BUITENLAND,
BINNENLAND-
No. 91. fierste blad.
Honderd en zesde jaargang.
1904
ZONDAG
31 JULI.
Algemeen Overzicht
Nieuwst ij dingen.
ALKHAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt IMnsdag-, Doiderdtg-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheeie rijk I 1,
3 Nummers f ®,0«. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prjjs der gewone advertentlën t
Per"regel tA0,l&. Grootegletters naar plaatsruimte.
Brieven f r|a n c ogaan de N/V."Boek- en Handeisdrnkkerij
v/h. HERMs. COSTER k ZOONVoordam 0 9.
Dat zijn de ontzettende gevolgen van den oorlog hij
doet haat, feilen haat ontstaan, en aan den anderen kant
doet hij veel minder tellen de waarde van een men-
schenleven. In overprikkelde breinen doet hij den wensch
geboren worden om nit den weg te roimen degenen, die
de verwezenlijking van gekoesterde weuschen belemmeren
in enkele woordenhet dierlijke in den rnensch
wordt wakker door den oorlog en jaren zullen noodig
zjjn om de humaniteit haar verloren gegaan terrein te
doen herwinnen.
We zien 't in Japan, waar naar bloed gevraagd wordt
ale een leger- of vloot-aanvoerder tegenspoed beeftwe
zien 't in veel sterker mate in Rusland, omdat aan dat
land de groote nederlagen worden toegebracht. Terwijl
onder den drang der omstandigheden de vooruitzichten
op een meer vrijzinnig regeeringsstelsel daar zeldzaam
gunstig zonden kunnen staan, sluipen er mensehen rond
met moordplannen, waaraan alleen groote ruchtbaarheid
wordt gegeven, wanneer zij slagen.
Uit ons vorig nummer heeft men 't gezien thans is
de Russische minister van binnenland-
sche zaken, Wjatsjerlaf Konstantino-
witch von Plehwe, gevallen als slachtoffer van een
der »mannen van de daad". Toen de minister zich Don
derdag te St.-Petersburg begaf naar het Warschauer
station werd nit een restaurant door een jongmensch een
bom geslingerd naar het rijtuig van Yon Plehw,e, die
maar al te goed doel trof. Deze bom bestond nit een
langwerpige blikken bus met allerlei ontploffings-materi-
alen en stukjes metaal. Ontzettend was de uitwerking
van de explosie. Het hoofd van den minister werd van
den romp gerukt, het rijtuig spatte naar alle kanten
uiteen, zoodat slechts de achterwielen er van zijn over
gebleven, alle vensterruiten in de buurt werden verbrij
zeld en nog bovendien werden achttien personen in de
omgeving gewond. Volgens sommigen zou tegelijk met
den bom nit hot restaurant nog een tweede bom nit een
automobiel zijn geworpen, wat, gezien de enorme ver
woesting, wel waarschijnlijk is.
Het lijk van den minister werd door de politie onder
een laken gelegd, waarna 't onmiddellijk werd weg
gebracht. Toen een spontane daad van de volksmenigte,
treffend en bekorend op de plek, waar de aanslag had
plaats gehad, werd een ronwmis gehouden voor den
vermoorde. Zoo deden de eenvondigen onder de Russen,
de aanzienlijken onder hen, waaronder vele gezanten,
vereenigden zich 's avonds in het ministerie van binnen-
landscbe zaken, ook tot een ronw-mis.
De moordenaar, die na zjjn daad haastig het restaurant
wilde verlaten, werd terstond gegrepen. Nog twee andere
helsche machines werden op hem bevonden. Zelf was hij
zwaar gewond, zoodat hij spoedig het bewustzijn verloor.
Toen hij 's avonds bijkwam werd hij dadelijk in verhoor
genomen.
En nn zullen wii iets meedeelen over bet leven van
Von Plehwe. Daarbij behoort een inleiding. Van een
Nederlandsch standpunt valt van dezen minister niet zoo
heel veel goeds te zeggen, maar men versta ons wel:
wij willen zjjn levensschets niet opgevat zien als een
poging om de miedaad te vergoelijken. Waar moet 't
heen, wanneer men van een Schanmann, die onlangs
Bobrikof vermoordde, een heldenfiguur maakt en ook bij
dezen nieuwen moord weer allerlei verzachtende omstan
digheden pleit. Zeker, voor een politieken moord is noodig
een groote dosis persoonlijke moed en een nobele aan
drift kan aan de daad ten grondslag liggen, maar 't
zijn moorden, die een geheel tegenovergestelde uitworking
hebben dan men er mee bedoelt. Een volt, dat de vrij
heid waard ïb, moet 't verstaan langs vreedzamen en
practischeu weg zijne gebieders te overtuigen. Bommen
wekken slechts reactie. Zij, die aan het bewind zijn,
komen er daardoor toe om nog strakker de tengels aan
te halen, om elke zwakheid hunnerzijds als uit den booze
te beschouwen. De moord op generaal Bobrikoff in Fin
land is gevolgd door arrestaties en masse en door de
aanstelling van een nog strenger gonvernenr desge
lijks zal de moord op Von Plehwo gevolgd worden door
een nieuwe jacht op verdachten en door een nog dieper
besef, dat in Rusland slechts door strengheid van gou
vernement uitspattingen van heethoofden zjjn te voor
komen.
Doch nn iets over het leven van Von Plehwe. Hij
werd in 1846 geboren, nit een orthodox, oud-Russisch
geslacht. In 1862 trad hij in den staatsdienst bij het
departement van justitietoen hij aan het gerechtshof
te Petersburg verbonden was werd hem de opdracht
gegeven, den later vermoorden keizer Alexander II op
de hoogte te houden van het onderzoek in zake den aan
slag in het winterpaleis. Later werd hij directeur van
een afdeeling der staatspolitie, en daarna plaatsvervanger
van den minister van binnenlandsche zaken in 1894
volgde zijn benoeming tot rjjks-secretaris voor Finland
(als eerste niet-Fin op dezen post). Sedert 1902 was hij
minister van binnenlandsche zakendestijds volgde hij
minister Sipjagin op, eveneens door moordenaarshanden
gevallen. Vooral werd de positie van Von Plehwe van
belang na den val van minister Witte. Een nieuwe en
belangrijke taak werd hem in het vorig jaar opgedragen
toen werd hg benoemd tot voorzitter van de commissie
tot uitvoering van de hervormingen, vervat in het Kei
zerlijk manifest van 11 Maart.
Men zon kannen zeggen, dat Von Plehwe, die met
groote karaktervastheid zjjn weg bewandelde, eenigermate
de booze genius is geweest van het Russische bestuur in
de laatste jaren. Als minister van binnenlandsche zaken
is hij het geweest, die bevel gaf tot de bloedige onder
drukking van da studenten-onlusten te Moscou, Kiew en
Warschau; hij heeft ook bjj de afgelegen regimenten
honderden studenten doen inlijven, wier eenige misdaad
was dat zij een liberalen rsgeeringsvorm vroegenhij
heeft honderden anderen naar Siberië doen zenden, naar
de ijs-streek, waar geen echo van de beschaafde wereld
tot hen doordringt. Minister Von Plehwe was de man
van de politiek der onverzettelijke strengheid, die vierkant
inging tegen de nieuwere ideeën van vrijzinnigheid. Men
denke slechts aan zijne houding na den moord op de
Joden te Kischiuef en aan de schandelijke processen,
welke daarop volgden.
Wat hij voor Rnsland heeft gedaan, deed hij echter
nit een diep gevestigde overtuiging. En zoo hij gedwaald
heeft, deed hij dat te goeder trouw. Voor ons in Neder
land, die zoo weinig weten van de Russische toestanden,
ig 't wel gemakkelijk een afkeurend oordeel nit te spreken,
maar als men de hand op 't hart legt, zal men daarbjj
moeten erkennen, dat men. het gevoel hierbij aan het
woord laat en geenszins het verstand, wat in de politiek
altijd verkeerd is.
Onwillekeurig dwalen bij het schrijven van deze rege'en
onze gedachten weer af naar den Ozar, den veelbeproefde.
Dag aan dag wordt hem opnieuw de lydeusbeker aan de
lippen gezet en maar al te goed weet hij, hoe er ook
op zijn leven wordt geloerd. Toch blijft hij op zjjn post
en doet wat zijn hand vindt te doende leiding der
zaken is bij hem.
Men spreekt veel over den moed van een nihilist, die
een bom werpt maar wat dunkt den lezer van een
plichtsbetrachting en van eei- moed, die niet doet wijken
van een post, waar steeds het Damocles zwaard aan een
heel dan draadje hangt. Niet doet wjjken, terwijl als
men het rustige le7en verkoos daarvoor ruimschoots ge
legenheid zou zijn. in dit verband denken wij ook aan
den nienwen gonvernenr van Finland, die meent voor
een goed doel te staan en zjjn leven daarvoor in de
waagschaal steltWerkelijk, 't is niet alleen voor
een daad als van Schanmann en van den geheimzinnige,
die Von Plehwe doodde, dat men over veel moed moet
beschikken.
Wat het nieuws van het oorlogs terrein be
treft, uit de Rnssische berichten kan de conclusie getrok
ken worden, dat het leger-corps onder generaal Stackel-
berg naar Haitcheng gedrongen is, zoodat thans tusschen
Haitcheng en Liaojong de hoofdmacht van het Mandsjoe-
rijsche leger geconcentreerd is. Zuidelijk houdt generaal
Saroebajew voeling met den vijand en de afdeeling onder
graat Keller is vooruitgetrokken oostelijk op naar de pas
sen van het Fonsjoeling-gebergte, tegen het eerste Japan-
sche leger-eorps.
Daartegenover heeft een Japansche colonne Nioetsjwang
bereikt, het tweede corps staat bij Tasjisjao en sluit zich
aan bij den recbter-vlecgel van het Takoesjan-leger onder
generaal Nodzoe, dat optreedt op de wegen van Hsioejen
naar Haitcheng. Tasjisjao is 32 kilometer van Haitcheng
verwijderd en men mag veronderstellen, dat de Rassen
met het oog op de dreigende omtrekkende beweging door
het Takoesjan-leger zich op dit traject niet aan een strijd
zullen wagen.
Vluchtelingen uit Port Arthur verzekeren dat daar
thans een begin is gemaakt met den alzoo lang voor
genomen algemeenen aanval. Maarschalk Ojama is Don
derdag met deu generalen staf van Dalni vertrokken en
bestuurt de krijgsverrichtingen. De voorraad versch vleesch
te Port Arthur is op. De troepen krijgen enkel pekel-
vlerscb. De menschen die niet meevechten bestaan voor
namelijk van havermeel en rijst.
H. M. de Koningin is voornemens van 1 tot 11 Au
gustus ten Paleize van de Koningin-Moeder te Soestdijk
te verblijven.
Dr. Laurillard zal morgen optreden als voorganger
bij de godsdienstoefening in de hofkapel op bet Loo.
Evenals de Prins der Nederlanden heeft thans ook
Hare Majesteit de Koningin een bijdrage van f 500
geschonken als blijk van belangstelling in het onlangs
opgerichte Van Hentszfonds ten bate van de kinderen
van in Nederl.-Indië gesnenvelde of ten gevolge van
bekomen wonden overleden mindere militairen.
Het Staatsblad No. 140 bevat de Wet van den llen
Joli 1904tot het in beheer en onderhoud nemen van
een gedeelte boord met jaagpad van het Groot Noord-
hollandsoh Kanaal bij het Rijk.
In de jongste vergadering van den Raad der gemeente
Beverwijk werd mededeeling gedaan van een verzoek van
dr. Schuit aldaar om der gemeente te mogen schenken
een fontein nit de gelden waarmede hij door vrienden
en patiënten werd vereerd bij zijn 40-jarig jubileum.
B. en W. werd om praeadvies verzocht.
Tot onderwijzer aan de O. L. Bchool is benoemd de
heer C. Olie met algemeene stemmen.
Da Verordening bedoeld bij art. 1 der Woningwet
werd aangenomen conform het ontwerpmet eenige
kleine wijzigingen.
In het Engelsche Lagerhuis deed Donderdag Henniker
Heaton (cons.) zijn aangekondigde vraag, of het ministerie
van bnitenlanf'scbe zak-»* wist, dat de Nederlanders den
20 Juni te .biu-,, l^i vrouwen en 88 kinderen hadden
gedood, en of, wegens den indrnk daardoor teweegge
bracht in de Maleische staten onder Britsch gezag, het
ministerie van buitenlandsche zaken de wenschelijkheid
zen overwegen, vertoogen te richten tot de Nederlandsche
regeering om zulke maatregelen te doen ophouden.
Graaf Percy antwoordde, dat znlke inlichtingen niet
door het ministerie van bnitenlandsche zaken waren
ontvangen, maar dat in elk geval de zaak niet van dien
aard was, dat het voor de Engelsche regeering pas zon
ge7BD, zich er in te mengen.
De laatste daad van President Kruger.
Uit een hoofdartikel in het N. v. d. D. bljjkt, dat
onderstaande brief van President Kruger aan den Ne-
derlaudschen predikant te St.-Petersburg Ds. Gillot, onder
bijvoeging van 500 Roebel voor de Russische gewonden,
de laatste politieke handeling van den President is
Zeer Eerwaarde Dominé
«Diep heeft mij de tijding getroffen, dat het Russisch-
Hollaudsch comité besloten heeft dat hoog-christelijke en
menschlievende werk voort te zetten, waaruit wij al de
kracht en innigheid der sympathie van het Rnssische
volk hebben learen kennen in da dag, n van zwaren strijd
met een vijand, die ons door zijne talrijkheid overstelpte.
Verkwikkend en troostrijk is de gedachte, dat het comité,
hetwelk met zooveel vrncht voor ons is werkzaam ge
weest, thans zijn zegenrjjke hnlp aanwendt'ot verlichting
van het lijden der zieke en gewonde Rassische strijders.»
«Hoe gaarne zouden allen niet alleen wij, de ver-
bannenen, maar het geheeie volk van Afrikaanders
hunne Russische broeders en vrienden in deze dagen ter
hnlpe komen
«Maar gij weet het: de eenige gave ons door Engeland
geschonken, is.... onze armoede!»
«Persoonlijk kan ik n slechts een klein, een zeer klein
bedrag voor uwe zaak schenken, vergeleken bij hetgeen
door het Rassische volk voor ons is gedaan Maar
wees overtuigd dat deze schamele penning vergezeld gaat
van de oprechiste wenschen van het geheeie Boerenvolk
voor de zegepraal van het machtige Russische Rijk,
gevoegd bjj onze beden, dat het den Allerhoogste moge
behagen, om dezen oorlog tot een spoedig einde te bren
gen
Provinciaal fVoord-Hollandsch Zendlngsfeest.
Donderdag werd te Westerblokker in den Kersenboom
gaard het 10e provinciaal Noord-Hollandsch Zendingsfeest
gehouden, bijgewoond door een 700 personen. Het weer,
dat aanvankelijk dreigde, hield zich goed, zoodat het
feest uitstekend slaagde. Op het terrein waren een
tweetal spreekplaatsen opgerichthet eerste trad Dr.
A. F. Krull, predikant te Scheveningen, op om den
aanwezigen het welkom toe te roepen en te wijzen op
het doel van dit feest.
Verder vervulden de volgende hearen een spreekbeurt
Ds. J. Visser (Enkhuizen) over «Niet dezer wereld ge
lijkvormig»; Ds. H. W. Creutzberg (Wjjk aan Zee) over
«Het omgekeerde van de Zending»; Ds. G. Mansvelt
(Amsterdam) over «In eens grooten konings dienst»;
Ds. K. van Bart (Schermerhorn) over «Komen en zien»;
H. van Dijk, evangelist (Edam) over «Weest niet bezorgd»;
A. van Os, zendeling onder Israël (Amsterdam) over
«De zending onder Israël»; B. Alkema, zendingleeraar,
over «De Zending onder de Soondaneezen»; G. P. Frnyt,
agent der Ned. Zondagsschoolvereeniging (Amsterdam)
«Oom Paul en het Kind».
De slotrede sprak Dr. E. Barger te Amsterdam om
streeks 4 nnr nit.
Gedurende de panze van 1uur werd eene uit
voering gegeven door «Soli Deo Gloria» (fanfarecorps
te Alkmaar) en «Halleluja» (idem nit Monnikendam).
Een der corpsen begeleidde ook de zangetukken, 14 in
getal, die door de aanwezigen, tusschen de spreekbeurten,
werden gezongen.
Voor de pauze en gedurende de slotrede werd een
collecte gehouden voor den arbeid der zending.
Een beroep en nog wat.
Uit Egmond aan den Hoef schrijft men ons
De heer P. H. Zwijghuijzen Rijgersberg candidaat te
Groningen, heelt het beroep naar de gemeente Lgmond-
binnen aangenomen en zal qus de opvolgor worden
van de. J. D. C. Kocb, die zijn omeritnat heeft genomen.
