Binnen en buiten de grenzen.
HORDENREN.
Honderd en vijfde jaargang.
1903.
ZONDAG
4 OCTOBER.
SPORTROMAN
FEUILLETON.
JfO. 118. Tweede blad.
ALKNAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-
in Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaab f 0,805 franco door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers f 0,0tt. Afzonderlijke nummers 8 ets.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentfën :J
Per regel f #,18. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam O 9.
Over den smaak valt niet te twisten. Wat den een
tegenstaat, bekoort den ander; wat voor deze een ver
kwikking is, is gene een bron van ergernis.
Onlangs werden te Amsterdam op twee verschillende
plaatsen vergaderingen gehouden, beide bijeengeroepen door
de Amsterdamsche afdeeling dar Sociaal-Democratische
Arbeiderspartij en beide bestemd voor de behandeling van
het zoogenaamde verraadrapport,trenrigen nasleep der afge
kondigde maar mislukte algimeene werkstaking. Wjj
voor ons gelooven niet, dat er .verraad" i3 gepleegd
we meenen alleen te ontdekken jammerlijke lichtzinnig
heid, overklaarbare roekeloosheid, onverdedigbare verzwij
ging van den waren toestand, onstuimig doordrijven uit
vrees voor de tijdige openbaring van jniste berichten en
rapporten, opzettelijk zwijgen om niet voor onbetrouw
bare en lafhartige broederen te worden aangezien. Die
den toestand het best konden beoordeelen, durfden zich
niet verzetten. Het koor van de algemeene vergaderingen
was hnn te machtigzij moesten meedie weigerde,
achterbleef of zelfs maar waarschuwde, was de ware broe
der niet. Hoe betreurenswaardig en afkeurenswaardig wij
dit alles mogen vinden, opzettelijk verraad ontdekken
wij niet.
In één der beide vergaderingen te Amsterdam was de
wederzjjdsehe verbittering zoo sterk, dat het rumoer en
de wanorde niet te onderdrukkon waren, en de zaal ont
ruimd moest worden. Iu de andere vergadering ging het
beter. Zij kon althans worden voortgezet, dank ook de
verschijning van een detachement politie-agenten en de
voorzitter kon haar in behoorlijken vorm sluiten. Toch
wae het er zoo toe gegaan, dat één der beide sprekers,
Mr. Mendels, ten slotte verklaarde nimmer weer in der
gelijke vergaderingen te zullen optreden. Deze spreker
wae zeer ontsticht door wat hy noemde het .beroemde,
akelige, peuterige" van de Nederlandsche arbeidersbe-
weging, waarin twee groepen van arbeiders tegenover
elkaar staan. Hij stelde tot voorbeeld den partijdag der
Duitsche sociaal-democraten, niet door persoonlijke, klein
geestige twisten bezoedeld, waar wel harde waarheden
werden gezegd, maar geen scheiding kwam.
Wij willen niet betwisten, dat de Nederlandsche sociaal
democraten in hun organisatie en hun optreden bjj de
Duitsche broeders achterstaan maar deze laatsten zullen
toch wel vreemd opzien, indien zij vernemen, dat zij te
Amsterdam als navolgenswaardig en voor de Nederlandsche
D O O B
W. HEIJER-FÖR8TER.
24)
Hij ging door het dicht opeengepakte publiek langs de
tribune, toen voorbij de tweede tribune, waar dank zij
den jockey-ren, welke zoo aanstonds zou beginnen zich
weinig menschen ophielden, dan tusschen de renpaarden
door die gedeeltelijk met dekens gedekt in breeden kring
werden rondgeleid. Door de groote uitgangspoortwaar
de beambten met de controle belast hem eerbiedig groet
ten, verliet hij het terrein, en den straatweg volgend
liep hij langs een eindelooze rij rijtuigen, waarvan de
koetsiers in hun hemdsmouwen in het gras zaten en
kaart speelden.
Hy was het laatste rijtuig gepasseerd, het rumoer van
de renbaan klonk als een zwak geruisch diem in de ooren
en verstomde eindelijk heelemaal. Den straatweg ver
latend, liep hij het bosebpad in zich ergerend over de wol
ken stof die opdwarrelend op zjjn pad zijn verlakt-leeren
laarzen met een fijne, grijze poeder bedekten. Op het
zelfde oogenblik verbaasde hij zich over zichzelf, dat zulk
een onverschillig en banaal ding als bestoven laarzen nog
indruk op hem kon maken.
Het dennenbosch was maar smal, niet veel meer dan
een strook welke de omheinde renbaan van den straat
weg scheidde.
Een dof getrappel van paardenhoeven deed hem even
stilstaan. Op eenige meters afstand van hem stormden
acht paarden voorbij met jockey's in het zadel, wier
zijden buizen door den wind opbolden.
In een ommezien waren ze voorbij en door de stof
aan het oog onttrokken.
geestverwanten beschamend voorbeeld worden gesteld. Op
den bedoelden partijdag heeft het toch waarlijk aan de
zwaarste besehuldigingen, de felste persoonlijke hatelijk
heden en de grofste scheldwoorden niet ontbroken. Voor
den vorm is de eendracht behouden, en ten slotte scheen
er een eenstemmigheid te bestaan, die na hetgeen er was
voorgevallen bijna onmogelijk verwacht kon worden maar
aan weerszijden gevoelde men, dat de zaak hiermee niet
uit was. Ieder stemde ton slotte eenvoudig in den geest
der meerderheid, omdat er vooreerst tegen den stroom niet
was op te roeien, ongeveer zooals men in Nederland tot
de algemeene werkstaking besloot. Wat de meesten ge
voelden is nu niet uitgebleven, De strjjd wordt voort
gezet in de partijbladen en de partijvergaderingen.
In do Zukunft heeft de sociaal-democraat Harden
de partijgenooten Babel, Bernard, Heine, Braun en Göhre
aangevallen en van sommigen brieven openbaar gemaakt,
waarin zij het tegendeel schijnen te zeggen van hetgeen
zij op den partijdag te Dresden hebben gesproken. De
redactie van de Tor wSr fcs neemt het stuk van Harden
over, het aan de aangevallen partijgenooten overlatende
zich te verantwoorden, overtuigd, dat het opmogeljjk is
de geschillen te smoren en .dat het potje, te Dresden
te vuur gezet, leeg gegeten moet worden." Dat het over
die geschillen anders oordeelt dan Mr. Mendels te Am
sterdam, blijkt wel, als het de hoop uitspreekt, dat de
partij zoo spoedig mogelijk »nit het walgingwekkende
persoonljjke geharrewar" terng mag keeren tot de groote
zaak. Harden had dan ook aan Bernhard niets minder
verweten, dan dat hij den partijdag had belogen en ver
raden. Over den toon, waarin de strijd wordt gevoerd,
kan men eenigszins oordeelen als men leest, dat de
machtige Babel, de leider die geen tegenstribbelen duldt,
in zjjn antwoord aan Harden schïjjft, dat deze in een
aanval van razernij een emmer vol met het kwalijkst
riekende vnil op zijn boofd tracht om te keeren en dat
hij het beneden zijn waardigheid acht, te antwoorden op
kleingeestig hatelijke on boosaardige aanvallen, of dit
kinwen van schaamtelooze vervalschingen, matelooze over
drijvingen en onwaarheden en grove tegenstrijdigheden
te ontwarren.
Over hetgeen op den partijdag te Dresden is voorge
vallen is ook in drnk bezochte partij vergaderingen der
sociaal-democraten te Berlijn gesproken. In een dezer
vergaderingen kwam de sociaal-democraat Wolfgang
Heine, advokaat en lid van den Rijksdag, op tegen hetgeen
Bebel op den partijdag over hem gezegd had. In het
verslag van die vergadering ontbreken niet scheldwoorden
Nn was hij alleen. Weer stond by even stil en de lin
kerhand tegen den linkerslaap drnkkrnd, trachtte bij na
te denken.
Hoe was hij hier gekomen? Hij wiBt het zelf niet
recht, als in een hynotischen slaap had hij den weg in
geslagen.
Toen knikte hij, zacht prevelend
.Heel goed zoo, ja, heel goed!"
Hij wilde zijn pad vervolgen toen het naast hem in
de drooge dennennaalden kraakten en knetterende. Ont
steld, met een zenuwachtige beweging keerde hij zich om
toen een breede hand op zjjn schouder werd gelegd.
»Is dat loopen, beste JosephHet is geen gekheid
om je in te halen als men honderd vijf-en-negentig pond
moet meeslepen."
.Rochns
.Als je van plan bent den weg naar Berlijn te voet
af te leggen dan ga ik met je mee, ofschoon ik moet
zeggen dat het geen kleine wandeling is. Je hebt er
zeker geen bezwaar tegen
»Ik wou liever alleen gaan."
»Neen."
.Doe me het genoegen en laat me alleen."
.Neen, mijn jongen."
Zwijgend liepen ze verder; verklaringen waren van de
een noch van de andere zijde noodig.
Aan het einde van het bosch gingen ze dwars over den
Frankfortschen straatweg, dan over de weilanden de
Mönchsheimsche stallen voorbij tot ze het groote dennen
woud bereikten, dat zich uren ver tusschen Dahlwitz en
Friedrichshagen uitstrekt.
Aan den zoom bleef Joseph staan.
»Ik verzoek je, Rochns, nn terug te keeren."
.Neen."
»Ik herhaal nogmaals dat ik alleen wil zjjn."
Rochns schndde het hoofd, blijkbaar niet van plan het
verzoek van den ander in te willigen.
»Ik ben niet in een stemming om het gezelschap van
wie ook te verdragen," riep Joseph boos. .Laat me
met rust."
Maar Rochns bleef aan z|jn zijdezwijgend deden ze
als schoft, ploert, leugenaar, Judas Heine zegt, dat Bebel
in zijn haat en blinde woede geen valsche voorstellingen
en onwaarheden heeft geschuwd en hem drek in het aan
gezicht heeft gegooid maar dat men vrjjer over den
Dnitsehen Keizer kan spreken dan over Zijne Majesteit
Bebelwant dat men, aangeklaagd wegens Majesteits
schennis, althans in zijn verdediging wordt gehoord, ter -
wijl hij, die zich tegen een beschuldiging van Bebsl ver
dedigt, door zijn eigen partijgenooten wordt afgemaakt,
zonder gehoor te kannen krijgen. Toen men van woorden
tot daden dreigde over te gaan, vluchtte Heine van de
tribune naar zijn vrienden, die hem beschermdenhy
vorderde, dat zjjn kiezers in deze vergadering zich voor
of tegen hem zonden verklarenwant dat hij in het
laatste geval zijn lidmaatschap van den Rijksdag zou
neerleggen. Met een meerderheid van twee derden der
stemmen sprak daarop de vergadering haar vertrouwen
in Heine nit. Bebel sprak intusschen op een andere
vergadering te Berlijn.
Wie nu hooger staan in het vermijden van persoon
lijkheden, ongemanierdheden en scheldwoorden, de Duitsche
of de Nederlandsche sociaal-democraten, durven wij niet
beoordeelenmaar het komt ons toch voor, dat de
Dnitsche moeilijk tot voorbeeld gesteld kannen worden.
Beiden, dnnkt ons, zullen wel doen zich te onthouden
van de krachtige, de .pakkende" uitdrukkingen, die, wij
ontkennen het nietde massa gaarne hoort, die haar
meesleepenprikkelenopwinden en voor den spreker
winnen, 't Is verleidelijk ze te gebruiken, we ontkennen
het alweer niet, want de menigte juicht ze toemaar
toch ze dengen niet. Ze geven aan de massa van de
zaak eenig begripmaar een onjuist of een onvol
ledig begrip. Za geven van de zaak een voorstelling
een pakkende voorstelling, zoo men wil, een beeld dat
men niet vergeet, maar heel dikwjjls een valsohe voor
stelling en een valsch beeld. En vooral, men is te vaardig
met wantrouwen en verdachtmaking van de tegenpartij
men tracht den tegenspreker belachelijk te maken, of men
scheldt en beschimpt hem. In geschriften is de taal dik
wijls beter en waardigermaar in de vergaderingen
wint hij de groote meerderheid, die het scherpst, het
ruwst is in zijn uitdrukkingen en den tegenstander ver
guist. Zoo wordt debat onmogelijk en die er niet aan
mee wil doen, trekt zich terng.
nog een duizend passen toen Joseph zich plotseling om
keerde en hem met beide handen in de borst greep.
Jij Begrijp jij het dan niet 1"
Langzaam sloten zich een paar groote handen om Josephs
polsen en zonder hem pjjn te doen, maar met al de kracht
van een reasachtig lichaam, werden diens handen naar
beneden gedrukt.
.Je knnt zeggen en doen wat je wilt, Joseph, maar
ik laat je niet alleen. Je besluit is genomen, Joseph, ik
weet het, ik zie het, je behoeft mij niet' te vertellen. Maar,
mijn arme jongen 't is nog niet noodig het laatste te'
doen. De wereld is groot en iemand als jy vindt overal
zijn weg. Dan komt later de gelegenheid om veel goed
te maken. Ik heb in Pillkehmen over veel nagedacht
men heeft daar een overvloed van tijd om na te denken.
Het leven is een vervloekt ding, mijn lieve, kleine Joseph,
maar men moet er de vlag niet voor strijken, zich er niet
door laten ten onderbrengen."
Rochns, het het is nit I"
Hij trilde als een kind, zijn kracht was gebroken.
.Natuurlijk is het uit, maar niet heelemaalbegrijpt
je dat Met ons beiden is het nit, maar niet voor goed
niet heelemaaldat begrijp ik, dat weet ik. Dat alles
zal ik je duidelijk maken want ik heb er veel over na
gedacht."
En terw|jl zij schreden door het stille wond, waarvan
de stammen zoo dicht opeen staan dat de namiddagzon
er nauwelijks kan doordringen gaf de lange ex-kurassier
zijn nieuwe philosophic ten beste. Joseph luisterde er
nanwelgks naar en begreep er niets vau maar de rustige,
zware stem en de breede uiteenzettingen hadden iets
kalmeerends en iudommelendsiets trouwhartigs en
warms.
Tegen den avond bereikten ze het eind van den bosch
dat Rochns, ofschoon ze lang weg en steg verloren had
den, doorkruistte met de zekerheid van een jager. Een
spoortrein snorde voorby een glans van vrede lag over
het geheele landschap uitgespreid, een paar arme vrouwen
met groote bossen hont op haar rug gingen lachend en
pratend hen voorbij.
Aangegaapt door de bewoners stapten ze door de lange
