No. 25. Eerste blad.
Honderd en zesde jaargang.
1904.
VRIJDAG
26 FEBRUARI.
Vervolg van het Tweede Blad.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt H1 n s d a g-, Do.derdag*
en Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele rjjk f" 1»
3 Nummers f O,O®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentlën t
Per regel f 0,13. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/Y. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
8. Het oprichten van een tiymnasluu.
Aan den wensohdoor den gemeenteraad den 27
Jannari 1.1. uitgesproken voldoendeis door B. en
W. de volgende afzonderlijke begrooting van kosten, aan
de oprichting en instandhouding vau een gymnasium
verbonden, ingezonden.
Kosten van oprichting.
Eerste aanschaffing van meubelen enz. volgens overge
legde begrooting van den gemeente architect f 3739,
Eerste aanschaffing van leermiddelen en school-
behoeften als landkaarten enzMemorie.
Voor den bovenstaanden memoriepost kon geen bedrag
worden uitgetrokken. Uit den aard der zaak heeft men
hier aan een betrekkelijk gering bedrag te denken. In de
hierbedoelde kosten van oprichting wordt door het Rijk
de helft bijgedragen.
Rosten van instandhouding.
Een rector op een jaarw. van f 3000,
Een conrector 2500,
Twee leeraren in de onde talen, alsv. 4000,
Een leeraar in het Nederl., alsv. 1250,
Een leeraar in de Gescttiedenis en
Aardrijkskunde, alsvoren 2000,
Een leeraar in de Wisk., alsvoren 2000,—
Een leeraar in bet Fransch, 1200,
Een leeraar in het Engelsch, 1000,
Een leeraar in het Duitscb, ÏOOO,
Een leeraar in de Natnnrk., 600,
Een leeraar in de Nat. Hist 800,
Een leeraar in de Scbeik., 200,
Een concierge, alsvoren 520,
Verlichting en verwarming (9
kachels, 160 stookdagen A 25
ct. f 360gasverlichting f 40 400,
Aanschaffing en onderhond van
schoolmeubeien, werktuigen en
verdere hulpmiddelen bij het
onderwijs, de schoolbibliotheek
en schoolprijzen daaronder be
grepen 400,=
Bnreankosten college van curatoren 50,
Vergoeding concierge Rijks Hoo-
gere Burgerschool50,
Vergoeding amanuensis Rijks Hoo-
gere Bnrgerschool60,
Vergoeding voor gebruik grond
stoffen in laboratorium 25,
Vergoeding voor verwarming en
verlicht, van het laboratorium 20,
f 21075.-
Dit bedrag moet verminderd worden met bet
jaarlijksch minerval, stel f 100 per leerling
en aangenomen, dat het onderwijs zal wor
den gevolgd door 30 leerlingen alzoo f 3000,
De jaarlijkeche kosten bedragen dos f 18075,
Van dit bedrag worde door het Rjjk de
helft of f 9037,50 vergoed.
Voor rekening der gemeente blijft de weder
helft, off 9037,50
Voor rekening komt eveneens
Hnnr der schoollokalen600,
Assurantie scboolmenbelen, leermiddelen enz. 8,
Waterleiding 15,
Plaatsen en weghalen van kachels, onder
houd 9 x f 654,
Schoonmaakmiddelen als zeep, dweilen en
dergel60.
Glazenwasscben f 15 en eenmaal 'sjaars
maren witten t 5570,
Kleine reparatiën en onvoorziene uitgaven 40,—
Voor rekening der gemeente blijft dns f 9884,50
Intusschen komt de inrichting voor hooger
onderwjjs te vervallen, waarvan de kosten
bedragen
Subsidie Dr. Moltzer f 2500,
in de jaarwedde van een
tweeden leeraar1000,
Loon van den concierge 50,
Onderhond school men beien, ver
lichting, verwarming 75,
Vrijkomend perceel aan de Laat
te bestemmen voor ambtswoning
hoofd eener school, waarmede de
gemeente een voordeel zon be
halen van minstens 200.3825.
Het volledige pymnasicm zal dns meer kosten
dan de tegenwoordige inrichting voor hoo
ger onderwijs een bedrag van 6059.50
De heer Vonk, die naar aanleiding van dit punt nog
een nota beeft ingezonden (zie ons no. van 24 dezer)
krijgt het eerst het woord.
Hij wil eeist volduen aan een verzoek. MeD heeft
gemeend in het indienen van deze nota te moeten zien
een poging om de zaak nit te stellen daarom wil hij
thans verklaren dat dat geenszins zijn bedoeling is.
Niets zaï hem aangenamer zijn dan dat de kwestie
in deze zitting afloopt.
Verder wenscht hij thans eerst de geschiedenis met
het weeshuis te behandelen die eischt eenigszins uitvoe
rige bespreking omdat de raad hierbij de belangen van
die inrichting ook in het oog moet honden. De raad
mag zich hier in geen partij stellen doch moet elke
partij haar gerechte deel geven.
Daarom gaf hij zijne berekening, waar tegenover B. en
W. eene andere rekening hebben gesteld, die voor de leden
ter inzage heeft gelegen. Daarin wordt berekend dat
jaarlijks f 300 kan worden afgezonderd, zoodat na 10 jaar
het bedrag van f 3500 weer terug gekregeh is. Daar
echter die f 3500 moet worden betaald als het werk is
afgeloopen moet men het rentoverlies wel degeljjk in
rekening brengen.
Regenten kannen öf die f 8500 beschonwen ais een
fonds perdn en mogelijk over 10 jaar dan zitten met
een ongeschikt weeshuis o ze knnnen die f 3500 in de
kas van het weeshuis doen terogvloeien. In bet laatste
geval blijft er voor de hnnr daarvoor niets meer dan
f 187,07 over. Dat is een te gering bedrag. Den heer
de Langedie door den raad g-waardeerd wordt als
financieele specialiteit zon hij daarom willen vragjn, acht
gij het rechtvaard g, dat voor een dergelijk bediag aan
hnnr een zoo groot gedeelte van het weeshuis aan zijne
bestemming wordt onttrokken
Zooals de voorwaarden hier zijn is naar 't hem voor
komt alle voordeel aan de zijde der gemeentebet is
riemen snijden van eens anders leer. Met zoodar ige
overeenkomst met een instelling als het weeshuis kan
hij niet medegaan
Over de r-geling der salarissen zal hij niet veel zes?gen.
Hij gelooft dat die te laag zijn doch of het gymnasium
6 00 of 7000 gulden zal kosten maakt niet zooveel nit.
Hij meent echter, dat een derg-lijke m'giaf voor de
gemeente op dit oogenblik niet gerechtvaardigd is. Toen
de wik- en weegloonen moesten worden verlaagd., heeft
men overgel gd een staat van d» financ ën derg -meente
en was men er van overtuigd, dat de gemeente die I 9000
niet kan missen. Als hjj daarbij mg nugtat welke
moeite het heefi gekost die f 90ÜO te viud-n dan ver
baast hij zich er over, dat men thans niet aarzelt om een
mtgtaf te doen van f 6000. Hij kan zich vergis en
maar zon toch wel willen worden ingelicht of de toe
stand nn zoo is veranderd. Km men nem overtuigen,
dan zal hij graag meegaan met het voorstel maar het
komt hem voor dat de gemeente eenigszins boven haar
stand gaat leven op die wijze.
De Voorzitter meent in antwoord op het laatste
gedeelte der rede van den heer Vonk te knnnen volstaan
met de opmerking, dat zooals ook in bet voorstel is
gezegd B. en W. niets m er hebben gedaan, dan waartoe
zij in September werden nitgenoodigd Toen was de
opmerking dnB beter van p s geweest.
De beer Vonk vii dt dat een kwestie, die zich wel
meer heeft voorgedaan. Door aan B. en W. zoodanig
verzoek Ie richten, heeft de raad zieh nog niet verbonden
om te besluiten tot de oprictj ing. Bij eindstemming
behoudt men immers zich altijd het recht voor om de
zaak af te stemmen
De Voorzitter: Ik wil alleen maar zeggen dat
B. en W. naar aanleiding van het beslnit van September
niet anders konden handelen dan ze gedaan hebben.
De heer de Wit (Wethouder) voert tegen hetgeen
de heer Vonk gezegd heeft aan, dat 3/4 van het weeshuis
ingericht was voor een atdoeling voor lijders aan besmet-
lijke ziekten die na in de barak worden opgenomen.
Dat gedeelte is thans voor het weeshuis waardeloos. De
heer Vonk heeft vei der regenten een vingerwijzing willen
weven hoe die f 3500 kannen worden afgelost en stelt
daartegenover de meeniDg van Ged. Staten die bljjkens
de door hen voorgestelde wijze van besti ijdmg dier kosten
van oordeel zjjn dat die niet behoeven terng te vloeien
in de kas van 't weeshuis, wat echter wel in de bedoeling
ligt der regenten.
De heer Vonk voor de derde maal het woord vragende,
wat in strijd is met het reglement van orde, zooals de
Voorzitter zegterlangt het met toestemming van den
raad en zegt, dat hij de beregening beeft gemaakt, niet
om regenten een vingerwijzing te gevenmaar om te
doen uitkomen, dat de hnnr veel te laag is. Bij achtte
het niet op zijn weg om een amendement tot verhooging
daarvan in te dienen.
De heer de Lange vindt de hnnr ook zeker niet
hoog maar het gymnasium zal naar het hem voorkomt
zeker langer dan 10 jaren in het weeshais gevestigd kan
nen blijven.
De heer Cohen Staart wil dat toegevendoch
vindt ook dan nog de hnnr veel te laag voor de ruimte
die de gemeente in gebruik zal krijgen.
Als t gymnasium tot stand Somt zon een verhooging
zells tot I 1200 gerechtvaardigd zijn. En hjj zon willen
vragen of 1 250 die van 't bedrag overschietniet te
gering is voor een instelling die jaarlijks nog f 1400
bjj*en moet b d-len van de bnrgerij
Verder wil hjj nog even temgkomen op hetgeen de
heer Boelmans ter Spill heelt gezegd in de vorige ver
gadering. Piématnnr noemde hij het er zich van te
vergewissen bij het ministerie van oorlog of leeraren der
Cadettenschool zonden knnnen les geven aan het gym
nasium en te informeeren of leeraren der R. H. B. S.
daarvoor gevonden konden worden.
Thans blijkt het nit de met den heer Eggink gevoerde
correspondentie dat deze als inspecteur daartoe reeds
inlichtingen vroeg.
Tevens merkt bij nog op dat bij de stukken niet is
overgelegd de brief door B. en W. gericht aan den
directeur der R. H. B. S. na de vorige vergadering,
met de vraag naar het beschikbaar zijn van leeraren
der Hoogere Bnrgerschool. Hij had gaarne gewild, dat
B. en W. ook van dien brief en het antwoord mede-
deeling hadden gedaan.
De heer Boelmans ter Spill (weth.) beantwoordt
eerst den heer Vonk en zegt, dat deze ten opzichte van
de hnnr zich op verkeerd standpunt plaatst. Of de huur
te laag is, is een kwestie voor de regenten. Als die voor
f 600 de lokalen aanbiedendan dient de berekening
nergens anders voor, dan om aan te toonen, dat B. en W.
met hnn voorstel in goede conditie zijn de gelegenheid
moest men met beide handen aangrijpen. Verhooging
voorgesteld door den raad zou zeer vreemd zjjn. Hier
be-ft men alleen te redeneeren als raadslid.
De regeling der salarissen acht de heer Vonk te laag.
Daartoe heeft bij naar spr. meent, niet het recht. B. en
W. hebben naar aanleiding van de door de nota kenbaar
gemaakte beschouwingen van den heer Vonk in andere
gemeenten inlichtingen gevraagd, omtrent de salarieering
aan de gymnasia. Die vergelijking is juister an die met
leeraren aan een R. H. B S. En wat bijjkt nn, dat de
cijbrs voor Alkmaar bij die der andere 14 gemeenten
geen slecht fignur maken. Na zou de heer V nk nog
gelijk kunnen hebben, waar hij zegt, dat periodieke ver
hoogingen noodig zullen blijken, doch opmerkelijk is het,
d t 7 der gemeenten die verhoogingen niet geven. Als
Alkmaar ze niet gaf dan zou men niet buiten den legel
gaan. Maar gesteld, dat het noodig is, dan zal men dat
toch alleen doen bij toename der leerlirgen en stel, dat
het aantal met 30 toeneemt, dan betalen d e f 3000 meer,
waaruit de verboogingen bestreden knunen worden.
Een ander punt is de toestand der gemeente financi«n.
Dat de toestand niet gewjjzigd is, behoeft spr. niet te
zeggen, maar de vermindering der wik- en weegloonen
en de uitgaven voor het gymnasium zjjn twee verschil
lende zaken. Het eerste is een zniver verlies, het laatste
een nitgaaf, die in alle gevallen de stad ren goede zal
komen, o.a. door vestiging van personen, die wat in de
lasten knnnen betalen, die wat knnnen missen.
Aan den heer Smart zou bij willen antwoorden, dat
indien de heer Eggink geinlormeerd heeft bij den mi
nister van oorlog, dat zeer begrijpelijk is. De inspecteur
neen t een werkdadig aandeel in het opmaken van de
voordrachten, waarover B. en W. niets te zeggen hebben.
Hadden B. en W. het gevraagd, dan waren ze dns zeker
piémamnr geweest.
De heer de Groot vraagt, of, zooals gebenren kan,
de rijksbijdrage voor een gemeente wol eens verminderd
is, bij», bij toename der leerlingen.
De Voorzitter antwoordt daarop ontkennend Het
rijk doet dat niet-, daar het steeds deelt voor de helft in
het minerval.
De heer van den Bosch heeft bet genoegen ge
daan thans nader en ook van de tafel vaD B. en VV. te
hebben vernomen, dat de stemming in September
nog niet principieel heeft uitgemaazt dat er een gym
nasium zal komen. Was dat wel het gevaldan zon hjj
de laatste zijn om er tegen te ageeren.
De stemming In de vorige vergadering had hem er
bovendien van overtuigd dat destijds geene principieele
beslissing was gevallen.
Hij voor zich staat nog op hetzelfde standpunt van
1900. Htj gelooft niet. dat de bloei van Alkmaar zoo
zeer zal toenemen als de heer Boelmans ter Spill dat
voorstelt. En als hij nagaat de groote uitgaven die
verband honden met de uitbreiding of mogelijke verplaat
sing der gasfabriek als hij denkt aan de uitvoering der
woningwet en het feit opmerkt, da' sinds hij in den laad
zitting heeft, de uitgaven steeds stijgen en de inko sten
daarmede geen gelijken tred honden als bij dat alles in
aanmerking neemt, dan gelooft bij nietdat Alkmaar op
dit oogenblik meer kan doen, dan er gedain wordi. Ten
opzichte van bet Hooger onderwijs heeft de gemeente
zien niet onbetuigd gelaten. Zij geelt eene belangrgke
subsidie aan eene Latjjusche school die in de b-ihoelte
voorziet. Op deze gronden is hjj tegen het voorstel van
B en W.
De heer Vonk dient thans het volgende voorstel in:
De raad gezien de overgelegde begrootiDg voor een
gymuas am gehoord de mondelinge toelichtingen, besluit
vooralsnog niet tot do oprichting over te gaan.
De heer Oohen Staart ondersteuut dat voorstel
en vraagt er het woord over.
Met belangstelling heeft hjj de discussie gehoord tns-
schen B. on W. en den heer Vonk. Hjj schaart zich
daarbij geheel aan de zijde van den laatste en is tegen
een gymnasium, wat het ook kosten moge. Hij is, wat
men heeft genoemd een principieel tegenstander, een
geuzennaam hem reeds in 1900 gegeven. Toch is die
naam onverdund, daar bij er tegen zal ziin zoolaog de
gemeente niet verplicht wordt door de wet, om tot de
stichting over te gaan. Zoolang convenieert bet Alkmaar
metja hjj gaat nog verder en beweertdat bet thans
