"BINN EKL AND-
STADSNIEUWE
oppas (politie-oppasser) mot den pajoeng bij zich, de Assistent-
Residenten en lagere Inlandsche Ambtenaren doen dit alleen bij
feestelijke gelegenheden, wanneer zjj ook in groot tenue zijn.
De zonneschermen van de Prinsen en adellijken in de
z. g. Vorstenlanden Soerakarta en Djocjokarta) hebben tot
model gediend voor die, welke nu in de Gouvernementslanden
(het overige deel van Java en Madoera) sinds 1820 offi
cieel zijn vastgesteld.
Elke pajoeng bestaat natuurlijk uit een stok (Soend.
gagang, Jav.garang) die bij de Regenten vergald is, doch
bjj de lagere ambtenaren wit of zwart moet zijn geverfd
(met of zonder versierselen).
Op het eigenlijke scherm (latar) zijn dan kleuren en
vergulde cirkels (sèrèt's) aangebracht en aan die kleuren
en de plaats en breedte der cirkels, kan men gemakkelijk
zien wieu men nu eigenlijk wel voor zich heeft.
De knop pentolmet z'n stervormig uitgeknipt boven
rand-aanhangsel tlatjapis bij alle pajoengs verguld.
De kleuren der schermen (latar) hebben in de oogen der
bevolking een bepaalde symbolieke beteekenis.
Geel en goud b. v. zijn vorstelijk, het wit is 't symbool
van reinheid, blauw beteekent liefde, groen hoop en donker
bruin eindelijk trouw.
Men ziet't is nog al ingewikkeld.
Er zijn in de Qouvernementslanden precies acht en dertig
soorten van pajoengs en voor een »öaar" (nieuweling) is
het dus nog lastiger dan de rangen en graden bij de Zee
macht. Zjj, die gediend hebben, begrijpen me.
Ik zou nu nog kunnen vertellen van de andere insigniën
aan verschillende rangen verbonden van de vergalde en
zilveren knoopen met gekroonde W., van het staatsiegeleide
bjj plechtige gelegenheden enz. enz., doch ik blijf nog wel
een groot jaar op dit eiland en kom dus dikwijls genoeg
nog in aanraking met hoogere en lagere priajis (Ambte
naren op Java).
Onthoudt nu voorloopig goed, dat evenals het Vaandel
voor den rechtgeaarden krijgsman is een dierbaar symbool
van Vaderland, Volk en Koningshuis, dat juist zoo tot
'n Javaan of Soendanees de pajoeng spreekt van Gezag,
Macht en Adel
Do soldaat wordt warm als het Vaandel voorbij gaat,
bij rekt zich uit en salueert met toewjjding, met eerbied j
de bewoner van Java hurkt met afgewenden blik ter aarde
voor den Pajoeng.
Het huldebewjjs is verschillend, de eerbied dezelfde.
Ik ben geen Inlander en toch, toch moet ik bekennen,
dat een gouden pajoeng ook mij suggereert. Hij dwingt
mjj minstens tot een zeer beleefden groet, want hij spreekt
ook mij van het Gezag, ontleend aan de Hooge Vrouwe
in Nederland, van het Gezag der Koningin 1
Lt. Clockenee Brou^son, B. d.
Sindanglaja.
TWBIÜDË HA1HBB.
De afschaffing der Staatsloterij.
Aan het voorloopig verslag der afdeelingen wordt door
ons het volgende ontleend
Vele leden konden zich met het voorstel niet vereeni
gen, zij zagen niet in dat het nemen van maatregelen
ter beteugeling der speelzucht tot afschaffing der Staats
loterij zou verplichten. Dat naar de meening der Begee
ring niet elke loterij afkeuring verdient, blijkt uit de art.
3 en 4 van het wetsontwerp betreffende loterijen en uit
het stellen van premieleeningen buiten de bepalingen van
dat ontwerp. Bracht het spelen in de Staatsloterij groote
nadeelen met zich, dan zou het niet aangaan haar nog
gedurende een tjjdperk van 18 jaren te handhaven. Men
was echter van oordeel, dat de Staatsloterij in de practijk
weinig kwaad doet. Door deelneming aan dit spel is
nooit iemand tot den bedelstaf gebracht. In de kringen
der werklieden worden, meenden sommigen, weinige loten
genomen het is veeleer de kleine middenstand, die in de
loterij speelt. De bedragen die men inzet, zjjn, ook voor
minder vermogenden, niet groot. De prikkel tot opwek
king van speelzucht is dus gering en tot uitspattingen
van hartstocht geeft deze loterij zeker geen aanleiding.
Men kan de loterjj eene belasting noemen, waarin alleen
wordt bijgedragen door hen, die zulks verlangen, en druk
kend kan die belasting dus niet zijn. Er waren er, die
de afschaffing beschouwden als een hardheid tegenover
kleine luyden. Terwijl die afschaffing de meer vermogen
den niet zal beletten op andere wijze, bepaaldelijk door
speoulatiën ter beurze hunne speelzucht bot te vieren,
wordt daardoor aan de minder vermogenden de eenige
geschikte gelegenheid ontnomen om onder waarborg van
eerlijke behandeling eene kleinigheid te wagen om een
fortuintje te verwerven. Menigmaal heeft het trekken
van een gunstig lot uit moeilijke omstandigheden gered
en de kleine man is dan ook aan de loterij gehecht.
Als een gewichtig bezwaar tegen de afschaffing werd door
velen beschouwd, dat daarmede de neiging om te spelen niet
zal verdwjjnen, maar alleen een anderen uitweg zal zoeken.
Het werd beter geacht de Staatsloterij als een soort van
veiligheidsklep te behouden, dan de kleine burgers door
de afschaffing te drijven tot deelneming in andere loterijen
of spelen, welke veel verderfelijker zijn en veel minder waar
borgen van soliditeit en eerlijkheid opleveren. Zij, die
thans in de Staatsloterij spelen, zullen dan allicht in han
den vallen van zwendelaars, die van hunne goedgelovig
heid misbruik maken. Reeds nu wordt in het buitenland
getracht voordeel te trekken uit de voorgenomen afschaffing.
Deze beschouwingen bleven niet onbesproken. Sommige
leden beschouwden het spelen om geld als zonde. Zij zagen
in het deelnemen in eene loterij het stellen van het geluk
of het fatum tegenover den levenden God. Bovendien
en dit betoog vond hij velen steun achtte men het
spelen in loterjjen en bepaaldelijk in de Staatsloterij lang
zoo onschuldig niet als hierboven werd betoogd. Niemand
moge daardoor tot den bedelstaf gebracht zijn, hij, die
jaren lang speelt zonder een prijs te trekken, verliest toch
een bedrag, dat belangrijk zou blijken indien hij de vele
ingezette bedragen samentelde. Maar niet alleen voor hem,
die verliest, doch ook voor hem, die wint, is dit spel een
kwaad, al mogen er andere wijzen van spelen zijn, die nog
bedenkelijker zijn. Het spelen in de loterjj is het zoeken
naar inkomsten, verkregen zonder equivalent van eigen
arbeid. Het streven naar het verkrijgen van inkomsten
zonder inspanning van eigen kracht of taient is geen gezond
economisch verschijnsel. Het winnen van een prijs maakt
atkeerig van eerlijken arbeid en verlamt de veerkracht.
Dit spel is ook in strijd roet de naastenliefde, want de
prijzen van den een moeten norden gevonden uit de ver
liezen van anderen. Daarom is ook het bedrijf van den
loterijhouder altijd onzedelijkhet strekt om van de
speelzucht gebruik te maken ten einde zonder risico, een
grooter bedrag van velen te ontvangen en een kleiner be
drag aan enkelen uit te keeren. En die speelzucht, die
zich onder alle maatschappelijke verhoudingen vertoont,
zal wel nimmer geheel verdwijnen.
Tentoonstelling WA¥B8",
gehouden te Alkmaar van 11 tot 14 Maart 19C4.
(I n g e z o n den).
De leden van de vereeniging »Aves" weten reeds,
hetzij door eigen aanschouwing of uit de mededeelingen
van de dag- en weekbladen, dat de eerste tentoonstelling
van de Pluimvee-vereeoiging »Aves'' ten volle geslaagd
is. Het tentoongestelde was over het algemeen goed de
belangstelling groot en de voldoening algemeen zoodat
wij in dit opzicht onze verwachtingen verre overtroffen
zagen.
Maar een tentoonstelling moet, als elke andere zaak
van alle kanten bekeken wordenwil men er in alle
opzichten een oordeel over kunnen vellen en gewoonlijk
is de eene zijde zeer mooimaar laat de keerzijde veel
te wenschen over en doet zjj veel verliezen van den
eerst algemeen gunstig beoordeelden toestand. Die keer
zijde is de fiuanciëele uitslag welke bij zeer vele ten
toonstellingen nog al eens een nadeelig saldo aanwijst.
Tot onze groote voldoening kunnen wij evenwel aan
de leden der vereeniging mededeelen dat bij onze ten
toonstelling ook die keerzijde der medalje geen reden tot
klagen of teleurstelling heeft gegeven, daar er een voor-
deelig saldo aanwezig is.
De ontvangsten bedroegenf 462,62
uitgaven 425,37
Zoodat als voordeeüg saldo f 37,25
in de kas der vereeniging kon gestort worden. Dit saldo
wordt evenwel nog gunstiger als men bedenkt, dat veel
wat voor deze tentoonstelling is aangeschaftook dienst
kan en zal doen bjj volgende tentoonstellingen, waardoor
de kosten voor deze natuurlijk in evenredigheid minder
zullen worden.
Onze eerste tentoonstelling is ook nog aan een andere
zijde zeer voordeelig voor de vereeniging geweest, aan
gezien het aantal leden tijdens en na de tentoonstelling
niet onaanzienlijk is vermeerderd zoodat »Aves" op het
oogenblik 71 werkende leden en 5 donateurs telt; wan
neer men nu in aanmerking neemtdat de vereeniging
in de maand Juli van het vorige jaar werd opgericht
door niet meer dan negen personen dan mag men met
alle zekerheid zeggen dat deze snelle aanwas van het
ledental in de eerste plaats er op wijstdat er behoefte
bestond aan een dergelijke vereeniging en in de tweede
plaats ook getuigt van groote belangstelling en waar
deering.
Deze goede resultaten zijn voorzeker den leden en het
besluur ten hoogste aangenaam terwijl het laatste niet
zal achterwege laten datgenewat den bloei en den
vooruitgang van »Aves'' kan bevorderen. Het hoopt
tevens dat de leden van hun kant daartoe ook zullen
medewerken. Zij kunnen dit doen door hun vrienden
en bekenden aan te sporen zich bij »Aves" aan te sluiten,
door hen te wjjzen op de voordeelen van allerlei aard
aan het lidmaatschap verbonden en ook op het goede dat
erin gelegen is om de pluimveeteelt in Noordholland te
veredelen, te verbeteren en uit te breiden, waaruit voor
alle pluimveehouders een blijvend voordeel voortvloeit.
Hoe sterker de vereeniging in ledental is des te meer
kan zij ook doendes te meer kracht verkrjjgt zij.
Laten wij ons houden aan het oude Hollandsche spreek,
woord «Eendracht maakt Macht". Op elk gebied is het
bewezen dat het vereenigingsleven het eerste middel is
om een bedrjjf te doen bloeienom daardoor nieuwe
banen te openen de misbruiken erin te verminderen
en allengs uit te roeien, om krachtig te kunnen optreden
en op de meest doelmatige wjjzo elkanders belangen te
bevorderen en voordeeleD te verkrjjgen. Deze voordeelen
de leden kennen ze, maar wij herhalen ze hier voor hen,
die lid zouden willen worden bestaan in 't volgende
le. Aanmerkelijke besparing in de voederkosten door
aanbesteding van het benoodigde graan enz.
2e. In eene aanmerkelijke reductie op den abonnements
prijs van ons orgaan »Onze Gevleugelde Vrienden", die
voor de leden slechts 75 cents per jaar bedraagt (de
contributie voor leden is slechts f 1,50 per jaar)
3e. In veel verminderde staangelden op de tentoon
stellingen en vrij entrée voor de leden met eene dame
4e. In eene aanzienlijke reductiedie door veel leden
wordt gegeven op de door hen verkocht wordonde broed-
eieren van raskippen
5o. In de zekerheid die men heeftdat men bij de
leden koopendein vertrouwen kan koopen en met beet
genomen zal worden
6e. In de algemeene verbetering dio allengs in de
pluimveehouderij in Noordholland zal gebracht worden
waarvan de voordeelen den leden in de eerste plaats ten
goede zullen komen.
Bij deze voordeelen wil het bestuur er nog één voegen,
dat vooral betrekking heeft op punt 5 hierboven genoemd,
nl. het volgende: De leden die ond of jong pluimvee te
verkoopen hebben, kunnen daarvan opgave doen aan het
bestuurdat dan lief hebbers er opmerkzaam op zal
maken terwijl tevens kennisgeving ervan in »Onze Ge
vleugelde Vrienden" zal gedaan worden. De opgaven
moeten behelzen Opgave van het rasouderdom ras
zuiverheid, en al die bijzonderheden welke op de meerdere
of mindere waarde van de dieren invloed kunnen uit
oefenen. Deze opgaven moeten ter goeder trouw gedaan
worden zoodat het bestuur met gerustheid liefhebbers
de bekende adressen kan aanbevelen. De verkoopprijzen
moeten tusschen de eigenaars en de koopers geregeld
worden. Het bestuur wil alleen don eigenaars de gele
genheid aanbieden om te kunnen verkoopen wat zjj te
missen hebben en liefhebbers, ook geen leden van »Aves",
vertrouwbare adressen aan de hand te doen waar zjj kunnen
koopenwaarvoor alleen een postzegel voor antwoord
wordt verlangd.
Laten wij dit alles in het oog houden en met kracht
en ijver voortarbeiden aan den bloei en de uitbreiding
van »Aves". Wij kannen reeds zeggen wat op de jaar-
ljjksche algemeene vergadering in Juli nog beter zal
bljjken, dat de toekomst der vereeniging in alle opzichten
gunstig is en dat het in de macht der leden ligt om
die nog gunstiger te maken.
Pluimveehouders in Noordholland, die nog geen leden
van «Aves" zijn sluit u bjj haar aan verhoogt haar
kracht en bevordert daardoor terzelfder tijd uw eigen
voordeel.
Alkmaar 4 Mei 1904.
A. NUIJENS, Voorzitter.
C. VAN DER HILST, le Secretaris,
bjj wie men zich schriftelijk kan vervoegen.
Hennemer Sportclub.
Wie gewoon is komende gebeurtenissen in een agenda
te noteeren, zal goed doen, wanneer hij bij den datum
van Zondag 15 Mei plaatst Bezoek aan Bergen. Meeting
Kennemer Sportclub.
Deze meeting is in alle opzichten veelbelovend. Dat
moge bljjken uit het volgende korte uitstreksel van het
programma
Harddravergen.
2 uur. Harddraverjj (Sweepstakes). Afstand 1600 Meter.
Ingeschreven 5 paarden.
3 uur. Duinprjjs. Handicap. Afstand 1600 Meter. Inge
schreven 20 paarden.
3>/j nnr. Record-Harddraverjj. Afstand 2500 Meter.
Ingeschreven 9 paarden.
4 uur. Harddraverjj (Heat). Ingeschreven 6 paarden.
4»/2 uur. Harddraverij (Handicap). Afstand 3200 Meter.
Ingeschreven 15 paarden.
W edrennen.
11/2 uur. Wedren op de vlakke baan, voor inlandsche
paarden van 3 jaar en onder, (Handicap). Voor iederen
gewonnen prjjs na 7 Mei 2 K.G. overwicht. Afstand 1800
Meter, le prjjs f 400, 2e prjjs f 75 en 3e prjjs f 25.
Inleggeld f 15, rouwgeld f 10. Bekendmaking der ge
wichten 7 Mei. Rouwgeldverklaringen 9 Mei. Inge
schreven 3 paarden.
2Vj n°r. Prjjs van Schoorl. Verkoopswedren op de vlakke
baan voor paarden van 3 jaar en ouder, uitsluitend en bona
fide toebehoorende aan Nederlanders, die te koop zjjn ge
steld voor f 2000. Gewicht 10 K.G. boven de schaal, voor
iedere f 100 minder te koop gesteld, 1 K.G. ontheffing.
Afstand 2100 Meter, le Prjjs f 600, 2e prjjs f 100, 3e
prijs f 50. Inleggeld f 20. Ingeschreven 6 paarden.
De meest bekende harddravers en renpaarden zullen
hunne krachten hier meten en elkaar de zege betwisten.
Aan prjjzen is een totaal bedrag van f 3175 uitgeloofd.
Een dag in de heerljjke streek van Bergen door te
brengen is op zichzelf reeds een genot. Men kan dit den
15 Mei vereenigen met een bezoek aan de renbaan, waar
het mondaine leven is te vinden. Eerst dwalen in de
stilte der natuur, dan gaan naar het rendez-vons, dat de
wedrennen bieden werkelijk, wie zóó den dag van den
15en Mei besteedt, zal niet onvoldaan huiswaarts keeren.
Als nu het weer maar wil meewerken 1
ÜUuzlek- uitvoering.
Zondag, 8 Mei, des middags 2 uur, zal door het
Stedeljjk Muziekkorps, onder leiding van den h9er JM.
Otto, in den Stadshout, de navolgende uitvoering gegeven
worden
1. »Eeu et Flamme", Marche Militaire v. W. v. Perck.
2. Ouverture lür Harmonie opus 2 h Mendelssohn
Bartholdy.
3. »Ange d'Amour'', Valse de concert E. Waldteufel.
4. «Souvenir de Chopin", Grande Fan-
taisie J. H. Bekker.
5. Ouverture de 1' opéra »La Muette
de Portici"D. E. F. Auber.
6. Fantaisie sur des motifs d' un
Ballet"L. Montagne.
7. »Rose-monsse", Valse lente (Entr'
acte)Auguste Bose.
8. «Aus dem musikalischen Fragekas-
ten", Humoristische Potpourri W. Schreiner.
Hoop der bevolking en gezondheidstoestand
te Alkmaar,
over April 1904.
De bevolking dezer gemeente bedroeg op 1 Mei 1904,
9457 mannen en 10020 vrouwen te zamen 19477 personen.
Geboren werden: 17 jongens en 19 meisjes, samen 36
kinderen, dat is 22.2 per 1000 per jaar.
Als levenloos aangegeven werden ingeschreven 1 kind,
van het manneljjk geslacht.
In deze maand overleden: 12 mannen en 11 vrouwen,
alhier woonachtig, samen 23 personen, dat is 14.2 per
1000 per jaar.
Aan besmetteljjke ziekten bjj de wet aangegeven en over
leden geene.
Twee gevallen van diphtheritis werden geconstateerd.
Het sterftecjjfer, dat voor Alkmaar 14.2 was, bedroeg
voor Amsterdam 18,3, Antwerpen 18.5, Belfast 25.5, Bir
mingham 22.2, Brussel 18.9, Dublin 26.4, Edinburg 20.3,
Glasgow 18.3, Groningen 19.9, Kopenhagen 12.1, Chris
tians 14,5, Leeds 20.8, Liverpool 20.4, Londen 18.1,
Manchester 23.1, Marseille 21.7, München 22.4, Odessa
19.5, Parjjs 21.7, Petersburg 31.2, Praag 25.1, Rotter
dam 15,5, Sheffield 15.9, Triëst 27.0 en Utrecht 14.8.
De telefoon.
Sedert onze vorige opgave zjjn weder twee nieuwe tele
foonaansluitingen tot stand gekomen
159. J. van den Berg, Langestraat.
164. J. N. M. Serbrock, Ritsevooit 43.
Op het 7e Amsterdamsche Zendingsfeest, dat Woens
dag 13 Juli aan het Tolhuis nabjj Amsterdam zal worden
gehouden, zal onder meer als spreker optreden ds. J. W.
Wechgelaer, predikant bjj de Gereformeerde Gemeente
alhier.
Te Bussum is door het gemeentebeetuur aanbesteed
het maken van eene rioleering in de Veerlaan en het
Wilhelminapark. Laagste inschrjjver L. ten Broeke te
Haarlem voor f 3578. Onder de inschrjjvers bevond zich
0ok J. Kraanslob te Alkmaar voor f 4934.
