BUITENLAND,
No. 101. Eerste Blad-
Honderd en zesde jaargang.
1904.
WOENSDAG
24 AUGUSTUS.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
AlKMAARSUHE COURANT.
Deze Courant wordt B i n s d r> Doiderdig-
»n I«terdig*Toid uitgegeven, Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaab f 0,8®j franco door het
geheele rjjk i 1,
S Nummers t O,O®. Afzonderlgke nummers S ets.
Prtls der gewone ndvertentlën
Per"regel f O,IO. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam 0 9.
't Blijft in Servië een tobben zonder eind. Da Ko
ningsmoord drukt zwaar op het land.
Maanden en maanden is men nn al in de weer over
de kroning van den tegenwoordigen vorst, maar nog
steeds is 't daartoe niet gekomen. Er is een soort ver
lamming in het land ontstaan en al wil de bevolking 't
niet erkennen, toch doet 't haar wel zeer pijnlijk aan,
dat de beschaafde wereld op haar neerziet, vreest zich
met het bloed te besmetten, dat nog kleeft aan de han
den van hen, die in hoogheid zijn gezeten. Geljjk het
geweten den moordenaar tegenhoudt tot een krachtig
initiatief, zoo belemmert het schuldgevoel de Serviërs om
zich op het wereldtooneel te doen gelden.
Men is zelfs nog niet eens zoo ver, dat da datum voor
de kroning is vastgesteld. De natie begint daarvoor ook
meer en meer onverschillig te worden. Wat heeft zij aan
een regeering, die in den vreemde toch niet wordt geres
pecteerd 1 Daarbij, al die ceremoniën zullen veel geld
kosten en in de tegenwoordige crisis-periode van Servië
acht men dat niet goed verantwoord. Do Koning, daarin
voortgedreven door het militaire element, dat nog steeds
den boventoon voert, geeft 't echter niet op en alle
mogelijke middelen worden door hem te baat genomen
om het financieele struikelblok uit den weg te ruimen.
Thans wordt verzekerd, dat de regeering besloten heeft
aan den Raad van State ten behoeve van de kronings
feesten een ccediet van 100.000 francs te vragen, ten
einde niet verplicht te zjjn voor deze enkele aangelegen
heid de Skoeptsjina bjjeen te roepen.
In de werkelijkheid zit hier echter iets anders achter
Men weet maar al te goed, dat er heel veel kans bestaat,
dat de Skoeptsjina niet bereid zal zijn het gevraagde ere
diet, boe geriüg ook op zichzelf, toe te staan. De meer
derheid der Parlementsleden zal zeggen, dat de kroning
nog best waa kan worden uitgesteld, dat de huidige pre
caire toestand des lands niet zulke buitengewone uitgaven
veroorlooft, dat de mislukking van den oogst tot de
grootste spaarzaamheid dwingt.
Zal de Raad van State volgzamer zijn Zal hij den
moed hebben om te weigeren de financieele maatregelen
te nemen, die niet tot zijne bevoegdheid behooren Want
alleen de Skoeptsjina heelt volgens de wetten des lands
bet recht over 's lands galden te beschikken. Zooveel is
zeker, dat Dimitri Radovitch, de vice-president van den
Raad, reeds zjju ontslag heett ingediend, wijl hij geen
lust heelt de wet te verkrachten en mee te werken tot
een concessie aan de regeering, waartoe het college de
macht niet heeft.
Hieruit mag wel worden opgemaakt, dat de meerder
heid van den Raad 't minder nauw neemt met zijn ver
plichtingen. Zij zijn door de Kroon gekozen en worden
gevormd door tien ministeriëele radicalen, drie progres
sisten en drie radicalen en wijl Grouitsj, het hoofd van
het Kabinet, zelf den Raad presideert, is er voldoende
reden om aan te nemen dat men den koning den voet
niet dwars zal willen zetten in een qnaestie als de kro
ning, waarbij hg zoo van nabij is betrokken. De gevol
gen 'van een dergelgke inschikkelijkheid zonden echter
niet uitblijven. Het ligt toch voor de hand dat, als de
Skoeptsjina opnienw bijeenkomt, zij aan het kabinet reken
schap zal vragen van de overschrijding harer bevoegdheid.
Dan zullen vinnige en hartstochtelijke debatten ontstaan,
waarin de persoon des Konings zal worden gemengd en
nog grooter zal weer worden de binnenlandsche ver
deeldheid.
't Is onbegrijpelijk, dat koning Peter zoo blind is
door persoonlijke eerzucht voor hetgeen er omgaat in
de gemoederen van zjjne onderdanen. Er biedt zich
hier voor hem zoo'n goede gelegenheid aan om populair
te worden. Wanneer hij nit eigen beweging, met hot
oog op de tegenwoordige omstandigheden, afzag van
allerlei ceremoniëel, dat alleen streelend kan zjjn voor
zijne ijdelheid, dan zouden vele Serviërs tot het inzicht
kon en, dat men den vroegeren koning niet heeft vermoord
om een ijdeltuit binnen te halen, dan zouden zij beseffen,
dat zij de teugels van het bewiui in handen hadden
gegeven van iemand, die vóór alles streeft naar het
welzijn des volks.
Het beeld, dat Servië thans aanbiedt, is verre van
opwekkend, 't Zon tot meewarigheid stemmen, wanneer
niet het beleedigde rechtsgevoel zei, dat de laffe moord
op een vorst en vorstin misschien onbeduidende
figuien, maar daarom toch nog tc goed voor het moord
tuig van brooddronken officieren zich niet aan de
aardsche gerechtigheid kan onttrekken. Men vraagt
zich af, wat er van het land moet worden. Misschien
zou 't voor Servië een geluk zijn, wanneer hetvanbuiteu
werd bedreigd, opdat de ware vaderlanders zich schonder
aan schouder zouden kunnen opstellen. En dan ander
een bestuur, dat onverholen zijn afkeer uitspreekt over
de gebeurtenissen van den Servischen bloednacht.
Telefoon nu «i»3 er 3.
In spanning heeft de geheele wereld den afloop van
de bestorming van Port Arthur afgewacht.
Terwjjl wjj d>t schrijven zijn daaromtrent nog geen
vertrouwbare feiten bekend. Volgens berichten uit
Ghineesche bron die evenveel vertrouwen verdienen
als de Kaffer-rapporten in den Zuid-Afrikaanschen oor
log zonden de Japanners zjjn teruggeslagen met
verliezen, verre die van den 17en en I8en overtreffend.
Een deel van de Japansche garde zon aan de bestorming
hebben deelgenomen. Tegelijkertijd zonden de Japansche
schepen de stad beschoten hebben, zonder evenwel schade
van groote beteekenis aan te richten.
Zooveel is intnsschen zeker: de Japansche beweringen,
dat de stad spoedig hun eigendom zon zijn zijn tot
dnsverre nog niet uitgekomen. De Rassen strijden met
den moed der wanhoop. En dat zij ook nu weer ont-
;ettende verwoestingen aanrichten in de gelederen van
den vijand schijnt ontwijfelbaar te zijn volgens de
laatste berichten toch hebben de Japanners weer 30.000
man versterkingstroepen ait hot Noorden gekregen.
Te Petersburg zijn de volgende bijzonderheden bekend
geworden over de wijze, waarop de Japanners Port Arthur
hebben opgeëischt.
Dinsdagmorgen om zes unr werd de gouverneur, gene
raai Smyrnof, door de voorposten telefonisch verwittigd
van de nadering van een parlementair. Deze, een Japansch
officier, kreeg vergunning om onder escorte tot op twee
kilometers van Port Arthur te rjjden. Hjj was van
een behoorlijke volmacht voorzien. Toen hij in tegen
woordigheid van Smyrnof, Stoesssel en anderen gebracht
was, verklaarde hij, van Maarschalk Oyama de opdracht
ontvangen te hebben, hulde te brengen aan de dapper
heid en den heldenmoed, door da verdedigers van de
vesting betoond, Om aan de stad do verschrikkingen
van een laatste bombardement en bestorming te besparen,
stelde Oyama, als erkenning van de dapperheid der
Russische troepen, namens den Mikado voor dat Port
Arthur zich zou overgeven. Alle militaire eerebewijzen
zouden aan de verdedigers worden toegekend. Het
garnizoen zon met wapens en bagage mogen
aftrekken om zrch te Liao-jang bij het Russische leger
te voegen. De burgerlijke bevolking zou de keus hebben,
naar de Cbineesche kast te vertrekken of naar Japan te
worden overgebracht. De vrouwen en de priesters zouden
geheel vrij zjjn. Daartegenover zon echter de vloot
zonder uitzondering aan de Japanners overgegeven moeten
worden, de Rossen zouden de schepen niet mogen be
schadigen. Deze voorstellen werden, zooals men weet,
met verontwaardiging afgewezen.
Vervolgens verzocht de parlementair een wapenstilstand
om de dooden te begraven of te verbranden. De Russen
vertrouwden die zaak niet, en sloegen ook dit voorstel
van de band.
Een btslist succes hebben de Japanners behaald, door
dien 'than gelakt is den kleinen kruiser »No-
w i k", den snelstedien de Rassen in het verre Oosten
hadden, aan de zuidkust van Sachalin in den grond te boren.
De »Nowik" had na den zeeslag van den lOden met de
andere Russische krnisers em goed heenkomen gezocht.
Bij het invallen van de duisternis liep hij de Doitsche
haven Tsing-tan binnen, nam daar zoo ving mogelijk
steenkool in en stoomde, vóór de Japansche schepen hem
hadden kannen achterhalen, in de richting van Wladi-
wostock weg. In den zeeslag bij Port Arthur beeft de
»Nowik," dank zij de snelheid, waarmede hg kon manoeu
vreeren en de voortreffelijke wjjze, waarop zijn comman
dant, van het begin van den oorlog af, met hem wist
te opereeren, zoo goed als geen schade beloopeu. Toch
hoeft hjj Wladiwostock niet meer kuunen bereiken
Het waarschijnlijkst is dat de »Nowik" uit Tsing-tan
in een wijden boog om de Oostkust van Japan heen, naar
Sachalin is gevaren en het zijn plan was, vandaar in
westelijke richting stoomende, te Wladiwostock binnen
te loepen. Maar de Japanners hadden van hun kant twee
snelle pantserdekkrnisers, da Tsjitose en de Tsoeejima,
uitgezonden, om hem den pas af te snijden. Dezen schijnen
de »Nowik" Zaterdag reeds, bjj een poging om uit Korsa-
kofsk weg te komen, naar de kust teruggedreven te
hebben en Zondag in dezelfde haven den genadeslag te
hebben toegebracht.
De »Nowik" was een pantserdekkrniser van 1900 met
een waterverplaatsing van 3000 ton en een snelheid van
25 4 zeemijl. Hare wapening bestond uit 6 kanonnen
van 12 cM., 6 van 4.7 cM. ei 2 van 3.7 cM. en 5 torpedo-
lanceerbnizen. Het dek was gepantserd met gewone stalen
platen ter dikte van 50 m.H., de commando-toren met
platen van 30 mM. Hare machines hadden een vermogen
van 180,000 ind. p.k. en zij was van twee schroeven
voorzien. De afmetingen waren 108 M. lang, 12.7 M
breed en 4.9 M. diep. De bemanning telde 300 koppen.
Gelijk de meeste andere goede Russische oorlogsschepen,
was de »Nowik" niet in Rusland gebouwd, maar in het
buitenland, aan de werf van Burmeister Wain te Kopen
hagen.
De No wik" was vooral een voortreffelijk kruiser, om
torpedo-vaartuigen na te zetten. Haar heele inrichting
was dan ook zoo, dat men haar wel een grooten torpedo
jager heeft genoemd. Admiraal Makarof is dan ook vroeger
eens, bij een van zijn uitvallen nit de haven van Port
Arthur, aan boord van de »Nowik" uitgestoomd, om
Japansche torpedo-jagers, die Rassische torpedo-vaartuigen
in het nanw brachten, te verdrijven.
De »Nowik" stond onder bevel van kapitein Schnltze,
een officier, dien Makarof uit Kroonstad te Port Arthur
had medegebracht. Jessen, die voordien bevelhebber van
bevel over de «Sewastópol." Verzekerd wordtdat de
geheele bemanning is omgekomen, wijl er znlk een hevige
storm woeddedat de Japanners niet in staat waren
hulp te bieden.
De verdere telegrammen nit Oost Azië leerendat
Ohina meer en meer in het gedrang komt.
Dit komt op rekening van de »Askold" en de »Grosovoi,"
die zich nog steeds te Shanghai bevinden en waarop de
Japanners 't hebben voorzien. Hoe dreigend hier de toe
stand is moge blijken nit het volgende telegram, d.d. 21
Augustus, nit Shanghai
Hedenmiddag werd een Japansche torpedoboot gezien,
komende uit het Zuiden. Zij passeerde Woesoeng onder
vollen stoom in de richting van Shanghai en werd gevolgd
door den Amerikaanschen torpedojager »Channcey." Zij
liet het anker vallen in het gezicht van het >Cosmopo-
litaindock'', waarin de »Askold" ligt.
De »Ohanncey'' maakte zich onmiddellijk gereed tot
den strijd en ging ten anker ensschen het dok en de
Japansche torpedo-boot. De taotai heeft telegraphisch
gevraagd om een Chineeschen kruiser.
Twee Amerikaansche torpedo jagers ontvingen bevel,
zich gereed te honden ten einde de neutraliteit van China
te beschermen. Een vreemde luods verklaarde een pant
serschip en twee Japansche kruisers gezien te hebben op
zestig mijl van Shanghai. Het stoomschip »Haiping",
dat bier aankwam, meldt, dat bet gisteren een Japansch
eskader zag, dat zijn varen gedoofd had, ter hoogte van
de Gützlaff eilanden.
De Rassische consnl weigert beslist bevel te geven tot
ontwapening of vertrek van de >Askold" en de »Grosovoi."
De taotai deelde den Amerikaanschen consul mede, dat
Ohina de bnitenlandsche concessies niet kon beschermen.
de »Nowik" was geweest, werd daarop belast met het
Een gedenkteeken voor President Kru-
g e r. Ten huize van mevr. Dale Lace te Doornfontein
(Johannesburg) hebben een aantal dames, meest echtge-
nooten van de voornaamste Afrikaansche en ook van
enkele Engelsebe ingezeteaen, een vergadering gehouden,
waarop een commissie werd gekozen, die plannen zal
beramen om een gedenkteeken voor president Kruger te
stichten.
De Engelschen in Thibet. Kolonel Yonng-
hnsband heeft nog eenmaal den Chineeschen Amban be
zocht om deze te wijzen op de verantwoordelijkheid en
de plichten der Ohineezen. Den Dalai Lama is een brief
gezonden met den eisch, dat hjj zoo spoedig mogeljjk
naar Lhassa moet komen.
De Tbibetaansche nationale raad houdt voortdurend
vergaderingen en beraadslaagt over de Eugelsche voor
waarden, ook zon reeds een voorloopig antwoord zijn
opgesteld. Uit het Daipcngklooster komt nn een genoeg
zame hoeveelheid levensmiddelen. Een ander klooster,
Sera, werd den 9den een ultimatum gezonden, met den
eisch binnen 5 dagen levensmiddelen klaar te zetten, daar
deze anders met geweld gehaald zonden worden.
Tot den llden was er noch antwoord, noch proviand
gekomen. Er liepen vele geruchten over bewegingen van
gewapende Thibetanen, doch tot nog toe waren deze
ongegrond. Er werd een Lama gevangen genomen, om
dat hij een geweer droeg.
Een afdeeling, bestaande uit 2C00 man, staat ten Oos
ten van Lhassa. Men neemt aan, dat haar opdracht is,
eventueel den terugtocht van den Dalai Lamai te dekken.
Het regent en sneeuwt dagelijks, wat eeti vroege winter
beteekeut. De moeilijkheden op den terugtocht worden er
niet minder op. In Londensche koloniale kringen heerscht
groote ongerustheid omtrent den afloop van dezen tocht.
De »F i f t h Avenue" te New-York. Tachtig
huizen in de vjjfde Avonue in New-York vormen de
rijkste streek op de wereld. In ieder van die huizen
woont een millionnair. In de laatste twaalf jaren zijn
al deze hnizen, die alle rijkdommen der wereld bevatten,
gebouwd, zij lijken geen van allen op elkaar. Uitsluitend
self-made men hebben die paleizen gebouwd, er zijn
er geen tien onder de tachtig, die hun miliioenen geërfd
hebben.
Het paleis van Andrew Carnegie, die al zijn geld
zelf verdiend en er weer 400 millloen van weggegeven
heeft, is eerst sinds een paar maanden voltooid.
Het staat midden in een park en is gebouwd naar
het model van het kasteel Chenonceau aan de Cher.
Het gebouw met de geheele inrichting kostte zes millioen
gulden.
Een andere Amerikaansche Croesus in deze straat is
Charles Yetkes. In een geheel vuurvasten zijvleugel
van zjjn huis zijn kunstschatten tentoongesteld, gekomen
van alle deelen der wereld en d e 3,5 millioen galden
waard zijn.
Van de 80 millionnairpaleizen in deze straat behooren
er 15 aan vrouwen toe en de kostbaarste en prachtigst
ingerichte zijn die van mrs. William Astor en mrs.
Cornelius Vanderbilt.
Het paleis van mrs. Astor is een copie van het slot
Cbambort, dat Frans I eBns bouwen liet. Er kunnen
honderd gasten logeeren, zonder dat dit eenige moeilijk
heid oplevert. De zoon van mevrouw Astor woont naast
haar de twee hnizen zijn zoo gebouwd, dat zij tot één
kannen worden gemaakt; zij vormen dan het grootste
