P E R g Q 3V ALIA.
BURGERLIJKE STAND
ECTj^T EN IaETTEREN-
INGEBONDEN STUKKEN-
Het feest van „Kracht en Vlugheid."
De plannen tot feestelijke herdenking van het 25-jarig
bestaan van het vrjj willige brandweercorps Kracht en
Vlugheid" op Woensdag 17 Angnstns, hebben thans een
vasten vorm gekregen. Wij zijn in staat daaromtrent
het volgende mee te deelen
's Morgens 11 uur. Ontvangst der commandanten
in het lokaal »Diligentia.''
's Morgens 11% nor. Optocht door de stad met
versierde spniten, voorafgegaan door de muziek van het
stedelijk muziekcorps.
Da volgende route is vastgesteld:
Korte Nieuwesloot, Schapensteeg, Houttil, Langestraat,
SchoutenstraatLaatHuigbrouwersteeg Kraanbuurt
Mient, Waagplein, Voordam en Zjjdam, Luttik Oudorp
N. Z., Bierkade, Limmerhoek, Laat, Ridderstraat, Zilver
straat, Kennemerpark, Kennemerstraatweg, Emmastraat,
Prins Hendrikstraat, Nieuwlandersingel, Ritsevoort, Koor
straat, Langestraat, Hoogstraat, Lange- en Korte Nieuwe
sloot. (Diligentia.)
's Middags 2 uur. Officieele opening der feestver-
gadering door den Commandant-Voorzitter, waarin door
den adjunct-commandant, secretaris, verslag zal worden
gegeven van de geschiedenis van het corps en van zijne
belangrijkste ervaringen in de afgeloopen 25 jaar.
's Middags 8-4 uur. Receptie in het gebouw
»Diligentia". Hier zal gelegenheid zijn de feestvierende
vereeniging te complimenteeren, wat zeker door vele
stadgenooten, vooral ook door de commandanten der
andere spuiten, zal gewaardeerd worden.
's Middags 4 uur. Rijtoer, vertrek van Dili
gentia".
's Avonds 7 uur. Diner. Na afloop daarvan
»Soirée Amusante''.
Zooals men ziet, een feestprogramma vol afwisseling.
Vroeger hebben wij reeds uiteengezet, waarom »Kracht
en Vlugheid" reden heeft met opgewektheid haar zilveren
feest te vieren nu wenschen wij dit corps toe, dat
alles zal meewerken om het feest zoo schitterend mogelijk
te doen slagen.
Hen droevig ongeval.
Gistermiddag viel het 2J jarig zoontje van den heer
W. op de Zaadmarkt in een onbewaakt oogenblik in
een knip met heet water. Met brandwonden overdekt,
werd de kleine eruit gehaald, doch helaas, kort daarna
is het ventje gestorven.
Treurig.
Uit Drachten (Fr.) schrijft u.en aan het N. v. d. D.
nader omtrent het in ons vorig nummer medegedeelde
geval
Schipper J. W., nit Alkmaar, ontvoerde een tienjarig
meisje van den heer S., nam het mee in do bosschen
tnsschen Drachten en Olterterpwaar hjj onzedelijke
handelingen met haar pleegde. Te Veenhooponder
Boornbergnm, zond hij het kind weg.
Het gelakte aan de politie hem spoedig te Irnsum in
handen te krijgen, vanwaar hij onder geleide naar Leeu
warden is vervoerd.
Het Witte Kruis.
In de week van 7 tot 6 Aug. zijn in het badhuis van
het »Witte Kruis" genomen 73 Kuipbaden, 134 Regenba-
den le klasse en 208 Regenbaden 2e klasse, te zamen
415 baden.
GEBOREN:
6 Ang. Trijntje d. van Mnus Weder en Trijntje Borst.
7 Johanna Maria, d. van Job Zentveld en Catha-
rina Lejjen.
8 Wilhelm, z. van Lambertos Fehres en Johanna
Barendina van der Waal.
9 Johannes Augnstinns, z. van Petrus Theodorus
van 't Hoft en Maartje Ligthart.
OVERLEDEN
6 Aug. Alida Catharina, d. van Petrus Blankendaal en
Alida Emke, 7 m.
8 Dirk, z. van Wietze Visser en Maartje Bakker,
bijna 9 m. Dirk Jan, z. van Hendrik Wolzak
en Elisabeth Koper, 2 j. en rnim 7 m.
Beroepen bij de Ned. Herv. Gemeente te Heiloo, ds.
D. A. Brinkeriuk te Bovenkarspelbjj de Gereformeerde
Kerken te Opperdoes de. G. A. de Jonge te Langerak.
Herbenoemd tot leden van het Polderdistrict Noord-
scharwonde de heeren D. de Gens Dz. en C. Hopman,
aldaar.
Als leden van het bestuur van het polderdistrict Znid-
scharwonde werden herkozen da heereu C. Bak en C.
Kroon.
De heer J. Bijman te Oudorp, is herkozen tot hoofd
ingeland van den polder Geestmerambacht, Cbsterdijk en
Molengeersen.
Tot leden van het bestnnr van het polderdistrict Oudorp
zijn gekozen de heeren G. Admiraal en N. Droog.
Sarah Bernhardt zal haar schouwburg te Parjjs her
openen met een stuk van haren zoon. Maurice Bernhardt
heeft de roman van Sienkiewïcz, »Par lo fer et par le
feu" voor 't Fransche tooneel omgewerkt. Daarna komt
de benrt aan sAngelo" van Victor Hngo met de Max
in Homodéi. Na »Angelo" komt waarschijnlijk Belle
an Bois dormant," eeu stuk in gedichten van Jean Richepin
en Henri Cain, muziek van Massenet.
Bjj de examens der Ned. Toonkunstenaars-vereeuiging
is voor piano (l.o.) o.a. geslaagd de heer R. C. van der
Vossen, nit Bennebroek.
Deze examens zjjn thans geëindigd.
In het geheel hadden zich aangemeld 62 voor piano
(lager onderwijs) 2 voor piano (middelbaar onderwijs)
5 voor viool (l.o.); I voor orgel (l.o.)j II voor koorzang
(onderwijskunst); 6 voor solozang (onderwijskunst) en 2
voor theorie (onderwijskunst), tezamen 89 candidaten,
waarvan geslaagd 33 voor piano (l.o.); 1 voor piano (m.o.);
2 voor viool (l.o.); 1 voor orgel (l.o.); 8 voor koorzang
(onderwijskunst); 4 voor solozang (onderwijskunst) en 1
voor theorie (onderwijskunst), terwijl 1 candidaat zich
heeft teruggetrokken en 1 door ziekte werd verhinderd
aan het examen deel te nemen.
Jena oi Sedan.
In den laatsten tijd hebben twee Duitsche boeken niet
alleen in hnn vaderland, maar ver over de grenzen een
rensachtigen opgang gemaakt, een opgang, schier onge
ëvenaard en gansch niet evenredig met hnn letterkundige
waarde. Zulk een succes mocht terecht verbazing wekken,
ware over 't eene niet van hooger hand het banvonnis
uitgesproken en 't andere niet geschreven door den auteur
van het drama, welks bijwonen den Dnitschen kroonprins
een vaderlijke berisping op den hals haalde.
Een verbod heeft van oudsher averechts op den mensch
gewerkt, eu zoo wil ieier keunis maken met eeu boek,
waardoor iets van Sint Anna loopt, is er eenmaal de
aandacht van 't publiek op gevestigd.
Legde 't Vondel windeieren, dat zijn Palamedes tot
verboden lectuur gestempeld werd En konden we eenige
jaren geleden niet lezen de sarcastische dankbetuiging
van den uitgever van »Hartstocht" voor de campagne
in een deel der clericaie pers tegen 't boek gevoerd
Is hiermede 't groot succes vau luitenant Bilse's roman
verklaard, het work van Franz Adam Beijerlein vindt
om meer dan deze reden gretigen aftrek.
Ons kwam niet lang geleden een aardige stadie onder
de oogen, die tot onderworp had 't verschijnsel, waarom
elk lezer, groot en klein, toch zoozeer belang stelt in
personen, zoowel levende, als boekenhelden, die »over
't kantje" gaan. Onwillekeurig dwaalden onze gedachten
naar die richting af, toen we vernamen, dat in één jaar
tijds van »Jena of Sedan" 300.000 exemplaren aan den
man zjjn gebracht.
Zie, in het rijk, waar alles bnigt voor wat uniform
draagt, staat een schrijver op, die onbevreesd den vinger
legt op al wat, naar zijn meening, ziek is in 't Duitsche
leger. En zooals een bengel, die brutaal optreedt tegen
den barren politieman, de bewondering opwekt van zijne
medemakkers, zoo heeft deze antenr door zijn boek vol
critiek op de legertoestanden en instellingen »dem deut-
schen Heere" op te dragen, een daad verricht, waarvoor
zijn landslieden gaarne den hoed lichten.
Nog iets komt daarbij. In 't leger heerscht tegenwoor
dig een stroaming, om verschillende verouderde instel
lingen te doen verdwijnen en door anderen te vervangeD.
De zgn. »JoDge School" huldigt ten opzichte van veel
zaken geheel andere meeningen dan 't meerendeel van
hen, die geroepeu zijn staat en land te regeeren. Maar
waar die jonge school in een zoo vrjj land als 't onze
met zooveel openlijken tegenstand en zijdelingsche tegen
werking te kampen heeft, mag de uitgave van een boek
als 't onderhavige, in 't land, waar men zoozeer weet van
op de stang rjjden, met recht een duif heeten.
Flink en onomwonden zegt de auteur waar 't hem
schort in 't Dnitsche leger: »het meerendeel der man
schappen zonder toewijding voor den dienst en zonder
vaderlandsliefde, opgevoed naar verouderde beginselen en
zonder rekening te houden met de eischen van den oor
log het officierskorps, behept met vooroordeelen en ver
ouderde meeningen, het bestaande stelsel overschattend
en iedere hervorming bij voorbaat als onnoodig veroor-
deelend, zonder voeliog te honden met de manschappen;
ia het geheele leger één voortdurend offeren aan den
schijn, naast gebrek aan ernst en toewjjding en onder
de bestaande omstandigheden nergens uitzicht op een
heilzame verandering of verbetering.
Ten bewijze van deze stellingen heeft de antenr een groot
aantal personen opgevoerdsocialistische manschappen,
ijdele, pronkzieke luitenants, rnwe onderofficieren, goed
willende recruten, die allengs door revolntionnaire ele
menten worden aangestoken, idealistische officieren, bjj
wie door bekrompen voorschriften en enge phcht-opvat-
tingen der generaals, do liefde voor den dienst langzaam
wordt uitgedoofd. De hoofdpersoon is de soldaat Franz
Yogt, een eenvoudige boerenjongen, die niets liever zou
doen, dan in vrede het land van zjjn ouden vader be
werken. We volgen hem van dat hjj 's avonds den trein
nastaart, die hem den volgenden morgen naar de garni
zoensstad zal voeren, tot hjj na volbrachten diensttjjd
weder 't zaad aan de aarde betrouwt. Aandoenlijk is zgn
liefde voor zijn vriend Klitzing, den bleeken kerk, die in
hem een trouwen steun vindt tegen de plagerijen der
kameraden en ten laatste, bjj 't ongeluk op de heide, zijn
leven geeft voor dat van zgn makker. Hoe tronw doet
de goode Franz zjjn plicht, moge al dat paradeeren meer
dan eens zjjn eenvoudig verstand van de wjjs brengen.
Felle wrok voelen we in ons opstijgen, als de plichtge
trouwe jongen, die bjj de manoeuvres zgn beste beentje
voorzet en zich haast te komen melden, dat zjjn batterij
't eerst klaar is met de opgedragen karwei, tot beloo
ning een uitbrander krijgt van een verwaanden »Brett-
sohneider", die haast stikte in zjjn hoogen kraag en
ten volle begrjjpen we zgn plotselingen onwil om in de
honding te gaan staan. Onwillekeurig denken we aau 't
hartig woord, dat den Hollander iu zoo'n geval over de
lippen zon rollen.
Franz werd wegens dienstweigering veroordeeld tot
eenige maanden gevangenisstraf, en nog zwaarder zou 't
vonnis zijn geweest zonder het eenparig gunstig getuige
nis van zijn superieuren. Merkwaardig is de ommekeer, die
na dit vonnis bij Franz' ouden vader plaats grijpt. Tot
nn toe als oud-militair streng conservatief gaat hg bjj
de eerstvolgende verkiezing stemmen op den candidaat der
sociaal-democraten. Is dit een vingerwjjzing naar den
verrassenden uitslag der jongste Rijksdagverkiezingen
Een sympathieke figuur is ook de wachtmeester Schu
mann die na achttien jaren trouwen dienst een postje
aan 'c spoor verkrggtmooi geteekond is zgn afscheid
van de batterij, zijn weemoed, omdat na anderen 't werk
zullen doen dat hnn niet zoo lief is als 't hem was
Het doet goed te vernemendat er nog van die onde
getrouwen zjjn.
Wat te zeggen van de andere personen door Beijorlein
ten tooneele gevoerd We zeggen dit laatste met voor
dacht want ons leken de meeste personen nit dit boek
helden voor de planken. Noch de zoozeer op den voor
grond tredende luitenant Reimersnoch diens vriend
Giintz, noch kapitein Wegsfetten, hebben onze sympathie
bunnen wekken, al waren hnn de mooiste rollen bedeeld.
Wegstetten de punctueele officier, wekt eerst belang
stelling maar als hjj den goedigen kolonel Falkenhein
bjj de manoeuvres wat op den monw speldt over zjjn plan om
den zwakken Klitzing schrjj'ver te maken (wat ineens in
hem opkwam), om zelf een pluimpje te verdienenis
onze belangstelling vervlogen. Giintzdo praotisehe
nuchtere kerelmet zijn aardig cordaat vrouwtje, daalt
in onze achting als we hem na den onbeteekenenden
twist in den kegelbaanden onbednidenden pronker
Landsberg tot eeu scbietpartjj zien uitdagen. Dus zoo'n
eerlijke, flinke kerel wist zich nog niet te verheffen boven
de dwaze eerbegrippen van 't officierencorps 1 Ook hij
ging zjjn leven, dat 't vaderland behoorde, baldadig op
't spel zetten om een niets 1 Hoe anders ware het ge
weest indien hjj volstandig geweigerd had zjjn body
bloot te stellen aan den kogel van een laffen praalhans
als hjj den dienst verlaten had niet om vernederingen
en tegenwerking van een onbekwaam overste, maar omdat
hjj als verstandig man weigerde deel nit te maken van
een corps, waarvan de leden alkaar als kwajongens te ljjf
gingeu om een nietigheid.
't Bontst maakt het Reimers, in wien de antenr eigenljjk
den model-luitenant heeft willen schetsen. Vol idealen
teruggekeerd uit Zuid-Afrika, wijdt hij zich geestdriftvol
aan zjjn taak. Nauwgezet vervult hij zjjn plichten als
officier. Maar als mensch Hij maakt 't hof aan de
mooie echtgenoote van zjjn collega Gropphusen, op wiens
levenswandel ook al veel valt af te dingen maakt het
hoofd op hol van Falkenheins eenig dochtertje en haait
zich door een avontuur met een veile deerns een geheime
ziekte op het ljjftot hjj, wee van het militair leven,
versomberd door zijn ongeluk, in doffe wanhoop de hand
aan zich zelf slaat.
Zooals uit deze laatste regels bljjktis 't vrouweljjk
element in dezen militairen roman niet vergeten, de zieke
vrouw van wachtmeester Hippnerdie dagen en dagen
haar man en zuster begluurtAlbina, de vronw van den
onderwachtmeester Heimert met zjjn grooten nans die
om hare toeschietelijkheid jegens don barbierdoor de
hand van haar man 't lot ondergaat van Huet's Lidewjjde,
de ongelnkkige Hanna Gropphusen, die na haar samenzijn
met Reimers zich met paard en al in een afgrond stort
de gansche kring van babbelende en intrigeerende offi-
eiersvronwente over om den romantisch aangeleg-
den lezer 't water in den mond te brengen.
Maar met dit al is de schrjjver er niet in geslaagd
zjjn personen kven in te storten. Hoe steekt zjjn werk
af tegen het grootsche epos, dat Zola wjjdde aan 't leger
van zjjn land Toen we dat boek lazen, was 't ons, of
er een golf van weemoed ging over de ziel. Die bloedige
slachting bjj Sedan, dat in-droeve slagveld, de gruwzame
tooneelen in de geïmproviseerde ambulance, we zagen het,
we waren er bjj
Maar de helden nit Bejjerlein's roman trekken de ziel
voorbij ze leren niet.
Toch, om zjjn strekking, verdient het boek aanbeveling.
De theorieën, er in verkondigd, mogen gornst eens aan
de ervaring getoetst worden. Da bedoeling van den auteur
is een nobele geweest.
Wat den schrjjver bewogen beeft zijn boek zoo zon
derling te betitelen, bljjkt behalve nit sommige gesprek
ken, nit 't visioen, dat luitenant Reimers heeft, als bij,
den revolver in de hand geklemd, op 't punt is, zich in
de eeuwigheid te stortenhjj zag »de erfgenamen der
overwinnaars van Sedan voorbij marcheeren in den para
depas, stijf, strak, met gestrekte knieönendehaud-
wjjzere wezen naar Jena."
Ik hoop met 't bovenstaande den lezer eenig idee ge
geven te hebben van dit merkwaardige boek. Ik wil er
nog bjjvoegen, dat zijn stemmig grjjze band met het eere-
krnis tot eenig versiersel, een beter fignnr maakt dan de
met krullen overladen moderne omslagen, die elkaar ver
dringen in de uitstalkasten der boekwinkels.
4 Angnstns '04. G.
{Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.)
De Orleksche taal moet op alle Universiteiten
van Haropa worden onderwezen, zooals ze
tegenwoordig gesproken wordt.
Over de goede uitspraak van de Grieksche taal hebben
al vele en lange discussies plaats gehad. Er zijn er, die
vooropstellen, dat de uitspraak, welke de geleerde Eras
mus heeft aangenomen, de beste is; er zijn anderen, die
zeggen, dat men {de uitspraak moet aannemen, welke
een volk van 9 millioen zielen volgt en dat deze de
beste moet zijn, als gebaseerd op de traditie van het
volk-zelf.
En nu ik mij toevallig in Holland bevind, in dat
land, waar eertijds de bewondering voor de Grieksche
taal en letterkunde zoo groot was, het land der groote
Hellenisten, en vooral van den onsterfelijken Cobet, nu
dacht het mij goed, eenige openbaarheid te geven aan
een paar opmerkingen over de uitspraak der Grieksche
taal, zooals ze ten huidige dage is aangenomen in Grie
kenland en in het Oosten, om dan tevens aan te toonen,
dat deze uitspraak in gebruik was sedert de eerste
dagen des Christendoms.
Het is immers bekend, dat deze uitspraak ons juist
is overgebracht door de Kerk', vooral gedurende de
jaren van slavernij (1453—1820) en dat de Kerk min
of meer dezelfde uitspraak heeft bewaard, welke de
Apostel der Heidenen, de H. Paulus, bezigde om de
Grieken, en vooral de Atheners, te brengen tot den
dienst van den Onbekenden God, waarvan bij vooral
de Apostel bij uitnemendheid was.
Ik kan me niet voorstellen, waarom een volk van ne
gen millioen zielen het recht niet zou hebben, zich te
baseeren op de overlevering, wat betreft de uitspraak
van zijn taal, en zich zou moeten onderwerpen aan den
wil van éen persoon, die zijn idee heeft doorgedreven,
hoewel het vaisch is.
Het eenige wat hij voor zich kon doen gelden, was,
dat hij vermaardheid en gezag bezat.
Doch, dat is op het speciale punt o. i. niet genoeg.
Ik zou aan hen, die aan de uitspraak van Erasmus
met hand en tand willen volharden, wel eenige vragen
willen stellen over hunne meening als zou de tegen
woordig aangenomen uitspraak van het Grieksch de
eenig-goede en eenig-ware zijn.
Wanneer zij (als voorbeeld noem ik nu de Hollanders)
woorden gebruiken als m o e t e n, h u i s, h o e v e e 1-
