Pil mar naslaat all 2 Mi.
Van Week tot Week,
Slachthuizen.(1>
Honderd en zesde jaargang
1904.
WOENSDAG
12 OCTOBER.
Hinderwet-
I
M O. 123. Werste Blad.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Oourant wordt Dinsdag-, Dondcrdag-
8D Zaterdagavond uitgegeven, Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,8öfranoo door het
geheele rjjk 1 1,
8 Nummers f O,OH. Afzonderlijke nummers 8 ets.
Prtls der gewone advertentiën t
Per regel i£Q,15, Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven fr'anco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam 0 9.
Telefoonnummer 3.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar
breDgen ter algemeene kennis, dat heden op de gemeente
secretarie ter visie is gelegd een aan hen ingediend nieuw
verzoek met de bijlagen van P. SWIER broodbakker
aldaar, om vergunning tot het oprichten van een h e e t e-
luchtoven in zjjne te verbouwen bakkerij in het
perceel, Mient, wjjk B, No. 28,
Bezwaren tegen deze inrichting kunnen worden inge
diend ten raadhuize dezer gemeente, mondeling op Maan
dag 24 October e.k., 's voirmiddags te elf uur en
schriftelijk vóór of op dien tyd. Gedurende drie dagen
vóór gemelden dag kan de verzoeker en hij, die bezwaren
heeft ingebracht, op de secretarie dezor gemeente van de
terzake ingekomen schrifturen kennis nemen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING. Voorzitter.
10 Oct. 1904. L. van deb VEGT, 1°. Secretaris.
De tweede abattoir-meeting.
Reeds legt de Abattoir-quaestie beslag op een oneven
redig groot gedeelte van dit nummer, wat ons tot onzen
spp verplicht ons de meest mogelijke beperking op te
leggen bij het weergeven van den indruk, dien de meeting
van gisterenavond op ons gemaakt heeft.
Zooals wij in ons vorig nummer reeds schreven von
den wij 't een gelukkig denkbeeld van een aantal mid-
denstands-vereenigingen hier ter steda om het vraagstuk,
waarin, naar wij hopen, morgen door den Raad oen be
slissing zal worden genomen, nog eens meer dan tot
dusverre is geschied van zijn financiëele zijde te bekjjken.
't Zou wel meerdere waarborg gegeven hebben voor on
partijdige critiek der cijfers, wanneer men in dezen voor
lichting had gevraagd van iemand, die meer neutraal
stond tegenover de quaestie der openbare slachthuizen,
doch daartegenover was een onmiskenbaar voordeel, dat
wanneer iemand als de heer Joh. Rüfer niet vermocht
aan te toonen, dat een abattoir te Alkmaar een kwade
post is voor de belasting-betalenden, de burgerij met veel
meer vertrouwen het oor zal willen leenen aan hen, die
betoogen dat een Abattoir zichzelf bedruipt.
Met gespannen verwachting hebben wjj ons daarom
Maandagavond naar »da Harmonie" begeven.
De overtuiging die zich daar vóór alles gevestigd
heeft, is deze, dat de Middenstands-vereenigingen bij de
keuze van een woordvoerder heelwat gelukkiger zijn ge-
Dit is de Hollandsehe, ook Vlaamsche naam voor
abattoirs.
Slagers, burgers en boeren hebban aanvankelijk altijd
tegen op abattoirs, maar waar men ze eenmaal heeft, wil
men ze niet meer missen.
De slagers achten zich in de vrjjheid van hun bedrijf
aangetast en vinden zoo'n tirannie in een vrij land on
geoorloofd. Maar die tirannie bestaat reeds lang, ook in
de plaatsen, waar zelfs geen sprake is van een abattoir.
In den goeden ouden tijd mochten de slagers n.l. alles,
wat ze niet gebruiken konden, op de straat werpen of laten
loopen. »De honden vonden 't daar dan wel!"
Daar kwam de pest, die o. a. te Deventer geheele straten
ontvolkte. .Wijsneuzen" beweerden toen, dat de schro
melijke vuilheid die veroorzaakte, vooral bloed, darm-
inhoud en andere afvalstoffen uit slagerijen en de
gemeentebesturen verboden streng het zoo gemakkelijk
op de straat werpen of laten loopen van wat de slagers
maar kwjjt wilden zyn. Die tirannie bestaat nog.
Bjj toenemende bevolking zelfs bleef later overal de pest
weg en de geleerden bleken gelijk te hebben. Typhus en
tal van andere 2lekten bestaan nog, de pest zon kunnen
terngkomen in een vervuilde stad. Daartegen heeft elk
goed gemeentebestuur te werken. Daarom wil het overal,
waar dit slechts eenigszins mogelijk blijkt, buiten de
bebouwde kom een slachthuis oprichten, waar al het vee
moet worden geslacht.
Alleen om bovengenoemde gezondheidsredenen reeds is
de oprichting van een abattoir wenscheljjk. Lastig is het
zeker voor de slagers, maar later ook gemakkelijk. De
winkel eischt veel ruimte en wanneer buitenshuis geslacht
wordt, blijft die winkel met het geheele huis net en
zuiver. Alle onreinheden, die anders zoo licht in
naden en reten dringen (vooral bloed), gaan licht tot
(X) Aan den vooravond van de behandeling der Abattoir-voor
dracht door den Gemeenteraad plaatsen wij dit artikel, dat ons op
ons verzoek door een deskundig© werd toegezonden.
weest dan de Slagershond de vorige week was. Maakte
de heer van der Geest den indruk, dat hij tot gewaagde
beweringen zijn toevlucht moest nemen, omdat de door hem
bepleite zaak er niet al te best voorstond, de heer Rüfer
argumenteerde zóó bezadigd en zóó degelijk, dat hjj stellig
velen, die niet vast in hun schoenen staan ten aanzien
van de wenschelijkheid om hier ter stede over te gaan
tot de stichting van een Abattoir tot tegenstanders heeft
bekeerd. Met groote hoffelijkheid besprak hij de gevoelens
dergenen die 't niet met hom eens zjju en daarbij gaf
hij bovendien blijk van groote gevatheid, die telkens met
donderend applaus werd beloond door de aanwezigen,
meerendeels uit tegenstanders van een Abattoir bestaande.
Ditmaal had de heer Qaadekker, die in debat trad, zijn
portuur gevonden en ditmaal mocht 't hem niet gelukken
aan den onpartjjdigen toehoorder de zekerheid te geven,
dat de tegenstanders van een Abattoir zich slechts laten
leiden door behoudzucht en niet met hun tjjd willen
meegaan
Wat over de hygiënische zijde van de quaestie werd
gezegd kunnen wij hier onbesproken laten. Daarin lag
niet de grootste kracht van de bestrijding des heeren
Rüfer. Er is echter iets anders, dat van veel grooter belang
is. De heer Rüfer gaf ons inzage van de cijfers, opge
nomen in het Verslag van den toestand der gemeente
Alkmaar over het jaar 1903 en daaruit bleek, dat het
aantal runderen, waarop de exploitatie-rekening van het
openbaar slachthuis is gebaseerd, 811 stuks meer bedroeg
dan er in het genoemde jaar werden geslacht, dat er op
diezelfde begrooting 1500 vette kalveren zijn uitgetrokken,
terwijl er in 1903 niet meer dan 581 geslacht werden.
Voorts is het aantal varkens op de Abattoir-rekening
geraamd op 6000, terwijl do heer Rüfer het schatte op
5000bovendien zouden de f 1000, berekend voor de
export-slachterij, stellig niet in de kas van het Abattoir
vloeien. Dit alles met elkander had tot resultaat, dat
per jaar een bedrag van f 5906 minder zou worden ont
vangen dan is aangegeven.
De heer Quadekker kwam van een en ander een ver
klaring geven. Volgens hem was 't niet ongewoon, dat
een slagermet het oog op den accijns, een vet kalf
aangaf als een nuchter en een koe als een pink. Het
verschil in de getallen kwam, doordat men een splitsing
had gemaakt, maar telde men de cijfers der onderafdee-
lingen bijeen, dan kwam men tot ongeveer de opgegeven
getallen. Wij willen gaarne gelooven, dat inderdaad een
verklaring moet bestaan voor die afwykende cijfers, doch
met ons zal zeker de burgerij 't op prijs stellen, wanneer
in do Raadszaal bjj de behandeling der voordracht dit
rotting over en bevorderen het bederf van het vleesch en
geven een walgelijke lucht, wanneer men niet veel moeite
en kosten besteedt aan de goede inrichting en aan het
reinhondeu der slachtplaats in zijn hnis.
Algemeen werd vroeger en wordt nog soms in den
winkel geslacht en wel 's ochtends. Immers, tegen dat
de meeste klanten kwamen, moest men gereed zijn en
vooral een rund geeft veel werk.
't Was of is dus vóór schooltijd. Eén jongen ziet de
koe halen, kent den slagersknecht, roept alle jongens, die
hjj ziet en in optocht gaat het naar de slagerjj.
Eerst zien ze met huivering het vellen of omvertrek-
ken, het dooden en bloeden, maar vooral de laatste stuip
trekkingen. Daarna droomen ze er van, maar gaan er
toch bij elke gelegenheid opnieuw naar zien. Op zeer vele
gestellen werkt dit zóó slecht, dat vele gemeentebesturen
het slaehten aan de straat of den publieken weg reeds
lang verboden hebben.
In achterhuizen is gewoonlijk minder gelegenheid en
daarom is het voor veel slagers, wier bedrijf steeds toe
neemt, een uitkomst buitenshuis te kunnen slachten. Alles
komt geslacht binnen. Het kost wel wat meer, doch
steeds meer wordt het abattoir-stempel op vleesch zoo
op prjjs gesteld, dat het van nit zulke plaatsen wijd en
zijd naar buiten gezonden wordt.
Alkmaar is beroemd om het keurig vleesch, maar zal
dit slechter worden, wanneer men na strenge abattoir-
keuring weet, dat het bovendien ook altijd vertrouwbaar is?
Schoon, maar gevaarljjk is zoo menig rund met alge-
meene tuberculose, vooral wanneer men er biefstuk of
roastbeef van eet, dat natuurljjk bijna rauw gebruikt
wordt. De veearts-keurmeester gelast dan, dat het vleesch
een bepaalden tijd (meest 14 dagen) onder sterke pekel
staat en zoo verkocht wordt. Dan moet men het goed
gaan koken, om het te kunnen gebruiken.
Is 't nog erger, dan worden de koeien in helften ge
steriliseerd (ver boven kookhitte verwarmd, soms op 114
k 120 gr. Celsius) uren lang, om de hitte ook goed in
wendig te doen werken. Daarna wordt het vleesch ver
kocht.
nog eens duidelijk wordt voorgerekend, opdat dienaan
gaande alle onzekerheid worde weggenomen. Dat er hier
ter stede per jaar niet meer dan 900 runderen zouden
worden geslacht komt ons twijfelachtig fvoor, waar de
heer Rüfer zelf opgaf, dat een slager van eenige betee-
kenis er twee slacht per week, dus ruim 100 in het jaar
Intusschen, wij kannen op dit gebied niet anders dan
gissen zij, die de Abattoir-voordracht hebben voorbereid,
zullen betere cijfers tot hun beschikking hebben.
Dit was de sterke zijde van het betoog des heeren Rüfer.
Maar daaraan was ook een zwakke kant.
De heer Rüfer heeft zooveel verteld van de kansen, die
men heeft om minderwaardig vleesch te krijgen, dat er
om nu eens een woord van den heer Van der Geest
te gebruiken momenten waren, waarop men zich
zou kunnen verbeelden, dat hjj optrad als woordvoerder
van den Vegetariscben Bond. Ea daarbij heeft hjj vol
mondig erkenddat de toestand met betrekking tot
de vleeschkeuring te Alkmaar niet deugt. Het eenige
afdoende middel is in zijn oog da invoering van eene
keuring van Rijkswege.
Zoo ver zijn wij echter nog niet.
Bij de bespreking van het koelhuis het beste van
een Abattoir, door den inleider genoemd wees de heer
Rüfer op een systeem van ijskasten en betoogde hij,
dat die ijskasten bij de slagerijen gebruikeijjk moesten
worden.
Maar zoo ver zijn wij óók nog niet.
Wat wij op het oogenblik hebben is een voordracht
tot stichting van een Abattoir, waardoor veel gevaar
kan worden voorkomen. Een inrichting als te Groningen
en te Nijmegen, die na drie jaar met een aardig winst
cjjfer sluit, wat aangewend wordt voor de verlichting der
lasten van hen, die daarvan gebruik maken. Over het
geen de heer Rüfer noodzakelijk achtte staat op dit
oogenblik geeu beslissing genomen te worden. Daarom
moge discussie daarover niet zonder nut zjju, maar meer
practisch is 't toch zeker zich te bepalen tot hetgeen er
op het oogenblik aanhangig is. Want dat er te Alkmaar
wat gedaan moet worden ten aanzien van de slachtingen,
daarvan heeft de heer Rüfer ons wel de zeer vaste over
tuiging geschonken.
In ieder geval, de Middenstands-vereenigingen hebben
een goed werk gedaan door dezen spreker uit te noodigen.
Aan hem is 't te danken, dat men in de Raadsverga
dering van morgen staat tegenover een qiaestie, die wel
van zeer veel kanten is bekeken, maar met betrekking
tot het financieele deel toch stellig nog eeaige toelichting
vereischt.
Is een rund achectisch, zooals men het noemt, zoodat
het ook na zonten en steriliseeren gevaarlijk blijft en gift-
stoffen bevat, dan wordt het vleesch totaal vernietigd,
geheel tot een droog poeder gezengd en daarna tot
meststof gebruikt.
Niemand kan het dan opgraven en als voedsel ge
bruiken, zooals na begieten met petroleum en zoogenaamd
verbranden maar al te dikwijls geschiedt.
Het vleesch, dat in 't abattoir gekeurd is, mag vol
komen vertrouwd worden. Daarvan wordt het echter
niet beter, niet deugdzamer een koe »uit Noachs ark"
geeft dan nog geen malsch vleesch, een »nuchter" (pasge
boren) kalf geen fijn gemest, zwaar kalfsvleesch. Ieder
moet zelf toezien, wat hjj krijgt, maar weet, dat ook het
slechtste vertrouwbaar is voor de consumptie.
De tuberculose-wet is ingediend en zal wel aangenomen
worden. Alle runderen, ljjdende aan clinische, (open, zeer
besmettelijke en gevaarljjke) tuberculose, kannen dan tegen
de volle waarde, die ze op dat oogenblik volgens taxatie
hebben, aan het Rijk worden afgestaan. In de abattoirs
worden ze dan bij voorkeur geslacht en gekeurd. Na
keuring ziet men, wat met het vleesch gedaan kan worden.
Voor slagers niet alleen, ook voor boeren is een abattoir
dus goed. Heel lang zal het niet duren of in ons geheele
land wordt vee- en vleeschkeuring verplichtend gesteld,
waardoor de schijnbare onbillijkheid voor plaatsen, die nu
reeds abattoirs hebben, vervalt. Op alle plaatsen boven
10,000 inwoners moeteD ze dan komen.
De boer wordt niet door den slager betaald, vóór het
vee na slachting is goedgekeurd. Te Leeuwarden, Pur-
merend en elders zjjn veefondsen, waar de boer een koe
voor f I kan verzekeren. Wordt zij afgekeurd, dan be
taalt het fonds het bepaalde bedrag en voor rekening van
dat fonds is dan da schade, dit verkoopt ook het gezouten
of gesteriliseerde vleesch. Natnnrljjk wordt een koe pas
na keuring door den veearts van dat fonds aangenomen
en gestempeld. Binnen een bepaald aantal dagen moet
het dier dan geslacht worden, of de >guldensgarantie"
vervalt.
De ingezetenen krijgen, zooals we reeds opmerkteD, door