Nogmaals in 't Oosten.
HORDENREN.
No. 100 Tweede blad.
Honderd en vijfde jaargang.
1903.
ZONDAG
23 AUGUSTUS.
SPORTROMAN
FEÜILLETON.
ALKMAARSCHE OOIRAAT.
Deze Courant wordt Dlnsd»g-, Donderdag
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers ff 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prys der gewone advertentlën t
Per regel f 0,13. Groote letters naar plaatsruimte.!
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOON Voordam C 9.
Telefoonnummer 3.
In plaats van te dagen in 't oosten, trekken de wolken
zich samen en blijft het nacht. Het licht dat er door
breekt is de rosse gloed van brandende steden en dorpen
Wat men hoortis de donder der kanonnen het knet
teren der geweren, het wraakgesehreeuw der strijdenden
en het gekerm der slachtoffers. Trouwens, dat het geen
kalme, rustige morgenstond kon wezen, die over hat
ongelukkige land waar de Saltan heerscht, zou aanbreken
stond vast. Vrede zal er niet kannen komen dan na
vreeselijken strijd tusschen de onverzoenbare elementen
Want onverzoenbaar zijn ze de volksstamman die daar
samenwonen in de nog overgebleven deelan van het
Turksche Rijk in Europa. Bulgaren en Grieken, als
Christenen vijandig staande tegenover de Turkscha heer
schappij wantrouwen en bestrijden elkander als nijdige
mededingersin plaats van samen te werken als bend-
genooten. Weg met den Turkmaar niet onder den
Bulgaar, blijft de eisch van den Griek. De Turk maakt
zijnerzijds geen onderscheid en haat en veracht beiden
even hartelijk.
Wil de Sultan meester blijven van den toestand, dan
dient hij in do eerste plaats den opstand te bedwingen
Daarna zal hij hervormen overeenkomstig den raad vau
Rusland en Oostenrijk. Maar de Christelijke bevolking,
de eerste belanghebbendenzjjn van dien raad niet
gediend en door toegezegde hervormingen in het bestuur
niet bevredigd. Wat zij in de eerste plaats wenschen
is de bevrijding van de Turksche heerschappijde beide
raadgevers van den Sultan daarentegen wenaohen da
handhaving van zijn gezag en onder dat gezag een beter
bestuur van het land. Dat is gemakkelijk gezegd en
klinkt heel verstandighet zou het land den wilden
opstand en de gruwelijke onderdrukking van den opstand
met al de daarvan onafscheidelijke ellende en verwoesting
gespaard hebben; maar het gaat nu eenmaal niet. Daar
voor is de afkeer van het Turksche bestuur te diep
geworteld, zijn de veeten te oud. Een oplossing die op
zich zelve de beste zon schijnenalthans de meest voor
de hand liggende en de minst duur gekochte, kan somtijds
onmogelijk zijn, omdat de geschikte tijd er voor vojrbij
iseenvoudig omdat zij te laat komt. Zoo ook hier.
Da Sultan moet bij het onderdrukken vau den opstand
met gematigdheid te werk gaan, luidt het voorschrift.
Maar wie kan gelooven, dat daar iets van te recht komt?
De opstandelingen handelen van hun kant reeds niet
gematigd. Dat ligt trouwens in den aard der zaak. Ban-
DOOR
W. RK E IJ 13 tt FORITER.
8)
De ritmeester mat hem met een fonkelenden blik van
het hootd tot de voeten, toen wendde hij zich met een
beweging vol verachting van hem af.
»Een speler," klonk het snijdend scherp. »Een speler,
niets dan een speler!"
Joseph beantwoordde even slechts zjjn blik, toen sloeg
hij beide armen om Marie en geleidde haar naar den
stoel, waar ze eerst had gezeten.
«Kom, Marie, ga zitten. Zoo. Nu weet je alles,
Marie. Ik had het je moeten zeggen maar de moed ont
brak me. Ik wil me niet verontschuldigen, althans nu
niet."
Hij knielde naast haar stoel en sloot haar beide han
den in de zjjnen.
Marie scheen in die enkele oogenblikken jaren ouder
geworden. Haar hoofd hing slap op haar schouder, haar
blik was door tranen versluierd, haar mond half geopend,
als miste ze de kracht dien te sluiten.
«Wees moedig, Marie."
Een traan viel op zijn hand.
»Tiktak," een snel, angstig snel tiktak, het eenige ge
luid dat de doodsche stilte verbrak. Ergens in huis
was het boven of beneden begon iemand piano to
spelen, maar heel langzaam en met één vinger »Als het
Meiwindje waait en weg is de sneeuw.'
»Je wilt zeker wel zoo goed zijn," begon de ritmeester
die weer bij den haard stond, »om te zeggen hoe je denkt
je zaken te zullen regelen."
den van opstandelingen moeten verschjjnen om spoedig
weer te verdwijnen, en in dien korten tijd den vijanden
zooveel mogelijk nadeel toebrengen, hem overvallen, er
zooveel mogelijk van neerschieten, wat onder hun hauden
valt vernielen of in brand steken en zorgen zoodra moge
lijk weer eau schuilplaats te vinden in de bergen of
enkele verstrekte plaatsen. Ze moeten bruggen vernielen,
spoortreinen opblazen, wanorde, angst en schrik versprei -
den, en kannen daarbjj niet nauwlettend toezien, wie van
hun handelingen het slachtoffer wordt. Zulk een wijze
van oorlogvoeren prikkelt den tegenstander bovenmate.
De troepen, die de Saltan in het veld brengt, zijn van
een soort waarvan gematigdheid in han optreden, ook in
gewone jevallen, allerminst is te wachten onder deze
omstandigheden is het zoo goed als zeker, dat zij een
gelegenheid oa «weerwraak" te nemen niet ongebruikt
zullen laten voorbijgarn, en dat die «weerwraak" zal zijn
woest en bloedig, wreed en niets en niemand ontziende.
Da moord van den Russischen consul en de door Rus
land geëischte «Voldoening" giet al nieuwe olie in dit
zoo hevige vuur. De schildwacht die den consul dood -
schoot, heeft de doodstraf reed3 ondergaan maar steeds
wordt beweerd, dat hij door den Consul is behandeld op
een wijze die het begrijpaljjk maakt, dat hij zijn drift
niet meester is gebleven. Rusland heeft daarenboven
de bestraffing, de verbanning of het ontslag uit han ambt
geëischt van alle Turksche ambtenaren, die het voor het
voorgevallene aansprakelijk meent te kunnen stellen. Ge
straft moeten worden allen over wier handelingen een
Russischt of een Oostenrijksehe Consul zich heeft te be
klagen. De gouverneur van Monastir, die ook verklaarde
dat de vermoorde Consul den schildwacht zwaar had be-
leedigd en geslagen, is verbannen. De vreemde Consuls
schijnen met elkander te wedijveren, wie zich het meest
zal doen gelden en met de grootste aanmatiging zal optreden
als vertegenwoordiger van de meest gezaghebbende mogend
heid in het Turksche land. De Engelache vice-consul, als
mede te Monastir die door een Tnrkschen schildwacht niet
werd gesalueerd deed zich onlangs door een kapitein
zeiven het salunt brengen, nadat deze het geweer van
den schildwacht had moeten overnemen. Kranig zeker
maar op wie anders zal de wrok van deze Turken zich
koelen dan op de bevolking van dit rampzalige land
De Sultan weet niets beters te doen dan al de eischen
van Rusland In te willigen en de Consuls der machtige
mogendheden in alles te bevredigen maar zijn ambte
naren officieren en soldaten voelen de vernedering en
wijten alles aan de opstandelingen en aan de bevolking
Bg zgn eerste woord ging Marie een rilling door de
leden heel haar lichaam trilde door do ingehouden
snikken.
Joseph drukte haar handen nog vaster in de zgnen
zgn broer kreeg geen antwoord, werd niet eens aange
keken.
«Daar heffen de viooltjes hun kopjes omhoog."
De pianist, blikbaar een kind, tikte met zijn vinger
voorzichtig en altijd eerst de nieuwe toets zoekend, op
het instrument. Hij greep ook dikwgls verkeerd, maar
dank zg zjjn geduld bracht hg het stukje toch ten einde.
Met dezeltde moeite speelde hg nogmaals het lied en
ten slotte, een beetje vlugger, voor de derde maal.
Alle vier luisterden. Zooals men ten prooi aan diepe,
moreele aandoeningen zgn aandacht schenken kan aan
het een of ander onverschillig voorval.
Marie" hg drukte haar wang tegen de zgne
«het zal alles terecht komen." Hg fluisterde zoo zacht
dat zg alleen zjjn woorden verstaan kon. «Ons huwelgk
zullen we moeten uitstellen tot ik alles geregeld heb,
maar je wacht, niet waar? Je wilt wachten?''
»Ja", zacht, als een ademtocht kwam het haar over
de lippen.
Hg stond op en zonder zgn broer aan te zien, en als
richtte hij het woord tot een vreemden toehoorder
zeide hg
«Twee jaar lang heb ik voor goede vrienden en be
kenden en voor God weet wie, wedrennen gereden en
wedrennen gewonnen. Ik ben drie, vier maanden lang en
route geweest, te Baden, Hamburg, Berlijn, door heel
Duitschland. Voor anderen heb ik op hun paarden prgzen
gewonnen en ik zelf heb er een vermogeu bg verloren.
Men is verplicht in de duurste hotels te logeeren, met
rgke menschen om to gaan men kan zich niet afzon
deren en ten slotte beproeft men hoe onzinnig het ook
is, zgn kosten met het spel terug te winnen. Zegt men
ik kom niet naar Baden en ook niet naar Berlgn, dan
worden alle hoofden geschud en alle schouders opge
haald. «Heidenstamm komt niet. Waarom niet? Omdat
hg een arme drommel is." En door ieder wordt men
die, in opstand of niet, in haar geheel ondersteld wordt
hen te helpen of althans hun overwinning van harte te
wenschen.
Het Turksche gezag willende handhaven, is Rusland
aan den anderen kant alzoo druk bezig het zooveel mogelgk
te krenken en Turken en Turksche autoriteiten te ver
nederen en te verbitteren. Men zou willen vragen, hoe
deze mogendheid eenig goed* kan verwachten van het
stennen van een gezag, dat haar zelve zooveel reden geeft
tot ontevredenheid, beklag en strenge eischen Het ver»
schgnen van de Russische vloot aan de Turksche kusten
en de eisch dat vreemde officieren znllen worden aange
steld bg de Tnrksche gendarmerie en politie, zgn evenmin
geschikt om het aaflzien der Turksche regeering te ver
sterken. De opstandelingen zullen kunnen beweren, dat
de Tzaar zelf deze regeering tot niets goeds in staat acht
zgn handelingen zgn bgzonder geschikt om bg hen de
hoop te voeden, dat hg eindelgk zal inzien, hoe zgn
vertrouwen op de beloofde hervormingen misplaatst is.
Daarentegen voelen de Turken zich gekrenkt en veront
rust door denzelfden monarch, die den opstand ten sterkste
afkeurt en hun gezag zegt te willen handhaven. De Russi
sche regeering heeft het daarom noodig geoordeeld alle
misverstand te voorkomen. Zg heeft haar agent te Sofia
opgedragen de regeering van Bulgarge te verzekeren, dat
Ruslands krachtig optreden te Konstantinopel volstrekt
niet beteekent een verandering van haar standpunt tegen
over den opstand. Het zon van de Bulgaarsche regeering
een gevaarlgke dwaling zgn, indien zg daaraan ging
twgfelen zg dient dien opstand op de meest besliste
wgze tegen te werken.
Had Engeland in 1878 zich niet verzet en was het
daarin niet door de andere Mogendheden gesteund, dan
was destgds wellicht reeds het groote Bulgaarsche rgk
gevormd, dat Rusland na zgn oorlog met Turkije wensehte
te stichten en waardoor de wenschen van deze opstande
lingen zonden bevredigd zgn. Thans schgnt Rnslands
aandacht geheel in beslag genomen te worden door de
groote belangen in Oost-Azië. Het wenscht blgkbaar niet
lastig gevallen en in zgn belangrgke ondernemingen in
die gewesten gestoord te worden door verwikkelingen in
Europa. De nieuw gevormde staatjes 'op bet Balkan-
schiereiland krggen bevel de opgestane stamgenooten aan
hnn lot over te laten, en de opstandelingen hebben de
wapens neer te leggen en rustig af te wachten, wat Tur-
kge, door Rusland en Oostenrijk geleid, over hen zal
beschikken. Zullen zg zich schikken in hetgeen onver-
mgdeljjk schgnt Tot nog toe blijkt meer van een onver-
zettelgk besluit om ook zonder vreemde het uiterste te
beproeven.
im «h—i111 i n iihihmw
aangekeken alsof men wie weet wat misdreven heeft.
Mogelgk laten anderen zich de reiskosten terugbetalen,
ik voor mg hond daar niet van. Was ik een jockey die
voor geld rgdt dan had ik een vermogen verdiend, nu
heb ik er een verloren."
Do ritmeester, wiens blikken onafgewend op Mario
rustten, zag even naar zgn broer om.
«En En
«Ik heb, eehoorgevend aan je raad, me telkens je wjjze
woorden herinnerd: »Je kunt zelf geen renpaarden koopen.
Dat is een kostbare geschiedenis, waarbij van de tien
altgd negen hun fortuin verliezen." Had ik het maar
wel gedaan 1 Had ik verleden jaar mgn zin gevolgd en
«Staart" gekocht, dan zou het nu heel anders met mg
gesteld zgn. Ik heb met «Stuart" negen wedrennen en
meer dan dertigduizend gulden gewonnen, maar niet voor
mij, wel ten bate van meneer von Treskow. Dan zeggen
de menschen «JaMaar de eer 1 Wie heeft de eer van
die negen overwinningen Meneer von Treskow of Hei
denstamm. Treskow krggt enkel het geld 1" Eer en eere-
prgzen, dat is voor ons de hoofdzaak. Als alles verkeerd
loopt kan ik mg als goudsmid vestigen en een winkel
openen. Zilveren zwepen, zilveren kannen, zilveren bekers
en zilveren bowls, een heele kamer vol. Een waar ge
noegen om met al die dingen om je heen in je kamer
te zitten." «En
«Dat, »En" is zeer eenvoudig te beantwoorden. Van
heden rgd ik mijn eigen paarden. Met «Frangipani"
wordt een begin gemaakt. Je znlt hem zien, Marie, de
volgende week wordt de hengst hierheen vervoerd. Een
reus 1 Eea prachtkerel 1 De beste «Steepler" uit het ge
heele land." Zijn oogen straalden, alle zorgen waren
weggevaagd. «En hg is met mjj als een kind. Ik zet er
zelfs jou nog eens op, Mieze. Van den zomer moet je
vast leeren rgden. Gisteren kreeg ik een telegram
waar is het wacht, hier, lees. Tepper biedt me tien
mille voor den hengst, drie meer dan ik betaald heb.
Maar ik geef hem niet, zelfs voor geen vgftien." Eens
klaps, in een opwelling van trots, stond hg met twee,
