BUITENBAND-
BIN NENEA N D-~
Honderd en zesde jaargang.
1904.
VRIJDAG
22 JULI.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
Nieuwst ij dingen.
87. Eerste blad.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Olnsdag-, Doiderdag-
m laterdagavoid uitgegeven, Abonnementsprijs
per 3 maanden roor Alkmaab f ©,80franeo door het
geheele rjjk 1 1,
3 Nammers t ®,©0. Afzonderlijke nammera ets.
Telefoonnui
ter 3.
Pr||s der gewone advertentie»
Per"regel Groote; letters naar plaatsruimte.
Brieven fr|aneogaan de N/V.^Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER h ZOONVoordam 0 9.
In het midden der hondsdagen is het leven te Parijs
zoo geheel anders dan in den winter. Wanneer de thermo
meter laag staat is de vroolijkheid in de stad der lichten
het hoogst dan zijn veelvuldig de gelegenheden voor
min of meer verbeven genot en altijd zijn er weer
menschen, die daarvan drnk gebrnik maken. Maar na
de stad is voor een deel ontvolkt. Naar alle windrich
tingen zjjn verspreid degenen, die in alle landen en ten
allen tijde het meest van zich doen spreken de acteurs,
de tooneelspeelsters, de schilders en de politici. Iedereen
zoekt frischheid en rust, hetzij op het strand, hetzij in
de Vogezen, de Alpen of de Pyreneeën, de meest
door de fortuin begunstigden hebben zich teruggetrok
ken in bnnne zomerwoning in de baart der stad het
bezit daarvan is de droom van eiken Parijzenaar.
Men zon das zoo zeggen, dat het nn alles kalmte is in
de Fransche hoofdstad, dat men er niet bijzonder veel
stof zon hebben om te praten.de werkelijkheid is
evenwel gansch anders. Er is op het oogenblik in Fran
krijk een qaaestie aanhangig, die wel geschikt is om de
gemoederen onafgebroken bezig te houden.
In vorige nammers hebben wij al meermalen gesproken
over den feilen strijd, door minister Combes tegen de
scholen der Roomsch-Katholieke congregaties aangebonden.
Hij is daarin overwinnaar gebleven en de devote Katho
lieken in Frankrijk hebben 't moeten aanzien, dat de
verdere arbeid werd onmogelijk gemaakt aan mannen
en vrouwen, wier daden bij velen slechts beheerseht
werden door liefde voor de menschheid. Grooter en grooter
is de verbittering geworden en nn is 't zóó ver gekomen,
dat waarschijnlijk het officiëele Fran-
krijk, de oudste dochter der kerk, geheel
met den Heiligen Stoel zal breken. De Re
geering der Republiek heeft namelijk tot het Vaticaan
een nltimatnm gericht, waarbij zij dit voor deze kenze
steltóf zekere, hierna te noemen, eischen aan de bisschop
pen van Laval en Dijon terng to nemen en de brieveu,
waarin deze zijn vervat, als feitelijke wederrechtelijk
heden te verloochenen, óf te gedoogen, dat de Pauselijke
nuntius te Parijs zijn paspoort ontvangt en Frankrijk de
diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan verbreekt.
Beide genoemde bisschoppen hebben zich, gednrende
de congregationistische woelingen, gedragen op een wijze,
die aan de Kerk mishaagde. Naar aanleiding daarvan
noodigde Kardinaal Vanntelli den bisschop van Laval,
mgr. Geay, nit in het belang der Kerk af te treden.
Toen deze daaraan niet voldeed herhaalde de Pauselijke
Staatssecretaris deze nitnoodiging, hem tevens voor het
H. Officium dagendeweigerde hij daaraan gehoor te
geven, dan zon hij hebben opgehouden zijn ambt te be-
kleeden. Ook de bisschop vac Djjon, mgr. Le Nordez, die
volgens da Katholieke pers vrijmetselaar is, kreeg aan
zegging voor het H. Officium te verschijnen.
Als onpartjjdige moet men meenen, dat de Paus in
dezen in geen enkel opzicht zijne bevoegdheid overschreed.
Dit zijn toch maatregelen van inwendigen dienst, waartoe
tij als Hoofd der Kerk volkomen gerechtigd is. Wie
weigert de belangen van de Kerk te bevorderen, behoort
niet langer daarin een invloedrijke positie te bekleeden.
De Fransche Regeering oordeelt daarover echter anders
de zooevengenoemde maatregelen wil zij beschouwd zien
als een inbreuk op haar recht van medezeggingsschap in
kerkelijke aangelegenheden. Zjj ontzegt aan het Vaticaan
wel niet het recht van tncht over de bisschoppen, maar
zij betwist de uitoefening van dat recht buiten haar
weten en haar toestemming. Daarbij baseert zij zich op
art. 4 van het Concordaat, dat aldus luidt»De Eerste
Consul der Republiek benoemt de aartsbisschoppen en
bisschoppen; Zijne Heiligheid verleent hnn deskanonieke
investituur". Uit dit artikel leidt de Regeering de ge
volgtrekking af, dat zij ook bij het ontzet van bisschop
pen uit hun ambt het recht van medaspreken heeft.
Voorts beroept de Regeering zich op art. 1 van de dus
genaamde Organieke Artikelen, die het Concordaat aan
vullen, welk artikel bepaalt, »dat geen bul noch breve,
noch verordening, zendbrieven der Curie, zelfs als zij
slechts op particnliere personen botrekking hebben, mogen
worden aangenomen of gepubliceerd of gedrukt of op
welke wijze ook uitgevoerd zonder machtiging van de
Regeering."
Op grond nn van deze artikelen beschuldigt de Fran
sche Regeering het Vaticaan van schending van het
Concordaat en van de Organieke Artikelen, toen het,
zonder haar bemiddeling in te roepen, de ambtsbevoegd
heden der bisschoppen van Dijon en Laval met beperking
of opheffing bedreigde.
Niemand zal 't verbazen, dat deze handelwijze op den
Paus een zeer onaangenamen indruk heeft gemaakt. Z. H.
bekleedt nog maar zoo kort zijn hooge ambt en in dien
tijd heeft hij al menige bittere ervaring opgedaan. Toch
zal hij in dezen niet afwijken van den tot dasverre ge
volgden weg.
Pias X zal voor de bedreiging met een diplomatieke
brenk niet zwichten en zelfs de opzegging van het Con
cordaat zon hem niet terughouden, daar hjj dit verdrag
te gnnstig voor den wereldlijken staat beschouwt. Z. H.
zal het aan de bisschoppen uitgevaardigde bevel om in
Rome te verschijnen handhaven, van oordeel zjjnde, dat
dit bevel een daad van pausljjke rechtsbevoegdheid is,
waaraan geen bisschop ter wereld zich onttrekken mag.
Ook aan de Temps wordt uit Rome geschreven, dat
men op het Vaticaan vastbesloten is, om aan het nltima
tnm niet toe te geven. Man redeneert er aldus, dat, zoo
het Vaticaan toegaf, het gezag van den Paus over de
bisschoppen in zaken van kerkelijke tucht vernietigd zon
zijn. Men is er niet van oordeel, aan eenig artikel van
het Concordaat met de Republiek te kort te hebben gedaan,
nademaal geen Concordaat de bisschoppen kan onttrek
ken aan de jurisdictie van den Paus.
Desgelijks oordeelen tal vaa geestelijken in Frankrijk.
De Matin heeft er zeer velen geïnterviewd en nit hunne
antwoorden blijkt, dat allen, van den hoogste tot den
laagste, volkomen overtuigd zijn, dat in deze qaaestie
de Heilige Stoel niet mag en zal toegeven. Een hoog
geplaatst geestelijke verklaarde, dat Pins X, die van den
beginne af zich tot taak heeft gesteld de geheele Roomsch-
Katholieke kerk te hervormen en te zuiveren zich door
een »veto" van Combes niet zal laten atschrikken.
Fel staan aldns de partgen tegenover elkander en het
zoeken naar een middenweg, zelfs al zon men dit willen,
kan geen resultaat opleveren, waar de gevoelens van
Minister Combes maar al te g08d bekend zijn. De strijd
zal moeten worden uitgevochten en het eind-resultaat
daarvan zal wezenScheiding van Kerk en Staat.
Onder de »Laatste Telegrammen'' in ons vorig nummer
hebben wij nog kunnen vermelden de Russische lezing
van het bloedige gevecht bij Motienling.
Volgens de berichten uit Japausche bron was 't van den
kant der Russen een wanhopige strijd met hevige ver
liezen, waarbij de Japanners betrekkelijk weinig schade
leden. Intusschen wordt ook in deze berichten erkend,
dat de aanval geschiedde van de zijde der Russen, waar
uit men mag opmaken, dat deze thans hunne passieve
houding laten varen.
In kleinere gevechten^ dus heet 't in het bericht
uit Tokio bieven de Japansene voorposten hardnekkig
standhouden en de versterkingen afwachten. Daarna
sloten zij zich aaneen tot den tegenaanval. De voorposten
bij Ilsiaiatang in stelling liggend, een compagnie sterk,
behielden, ofschoon hun gelederen zeer gedund werden,
den geheelen dag hun stelling. De aanval op deze voor
posten begon te 8 unr door een bataljon Russische
infanterie en een escadron Russische cavalerie, later tot
een regiment versterkt.
De Japanners boden hardnekkigen tegenstand, al hun
officieren werden gedood of gewoed, de meeste man
schappen waren eveneens gewondtoch vochten zij door.
Ten slotte kregen zij versterking en trokken de Rassen
terug. De Russen poogden vruchteloos den Japanschen
linkervleugel te overmeesteren. De Japanners, die de
heuvels van Motienling bezetten, weerstonden wanhopig
strijdend de pogingen der Rassen om hen te verdrijven.
Toen de Rassen terugtrokken werden zjj door de geheele
Japansche linie vervolgd. Zeven Russische bataljons
maakten met 4 kanonnen halt op de heuvels van Tawaa
en belemmerden de vervolging.
Generaal Koeroki bericht, dat de Russen ongeveer 2
divisies sterk waren. Hij maakt melding van de ver
overing van eenige tropheeën zonder echter cijfers te
noemen.
Te Petersburg heelt deze uitslag weder nieuwe ont
moediging te weeg gebracht en men verwacht, dat de
Japanners nn wel spoedig weer zullen oprukken om
opnieuw slag te leveren. Waar de Russen bij deze eene
worsteling 1500 man verloren hebben, staat 't zeer te
vreezen, dat het moreel der troepen er ook niet op zal
verbeteren.
Donkere wolken trekken zich ook samen ten gevolge
van de handelingen der Russische hal p-
krnisers in de Roode Zee.
Openlijk spreken de Engeleche bladen van »zeeroot"
en officieel wordt gemeld, dat de regeering te Londen
met die van Duitschland en Frankrijk onderhandelingen
heeft aangeknoopt over de vraag wat tegen deze houding
van Rnssische schepen te doen is.
Aanvankelijk meende men, dat het een eigenmachtig
optreden was van de commandanten dier halpkrnisers,
maar het blijkt thans, dat het geschiedt op last der
Russische regeeringdeze is trouwens voornemens nog
twee schepen van de vrijwillige vloot naar de Roode Zee
te zenden, ten einde jacht op de Engelscho schepen te
maken.
De Times zet uiteen, dat de Malacca, het schip van
de P. and O., dat door de Smolensk aangehouden en
buit verklaard is, geen oorlogscontrabande aan boord
had, maar 300 ton krnit en wapenen, eigendom van de
Engelsche regeering en bestemd voor Hongkong. Dat zou
uit de scheepspapieren duideljjk gebleken zgn. De Rassen
hebben zich daaraan niet het minst gestoord en de
Malacca opgebracht naar Port-Said. Zij kwam daar Woens
dagmorgen aan met de Russische marinevlag aan den
gaifel, bemand met een Rnssiseh zeekapitein, 4 officieren,
45 matrozen en stokers. De bemanning van het schip
was gevangen verklaard, en iedere communicatie met den
wal werd streng verboden. Gewapende soldaten bewaakten
de valreep. De Britsche kapitein protesteerde tegen deze
behandeling en werd herhaaldelijk met arrest bedreigd
De Engelschen zijn niet voornemens hierbij lijdeljjk
te bljjven toezien. Het Engelsche eskader nit de Mid-
dellandsche Zee is, volgens een telegram uit Malta, naar
Alexandrië vertrokken. Men kan dos verzekerd zgn, dat
Engeland spoedig handelend zal optreden.
De Romeinsebe Tribuna bevat een telegram nit Suez
meldend, dat de Rassische halpkrnisers St. Petersburg en
Smolensk in zaideljjke riehting zgn wegge3toomd, onmid
dellijk gevolgd door den Britsehen kruiser Terrible. Naar
de Tribuna meent, heeft de Terrible de besliste opdracht
om Engelsche schepen tegen het optreden dezer Russi
sche piraten zoo worden de Rassische schepen alge
meen genoemd te beschermen.
De opstootjes te Olnses. Het blgkt thans nit
nadere berichten, dat men er te Olnses toch in geslaagd
is de fabriek der firma Crettiezvan waar nit op de
betoogende stakers zon zijn geschoten, in brand te steken.
Van de gebouwen bleven slechts de maren staan. De
opgewondenheid in de stad is zeer groot. Het aantal
troepen is versterkt. De zonen van den fabrikant Cret
tiez zijn in voorloopige hechtenis genomen.
Een eigenaardig beroep. Te Weenen is on
langs een vrouw gestorven, die een zeer eisrenaardig be
roep uitoefende, hierin bestaande, dat zij haar keel en
strottenhoofd voor ontleedkundige proefnemingen beschik
baar stelde. Zij had ni. een eigenaardige macht over hare
stembanden, die zij minuten lang onbeweeglijk kon hogden
als zij aangeraakt werden, zoodat de studenten op baar
de ademhalingsorganen konden bestudeeren. Maar zij kon
nog meer, namelijk op kunstmatigs wijze de moeieljjk-
beden verwekken die zich gewoonljjk bij onderzoekingen
voordoen, en daardoor de studenten in de gelegenheid
stellen om zich in het overwinnen dier moeieljjkheden te
oefenen. Zg kon, tengevolge van eene eigenaardige gevoelig
heid der slijmvliezen, piecies zeggen, waar het instrument
zat, dat men in haar neus, keel of slokdarm had gestoken,
zoodat de student wist of bij het goed gedaan had of niet.
Verder had zij allerlei dingen bij zich, die zjj zonder
hinder in da verschillende hoeken en gaten van haar lucht
pijp kon stoppen, en waarnaar de studenten dan moesten
zoeken. Die vrouw bleek dus een zeer nattig object voor
de geneeskundige studie te zijn, en, daar zij er goed voor
betaald werd, waren allen tevreden. Het heet, dat de stu
denten die vrouw zser missen, en dat zij het betreuren
dat zij haar geheim in het graf heeft meegenomen.
Onder de tallooze telegrammen van deelnemingsbetui-
ging, bjj de familie van wijlen president Krnger ontvangen,
was er ook een van Koningin Wiihelmina.
Dr. Leijds is te Montreux aangekomen om met de
familie te beraadslagen over de begrafenis.
In de Woensdag gehouden zitting van den Raad van
van State is door staatsraad Huber rapport uitgebracht
in zake het beroep, ingesteld door den Raad der gemeente
Wognnm tegen hat besluit van Ged. Staten van Noord-
Holland, waarbij goedkenring is onthouden aan het besluit
van den Raad dier gemeente, houdende bepaling omtrent
de toelating van kinderen op de openbare lagere school
aldaar.
De uitslag der verkiezing voor den gemeenteraad (va
cature Spaans) van Broek op Lmgedjjk op Dinsdag 19
Juli is als volgtAantal kiezers 346. Uitgebracht 249
stemmen. Gekozen met 132 stemmen de heer K. Ven
(anti-rev.) De heer A.Dirkmaat (liberaal) verwierf 117 sf.
Alle leden van den Raad zjjn sedert tal van jaren
anti-revolutionair. De laatste jaren wendden bij elke
verkiezing de liberalen pogingen aan om ook hun partij
te doen vertegenwoordigen. Zij mochten daarbjj op den
steun rekenen van verscheidene anti-revolutionairen. Het
beginsel van evenredige vertegenwoordiging blykt echter
bij het mesrendeel nog geen ingang te vinden.
Het dagelijksch bestuur van De Hanze, roomsch-ka-
tholieke vereeniging van neringdoenden in het bisdom
's Hertogenbosch, heeft een adres verzonden aan H. M.
de Koningin, waarin het eerbiediglijk verzoekt, dat het
H. M. behagen moge, ten allersnoedigste een staats-en-
quëte naar den toestand van den hanüeldrij venden en in-
dustrieelan middenstand te doen instellen.
Generaal Van Heutsiz.
De huldiging van Generaal Van Hentsz te Amsterdam
heeft zich gekenmerkt door groote hartelijkheid en waar
deering.
Naar gemeld wordt zal de benoeming van den Generaal
tot Gouverneur Generaal van Ned.-Iadië hedenavond in
de Staatscourant verschijnen. De nieuwe landvoogd zal
dan met den stoomer »Orauje" naar Indië vertrekken,
vergezeld van den kapitein H. Coljjn, thans zjjn adjudant,
die te Sabaug aan wal gaat.