rnk je los ten koste van eiken prijs!"
»Van wie en wat Tech niet van het meisje, aan wie
ik mijn woord en tronw heb verpand en dat onvoor
waardelijk op mij vertrouwt
Sylvia's handen gleden langzaam langs zjjn arm neer.
»Hebt gij van Hildnr Eriksen gehouden
»Neeu antwoordde hij met stugge oprechtheid. »Maar
ik kon dat leven alléén niet langer uithouden, ik had
iemand noodig die mij hielp om 't te verdragen, en toen
heb ik mijzelf aan banden gelegd. Om 't even, ze wordt
mijn vrouw en meesteres op Edsviken dan heb ik mg
althans van mijn echnld gekweten."
Zijn oogen dwaalden met een zonderlinge uitdrukking
in het verschiet af, waar de ijstoppen van Isdal boven
de anderen uitstaken. De maan was gestegen, haar stralen
bereikten nn het dal, waarin de Raan bruisend neer
stortte. Men zag duidelijk de zwarte dennen en haar
rotsige bedding. Als een glinsterende slang kronkelde zij
voorwaarts, nn zich verschnilend in de schaduw van de
bergen, dón weer blinkend en schitterend te voorschijn
komend. Lnider dan straks klonk baar brnisen en rni-
schen, nu weer wat harder, dón weer wat zachter, en
daartnsschen drongen enkele tonen tot hen door 7an het
vader, 2 secretarissen, 2 dokters, een apotheker met twee
bedienden, een heelmeester, 4 barbiers, 24 knechts, een
schrijnwerker, een slotenmaker en een metselaar, ieder
met een knecht, een glazenmaker, een loodgieter, alsmede
de koks en hunne helpers.
De kardinalen lezen de Mis in hun bijzonder vertrek,
waar een altaar is, en zij komen tweemalen per dag bjjeen
in de Sirtijnsche kapel om te stemmen na telkens
voor het altaar te hebben gezworen, dat zij stemmen vol
gens hnn geweten.
Gedurende het »Conclave" worden de dringendste aan
gelegenheden der kerk afgedaan door den Kardinaal-
Deken, bijgestaan door drie andere Kardinalen. Hij hondt
daartoe gemeenschap met de buitenwereld door eeD klein
luikje in een der vensters.
De verkiezing geschiedt een enkele maal bij acclamatie,
als al de Kardinalen éénstemmig één nit hun midden tot
Paus aanwijzen, maar meestal by stemming.
Na gezworen te hebben volgens plicht en geweten te
stemmen, leggen de Kardinalen hnn opgevouwen stembrief,
welke den naam van den gekozene en den kiezer bevat,
in een kelk.
Als geen candidaat het vereischte aantal stemmen
(twee derden) op zich heeft vereenigd, worden de biljetten
terstond verbrand. Heeft een kardinaal de vereischte
stemmen verworven, dan worden de stembiljetten ge
ünificeerd en daarna wordt de nienwe Pans uitgeroepen.
Als het kiezen lang dunrt, zonder dat men tot een beslnit
komt, kan men overgaan tot «accassie", waarbij dan ieder
kardinaal, zoo hij wil, op een tweede biljet een anderen
dan de door hem ge'üozon candidaat, maar die reeds een
zeker aantal stemmen verwierf, aanwijst eD de kardinaal,
die aldns twee derden der stemmen verwierf, wordt dan
tot Pans uitgeroepen.
De volksmenigte, die buiten op det St.-Pietersplein
staat, kan zien, hoe het met de verkiezing staat aan den
rook nit het »Conclave".
Zoodra de stembiljetten zijn nagezien, worden zij ver
brand, in een kachel, welke bij een venster in eeD hoek
van de kapel staat. Als er niemand is gekozen, geschiedt
dat verbranden met vochtig stroo, zoodat men buiten
veel rook ziet. Is daarentegen een der oandidaten gekozen,
dan verbrandt men het papier zonder stroo. Maar ook
dan is er soms nog een weinig rook en de menigte blijft
in het onzekere tot de definitieve aankondiging.
Deze geschiedt van een der galerjjeu af, waar de eerst®
kardinaal-diaken met lnider stem het volk verkondigt,
wie tot Hoofd der Kerk is aangewezen. Daarbij worden
oos briefjes met den naam van den nieuwen Pans onder
het volk gestrooid.
In de Sixtjjnsche kapel, waar de stemming geschiedt,
staat op de hoogste treden van het altaar de stoel voor
den nienwgekozen Paus gereed. Langs de wanden van
het presbyterium staan de zetels van de kiezers. Boven
eiken zetel is een baldakijn, van groene zijde bij de kar
dinalen, die door den voorlaatsten, van violette zijde bjj
hen, die door den laatsten Paus zijn gekozen. Terstond
na de verkiezing laat men, door aan een koord te trekken,
huiveringwekkende lied, dat beiden kenden sedert het
nar, toen zij samen bij den rnnensteen waren geweest.
»Bemhard," begon Sylvia weer op smeekenden toon,
»ontruk je aan die herinneringen bljjf niet in de nabij
heid van dat graf 't zou je ongeluk zjjn. Denk aan
mij, denk ook aan Werdeek, je onden kapitein, en aan
wat hjj je voorspeld heelt. Wilt ge hier lafhartig en wer
keloos aan je eind komen, terwjjl daar buiten in de
wereld misschen een hooge betrekking voor je is weg-
gelegd
De jonge man zag verrast op. »Weet ge, wat Wer
deek aan je vader heeft geschreven
»Papa gaf mij dien brief. Gjj beschonwt hem nog altjjd
als je vijand maar als ge hem toen eens gezien hadt
Als ge toen waart gekomen
»Dan had ik j o n weergezien viel Bernhard in, »en
dan zon alles anders geloopen zjjn. Dat's nn voorbij
voor gotd voorbjj
«Waarom? Omdat gij je vergist hebt? Eén jaar van
je leven is daarmee maar verloren gegaan, en ge zjj t nog
zoo jong."
«Maar ik ben gebonden. Laat mij met rust, Sylvia
Ik mag niet, ik wil niet hoort ge, ik wil met! Moet
ik een meineedige, een verrader worden
«Neen, dat zult ge niet. Installeer je vrouw op Eds
viken, zooals ge haar beloofd heb, maar keer zelf naar
je beroep en in de maatschappij terng. Hildnr deelt dan
het lot van alle zeemansvrouwen, die haar man nooit
langer dan eenige maanden bjj zich hebben, een lot, dat
ook Koen's verloofde zich moet ge'roosten. Dit kunt en
moogt ge van baar eischen. En na elke zeereis komt ge
immers bjj haar terng."
Bernhard staarde haar als half versuft aan. Aan deze
oplossiDg had hjj nooit gedacht, Hilder tot vronw nemen
dit stond tot dusver voor hem geljjk met zijn ver
banning naar Raansdal. Nu werd hem een uitweg ge
wezen, een terugkeer naar het leven, naar de wereld,
waarnaar hij zoo vnrig verlangde. Maar deze vereischte
in de eerste plaats onderwerping, en hiertegen kwamen
al zjjn trots en onbuigzaamheid opnieuw in verzet.
