BUITENLAND.
Souderd en zesde jaargang.
Zondag 24 Juli 1904.
Cw-e vonden Voorwerpen.
Amsterdamsche Brieven.
Gemengde Mededeelingen.
ISTOa 88. Tweede Blad.
ALKHAABSCBE COUBAW.
Te bevragen aan bet bnrean van politie op werkdagen
des morgens tusschen 9 en 12 unr
Een taschje met haakwerk, een schaar, drie porte-
monnaies met geld, een doekspeldeen vermoedelijk
zilveren armband, een pakje manskieeren, twee ringen met
sleutels, twee huissleutels, een duimstok, een zilveren
Zeeuwsche broche, een witte jongenspet, twee gouden
broches met steen, een firtsketting, een beursje, een kin
derzak met broche enz., een damesmantel, een kettinkje
met enkele sleuteltjes, een jong zwart hondje, een nik
kelen horloge, een paard.
Alkmaar, De waarn. Comm. v. Politie,
22 Juli 1904. J. DE WILDE.
De vrijzinnige beginselen kunnen niet ten ondergaan,
want aan hunne zijde strijden de machten der toe -
komst. Men moge hunne vanen tijdelijk nederhalen,
weldra zullen deze weer opgeheven worden, gedragen
door krachtige handen, toegejuicht door komende ge-
geslachten. Gladstone.
Als velerlei bijwijlea stemt tot moedeloosheid en twjj-
fel, dan is het dubbel noodig de oogen wijd te openea
voor alles wat bezielen, weer met moed en vertrouwen
vervullen kan.
Op twee heerlijke levensteekenen worde gewezen.
Wie toch las niet van de vorming eener groep van
■tjonge Liberalen
Hoe velen spraken er reeds hun blijdschap over uit,
dat onder jongelieden van liberalen huize het besef leren-
dig werd, dat de toekomstige staatsburgers niet vreemd
mogen blijven aan de vraagstukken van oeconomisch en
sociaal belang, welke met 's volks welzijn in nauw ver
band staan! Wie juicht niet toe de oprichting van t Ver-
eenigingen van jonge liberalen Er valt een goed werk
te verrichten. Wjj denken vooral en het liefst aan de be
vordering der vrijzinnige beginselen die tijdelijk in het
nauw kunnen raken, maar niettemin eeuwige beginselen
zjjn en waartoe de tjonge Liberalenkrachtig kunnen
meewerken. Zij zullen tot mannen gerjjpt die be
ginselen meevoeren in het leven, ze verdedigen, er voor
strjjden. Het is daartoe noodig dat de liberale vaders bet
hunne doen om de jeugdige Vereeniging te stennen. Zij
moeten hun licht laten schijnen in de bijeenkomsten dier
tjonge Liberalen" en alzoo bijdragen tot het vormen van
juiste begrippen. De nieuwe groep behoeft politieke op
voeding. Deze worde haar geschonken. Worde zij ook
ernstig begeerdHier worde even gaarne ontvangen als
gegeven.
Te '8 Hage is hjj gestieht de tBond van Vrijzinnige
propaganda vereenigingen." Onder een voorloopig bestuur
vergaderden afgevaardigden van Amsterdam, Rotterdam,
's Hage, 't Westland, Leiden, Gouda, Enschede, Doetin-
chem. Weldra zullen nog elders geljjke vereenigingen
gesticht worden. Reeds werd gemeld dat te Leeuwarden,
Hoorn, Middelburg, Vlissingen, Schiedam, Viaardingen,
Eist gewerkt wordt. Deze bond wil arbeiden door ge
schriften, bijeenkomsten en plaatselijke propaganda-ver-
eenigingen. Hg worde hartelijk begroet
Een ander ievensteeken vraagt evenzeer aller belang
stellende aandacht.
Voor eenigen tjjd toch werd te Arnhem, sinds al op
meerdere plaatsen, opgericht een Vereeniging van jonge
lieden in vrijzinnigen geest", om te arbeiden aan „de be
vordering van de vrijzinnig-godsdienstige beginselen". Dus
Jongelings-vereenigingenmaar nn van liberalen in gods
dienstig denken en gelooven. Men bedoelt tezamen te
komen, ten einde met elkaar van gedachten te wisselen
over godsdienstige en zedelijke onderwerpen, om voor
drachten te hoaden en door lectnnr vormend, opbonwend
te werken.
Wien de vrijzinuig-godsdienstige beginselen lief zgn,
wie onwrikbaar gelooft in hun toekomstige zegepraal,
die verneemt dit feit met groote ingenomenheid. Samen
voeging van krachten, opwekking van jjver, vermeerde
ring van belangstelling, het aanbrengen van kennis is hoog
noodig en onmisbaar.
Zegen zal rosten op dit streven I
Tegenover deze schoone levensteekenen kan me.n ver
schillende honding aannemen.
Men kan znlk streven onverschillig, schouderophalend
bejegenen en zeggen er niets van te verwachten. Treurig
bedrijf: een jonggeborene vermoorden door koelheid en
kilheid. By de geboorte trachten te verstikken wat
leven in zich bevat en leven wil, velen tot heilwelk
een pogen01 drijft daartoe vrees voor krachtsopenba
ring der tegen partjj, dan., welk een erkenning van eigen
zwakheidGelukkig zijn er ook die elke niting van
nienw ontwaakt leven blijde tegentreden, het hoopvol
begroeten en jnist daardoor al stennen inderdaad, toe
roepend: hondt vast, jonge menschen, aan nw ideaal!
Streeft, strijdt, laat u niet ontmoedigen, doet wat gij
vermoogt om tezamen iets te wrochten wat eenmaal
rijke vrnchten zal afwerpen. Gelooft in nw kunnen
Oefent geduld en volhardt I Verjongend zult gij dan
werken om n heen! Prisch leven behoeven wjj, geest
drift en liefde voor idealen. Onze tijd smacht er naar.
Weg met alle negeere nHet stelsel van hooghartig dood
zwijgen is het ellendigste systeem en treft hen die het
toepassen als hun vonnis, want het verraadt hoogmoed,
wreedheid, alle gemis aan belangstellend meeleven met
wat er omgaat in veler hoofden en harten.
Bestrijdt als ge in een ander standpunt het ware
erkent een beweging welke gij verkeerd acht. Dat
door minder conscientiense effectenhandelaren invloed n
geoefend [worden op de vaststelling van boogsten en laagst
en middenkoers, waardoor de clientèle benadeeld wei
Natnnrljjk maakten zieb de beter gesitueerden aan zc
danige practjjken niet schuldig; om nn de minder betron
baren, die gewoonlijk kleine bennhaasjes zgn, te wen
werd reeds vroeger een entree van ieder nieuw lid g
eischt van f 500, terwijl f 6000 aan fonds als cautie moi
worden gesteld. Dezo maatregel werkte aan den een
kant uitstekend, maar aan de andere zijde onbillyk, omd
ze aan tal van kleine commissionnairs, die geen f 60»
als cant,ie konden stellen, hnn broodwinning ontnai
Maar iets ernstigers volgde. Reeds lang had de Vereer
ging voor den Effectenhandel getracht in hare handt
den Amsterdamschen en Nederlandschen geldhandel z.
mogeliik_ te monopoliseeren. Toen de plannen van ei
is uw recht, ja nw plicht. Den erustigen bestrijder eert i u n* j i_
ui nieuwe Beurs vastheid kregen, werd dit streven hoe lang
men, als vervullende wat het geweten gebiedt en van j hoe sterker, ja zelfs dreigde de Vereeniging een oogenbii
een eigen Beurs aan de Warmoesstraat te stichten, wai
alleen hare leden geduld zonden worden.
Door deze pressie en omdat de gemeenteraad de coi
sequentie van hare daad toen nog niet inzag, kwam i
bij het stichten van de nieuwe Beurs tnsschen gemeen»
en Vereeniging v. d. E. een contract tot stand, waart
aan deze Vereeniging een afgesloten ruimte in bet nieuw
gebonw verhuurd werd, uitsluitend voor hare leden daa:
bniten zou dan de open markt plaats vinden, die u
den aard der zaak een doodgeboren kindje was, ten eersi
om de allerongunstigste ligging van de rmmte daarvoc
bestemdmaar veel meer nog, omdat de Vereeniging d
voornaamste geldhandel-elementen onder hare leden te
en aan dezen verboden werd met niet-leden zaken te doei
Zoo ontstond feitelijk een monopolie.
No kan men vragenmaar doorzag het gemeente
btstuor dan dien toeleg niet Neen, stellig niet, de bnr
gemeester heeft dit openlijk erkend. Schijnbaar was e
ook veel voor den nieuwen koers te zeggenhet aanzie
van onzen geldhandel werd er naar het uiterlijk doo
verhoogd. En de komende bezwaren mat de Vereeniginj
toen natuurlijk met nit, dat lag niet op haren weg.
Daarbij kwam nog iets. De Vereeniging bood zalk eei
aanzienlijk bedrag /oor hnnr, dat daardoor de koste;
voor de gemeente van het geheele benrsgebonw tot eei
minimum weiden gereduceerd. Wel wist de Vereeniginj
naderhand door onderverhuring van snissen'' haar gel»
torng te erlangen, zoodat zij feiteljjk voor de rnimte
waar gehandeld wordt, niets betaalt, maar dat dit zot
geschieden, was niet ta voorzien, en een jaarlgksch»
huurprijs van f 20.000, gezien de berooide stadskas, deec
den gemeenteraad besluiten tot een daad, die hem nt
berouwt. Immers, toen de Vereeniging voor den Eff-cten
handel zag men bedenke hierbjj het »zaken zjjn zaken'
dat zjj alleenheerscheres was geworden, nam zij krach
tiger maatregelen. De ballotage voor »provinciala" effecten
handelaren werd verscherpt, zoodat volkomen honorabel»
menschen worden teruggeworpen, de provisie werd ver
hoogd twee zaken, die ten nauwste met elkaar verband
bonden. Aangezien toch het verhoogen der provisie de
firma's nit de provincie dwong zich te doen inschrijven
als lid der Vereeniging, wilden zij de concurrentie kunnen
volhonden, doch slechts zelden werden ze in genade aan
genomen, terwijl anderzijds AmBterdamsche firma's bij
de verhoogiie provisie meer dan ooit aanleiding vonden
in tüe provincie' filialen te stichten, welke nu opeigen
terrein de plaatselijke commissionairs kwamen bestoken,
Stel b.v. eene firma in de provincie koopt door bemid
deling van een Amsterdamsch huis f 1000 van het een
ot andere fonds en betaalt daarvoor'/re °/0 provisie. Zelve
verdient die firma °/0, dns moet zij aan haar cliënt
Vie °/o 'a rekening brengen, terwijl de Amsterdamsche
firma, die een filiaal in de provincie heeft, haar
filiaal eveneens 1I1B °/0 berekent, doch, aangezien de
winst van filiaal en hoofdkantoor in één zak komt, kan
het filiaal haar cliënt bedienen met 1I1B °/0 winst en dns
Va "ie in rekening brengen. In verband hiermee heeft
eene tot standgekomen organisatie van effectenhandelaren
bniten Amsterdam de Amsterdamsche Vereeniging voor
den Effectenhandel op bet onbillijke dier concurrentie
gewezen en maatregelen daartegen vorzocht. De gevoerde
onderhandelingen zijn evenwel, ondanks het feit, dat in
den boezem der Vereeniging omtrent dit pnnt weinig
eenstemmigheid bestaat, van een niet zeer aangenaam
karakter geweest, zelfs heeft de provinciale organisatie
plannen ontworpen om als maatregel van tegenweer te
's Gravenhage een bears in het leven te roepen.
't Is te hopen, dat het zoover niet komttronwens,
de Amsterdamsche geldhandel is een te machtig institnnt
dan dat men dit zoo maar zonder meer
andere gemeente zon knnnen overbrengen.
Reeds zijn in onzen gemeenteraad stemmen opgegaan
en voorstellen ingediend om aan den ongewenschten toe
stand een einde te maken, reeds heeft de Hamer van
Koophandel een uitvoerig advies uitgebracht. Waar de
sympathie niet aan de zijde der al te exclnsivistisehe
Vereeniging voor den Effectenhandel is, mag men aan
nemen, dat zij haren wjjn naar behoef zal we en aan te
lengen.
dien leert leert men gaarne o.a. de les der zelfherziening.
Van tegenstanderg leert men minstens even veel als van
geestverwanten en van mede-arbeiders. Zij doen o. m.
wakker blijven. Alleen kleine, bekrompen zielen bespotten,
steken den draak met een richting, een pogen waarmee
zij niet instemmen.
Aan ons om te waardeeren beide bedoelingen als open
baring van willen, van jagen naar iets goeds en schoons,
tevens weuschend, dat dese bewegingen zich immer meer
uitbreiden, aiom velen voor zich winnen mogen en ver
hoogen de onder de jongeren oplevende belangstelling
in vragen zoowel van maatschappelijk-staatkundigen als van
godsdienstig-zedelijken aard.
Tegenover een louter practisch-nnchteren zin, tegen
over de aanbidding van »het gouden kalf,'' tegenover
kennis-vergoding en een plat-materialistische levensop
vatting die moordend om zich heengrjjpt, juiche men
van heeler harte toe olke niting van leven, van warmte,
van geestdriftvan eerbied voor iets hoogs. Gelukkig
verschijnselEr is aan bet spreken gekomen een kreet
naar de wereld van ontstoffeljjke, maar even werkeljjke
goederen, 't Gemoed doet weer zijn rechten gelden, zijne
ei8chon hooien. De jongeren slaiten zich aaneen en
zeggen ook wjj zien in dat niemand op straffe van
zedeljjken zelfmoordvan een dooden van het beste in
ons van brood alleen leven kan. Gaan wij een nieuwe
toekomst tegemoet P Dat het aldus zij
•J. E. TERNOOY APÈL.
XLII.
De nienwe Beurs heeft den bezoekers maar matige
voldoening gebrachtin 't eerst golden de bezwaren de
inrichting, het uiterlijk van het interieur, de lnchtver-
versohing vooral, De klachten daarover zijn langzamer
hand verstomd. Met bet uiterljjk aspect is het gegaan
als met de borden van Van Honten's Cacao op de trams,
men dacht daaraan eerst goed en wel, toen ze weer ver
dwenen waren niets maakt minder indrnk dan het dage
lijkscbe zien jnist van die dingen, die er op gericht zjjn
weer eiken dag te treffenen wat de inehtverversching
betrefter is daarin eenige verbetering gekomen, terwjjl
men voorts het verzet heeft opgegeven, omdat het toch
niet zon baten bjj dit gebonw.
Maar een andere qaaestie is gerezen, die grooter afme
tingen aanneemt en die onzen effectenhandel schaadt.
Er is daarover veel geschreven en gewreven; voor een
bnitenstaander is die zaak, door technische geldhandel
termen omslnierd, niet altijd gemakkeljjk te begrijpen.
Een korte toelichting moge mitsdien hier van pas zgn,
waar die in 't bijzonder op het belang, dat tde provincie
bij deze aangelegenheid heeft, gericht is.
fn vroegere jaren kon op de oude Beurs ieder zaken
doen, die zich per jaar door abonnement toegang verschafte,
of zich een dagkaart van een kwartje kocht.
In den goederenhandel was aan dit systeem geen nadeel
verbonden, omdat deze handel slechts onder elkaar vol
komen kennende personen geschiedtanders was het
echter bij den handel in effecten. Men zag effectenhan
delaars, die dit vak maar voor korten tjjd aanvatten
vooral bij stagnatie in de diamantindustrie bezochten vele
diamantards ah» koopers en verkoopers de Effectenbeurs
en hnn practjjken waren niet altijd betrouwbaar,
Zij leverden bovendien gevaar op, daar de wet bepaalt, dat
offerten of verkoopen op eene open markt gedaan, bimlend
zijn. Zoo kon het gebeuren, dat men een of ander effect
begeerende te koopea of te verkoopen en dit door roepen
(zooals dat gebruikelijk is op de Benrs) te kennen gevend,
plotseling werd aangeklampt door een minder gewenscbt
individn, die n de gewenschte artikelen aanbood of af
kocht en welke handeling voor beide partijen verbindende
kracht had. Was nn het leveren of het aanvaarden den
volgenden of een der volgende dagen in 't voordeel van
den obscnren beursbezoeker, dan zorgde deze, dat die
actie plaats vond, maar was door daling of rijzing der
koersen het tegendeel het geval, dan eclipseerde de occa
sional effectenhandelaar en had diens cliënt het nakijken.
Dat was natnnrljjk geen regel, maar vond toch meer
plaats dan voor den naam en het belang van onzen geld
handel gewenscht was.
Daarbij kwam nog iets. Er waren er, die het lidmaat
schap van de Vereeniging voor den Effectenhandel zochten,
ten einde tegen betaling der contributie ad f 30 'sjaars
het voorrecht te erlangen deel te knnnen nemen aan de
vaststelling van de officiëele prjjsnoteering immers
deze wordt samengesteld nit de opga ven van de leden
der Vereeniging zelve, welke opgaven vrijwel bniten con
ti öle vallen. Door het Sngeeren van een koop of verkoop
en het aldns opgeven van een scbjjnkoers kon zoodoende
naar eenige
De moord op Andrejef. Da aanslag op Andre-
jef, den onder-gonvernenr van Jelisawetpol in Rnssisch-
Kankasië, geschiedde Zondagmiddag op de promenade,
waar een muziekuitvoering gegeven werd en het dns vol
menschen was. Andrejef, die in den laatsten tijd tal van
dreigbrieven ontvangen had, placht zich door een bediende
te doen vergezellen, maar Zondag had hjj dezen toevallig
thnis gelaten. De moordenaar, dien men voor een Ar
meniër houdt, trof den gouverneur doodeljjk reeds met
het eerste schot. Daarop schoot hjj nog vijf malen en
sloeg zich door de ontstelde menigte heen.