Honderd en zesde jaargang.
1904.
WOENSDAG
3 FEBRUARI.
INKWARTIERING.
VORDERING van PAARDEN.
Stadsberichten.
Middenstand en Socialisme.
NO. 15. Eerste blad-
4LKIIA
SCI1E 0
Deze Oourant wordt lllnsd»g-, Bo«derd»8-
an ZiterdkgkTasd uitgegeven. Abonnementsprijs
por 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f Afzonderljjke nummers 3 ets.
Prj]g der gewone advertentlën s
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.!
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/b. HERMs. ROOSTER ZOONVoordam C"8.
lelefoonnvnver 3.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaab
Gelet op art. 17, laatste zinsnede, van het Kon. besluit
van 10 November 1892 (Staatsblad No. 253), laatstelijk
eewiizicd bii Kon. besluit van 16 December 1902 (Staats
blad No. 222);
Brengen ter kennis van belanghebbenden dat do alpha-
betlsclie lijst, bevattende de namen van de in de ge
meente metterwoon gevestigde eigenaren van een paard
of van meer paarden, ook al is dit paard, of zijn deze
paarden slechts gedurende een gedeelte van het jaar in de
gemeente aanwezig, alsmede, voor zooveel de eigenaren
elders wonen, van de gewoonlijk voor die eigenaren
optredende personen (zetbaas, zetboer, bouwmeester of
andere met het toezicht op het paard of op de paarden
belaste persooD), gedurende de maand Februari op de
Becretarie dezer gemeente voor een ieder ter inzage is
nedergelegd, van des voormiddags 9 tot des namiddags
2 ure.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
30 Jan, 1904. C. D. DONATH, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
Alkmaar brengen ter algemeene kennis, dat in het Ge
meenteblad van Alkmaar Nr. 164, is opgenomen het
besluit van den Raad dezer gemeente van 27 Januari
1904 waarbjj is vastgesteld eene
Verordening, regelende de Inrichting
der gemeente-politie,
welke verordening, heden afgekondigd, gedurende drie
maanden ter secretarie voor een ieder ter lezing is neder
gelegd en aldaar tegen betaling vau f 0.10 in afdruk is
verkrijgbaar gesteld.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
3Febr. 1904. C. D. DONATH, Secretaris.
Ijsbond „Hollands Noorderkwartier".
Zaterdag 30 Januari, werd bRr ter stede eene
conferentie gehouden van het district Alkmaar.
Van de 12 afdeelingen waren, zondtr kennisgeving
afwezig: de Egmonden en Koedjjk. Aanwezig, behalve
de Voorzitter, 10 afdeelingen met 15 aftfevarrdigden.
Mededeeling werd gedaan dat Dirksborn naar het dis
trict Scfiagen was overgegaan en dat als nieuwe aid.
waren toegetreden Groet, Oudorp en Noordscharwonde
Door laatstgenoemde was de gaping tusschen Zuidschar-
wonde en Oudkarspel aangevuld en door toetreding van
Oudorp eveneens die tusschen Alkmaar en Oterleek.
Pogingen zullen worden aangewend om langs den ring
vaart van Heerhugowaard, vanaf de Bote hnizen tot aan
Zuidscharwoude, afdeelingen op te richten te Sint-Pancras,
Hugowaard en Broek op Langendijk.
Door de vele werkzaamheden als le Secretaris van
den IJ. H. N. en als Voorzitter der afd. Alkmaar, werd
door den heer Cock als Districtsvoorzitter bedankt en iD
diens plaats benoemd de heer E. Hamersma alhier. Deze,
niet ter vergadering aanwezig, Dam echter deze benoe
ming niet aan en heeft de heer H. Lindeboom te Oudorp,
zich bereid verklaard de functie van waarn. Districts
voorzitter op zich te nemen.
Dierenmishandeling.
Alhier is gevankeljjk overgebracht C de H., te
Wijdenes. Hij wordt verdacht een paar weken geleden
bij eenige veehouders te Wjjdenes des nachts de staarten
van hunne paarden te hebben afgesneden. Deze staarten
zjjn tbans bjj zijne woning in den mesthoop teruggevon
den. Diefstal schijnt de beweegreden tot zjjne wandaad
te zijn geweest.
Aanbevelingslijst.
Aanbevelingslijst voor rechter in de rechtbank te
Amsterdam: mr. G. W. Eekhoutsubst griffier bjj
de rechtbank te Amsterdam mr. W. A. van Wou
denberg Hainstra rechter alhier en mr. P. W. de
Koning advocaat te Amsterdam.
Afscheidsconcert.
De heer A P. Zeilmaker voorheen hoofd eener
openbare school alhier die dezer dagen naar 's Graven
hage vertrekt, gaf, als organist der doopsgezinde kerk,
j.l. Zondagmiddag een afscheidsconcert. Hij had voor
deze uitvoering een programma samengesteld van negen
orgelnnmmerswaaronder twee voor vier handen. De
keuze was gevallen op bekende stukken die men mee
rendeels gaarne hoort.
Rnim 37 jaren heeft de heer Z. het orgel bjj genoemde
gemeente bespeeld en met ijver en nauwgezetheid. Do
rust die hij nu gaat nemen is daarom wel verdiend.
De heer Ott-o die behulpzaam was bij de v erbandige
stukken, speelde eenige viool-solo's, waarvan het Abend-
lied" van SchamaDD en »Barceuse de Jocelijn" van
Godard zeer dankbare waren. Het kerkgebouw was met
belangstellenden geheel gevuld.
Intern Hondententoonstelling Haarlem.
In aansluiting op onze mededeeling in ons nummer
van Zondag 31 Januari kunnen wij nog mededeelen, dat
de hond »Menueke" van onzen stadgenoot de hear J.
P. v. d. Oord b halve de reeds genoemde 3 eerste en
3 speciale prijzen, ook nog den kampioensprijs verwierf.
Den eigenaar werd bovendien nog toegekend de eereprijs
Nr. I, uitgeloofd door H. M. de Koningin aan hem, die
met zijne gefokte honden de meeste en hoogste prijzen
behaalde.
Het Witte Kruis.
In de week van 25 tot 30 Jan. zijn in het badhuis
van het »Witte Kruis" genomen39 Kuipbaden, 71 Re-
genbaden le klasse en 121 Regenbadeu 2e klasse, tezamen
231 baden.
De Arbeiders-Kiesvereenigin/ alber bield Maandag
avond eene openbare vergadering in het lokaal «Harmonie
Als spreker trad op de heer F. Tan der does
privaat-docent te Amsterdam.
De Voorzitter, de heer Ultenbosch opende de
vergadering met een herinnering aan de rede van
dr. Nonwens gehouden voor de Winkeliersvereeniging
op 17 December 1.1., waarin deze besprak den Midden
stand en de middelen tot zijn behoud. Daar die rede
echter meer was geweest een bestrijding van de sociaal
democratie die het door baar politiek en coöperatie
lastig zou maken had de Arbeiders Kiesvereeniging ge
meend goed te doen voor dezen avond iemand uit te
noodigen, die van deze middenstandskwestie een bijzondere
studie had gemaaktom het standpunt der arbeiders in
d-ze uiteen te zetten.
Medegedeeld werd nogdat dr. Nonwens tot debat
was uit.enoodigddoch had medegedeeld, dat hij, daar
hij een spreekbeurt te Gent moest vervullenniet aan
wezig km zijn Daarna gaf hij het woord aan den heer
van der ttoes.
Ook in ons land is, zei spr., waar te nemen eene
beweging onder den middenstand, rneir bepaaldelijk den
handeld rij venden middenstand eene beweging om zich
te verzetten tegen de gevaien die bem bedreigen. Door
hun organisatie willen de middenstanders een kracht
vormen tegen de krachten, die blijkbaar maken, dat de
middenstand niet zoo rostigtevreden en welvarend
meer is.
Er moet heel wat gebeuren eer de winkeliers zich
vereenigen vandaar dat hun organisatie zich eerst in
den laatsten tgd heeft ontwikk -ld. Da winkelier heeft
zich achter zjjn toonbank altijd veilig gewaand en ge
meend dat het gioot-kapitaal hem niet zou aantasten.
Doch men ziet thans ook het groot kapitaal zijn winkel
binnentreden. En waarom thans? De oorzaak daarvan
lipt in de moderne groot-kapitalistische ontwikkeling.
Het groot kapitaal heeft de winkelieis niet uit mede
lijden gespaardheelt steeds op de loer gelegen.
Doch waarom zien we het juist nu den winkelier zoo
groote concurrentie aand en waarom zien we het in
deu kleinhandel na zooveel geld verdienen en kunnen
die groote bazar-inrichtiogm te Parijs endefirmt Weit
halm b.v. te Berlijn een omzet maken van f 60,000,
per dag? D-arvoor was noodig een groote stad, groote
centra's van bevolkingen hoe zijn in de laatste 50
jaren steden als Amsterdam toegenomen Daardoor werd
het voor het groot-kapitaal mogeljjk in den kleinhandel
zulke groote winsten te maken.
Een an .ere beiangrjjke factor is de ontwikkeling onzer
middelen van vervoer en verkeer. Daardoor kan een
importeur zelfs naar de kleinste plaatsen zjjn reizigers
zenden, huis aan huis en in 't klein allerlei waren doen
aanbieden; daardoor is 't mogeljjk bjjv. door middel van
een postpakket uw boter te bestellen van waar gij maar
wilt, direct zonder tnsschenpersoon.
Daaruit volgtdat de winkelier wel moet weten, wat
hij doet, als hij daartegen strjjd wil voeren en ongedaan
wil maken de uitkomsten der ontwikkeling.
Het groot kapitaal, dat is de vgand. Laten wij thans
zien van welke strjjdmiddelen het groot-kapitaal z.cb
bedient. In de eerste plaats noemt spreker het optreden
van het industrieel-kapitaal. Het streven is er, men ziet
het in bjjna elke Courant, om den tusscbenpersoon den
winkelier over te slaan. Twentsche firma's stellen u in
staat om uw manufacturen uw kleed.ngetukken voor
lagen prjjs te verkrijgen zonder uw manufacturieruit
de eerste hand. Waar moet het heen, als dal algemeen
wordt als de groote fabrikant zich direct richt tot den
verbruiker. Ook vroeger was dat reeds het gevalrijwielen
eu naaimacnines bjjv., men koopt ze niet meer bjj een
zelfstandig winkelier docb alleen bjj den agent of een
depótbouder, die met den zelfstandigen w.nkelier in zoo
verre verschilt, dat de laatste werkt met eigen kapitaal
al is het dan klein dat is zjjn eigen baas. Doen deze
steunpilaren van de kapitalistische orde, zooals men ze
wel eens noemt, ze worden ondermjjnd en zullen invallen
die zelfstandige winkeliers worden hoe langer hoe meer
vervangen door menschen die afhankeljjk zjjn van het
groot-kapitaalwaardoor het getal tusscheDpersonen zal
worden verminderd.
Een tweede middel is de coöperatie die van kapita
llstiscben oorsprong is, een kapitalistisch yerschjjnsel, Waar
door mogelgk werd, dat ook de arbeiders in slaat werden
gesteld eenige kapitalistische voordeelen te genieteu
zonder dat het kapitaal daardoor werd aangetast. En
daar een maatschappjj waarin zoo iets kon geschieden,
een ideaal was voor een kapitalist, heeft men de coöperatie
eerst in de hand gewerktdoch toen de arbeiders de
coöperatie gebruiken git gen als middel voor hun poli-
tieken en economischen strijd, toen hebben de heerea een
groot deel van hun liefde voor da coöperatie voelen
verdwijnen.
Die coöperatie heeft do winkeliers een ontzettend na
deel toegebracht. Hier was het nu niet een gaan van
de verkoopers naar de koopersmaar nu kwamen de
verbruikers tot de verkoopers tot de groothandelaars en
dus was het met het straks genoemde een toenadering
van weeiskanten.
Als 3e middel voor den strijd van het grootkapitaal
noemde spreker hot optreden van het koopmanskapitaal.
De groote koopman komt weer uit zjjn kantoor achter
de toonbank terug. Dat ziet men in de renzenbazars
zooals er thans ook een is geopend in Amsterdam op
den Nieuwendjjk waar men alles verkoopt, behalve
levensmiddelen voor direct verbruik. Den werkkring
dier bazars besprekendewijst spreker er op hoe door
grooten inkoop het mogeljjk is, zoo goedkoop mogeljjk
te leveren. Van dergeljjke buitenlandsche inricotingen
b. v. van Au bon Mrrché te Parijs is bekend dat ze
een omzet had van 180 millioen francs per jaar dat is
f 300000 per dag.
Daar tegen dient de middenstand maatregelen te nemen,
dat zjjn de vijanden die evenals de reeds genoemde
firma Wertbeim te Berlijo aan Liebig's magazjjn eau
bestelling kan doen van f 300000. Die dingen zjjn niet
iets van een dg, die gaan niet weg, zei spr., maar gjj,
winkelier gaat weg.
Niet alleen de groote inkoop, maar meer nog de vlugge
omzet maaktdat het grootkapitaal zoo goedkoop kan
leveren als «ij 5maal in een jaar >oor f 10000 omzet
kunt ge n immers tevreden stellen met eeu winst van
4 pet., waar ge indien gjj eenmaal die som omzet 20 pet.
moet verdienen j
Bovendien heeft bet groot-kapitaal betrekkelijk nier
zooveel kosten als de zelfstandige winkelier. Spreke
wjjst slechts op dit eenede reclamewaarbjj ee11
groote zaak als een reuzen-bazar reeds dadeljjk dit voo1
heeft, dat de inrichting zelve al een voldoende reclam0
is. »An bon Marché" is een attractie van Parjjsde
reuzen-bazar te Amsterdam vergeet niemand die die
eens beeft gezien.
Na alzoo aangetoond te hebben wie de vjjand is wil
spreker nog waarschuwen voor één ding troostgrond
dien men den winkeliers meermalen voorhoudt. Door
statistieken bewijst men dan dat de middenstand niet
achteruit gaat en al voelt ge zelfdat bet niet goed
gaat onze staathuishoudkundigen weten bet beter. Uw
getalzeggen zegaat steeds vooruit. Maar wat geeft
u dat. Juist dat er zooveel komen is voor n niet aan
genaam die kleine winkeltjes van ontslagen of gepen
sioneerde arbeiders doen n immers ook schade
Die kleine winkels znllen er tot het einde der kapi
talistische maatschappjj bljjven. De arbeiders koopen
juist daar, ze hebben geen crediet bjj de groote en
daarom vindt men zooveel van die kleine winkeltjes in
da arbeiderswijken. Maar vraagt spr., is dat de mid
denstand Dat zjjn arbeiderszijn werklieden. Der
geljjke statistiek is dus van zeer geringe waarde.
Komende tot de maatregelen van tegenweer van den
middenstand zegt spr., dat die maatregelen ten deele
revolutionair zijorevolutionair niet in de geweldige
beteekenisdie er soms aan gegeven wordtmaar in
dit opzicht dat zjj aantasten de grondslagen der maat
schappjj: Door kapitalistische middelen tracht men het
kapitaal te bestriiden door gezamenlijken inkoop door
coöperatie, die door den broodnjjd nog zoo moeiljjk is
toe te passen.
Een tweede middel zon zjjn de gezamenljjke verkoop
bet oprichten van gezamenlgke groote magazijnen. Daar
door zoudt gij ook zoo goedkoop kunnen inkoopen en
zoo'n grooten omzet kannen maken. Op die wijze heft
gjj echter zelf het klein bedrijf reeds op.
Dat zjjn de rtvolutionaire maatregelen van tegenweer.
Dat er niet meer zjjn ligt in de natuur onzer samen
leving.
Nu valt er alleen nog te vermelden een reeks van
maatregelen die spr. de reactionaire noemt.
Daar is allereerst het verbod van coöperatie of van 't
oprichten van naamlooze vennootschappen of een wet
waardoor 't verboden zon worden meer dan een bepaald
bedrag in een zaak te steken een middeldat tal van
vereenigingen in Dnitschlund zouden willen toegepast zien.
Verder wordt genoemd de belasting op den omzet wat
spreker een misbruiken der belasting noemt en nu
zegge men nietdaartoe zal een regeering niet komen
de regeeriug zooals die in Duitschland wil de midden
stand zooveel mogelijk te vriend houdenen al is die
belasting nog niet een rgksbelasting geworden in ver
schillende Duitsche staten is ze reeds ingevoerd.
Een andere eisch dien de middenstand elders stelt is
deze, dat men wil treffen de kleine winst, die wil men
onmogelijk maken, uoor voor het groot kapitaal een
minimumwinst vast te stellen, juist het tegengestelde
van wat vroeger wel gebeurde, bijv. bjj 't brood zetten,
toen men een maximnmwinst bepaalde. Men zegge nu n.et,
