B UITE N LA NDr
PEUILLETOK,
DEL IC IA
BINNKNkAND-
ALKMAARSCHE COÜRÏSt7
Hinderwet.
Gemengde Mededeelingen.
HILBBRTA.
Nieuwst ij dingen.
No. 84. Honderd en Zesde Jaargang. 1904.
Vrijdag ld Juli JL904. Tweede blad.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis
dat heden op de gemeente-secretarie ter visie is gelegd
het aan hen ingediende verzoekmet de bjjlagen van
A. MEIBOOM, handelaar in brandstoffen aldaar, om
vergunning tot het oprichten van een locomobiel van 8
p.k., als beweegkracht voor een cokesbreker, in het per
ceel Ondegracht wjjk D No. 266 en dat op Dinsdag 26
Juli 1904, 's voormiddags te elf uur, ten stadhuize ge
legenheid wordt gegevenom tegen het oprichten van
die inrichting bezwaren in te dienen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
12 Juli 1904. DONATHSecretaris.
De lichamelijke achteruitgang van het Dngel-
sclie volk.
James Cantlie schrijft in de Daily Chronicle over den
lichameljjken achteruitgang van het Engelsche volk. Hij
herinnert, dat hij reeds twintig jaar geleden dat onder
werp ter sprake bracht en middelen aangaf om de ontaarding
tegen te gaan. Toen lachte men hem uit. Tegenwoordig
geeft men algemeen die ontaarding toe. Het vraagstuk is
echter in de laatste twintig jaar veranderd, zegt Cantlie.
Toen was het alleen de stadsbevolking die verwerd, nu
is het ook de plattelandsbevolking. Intusschen, het is
alleen de heffe des volks die er op vermindertde hoogere
en de middelstand gaat lichamelijk vooruit.
Een hoofdoorzaak van de ontaarding ten plattelande
is, dat de kinderen niet behoorlijk melk te drinken krijgen.
En ook voor de volwassenen is de schaarschte aan melk
een oorzaak van verwording. In vele streken verbinden
de boeren zich, al hun melk voor de stad te leveren. Zoo
komt 't dat de buitenmenschen zelf geen of weinig melk
drinken. Thee heeft voor kinderen en volwassenen de
plaats van melk itgenomeD. Dat is een groote vermin
dering in de voeding van het tegenwoordige geslacht. In
Schotland, waar de arbeiders tot kort geleden op haver
meel en melk leefden, is het nu algemeen brood en thee ge
worden, en vandaar de ontaarding die er onder het ras op
gemerkt is.
Een andere oorzaak, waardoor het Engelsche volk
lichamelijk minder wordt, is dat voor een goed deel zijn
voedingsmiddelen ingevoerd worden. De eigenschappen
van een volk zijn tot groote hoogte het voortbrengsel van
zijn omgeving. Zijn voedsel, zoo goed als de lacht die
het inademt en het klimaat waarin het leeft, heeft recht
streeks invloed op het lichaam en middellijk op het
temperament. Nu leeft tegenwoordig het Engelsche volk
voor een aanmerkelijk deel van thee uit China (Ceylon
en Indië ware wellicht juister), spek uit Amerika, eieren
uit Frankrijk, boter uit Denemarken, suiker van Jamaica,
schapenvlecsch uit Australië, rundvleesch uit Amerika,
melk uit Zwitserland, kaas uit Nederland of Canada,
gevogelte uit Rusland en meel van overal vandaan behalve
uit Engeland. Dat alles is misschien een uitmuntend
voedsel om er een wereldburger van te maken, maar om
er een Brit uit op te bouwen is het kwalijk geschikt. En
in vleesch en graan kan geen vreemde waar tegen de
Engelsche op.
Wat voeding betreft zijn de stedelingen er in de laatste
twintig jaar beter aan toe dan de menschen buiten, maar
wat de stedelyke bevolking in groei en gezondheid be
lemmert, dat is de slechte lucht. Frisache lucht, meent
Cantlie, is een der voornaamste voorwaarden voor de
gezondheid. Helaas zijn verreweg de meeste menschen
daarvan niet genoeg doordrongen voor een open raam,
over dag maar vooral 's nachts, is men nog bjjgeloovig
bang. En welke lucht krijgt men in de steden nog binnen
De tijd zal komen, dat men het noodzakelijke van gezonde
lucht zoozeer zal inzien, dat men in de bedompte steden
de versche lucht van buiten in geleidingen zal aanvoeren.
Men haalt wel zuiver water in buizen van mjjlen ver
om ze in de stadswoningen te brengen, waarom ook niet
zuivere lucht
Steeds meer oogen, die opengaan. Het
VAN
MARIE COREL LI
DOOR
47)
»Je Dog liefhebben riep Delicia terwijl ze een stap
achteruit trad. »Ik haat je! Je tegenwoordigheid is mij
zelfs een gruwel en zoo goed als ik vroeger geloofde,
dat je de edelste van alle menschen waart, zoo geloof
ik nu, dat je de slechtste, de laagste bent 1 Ge zegt, dat
ge een dwaas geweest zjjt, o, waart ge niet meer dan
dat Slechts een dwaasEr zijn er zoo vele En onder
hen nog zulke goede menschen, met al hunne dwaasheid.
Er zjjn zooveel dwazen, die in weerwil van hunne ge
breken, toch een eerlijk leven leidendie voor alles ter
wereld nooit eene vrouw zouden willen verongelijken of
beleedigen dwazen, die men nog wel kan liefhebben
en voor wie men nog wel werken kan, d;e in ieder
geval geen eerrooveis en schurken zijn I"
Hij staarde haar aan een blos van schaamte bedekte
zijn gelaat, die plotseling voor een doodelijke bleekheid plaats
maakte.
»0, als je begint te razen en te schelden,'' zei hy,-
»dan
Verontwaardigd keek ze hem aan.
»Baron Oarlyon, razen en schelden is mijn mét'er
niet, dat laat ik voor arme schepsels als La Marina over,
wanneer ge haar te veel champagne gegeven hebt. Er
valt ook over de oorzaak van onzen strijd niet veel te
zeggen, ik kan het wel met een paar woorden. Je »on-
districtsbestnur van Maiylebone heeft, evenals andere
Londensche districtsbesturen, de Boerenkanonnen gewei
gerd, welke daaraan door hst Ministerie van Oorlog als
oorlogstropeeën werden aangeboden.
Daily News verheugt zich in dien tegenzin tegen »zege-
teekenen uit een oorlog, welke, wat de heer Chamberlain
ook moge zeggen, geen pluim was op iemand's hoed", en
het blad stelt voor, de kanonnen om te gieten tot land
bouwgereedschap voor noodlijdende Boeren of er te Pre
toria een gedenkteeken van te maken, een zinnebeeld van
den weusch van Brit en Boer, om voortaan in vrede en
vriendschap samen te werken.
De kloosterscholen in Frankrijk. Minis
ter Oombes laat over de wet tegen de kloosterscholen
geen gras groeien en past haar zelfs terstond op heel
wat uitgebreider schaal toe dan eerst werd aangekondigd.
Aan 758 inrichtingen van onderwijs der geestelijke orden
in 39 departementen, waarvan 447 meisjesscholen, is
aangezegd, dat die met het einde dezer maand gesloten
worden. De radicale pers begroet dit uitvloeisel van» vrij
heid, gelijkheid en broederschap" natuurlijk met groote
voldoening. Sedert de groote revolutie, jubelt de Action,
is nog nooit zulk een daad »in naam van 't wereldlijk
ideaal" verricht.
Invoerrechten. De Kamer van Koophandel te
Gladbacb, Rhijnprovincie, bij wie de Gemeenteraad dier
stad en die van Rheydt zich aanalaiten, heeft een adres
aan den Rijkskanselier gericht, er op aandringende, dat
bij de onderhandelingen over handelsverdragen met Ru-
menië en met Nederland getracht worde vermindering
van de rechten op geweven goederen te verkrijgen, aau-
gezien in beide landen voorstellen tot verhooging zijn
gedaan.
Een kloeke vrouw. Generaal Rennenkampf, be
velhebber van eene afdeeling kozakken in den oorlog in
Oost-Azië, heeft eene nog jonge vrouw als tolk bij zich,
een weduwe. Zij brengt zijne bevelen over aan Chineezen,
dient als tusschenperoon tusschen Russische soldaten en
inlandscha kooplieden en weet bovendien menigmaal den
generaal zeer nuttige inlichtingen te verschaffen. Haar
onbezweken moed en groot weerstandsvermogen worden
algemeen bewonderd.
Be lagere school in Engeland, de ge
zondheidsleer en de alcohol. Een deputatie
van Engelsche dokters is bij Lord Londonderiy, den minis
ter van onderwijs, geweest om hem een verzoekschrift over
te brengen, geteekend door 14,718 leden van het doktersgilde
Het verzoekschrift dringt er op aan, dat er op alle open
bare lagere scholen onderwijs worde gegeven in gezond
heidsleer en den aard en de uitwerking van alcohol. Een
aantal sprekers werkten dit onderwerp uit.
De minister gaf in zijn antwoord te kennen, dat hy
het hooge belang der zaak inzag, maar hij achtte het
onuitvoerbaar aan het verzoek dadelijk gevolg te geven.
De gezondsheidsleer kon toch niet onderwezen warden
door leeraren, die er niet bekwaam toe zijn. Hij hoopte
echter, dat er gaandeweg en vrjj spoedig een staf van
onderwijzers zou wezen, die het verlangde onderricht kun
nen geven. Bij de opleiding van onderwijzers wordt
tegenwoordig de gezondheidsleer behandeld. In 1906 zal
het een verplicht vak wezen op alle onderwijzersexamens.
Wat de alcohol-kwestie betreft, ook hierin kon hij niets
beslissends beloven; wel wilde hij zeggen, dat het depar
tement alles deed om van de onderwijzers te verkrijgen,
dat zy den kinderen de verderfelijke gevolgen van onmatig
heid in drinken voorhouden.
Titels. De administratie der Fransche posterijen is
de eerste geweest, die toegestaan heeft het in omloop
brengen van prentbriefkaarten, waarvan de adreszijde
in tweeën is verdeeld, zoodat deze kan dienen voor ver
melding van den naam van dengene, voor wien de kaart
is bestemd en bovendien voor een kleine cot respondentia.
Engeland, Rusland, Ital'ë en Luxemburg hebben dit
voorbeeld dadeljjk gevolgd, alleen Duitschland blijft
weigerachtig. De Ind. Beige heeft thans ontdekt, waaraan
dat toe te schrijven iser zou op die manier plaats te
kort komen voor de Duitsche titulatuur. Met het vol
gende voorbeeld maakt het Belgische blad dit duideljjk
Madame veuve X
ramoneur
wordt in het Duitsch geschreven
Hochwolgeborene Frau'X.
Oberschornsteinfegerswittwe
Dat verklaart alles
vrouwelijke" echtgenoote, die de eer gehad heeft, je sedert
ons huwelijk te mogen onderhouden, door den onver
poosden arbeid van haar hoofd en hand, heeft nog
rechtvaardigheidsgevoel genoeg en nog te veel achting
voor zichzelve, om nog langer deze bjj uitstek onprak
tische leefwijze voorttezetten. Ze zal zich van n laten
scheiden Ook kan ik er niet in toestemmen uwe
attenties nog langer met eene artiste van het tooneel
te deelen, of met een aantal dergelijke artisten misschien.
Ook verkies ik niet hare juweelen te betalenen uw
edelmoedig aanbod om de rekeningen van Barones Brance-
with te voldoen, draagt ook volstrekt niet mijne goedkeu
ring weg."
De verachtelijke trek om haren mond werd duidelijker
dan ooit, terwijl ze vervolgde:
»Uwe achting voor wat men noemt »eene geleerde"
vrouw is even gerirg als die van de meeste mannen. Dat
ge in dit opzicht niet boven de andereu uwer sekse staat,
neem ik u niet kwaljjk. Eene vrouw, die niet in het
slijk wil afdalen, of zich voor de voeten van een man
werpen, om daarna weggeschopt te worden, noemt men
gewoonlijk «onvrouwelijk," omdat zij zich niet op eene
lijn wil stollen met zijn dierlijken aard. Van het stand
punt van een man bekeken, is er niets onnatnurljjkers
dan eene vrouw met verstand die met dat verstand
zich eene positie en naam weet te veroveren, die boven
de zijne staan, en zich geheel onafhankelijk van hem kan
bewegen. Een man verkiest eene vrouw, die de slavin
van zjjn humeur is, die groote dankbaarheid toont voor
het briefje van vijftig gulden, dat hij haar genadig afstaat,
en de oogen sluit voor het feit, dat eene La Marina uit
denzelfden zak tweehonderd gulden ontvangt. Maar gij
gij hebt u nooit te beklagen gehad over uwe financieele
omstandigheden, ofschoon ik als broodwinner mij ook wel
als een man gedragen kon hebben, en u een vjjftig gulden
schenken, waar ik voor mijn eigen genoegen tweehocderd
besteedde. Maar ik heb nooit iets van dien aard gedaan.
De Hooger Onder wijs-wet.
De Eerste Kamer heeft Dinsdag een aanvang gemaakt
met de behandeling van het wetsontwerp tot wijziging
en aanvulling der wet, tot regeling van het Hooger
Onderwijs.
Bij de Algemeene Beschouwingen werd het eerst het
woord gevoerd door Prof. van Bonoval Faure, die zeide
tot de conclusie te zijn gekomen, dat dit ontwerp niet
is in het belang van den Staat en niet is in het belang
der wetenschap. Hjj vreest dat de godsdienstvrede er
door verstoord zal worden, en de bij de Grondwet gewaar
borgde vryheid er door zal worden aangerand. Daarom
zou spr. H. M. de Koningin in eerbiedige overweging
willen geven het ontwerp in nadere overweging te nemen,
maar hij zaï er zich toe bepalen tegen het ontwerp te
stemmen.
Spreker ontwikkelt daarna een drietal stellingen: 1°.
dat door de gelijkstelling van het openbaar met het bjjz.
onderwijs het souvereiniteitsrecht van den Staat wordt
aangerand 2°. al wil raen hieraan niet streng vasthouden,
dan mag men dit niet doen op de wijze als hier wordt
voorgesteld 3°. door de gelijkstelling van de Vrije met
de Openb. Universiteit wordt inbreuk gemaakt op de
Grondwet.
Deze stellingen werden breedvoerig door spr. toegelicht.
Ten slotte bestreed spreker krachtig 's ministers on
miskenbaar streven om ran eene godsdienstige richting
den voorrang te geven, ook op het gebied van den Staat,
ten nadeele van het staatsgezag en den godsdienstvrede.
In de Woensdag gehouden zitting betoogde de heer
Van der Biesen, dat aan de Openbare Universiteiten een
anti-Christelijke, anti-Katholieke en een materialistische
geest heerscht. In verband hiermede wees hij in 't bijzonder
op uitlatingen van professoren bij de medische faculteiten,
en critiseerde daarbij vooral de opvattingen van prof.
Hector Trenb, die onder anderen zelfs de loftrompet
steekt voor het neo-malthusianisme.
Spreker wilde niet beweren, dat de Openbare Univer
siteiten geheel en al onbruikbaar zijn maar wèl, dat zjj
voor Katholieken zeer gevaarlijk zijn, en dat daarom
dezen dan ook niet mogen rusten voor en aleer zjj eigen
Universiteiten hebben, waarop zij trouwens alleszins recht
hebben. De Katholieken mogen niet langer het geloof
hunner zonen in de waagschaal stellen aan de Openbare
Universiteiten.
De heer Woltjer maakte allereerst eenige opmerkingen
omtrent het onderbrengen vau de Polytechnische School
bij het Hooger Onderwijs. Hjj oordeelde, dat er nu ook
voor dient gezorgd te worden, dat aan de School zal
worden gegeven werkeljjk Hooger Onderwijs, dat met
recht den naam verdient van wetenschappelijk onder
richt, leidende tot weten: chappeljjke vorming.
Vervolgens verdedigde spreker het ontwerp met een
uitvoerig betoog om aan te toonen, dat:
lo. het ontwerp tegemoetkomt aan eene welgegronde
behoefte in zake de Hooger Onderwijswet, door de meer
derheid van het Nederlandsche volk gevoeld, ten bewjjze
waarvoor spreker zich o.a. beriep op de uitspraak bjj
de jongste verkiezingen.
en 2o. aanneming van het ontwerp is in het belang
van Hooger Onder wjjs en van den Staat.
Zich beroepende op verschillende getuigen, niet tot de
rechterzjjde behoorende, betoogde spreker dat het Chris-
teljjke beginseldat uit God en tot God alle dingen zjjn,
niet alleen niet in stryd geacht kan worden met het begrip
er karakter der wetenschap, maar integendeel dat be
ginsel eisch is van wetenschap, en grondige wetenschap
en zelfs niet buiten kan.
Hierna werd het Regeeringsvoorstel nog verdedigd door
de heeren Reekers en Van Velzen.
Provinciale Staten van Moordholland.
De tweede serie^ rapporten der commissiën uit de Staten
bevat, evenals de eerste, geene conclusies van eenig be
lang, die afwjjkend zjjn van de voorstellen van Ged. Staten.
Geadviseerd wordt om aan Concordia Inter Nob te
Amsterdam voor één^jaar, dus niet voor drie, f 1300 toe
te staan. Verder f 250 verhooging van subsidie te geven
aan de Ambachtsschool te Haarlem en niets meer dan
nu aan de Huishoud- en Industrieschool aldaar.
integendeel, de helft van hetgeen ik verdiende heb ik
altijd zonder eenig bedenken aau u afgestaan, omdat ik
geloofde dat ge eerljjk en opreeht waart, in het vaste
vertrouwen, dat van alle menschen ter wereld gij mij
nooit zoudt belasteren, hoonen of bedriegen. En niet alleen
hebt ge mjj tot een voorwerp vae bespotting in ieder
gezelschap gemaakt, maar gij hebt zelfs meegedaan mjjn
naam te belasteren. Het was uw werk in de eerste plaats
geweest, dien schrjjver van dat onware artikel in de
Hones'y den mond te stoppen maar gij liet mijne ver
dediging over aan een, die met mjj het ongeluk deelt
een »pnbliek persoon" te zijn en met wien ik geen
andere banden heb aangeknoopt dan die der vriendschap,
waarvan gij volkomen overtuigd waart. Ik heb mannen
gekend ook van hooge geboorte en met eene aanzienljjke
positie in de maatschappij, die dadeljjk bereid waren om
voor de zoogenaamde eer van eene dem:-mondaine een
duel aantegaan maar wie durft in onzen tjjd een vinger
verroeren om de eer van eene eerljjke, reine vrouw te
verdedigen Heel weinigen, en de allerlaatste van allen
haar echtgenoot I Tot zulk eene hoogte is de zedeljjkheid
der negentiende eeuw gestegen Ik, die waar tegenover
u geweest ben in iedere gedachte, ieder woord en iedere
daad, word beloond door uwe openly ke ontrouw, en voor
mjjn werk, dat u in ieder geval gemakkeljjk en volkomen
naar uw eigen wil heeft doen leven, word ik ondanks
mjjne smart »onvrouweljjk" genoemd. Als ik wilde, kon
ik, en met oneindig meer recht, dezelfde beleediging u
voor de voeten werpen want een man, die van de ver
dienste van eene vrouw leeft, is veel meer »onmanneljjk"
dan eene vrouw »onvrouweljjk" is, die er voor werkt.
Ik heb hieraan vroeger nooit gedachtmijne liefde was
blind, te hartstochteljjk. Nu denk ik eraan, en terwjjl
do gedachte bjj mjj opkomt, ben ik verbaasd over mjj-
zelve en over u 1"
Hjj viel moedeloos in een stoel neer, maar wendde de
oogen niet van haar af. Wordt vervolgd.
