No. 122. fierste blad.
Honderd en vijfde jaargang,
1903.
WOENSDAG
14 OCTOBER.
Het „Zijper-schuitje."
Buitenland.
15 October 1703—1903.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-
en T&aterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80j franco door het
geheele rjjk 1 1,
3 Nummers f O,O0. Afzonderlgke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prtfs der gewone advertentiën
Per regel f ®,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam 0 9.'
III. De gouden tijd der trekschuiten.
Het varen in één gemeene benrs gaf aanleiding tot ver
denking en moeilijkheiddaarom kwamen de 3 schippers
den 22 Januari 1711 overeen, die ieder hunner correcte
aanteekening zou houden van zijn vervoer, dat zij van hun
nentwege bevoegde personen zouden toelaten om in elkan
ders vaartuig te controleeren, en dat eene tweede benoodigde
Bchuit tot gemeene kosten zou wezen en zij elkander daartoe
zonden behulpzaam zijn.
In 1718, eenige weken vóór het verstrijken der be
paalde 15 jaren, openden hoofdingelanden van de Zijpe
onderhandelingen met burgemeesteren over het sluiten
van een nieuw contractmaar herhaalde samensprekingen
liepen vruchteloos af. Den 5 November dienden zij daar
om van protesthoewel nog bereid tot eene schikking,
achtten zij zich ontheven van elke verplichting, ook van
de jaarlijkscbe subsidie van f 150 en ongehouden om de
schippers op het territoir van de Zijpe toe te laten maar
om het belang der zaak onthielden zij zich voor het oogen-
blik van verder stappen, haar Donderdags na Paschen bij
de groote rekening aan het oordeel van hoofdingelanden
zullende onderwerpen. Sedert Paschen van genoemd jaar
betaalde de Zijpe alleen aan haar eigen schipper de jaar-
lijksche bijdrage van f 50, en sedert Paschen 1720 werd
niet meer gevaren voor gemeene rekening der schippers,
werden ook de gabellen terthesaurie alhier niet betaald.
Eerst den 5 Juli 1723 kwam men weder tot een accoord:
hoofdingelanden verbonden zich te betalen aan de alk-
maarsche schippers f 200 over Paschen 171820 en 1I3
van de f 200, door de gezamenlijke schippers 's jaars voor
de gabellen te voldoen over 15 April 17191723; er zon
weder iu ééne beurs gevaren en beter de hand gehouden
worden aan de bepaling, dat de alkmaarsche schippers
zich slechts in het voorbijvaren met het vervoer van
goederen mochten inlatenvoorts werd bepaald hoeveel
ieder schipper wekelijks voor het onderhoud zijuer paar
den mocht iu rekening brengen.
Den 25 November 1723 stond de dijkgraaf van den
Schermeer burgemeesteren toe, den trekweg naar welge
vallen ten dienste van de passage te verbroeden, mits
maar de uitwatering de breedte behield als waarvoor de
polder jegens de Uitw. Sluizen gehouden was.
In Januari 1750 werd, met handhaving van het
reglement en de ordonnantie op de bestelgoederen van
November 1723, een nieuw tarief vastgesteld voor het
personenverkeer, ook uitgestrekt tot de Keinsemerbrug
en de Oudesluis, en zulks met J verhooging, voor passage
geld, zoodat het traject Alkmaar—S. Maartens- of Schager
brug, in plaats van 5 stuivers, 6 stuivers en 4 penningen
werd AlkmaarKeinsemerbrug of Oudesluis vorderde
7J stniver.
Hoofdingelanden van de Zjjpe committeerden den 7
Juli 1796 twee hunner om met Alkmaar te handelen
over eene herziening van het contract, en onze raad wees
den 16 Augustus ook 2 leden aan om hen te hooren en
in overleg te treden. De zijper heeren verlangden, dat
voortaan de stad de subsidie van f 150 aan de schippers
zou betalen, de stad en de polder elk den schipper van
de daaruit 's morgens varende volksschuit zouden benoe-
men, en dat men beurtelings den schipper van de goed
schuit zon aanstellen. Het verlangen ten aanzien dei-
benoemingen kondon de onzen toegeven, niet dat ten op
zichte der subsidiemaar men kwam tot deze, aan com
mittenten voor te dragen, schikking, dat de jaarlijksche
toelaag van f 50 aan den goedschipper zou komen ten
laste van de zijde van waar hij aangesteld was, daarbij
aannemende, dat zulks met den tegenwoordigen door de
Zijpe was geschied; voorts om in óén beurs te blijven
vareD. Da raad, den 11 October het rapport hierover
vernemende, droeg aan het Comité van Algemeen Welzijn
op, de meening der schippers te hooren. Dit had den 15
plaats, en de gehoorden verzochten zich te beraden op
welken voet zij voortaan in één beurs zonden kunnen varen
maar den 5 November gaven zy kennis hat niet eens te
zjjn geworden, en zich te zullen onderwerpen aan de schik
kingen door de stad met de Zijpe te maken. Schipper
Simon StikJcel deed 2 dagen later nog schriftelijk van zijn
gevoelen blijkenwilde de Zijpe het contract vernietigen,
welnu, dan kon ook Alkmaar zulks doen en het varen
in één benrs eindigen was het noodig het veer op de
Oudesluis te steunen, dan kon men dit jaar om jaar doen
en wilde hij de alkmaarsche portie wel betalen, boven
zijne jaarljjksche recognitie (het den 7 September 1748
ingevoerde afleggeld van f 50 f). Het denkbeeld van den
wakkeren schipper vond ingang, en den 21 Maart 1797
hechtte de raad zijne goedkeuring aan eene overeenkomst,
volgens welke de aanstellingen zouden geschieden zooals
de Zijpe wenschte, ieder voor eigen rekening zou varen,
de alkmaarsche schipper zijne recognitie vervallende
jaarly ks aan de stad zou betalen f 250, en de goedschip
per zou gesubsidieerd worden met f 100 van de stad en
f 50 van de Zijpe 'sjaars. Ten gevolge vau eene nadere
voordracht van den goedschipper Arie Dekker warden
echter 7 dagen later de wijzigingen bewilligd, dat van de
f 250, jaarlijks door schipper Stikkel en zjjne opvolgers
te betalen, f 100 zou komen in de stadskas, ter vergoe
ding van het afleggeld der 2 schippers, en f 150 aan den
goedschipper, boven de f 50 hem door de Zijpe verleend,
en zulks wegens zijne schade door het ophouden van het
varen in één beursen verder, dat de 2' schippers van
Alkmaar en Schagerbrug jaarlijks ieder aan Dekker f 20
zouden uitkearen, ter tegemoetkomiog iu zijn van het
gabellengeld. üp dezen voet werd den 25 Mei door het
Oomité van Algemeen Welzijn en de heeren van de Zijpe
gecontracteerd,
Een nieuw reglementin Maart 1798 door de weder-
zjjdsche besturen gearresteerd, behield de vroegere vracht-
loonen voor passagiers en goederen (voor deze werd de
lijst wat aangevuld), maar bepaalde, dat transche en
hollandsche militairen in dienst der Republiek, tot den
rang van sergeant en bootsman ingesloten, met het halve
geld volstaan konden. Het rooken in de schuiten bleef
op de oude boete verboden, indien door wien bet hinder
lijk was verzocht het na te laten v het monopolio der
schippers betreffende het personenvervoer en de order op
het vallen der jaaglijnen blo ven gehandhaafd.
Een in Augustus 1806 uitgevaardigde vrachtlijst toont
weder eenige verhooging: AlkmaarS. Maartens- of
Schagerbrug werd 7 stuivers, AlkmaarKeinsemerbrug
of Oadesluis 8 stuivers en 4 penningen. Deze lijst spreekt
uitsluitend van „het ruim", zoodat verondersteld kan
wordendat de vaartuigen nog eene andere afdeeling
de roef'' bezaten. Eerst de vrachtlijst van Februari 1817
maakt melding zoowel van roef als van ruim. Alkmaar
S. Maartens- of Schagerbrug werd toen 8| st. en 6 st.,
AlkmaarKeinsemerbrug of Oudesluis 9 st. 12 p. en
7 st. 4 p., in nien ve munt dns 42J en 30, 48^ en 36
cent. De vrachten voor het ruim waren dus wat verlaagd
en zulks ten gevolge van de wat van 15 September 1816,
ingevoerd den 1 December, waarbij een lastgeld het pas
sagegeld vervangen had. Iu Juni 1824 volgde eene nieuwe
wijziging ten koste der gebruikers van de roefover
meergenoemde afstanden werden de prijzen 52£ en 30,
60 en 35 cent.
j-) Over de afleggelden van regeeringsleden en allerlei
officianten (een middel tot stijving der stadskas), betzij
bg aanstelling, hetzij gednrendo de 4 eerste jaren, hetzg
doorgaande jaarlgks, handelen de raadsresolntiën van 23
December 1732, 28 November en 23 December 1747
7 September en 28 November 1748, 14 Juni, 12 Juli
en 13 December 1796, 21 Maart 1797.
het Kabinet door Balfour niets werd medegedeeld wat
Chamberlain's aftreden kon doen vermoeden.
Door de Westminster Gazette wordt de staatkunde
der regeering scherp veroordeeld.
»Het is moeilijk", zegt het blad »in bezadigde bewoor
dingen te spreken over de feiten, door den heer Ritchie
aan het slot zijner redevoering medegedeeld.
»De leden van het Kabinet wisten in Mei niets van
uMgeen de heer Chamberlain zou gaan doen en in
September wisten zij niets van wat hp had g e d a a n.
Dat was een geheim tnsschen hem en den eersten minis
ter, hetwelk aan den hertog van Devonshire werd mede
gedeeld toen hij aftrad en werd stil gehouden voor
den heer Ritchie eu lord Hamilton bij hun aftreden.
■Wy kunnen alleen zeggendat de staatkunde der
rogeering, te Sheffield aangekondigd, blijkbaar onbekend
was aan het geheele Kabinet vóór de redevoeringen in
de dagbladen kwam.
»Het is nutteloos benamingen te zoeken voor znlk een
wijze van handelen. Wij knnnen alleen den heer Ritchie
en zyn ambtgenooten hulde brengen voor hun stand
vastig, mannelijk gedrag.
»Maar het publiek zal hopen wg, zijn eigen gevolg
trekkingen maken omtient een Kabinet, hetwelk aldns
wordt geleid en eene staatkunde welke begonnen en voort
gezet wordt met dergelijke middelen".
Storm.
Uit alle deelen van de wereld komen berichten van
hevige btormen en regens. In Noord-Engeland is zeer veel
schade aangericht. De Tyne is zoo gestegen dat ver
keer op deze rivier onmogelijk is. Uitgestrekte opper
vlakten land zijn overstroomd, de spoorweg-communicatie
is op verschillende plaatsen gestoord. De treinen van
New-Oastlo rgden niet meer.
De Esk-rivier in Schotland is buiten hare oevers ge
treden. 33 Uren achtereen viel het water bij stroomen
neer. Verschalende kleine bruggen werden weggespoeld-
In het graafschap Dnrham is het werk in alle steengroe
ven gestaakt. Op verschillende plaatsen leed de oogst
zeer gevoelig.
Te New-York regende het 30 uren achtereen. De storm
was zóó hevigdat de schepen de haven niet konden
verlaten.
BMIiGIM. Prinses Elisabeth (van Beieren) gemalin
van PrinB Albert, den vermoedelgken troonopvolger, is
bevallen van een zoon.
CHINA. Rusland heeft zgna belofte aan China, om
op 8 October, de Russische troepen uit Nioetsjang te doen
terugtrekken en daarop de geleidelijke ontruiming van
Mantsjoerije te doen volgen, niet gehouden, maar integen
deel door versterking der troepen getoond dat het niet
op wil geven den vasten voet, dien het in Mantsjoerge
verkregen heeft. Naar aanleiding van dit optreden der
Russische regeering, is de houding tusschen Rusland en
Japan zeer gespannen. De Engelscha regeering toch sloo
in 1902 een bondgenootschap met Japan om den vroeger
bestaanden toestand in Oost Azie te herstellen. Engeland
heeft nu echter genoeg te doen met zijn binnenlaudsehe
aangelegenheden en zal vermoedelijk Japan de kastanjes
uit het vuur laten halen.
In antwoord op een eisch der Japansche regeering, dat
Rnsland zijn helofte geheel en al vervullen zal, en zonder
verdere voorwaarden, dan het behond van bewakings
troepen langs den spoorweg, Mantsjoerije zal ontruimen
luidde Rusland's antwoordDe ontruiming van Mants
joerije is een qnaestie, die alleen China en Rusland aan
gaat, en waarmede Japan niet te maken heeft.
Tegelijkertijd heeft Rusland aan Japan voorgesteld, om
Korea te verdoelenJapan zou het zuidelgk deel, Rus
land het noordelgke deel krggen, maar het is niet te
denken dat Japan zich hierdoor zal laten verzoenen en
zijne rechtmatige eischen ten opzichte van Mantsjoerije
zal opgeven.
DUITHCHIiAND. Te Bayreuth is een afschuwelijk
proces gevoerd tegen den gouvernenr der zoons van den
Berlijnschen Bank-directeur Koch wegens mishandeling
die tengevolge heeft gehad, dat een der beide knapen
bezweek.
Het proces, dat gedeeltelgk met gesloten deuren werd
behandeld, is geëindigd met de veroordeeling van den
gouverneur, zekeren Dippold, tot acht jaren tuchthuis
straf en 10 jaar eer-veriies.
ENöEIiAND. In een te Croydon gehouden rede
voering heeft de afgetreden minister van financiën, de
heer Ritchie, zich beklaagd over de weinig eerlijke wijze
waarop zoowel door Chamberlain als door minister
president Balfour tegenover de overige leden van het
ministerie in de geheele tarief qnaestie is gehandeld
Spreker achtte het ongehoorddat Chamberlain zijne
voorstellen wereldkundig had gemaaktzonder vooraf
zijne collega's daarover te raadplegen.
Ook bevestigde hij, dat in de laatste bijeenkomst van
(Handelsblad).
Brand en Water.
ontving de Telegraaf"
onderstaande
»Uit Batavia
berichten
Een hevige brand verwoeste do passar te Medan (Deli).
Alle Chineesche toko's zgn vernield, de schade bedraagt
110,000 dollars, doch is door assurantie gedekt.
De in aanbouw zijnde spoorwegbrug aan den Delispoor-
weg te Tandjong Poera is door een bandjir weggeslagen.
Botervervalschlng.
Het N. v. d. D. deelde onlangs het volgende mede
In een te Hanover gehouden vergadering van den Bond
van Chemisten" heeft Dr. Loock eene voordracht gehou
den over do Nederlandsche boter.
Tijdens de Chineesche verwikkelingen waren, volgens
dezen spreker, groote part/jeu kunstboter onder het etiket
natuurboter uit Nederland ingevoerd. Hoe groot do daar
door behaalde winst was, moge hieruit blijken, dat enkele
Nederlandsche fabrieken wekelijks 50 tot 100,000 K.G.
van dit surrogaat leverden. De vervalsching bestond
hierin, dat men Amerikaanschen reuzel toevoegde aan den
room, welke bij de fabricatie van margarine wordt ge
bruikt. Deze wijze van vervalsching is niet door een
chemische analyse te cocstateeren.
De spreker voegde hieraan toe, dat alleen de provinciën
Limburg en Noord-Brabant dergelijke boter leverden en
daardoor aan de Duitsche boterproducenten groot nadeel
berokkeneD.
den voorname orgeldraaier.
In Piccadilly, Londen, zag men dezer dagen een
rijzig welgekleed man met een draaiorgel, getrokken door
een goed onderhouden paardje. Op 'torgel las men: »Ik
ben A. Kingston, gewezen luitenant bij 't Middlesexei'
regiment, gedetacheerd bij 't Westafrikaai-sch regiment,
vroeger kapitein bg 't 4de Koninklijke Dublinsche fuseliers,
officier der politiemacht in Britsch Hondnras, en magi
straat. Ik heb den veldtocht aangevoerd, waarbij het
Asjantgnsche opperhoofd Kobina Cherri werd gevangen
gemaakt. Ofschoon niets tegeu mij bewezen kan worden
is mij bevolen mgn ontslag te nemen nit het leger. Aldns
van mijn eenig inkomen beroofd heb ik dit middel aan
gegrepen om in mijn onderhoud te voorzien, in de hoop
van recht te krggen." Strooibiljetten met nadere in
lichtingen werden onder de menigte verspreid.
Men bloemenklok.
Op de aanstaande wereldtentoonstelling te St.~I.oais
zal eene reusachtig groote »BloemenkIok" te zien wezen.
De wgzerplaat zal een bloembed zijn, 120 voet in mid-
dellgn, op de helling van den heuvel ten Noorden van
hst Landbouw paviljoen.
De minuten-wijzer zai 60 voet lang ziju en honderd
menseben zonden er op knnneD staanzonder dat het
iets hinderde aan de klok. Elke minuut gaat die wijzer
5 voet vooruit. Het raderwerk vaa de klok zal in een
aangrenzend gebouw zijn.
De wijzerplaat zal een met zorg ingerichte bloementuin
zgn. De unrcijfers 15 voet lang, zullen worden
