Gymnasium.
No 106 Tweede wad. Honderd en zesde jaargang. Zondag 4 September 1904,
Herhalingsonderwijs.
B U I T E N L A N D.
BINNEN LA N D.
Aan dea vooravond der openlag van het
Gemengde Mededeelingen.
Nieuwst ij dingen.
ALKHAABSCHE conuvr.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaab
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat bat boven
bedoelde onderwp zal aanvangen op Maandag 19
September a.s., voor de Jongens des namiddags
6 ure, in de le Gemeenteschool aan de Gedempte
STleuwesloot en voor de meisjes des namiddags ft
are in de Burgerschool aan de ïtrlllenstecg.
Burgemeester en Wetbonders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
2 Sept. 1904. DONATH, Secretaris.
Wat is er herhaaldelijk en warm gestreden door
het levende woord zoowel als door het geschrevene
over de vraag Dzal Alkmaar thans al of niet overgaan tot
de stichting van een Gymnasium
Wij zijn de pleidooien over Dvóor" en Dtegen" nog niet
vergeten, doch wat baat het napleiten Dat is volkomen
vruchteloos en werkt niets goeds uit. De zaak heeft
haar beslag gekregen. Mogen nu voor-en tegenstanders
elkaar »de hand reiken" en éen wezen in de hoop, dat
het weldra te openen gymnasium bijdrage tot den bloei
van AlkmaarMogen de eersten de toekomst niet te
rooskleurig en delaatsten haar in deze niet te donker heb
ben ingezien Kome de tijd dat beiden kunnen zeggen
»het is winst voor de stad onzer inwoning, dat zij ne
vens een H. B. S, ook een gymnasium bezit, beide voort
bouwend op de grondslagen, gelegd op de scholen voor
«lager onderwijs."
Velen met schrijver dezer regelen gaan in deze dagen
nog eens met hunne gedachten terug naar den dag
toen zij de »Latijnsche school" of het gymnasiumvoor
het eerst binnentraden en doorleven nog eens de pl.m.
5 jaren, welke zij op die inrichting van onderwijs door
brachten. Wat waren wij er trotsch op dat een «geslaagd»
ons den toegang opende! Immers het stond nu vast,
dat we zouden gaan Dstudeerenen, dat het nu, voor
een groot deel althans, van ons zeiven afhing of we na
5, 6 jaren van voorbereiding naar de akademie zouden
gaan om ons daar verder te bekwamen voor de loop
baan welke wij gekozen hadden. Gymnasiast» en dan
student Een wereld van idealen
Wie kan die jaren vergeten, jaren van tucht en
dwang, jaren van zelfstandig zijn, van onbeperkte vrij
heid, ook van ernstige studie? Wat al herinneringen
blijven in ons voortlevenWat al beelden roept dat
verleden ons voor den geestHeerlijk, dat verleden in
d' oogen te kunnen zien zonder verwijtende stemmen
te hooren
Te denken aan de achter ons liggende jaren, is tevens,
zich herinneren dat welbekende
«Latijnsche school, Latijnsche poort
Gezegend en gezellig oord
O wereld vol illuzie
En dan de wereld van het studenten-leven! Wie, die
in die wereld heeft vertoefd genietend, zich inspan
nend vergeet haar ooit
Die wereld eenmaal binnen te gaan, zij en blijve uw
ideaal, gij die weldra leerlingen wordt van het Alk-
maarsche gymnasium. Dit ideaal behoeft niet onder te
gaan in een illusie, 't ls te verwezenlijken.
Aan u om het werkelijkheid te doen worden Aan u
ook voor een deel om den naam van ons nieuw gym
nasium hoog te houden en dien te maken tot een goed
klinkenden in ons land, zoodat er alom met eere van
gesproken wordt. Dat zij komen telken jare meer van
hier en van elders, om af te leggen den weg aan welks
eind als het ware een bord staat, waarop geschreven is
Toegang tot de universiteit! Worde immer hun aantal
grooter en moge dit feit Alkmaar ten goede komen, ver-
hoogend haren naam en vermeerderend haar welvaren
en bloei
De H. B. S. en het Gymnasium werken beide
ieder op zijn wijze mee aan de geestelijke ontwik
keling, aan de vorming van hen, die straks zullen op
treden in de maatschappij. Zij staan niet tegenover,
maar naast elkaar om te verhoogen het peil van kennis
en beschaving. Zij willen mede het hunne doen om we
tenschap te schenken en karakters te vormen, om kennis
bij te brengen en op te wekken den zin voor hooge
idealen.
Open straks uw deuren, Alkmaar's gymnasium Worde
welkom geheeten, die den drempel overschrijdt. Schijne
ook daar het licht, dat verheldert het hoofd en ver
warmt het gemoed! Worde leven er gewekt
Moge Alkmaar eenmaal reden hebben trotsch te
wezen op u en blijde te zijn, dat het u in zijn midden
heeft
Worde allengs een band van onderlinge vriendschap
en wederzijdsch vertrouwengelegd tusschen leeraren
en leerlingen, opdat wezenlijke samenwerking mogelijk
zij, welke beiden ten goede komt.
Een nieuwe inrichting van onderwijs te dezer stede!
Wiens belangstelling wekt dit feit niet l Niets laat
den ernstig-denkenden mensch onverschillig, waar het
geldt de zaak van het onderwijs. Immers het betreft de
jeuqd en met deze de toekomst van maatschappij en volk.
Wat er van deze worden zal, hangt voor een groot deel
af van wat er gedaan wordt voor de geestelijke ont
wikkeling en karaktervorming der eerste.
d Kennis is macht!* Zeker., maar of zij een macht
wezen zal ten goede of ten kwade, wordt alleen be
paald door het innerlijk van hen, die haar bezitten. Weten
zonder geweten is der ziele ondeigang.
Kennis is onmisbaar, maar zij is niet het eéne n oo-
dige. Van brood alleen zal niemand leven in den vollen
zin des woords.
Mensehen van weten, deelt mede van uw kennis, doch
zóo dat ge in anderen den lust doet geboren worden
dieper door te dringen in datgene wat hun gegeven
wordt en doet hen inzien, dat het bezit van vele en ve -
lerlei kundigheden nog niet die wijsheid schenkt, welke
de mensch behoeft om dezen naam te mogen dragen,
Menschen van weten, oefent karaktervormenden invloed
op uwe leerlingen door uw woord, uw voorbeeld, door
den omgang met hen, door uw hoog houden van en
uw eerbied toonen voor heilige beginselen, zoodat zij
tot u opzien, niet uit vrees, maar met die achting, welke
gewekt wordt door de persoonlijkheid van hen die boven
ons staan. Echte beschaving, fijne vormen, diep gevoel
voor recht en rechtvaardigheid, menschenkennis, ingaan
in de belangen der aan onze zorgen toevertiouwden,
ons zijn i. e. w. doet alleen anderen aan ons hechten en
dit is voorwaarde van invloed oefenen ten goede.
Aan hoevelerlei denkt men, sprekend over onderwijs
Er wordt gewaagd van te veel leervakken, te veel lesuren.
Blijve deze kwestie aan de orde, opdat zoo noodig
nieuwe wegen worden ingeslagen.
Er wordt geklaagd over te veel huiswerk, zoodat ei geen
tijd overschiet voor liefhebberijen, voor lectuur. Voor
eenigen tijd las 'k aan den voet van een Drooster voor de
lessendeze woorden Dde onderwijzers-regelen onderling zóo
het huiswerk, dat er ten hoogste IJ uur aan besteed behoeft
te worden.D
De oprichting eener Vereeniging tot vereenvoudiging van
examens en onderwijs wat prof. Winkler schreef in zake
onderwijswat eens het hoofd eener school desbetreffen
de sprak dat alles stemme tot nadenken.
Men spreekt terechtover de noodzakelijkheid
van meer aanraking tusschen leerarenen ouders, en over
zooveel meer zaken nog. Doch genoeg
Het feit, dat over onderwijs-aangelegenheden veel ge
sproken en geschreven wordt, dat dit geschiedt door
onderwijzers, door geneeskundigendoor ouders die
doen hooren hun wenschen en bedenkingen, worde
als uiting van belangstellend nadenken toegejuicht
en werpe rijke vruchten op den duur af.
De hoofdzaak is nu deze: moge ook ons nieuwe gym
nasium menschen vormen, die aan een groote mate van
kennis, aan een ruimen blik, aan een juist oordeel, aan
veelzijdige ontwikkeling paren: een krachtig willen, een
fijn gevoelen, een hart vol warmte en vol geestdrift
voor wat schoon en edel is, een zin voor hooge idealen
Kennis en wetenschap zijn veel, heel veel. Eerbied voor
haar! Eerbied voor hare dienaren aan wier voeten wij
ons willen neerzetten, vragend om licht, altoos méér licht
Maar boven haar staan: karakter, zielenadel, rijkdom
van innerlijk leven, zedelijk kunnen.
Onze tijd vraagt karakters, persoonlijkheden.
Dezen zijn een licht der wereld en een zout der aarde.
Onderwijzers en onderwijzeressen, leeraren en leera-
ressen, gij allen die uw gaven van hoofd en van hart
stelt in den dienst onzer knapen en meisjes, onzer kin
deren doet het uwe om te vormen
menschen van karakter
J. F. Ternooy Apól.
Interessante cijfers.
Het verslag van don Engelsehen postmeester-generaal
over bet post- en telegraafverkeer in bet jaar, geëindigd
op 31 Maart 11., bevat belangwekkende opgavan.
Brieven werden er verzonden 2,597,600,000 stuks,
briefkaarten 613,700,000, halvestuivers pakjes 820,400,000,
kraDten 174,800,000, pakketten 94,400,000; tezamen
4,300,900,000, d. i. 3.8 pet. meer dan het voorafgaande
jaar en ongeveer 101,3 per hoofd der bevolking.
Brieven, in Londen afgeleverd, verminderden met 1.52
pet., 't geen toegeschreven wordt aan het toenemend ge
bruik van de telefoon en de ontzaglijke vermeerdering
van de prentbriefkaarten. Het aantal briefkaarten is 25,5
pet. meer dan in het voorafgaande jaar (in Schotland was
de vermeerdering zelfs 35 pet.).
Het aantal aangeteekende brieven was -9,029,114
Onbestelbaar waren 26,707,938 poststukken, w. o. 319,497
aangetrekende brieven of brieven met waarde. Daarin
zat voor 20,910 aan geld en bankpapier en voor 613,618
aan wissels, cheques, postzegels, postbewpen enz. Zonder
eenig adres waren 379,426 poststukken, waarvan 4190
met waarde, o. a. 345 in geld en banknoten en 9685
in anderen vorm een ongeadresseerde brief bevatte een
cheque van 1500. De meeste van deze brieven konden
aan de zenders terugbezorgd worden. Bovendien was er
ondrr de voorwerpen, die los bij de post gevonden werden
1128 in geld en 16,122 in geldswaardig papier.
Bjj de postspaarbank werd er gedurende het jaar
40,857,206 belegd en 42,786,025 er uit genomen.
Met motorwagens worden nog steeds proeven genomen
de snelheid maakt ze verkieslijker dan paardenwagens,
maar ze zjjn nog niet zoo betrouwbaar.
Er werden 89,997,000 telegrammen verzonden, d.i. 2.7 pet.
minder dan in het voorafgaande jaar; welke vermindering
vooral aan do telefoon, maar ook aan den gedrukten toestand
in de zaken wordt toegeschreven. Voor de telegrammen
werd ontvangen 2,755,732, of 82,697 minder. Van
de telegrammen waren er 73,827,000 gewone, 6,322,000
perstelegrammen, 7,932,000 buitenlandsche, 1,440,000
spoorwegtelegrammen (vrij), 30,000 spoorwegtelegrammen
tegen verminderd tarief, en 446,000 regeeringstelegram-
men (vrjj). Afzonderlijk vermeld wordt, dat op 17 Decem
ber 1903 nagenoeg 90,000 telegrammen betreffende de
Times-nitgave van de Encyclopaedia Britannica werden
verzonden. Het gemiddelde aantal woorden van de pers
telegrammen was in de week 14,588,458, tegen 14,890,172
in het vorige jaar.
Aan de telefoon was het aantal verbindingen langs de
hoofdljjn 13,467,975, 16.3 pet. meer dan t vorige jaar.
Bij het departement i3 werkzaam een vast personeel
van 81,865 personen, van wie 11,092 vrouwen, en alle
personeel bij elkaar 188,031 personen.
De Duitschers in Z n i d w e s t-A f r i k a. Dins
dag is uit Hamburg weer een schip met 140 man aan
vullingstroepen voor Zuidwest-Afrika vertrokken; en tevens
een schip met allerlei oorlogsbehoeften, voer voor de paarden,
steenkool voor den spoorweg enz.
Inmiddels heeft Keizer Wilhelm, naar men uit Berliju
meldt, de teekeuing voltooid van eene gedenkplaat, be
stemd voor de ouders der in Afrika gesneuvelde soldaten.
Zij stelt St. Joris te paard voor, met de linkerhand een
lauwerkrans neerleggende op een tropee van vlaggen,
kurassen, helmen, trommels en trompetten. Onder de
naam- en rangsvermelding staat: «Gestorven voor Keizer
en Vaderland. Eere aan zijne nagedachtenis." Links is
een plaats aangebracht voor een portret en het geheel
zal in een ebbenhouten lijst gevat zijn.
Keizer Wilhelm heeft voorts bevolen, dat in het alge
meen kerkgebed de volgende smeekbede voor de troepen
in Zuid-West-Afrika gelascht moet worden«Sterk en
beschut de zonen van ons volk, die ver van den geboorte
grond in dienst van het vaderland strjjden."
De werkstaking te Marseille. De lust tot
staken werkt nog steeds aanstekelp te Marseille. Ook
een paar honderd werklieden bij het kalefateren van
schepen betrokken, als ververs, teerders, breeuwers, eischen
hooger loon en leggen den arbeid neer. Een algemeene
vergadering van meelfabrikanten, eigenaars van rijstmale-
rijen en dergelpe fabrieken, heeft besloten al deze in
richtingen voorloopig te sluiten, te beginnen 1 September.
Een commissie zal toestemming geven aan de fabrieken,
die dat vragen, om de partgen, die thans gemalen worden,
nog af te malen. Om de stad niet te laten verhongeren,
kunnen de bakkers nog blpen doorgaan met meel af te
halen aan de fabrieken. Dit is het gevolg van de on-
eenigheid van de meelfabrikanten en de ondernemers van
voerwerken.
Maar de uitbreiding van de werkstaking in Marseille
is het ergste niet.
Woensdagmiddag hebben de bootwerkers ia een verga
dering in de arbeidsbeurs besloten, een beroep te doen
op de solidariteit van alle leden van den bond der boot
werkers van Frankrp. Wordt aan dat beroep gevolg
gegeven dan [zouden algemeene werkstakingen uitbreken
in de Eranscbe Middellandsche zeehavensPort-Vendres,
La Nouvelle Agde, La Ciotat, Port Saint-Louis du Rhóne,
Saint-Tropez, Cannes, Menton, de havens Ajaccio en Bastia
op Corsica, Algiers en Oran op de AfrikaanEche kust.
De havenarbeiders van Bordeaux, bootwerkers en voer
lieden, hebben in een vergadering besloten de scheepvaart
maatschappij te boycotten, die de aanleiding heeft gegeven
tot den twist te Marseille. Over het helpen van de broeders
te Marseille door ook to Bordeaux te staken, is daar dus
nog niet gesproken.
Een wedstrijd in Amerika. Een groote zwem
wedstrijd tosschen de brug van Brooklyn en het Coney-
eiland, een afstand van 20 K.M., is gewonnen door Charles
Siegfried, iemand met één been nog wel, die er 5 unr
en drie kwartier over deed. Twee jonge dames (met het
gebruikelp paar beeneD) waren tweede en derde, een
dertigtal van het zoogenaamd sterke geslacht achter zich
latende.
Navolgenswaard. Een nieuw Boort van automa
tische toestellen wordt op de postkantoren in Australië
gebruikt.
Als iemand geen tijd heeft om postzegels te koopen,
kan hij door een gleuf een brief werpen in zulk een auto
maat en een penny in een anderen gleuf van het toestel.
Zoodra dat is geschied, staat op de enveloppe van den
brief gestempeld: «een penny betaald", en die stempel
geldt dan voor een postzegel.
Voorzitters eu leden van echattingscomnnssiëa voor de
herziening der belastbare opbrengst van de gebouwde
eigendommen hebben de regeering verzocht om verhooging
van bezoldiging.
Het Vorstelijk Echtpaar op het letterkundig
Congres te Beventer.
Over het bezoek van H. M. de Koningin en den Prins
aan het Nederlandech Taal- en Letterkundig Congres te
Deventer schrijft De Telegraaf onder meer
Het was even vóór 4, dat de stoet het hek binnenreed.
