BINNENLAND.
1
Nieuwst ij dingen.
1
Zij heeft in de eerste plaats een ultimatum ontvangen
van den Oostenrgksch-Hongaarschen gezant, baron Calice,
vorderend binnen een termjjn van drie dagen de afzetting
en bestraffing van den directeur van 't douanekantoor
en van den bevelhebber der Gendarmerie te Skoetari in
Albanië. Deze beide Turksche ambtenaren hadden name
lijk beslag doen leggen op het filiaal der Oostonrijksch-
Hongaarsche postergen te Skoetari, ten einde van den
inhoud der buitenlandsche brieven kennis te namen. Ter
oorzake van de woelingen en partijberoerten zjjn de Turk
sche overheden tegen de Europeesche postkantoren in
Turkije zeer wantrouwend gestemd en zij hebben weinig
aansporing noodig om de voor die kantoren bestemde
brievenmalen aan te houden en te openen. Oostenrijk-
Hongarije wil thans aan die onbescheidenheden een einde
gemaakt zien. Vandaar het nltimatum, waaraan kracht
wordt bijgezet door het bericht, dat een sterk eskader
van de oorlogshaven Poia naar de Levant zal worden uit
gezonden.
Deze vlootdemonstratie, welke misschien slechts een
bedreiging big kt zonder dat het noodig is, haar uit te
voeren, zou tevens moeten strekken om de Porte in een
andere zaak tot rede te brengen. Zij heeft namelijk be
slist geweigerd, meer Oostenrijksche en Russische officieren
dan er reeds waren voor de reorganisatie van het korps
der gendarmerie in Macedonië toe te laten. Nu Rusland
in Oost-Azië de handen vol heeft, belast Oostenrijk-Hon-
garjje zich met de taak van politie-agent in Oost-Europa.
Turkjje zal natuurlijk moeten toegeven en zich schikken
in een nieuwe vernedering, een passende schakel in de
lange keten van vernederingen, die de Porte zich getroosten
moet sedert het eerste noodlottige oogenblik, toen rjj haar
sonverein recht aan de Mogendheden nit handen gaf.
Dan is er ook nog een quaestie met Eugeland, die loopt
over het «Hinterland" van Aden. Onder den druk van
Engelands bedreiging in het voorjaar heeft de Porte een
overeenkomst te dezer zake aangegaan, maar de Sultan
weigert absoluut om die overeenkomst te ondarteekenen,
wjjl daardoor zijn souvereine rechten te zeer lijden zouden,
en hij dringt er bjj den ministerraad op aan, maatregelen
te nemen om die souvereine rechten te beschermen. Door
dit bevel van den Sultan komt de ministerraad in een
moeilijke positie; want de overeenkomst met Engeland
is door een Engelsch-Turksche commissie, die te Aden
vergaderd was, eenstemmig aangenomen, en is dus een
internationale regeling, die de Porte maar met op eens
ongedaan kan me ken. Het is natuurlijk, dat Engeland
deze zonderlinge houding van Turkije met kwalijk bedwon
gen wrevel aanziet. Blijkens berichten uit Engelsche bron
is Engeland voornemens de Kamasanjte laten voorbjjgaan,
en dan, zoo de Sultan de overeenkomst niet heeft geteekend,
het Hinterland'' van Aden te bezetten, zonder zich verder
aan de goedkeuring van den Sulcau te storen. Mocht
de Turksche regeering troepen uitzenden naar dat gebied,
dan zal Engeland tegen die tro pen met geweld optreden
en ze verdrijven. Dit optreden van Engeland te land zal
worden versterkt door een vloet-demonstratie in de Roode
Zee,
Dat ziet er dns vrij bedenkeljjk nit.
Maar gelukkig voor Abdoel Hamid is er ook iets, dat
hem reden geeft om in zijn vuistje te lachen.
Lang heeft het gevaar gedreigd, dat Macedonië zich
de autonomie zou veroveren. Wanneer de daar gevestigde
Bulgaren en Grieken slechts de handen ineensloegen zou
daaraan zelfs niet te ontkomen zijn.
Doch ia plaats, flat zg zicii vereenigen, zgn zij elkaar
verwoed gaan bevechten.
Toen de Balgaren verleden jaar tegen de Turken op
stonden, en poogden het land van de Turksche heer
schappij te bevrjjden, hielden de Grieken zich aanvankelijk
onzijdig. Doch toen de regeering van het Koninkrijk
Griekenland toenadering tot de Porte zocht, en het Oecu
menische Patriarchaat poogde van de gelegenheid gebruik
te makeu om de onderhoorigen van het Bulgaarsche
Exarchaat weder tot zich te trekken, toen dus op politiek
en godsdienstig gebied de tweedracht zich openbaarde,
stonden de Grieken en Bulgaren in Macedonië weldra
openljjk tegenover elkaar. De Bulgaarsche opstandelingen
zochten door gewelddadigheden de aanhangers der
Grieksche zaak vrees in te boezomen, en dit bracht de
Grieken er toe, eveneens tot geweld de toevlucht te nemen.
Daarbij werden, zooals in het dorp Selenitsj, vaak on
schuldige personen vermoord. Thans is vooral in het
Zuiden de strijd tusscheu Grieken en Bulgaren algemeen.
Er is geen twijfel aan dat de Grieksche beweging in
Macedonië uit Griekenland gesteand wordt. Nog onlangs
bleek dit, toen de Grieksche officier Paul Melas, aan het
hoofd van een Grieksche bende staande, in een gevecht
met de Balgaren sneuvelde.
De Turksche regeering ziet natuurlijk met kwalijk
verholen vreugde dezen strjjd tusschen de Macedonische
Christenen aan, want dat zal de onderwerping van Ma
cedonië aan de Porte straks vergemakkelijken.
Arm Port Arthur!
Uit de mededeelingen van Russische soldaten, die krijgs
gevangen zgn gemaakt in de gevechten om den 203 meter
hoogen henvel, blijkt, dat do arme kerels zoo goed als
honger lijden. De rantsoenen voor het leger werden reeds
tot op de helft ternggebracht en bestaan uit brood, ge
bakken van een mengsel van tarwe- en ander meel. De
officieren krjjgen tweemaal in de week paardenvleesch,
het water is bijna overal troebel, zoodat dysenterie en
typhus in hevige mate woeden. Versche groenten zgn
nergens te verkrijgen, geconserveerd vleesch was er reeds
een maand geleden niet meer. De uitgehongerdo gezichten
der gevangenen bewezen maar al te zeer de waarheid
hunner verklaringen. Hun kleeding was voldoende.
Te Shanghai wordt verzekerd, dat de bezetting zicb,
met nitzondering vau de detachementen die de forten
verdedigen, op het schiereiland Liao-ti-sjan teruggetrokken
heeft. Het is wel mogelijk dat dit gerucht zjjn ontstaan
enkel dankt aan de omstandigheid, dat er tijdens het
bombardement van de haven door de Japanners niets
bespaard is van de Russen. Het is, gelijk uit de laatste
telegrammen uit Tokio blijkt, nog niet zeker, of en hoe
zeer de «Sewastopol" door het Japansche geschutvuur
beschadigd is. Sommigen denken dat de Russen eenige
sohepen opzettelijk hebben laten zinken op een ondiepe
plek van de haven, om voor de Japansche kanonniers
het doel zoo gering mogelijk te maken. Het trekt overi
gens de aandacht, dat men niets gehoord heeft van de
torpedojagers, en het schijnt niet geheel onaannemelijk
dat deze in vereeniging misschien met de «Sewastopol'
nog een uitval zullen wagen.
Van een overgave der vesting is intusschen nog steeds
geen sprake.
De mededeeling in ons vorig nummer, dat men ook in
Japan den val van Port Arthur niet meer zoo nabjj acht,
vindt bevestiging in een telegram uit Tokio aan het Ber
liner Tageblatt. Deze correspondent meldt n.l., dat het
tranrport van de reeds vroeger aangekondigde versterkin
gen niet zoo snel geschied is als men algemeen verwachtte.
Deze versterkingen bestaan nit de 7e en de 8a divisie
met de Formosa divisie. Men kon niet geregeld voortgaan
met het vervoeren van troepen. Zoo nu en dan moest
men met het transport van troepen ophonden om ook
weer levensmiddelen en materiaal te kunnen vervoeren.
Daardoor komt het, dat het grootste deel der troepen van
Formosa nog steeds niet vertrokken is. Do op Formosa
opgestelde versterkingen zjjn veel sterker dan men oor
spronkelijk meende.
Men schat in Tokio de verliezen, in de laatste dagen
van September geleden door de bezetting van de buiten
werken van het fort Erloengsjan en de vooruitgeschoven
noordeljjke stelling van Sreisjin, op 12000 man, zoodat
de 9e divisie, die aan de noordzijde de vesting aanvalt,
nnmeriek zeer verzwakt is. De van uit het oosten aan
vallende 11e divisie was bij de vroegere gevechten om
de vier in oostelijke richting vooruitgeschoven stellingen
reads zeer gedand. Na heeft de le divisie, vau uit het
westen opereerend, door de bezetting van den 203 Meter
hoogen henvel weder zoo zware verliezen geleden, dat ook
deze in verhouding nog lang gespaard gebleven divisie
zeer in kracht is afgenomen. Ouder deze omstandigheden
is het zeer waarschijnlijk dat de 7e divisie van Daley
niet gevoegd zal worden bij het hoofdleger van Oyama
maar bjj de belegeringstroepen van generaal Nogi.
Het geringere kaliber van het Japansche belegerings
geschut was aanleiding dat van de Japansche schepen een
deel der zware artillerie aan land gebracht werd, om de
nog steeds op enkele plaatsen bestaande meerderheid der
Russische artillerie zoo mogeljjk spoedig te overwinnen.
Tegenover de Russische 28 cM. kanonnen hebben de Ja
panners nu kanonnen van hetzelfde kaliber geplaatst.
Eerst nadat hun vuur den vijand belangrjjke schade toe
gebracht heeft en alle versterkingen zgn aangekomen, zal
men tot verdere stormaanvallen overgaan. Daarom ver
wacht men deze niet eerder dan tegen het midden van
Januarien velen verwachten, dat de vesting niet
voor Februari vallen zal.
Amendementen—Van Foreest.
De afgevaaidigde van het kiesdistrict Alkmaar in de
Tweede Kamer, Jhr. Mr. Van Foreest, heeft op de Be
grooting van Waterstaat een aantal amendementen voor
gesteld, waarvan verschillende strekken tot vermindering
van posten aangevraagd voor woningen van waterstaats-
personeel. Het komt hem voor dat op den bouw daarvan
kan worden bezuinigd.
Een der amendementen strekt om f 14,700 minder nit
te trekken voor het onderhoud van hoofden enz. aan de
Pettener zeewering.
Verder stelt de heer van Foreest voor den post van
f ya.OUÜ voor de voorziening in de verdediging van de
Noordzeekust in de provincie Noord-Holland, tusschen de
Heldeische en Hondsbjssche zeeweringen te splitsen.
De bedoeling is dat reeds in het voorjaar van 1905
worde overgegaan tot aanbesteding van twee strandhoofden
benoorden paal 10 en bet verwerken van zand, waarvoor
f 22.500 was uitgetrokken, nis nutteloos niet te doen
Een ander amendement heeft do bedoeling f 1000 mirder
uit te trekken voor eene brugwachterswoning bij de werken
van het Herwedekanaal, weer een ander om eveneens f 1000
minder nit te trekken vogr palen behoorende bij de werken
van het^Noord-Hollandsch Kanaal.
Nog een amendemont strekt oui de f 20,000 benoodigd
voor steenkolen voor de stoompont te Velsen te schrappen
en die bij een eventueel voortbestaan van die pont bjj de
explortatie-kosten daarvan te voegen en voorts f 2000
te schrappen voor het vervoer der kolen.
Eveneens stelt de heer van Foreest voor f 27,500 voor
de uitbreiding van de vischhal te IJmuiden, waarvan de
kosten hem exorbitant hoog sehijnen.
Verder stelt hij voor den post van f 15,000 voor de
herstelling van het gebouw van het voormalig rijksarchief
te 's-Gravenhage voor memorie uit te trekken, omdat aan
het gebouw nog geen bestemming is gegeven.
Eveneens stelt hij voor, voor memorie nit te trekken
den post van f 25,000 voor verbetering der ventilatie van
de vergaderzaal der Tweede Kamer, omdat nog geen
voldoende oplossing van het ventilatie-vraagstuk schijnt
gevonden te zijn.
Ook wordt door hem voorgesteld voor memorie nit te
trekken den post voor de oprichting van een bureelgebonw
voor de centrale administratie van den staatsmijndienst,
omdat nog geen plannen voor dien bouw kunnen worden
overgelegd.
Verhooging Hoofdstak V (Blnnenlandsche
Kaken, Staatsbegrootlng 1904.)
De regeering deelt in de Memorie van Antwoord be
treffende den gevraagden onderstand van f 1350 aan Eg-
mond aan Zee mede dat door een zoodanige opeenhooping
van geboorten in die gemeente in een bepaald deel van
het jaar de daar aanwezige hulp zoude tekort schieten
niet voorkwam. Met een gem.ddeld aantal van 50 ge
boorten verkeert Egmond aan Zee, vergeleken met Castri-
cum, Heemskerk, Heemstede, Huizen, Ilpendam, Mniden
en Warmenkuizen in gunstigen toestand. Zander verlos
kundigen zgn onder meer Scholten, Weesperkarspel en
Wgk aan Zee en aan Dein, met onderscheidenlijk een
gemiddeld aantal geboorten van 79 tot 98 per jaar.
Siederlandsche kaas.
No. 5 van de Verslagen en mededeelingen van de Af-
deeling Landbouw van het departement van waterstaat,
handel en nijverheid bevat: «mededeelingen van consu
laire ambtenaren over Nederlandsche kaas."
Aan het voorbericht is het volgende ontleend
»De omstandigheid, dat in den laatsten tjjd herhaal
delijk de opmerking werd vernomen, dat de Nederland
sche kaas in den vreemde niet meer zoo gezocht is als
voorheen, gevoegd bij de bezwaren, die men hetzij door
scherpe concurrentie, hetzij door bemoeilijking bij den in
voer ondervindt, zgn aanleiding geweest, dat tusschen
de departementen van buitenlandsche zaken en van wa
terstaat, handel en nijverheid overleg is gepleegd om
trent de beste wijze, waarop zoowel de regeering als de
belanghebbenden zich een zooveel mogeljjk juist inzicht
zouden kannen verschaff n omtrent de beoordeeling van
Nederlandsche kaas in den vreemde.
«Ingevolge dat overleg werd aan de hierachter ver
melde consulaire ambtenaren van Nederland opgedragen,
in hnn ambtsgebied eeu onderzoek in te stellen ter be
antwoording van de volgende vragen
lo. Welke hoeveelheid kaas werd in de laatste tien
jaren aldaar ingevoerd
2o. Welke soorten kaas, met opgave der landen van
herkomst, werden verbruikt en welke prys is daarvoor
bedongen
3o. Welke is de meaning van belanghebbeuden omtrent
de qualiteit der in do laatste jaren ingevoerde Neder
landsche kaas
4o. Is het verbruik van Nederlandsche kaas toe- of af
genomen en aan welke oorzaken moet dit worden toe
geschreven
5o. Welke kaas heeft, bijaldien de Nederlandsche van
de markt mocht zijn verdrongen, deze vervangen
«De door de consulaire ambtenaren ingezonden rappor
ten, waaronder er verschillende zjjn, die van groote toe
wijding en zaakkennis getuigen, werden in banden
gesteld van de Afdeeling Landbouw en door den boter-
inspectenr, den heer G. J. Bieleman, tot één overzicht
bewerkt."
Openbare school.
Op uitnoodiging van de afdeeling Schagen van den
Bond van Nederlandsche Onderwijzers kwamen den llden
in het N.-H. Koffiehuis te Schagen afgevaardigden bij
een van de Nutsdepartementen Schagen, Kolhorn en N.
Niedorp, van de vrijzinnige kiesvereenigingen Kolhorn
en Schagen, van de afdeeling Volksonderwijs te Winkel
en van de afdeelingen Schagen van Bond- en Genoot
schap ter bespreking van de mogelijkheid te Schagen
eene openbare vergadering te beleggen, waarop het goed
recht der openbare school in het licht zal worden gesteld.
Na breede bespreking werd besloten de heeren Ke
telaar en Bigot als sprekers voor deze zaak uit te noo-
digen, zoo mogelijk op Zaterdag 21 Januari 1905.
Op de dan te houden vergadering zullen een paar
honderdtallen van het bekende Bondsgeschriftje »Maak
front voor de openbare school» gratis worden verspreid.
Door middel van een 2500tal uitnoodigingen hoopt het uit
voerend comité een volle zaal te trekken. De vergadering
zal in het N.-H. Koffiehuis te Schagen worden gehouden
onder leiding van Ds. Van Kluyve, voorzitter van het
Nutsdepartement aldaar.
Ongevallenwet 1901.
Door den enormen voorraad werk bij de Rijksverze
kering-Bank hebben de particuliere Verzekering-Maat
schappijen tegen de geldelijke gevolgen van ongelukken
eerst laat in dit jaar hunne balans over 1903 kunnen
opmaken.
Naar die balansen is door zeer velen met belangstelling
uitgezien. Daaruit toch zou blijken aan welke zijde 't
gelijk was omtrent het antwoord op de vraag wat is
voor den Werkgever voordeeligerzich te verzekeren
bij de Rijksverzekering-Bank of bij eene tot overname
van het risico bevoegde Maatschappij?
De praktijk geeft hén gelijk, die hun risico overdragen.
Bij de Rijks verzekering-Bank toch schijnt men al bij
zonder duur uit te zijn.
Voor ons ligt de balans over 1903 van de Eerste On
derlinge Aannemers-Verzekeringmaatschappij te Zwolle,
eene maatschappij bij welke ruim 25 pet. der Werkgevers
zijn aangesloten, en die op de onlangs gehouden «Ex
position internationale du Grand Palais» te Parijs voor
ons land de hoogste onderscheiding verwierf. Uit die
balans nu blijkt, dat aan aandeelhouders-verzekerden een
dividend van 39 pet. kon worden uitgekeerd, terwijl
aan verzekerden-niet aandeelhouders een winstaandeel
van ruim f 72.000 werd toegewezen. En dit, niettegen
staande de premiën lager zijn dan door de Rijksverzeke
ring-Bank worden gevorderd.
Een nieuw bewijs voor de dikwijls verkondigde stelling,
dat de Staat een erg dure exploitant is
He zaak Van Biggelen.
Zaterdagavond vergaderden de beide vrijzinnige kies
vereenigingen te Steenwijk. Met 17 tegen 4 stemmen
werd de volgende motie aangenomen
«De liberale kiesvereenigiug Burgerplicht en de vrjjz.-
democr. kiesvereeaiging De Eendracht, in vereenigde
vergadering bijeengekomen op 10 December, kennis
genomen hebbende van de beschuldiging door de liberale
Statenclub van Overijsel ingebracht tegen het Statenlid
mr. Van Diggelen, met betrekking tot de jongste ver-
kif-zing van drie leden der Eerste Kamer, gelezen het
verweer van den beschuldigde, en zioh na ernstige over
weging stellende op het standpunt van de liberale
Statenclub,
besluit mr. Van Diggelen alle vertrouwen op te zeggen
en wenscht zich niet verantwoordelijk gesteld te zien
voor zgn daden als afgavaardigde."
Eene motie waarin verklaard wordt dat de positie van
mr. Van Diggelen na het voorgevallene in de Staten
onmogelijk geworden is, kwam door aanneming dezer
motie van het bestuur niet in stemming.
Schnrftziekte op vrnchtboomen.
Zeer belangrijke proefnemingen ter bestrjjding van de
zoo gevreesde schnrftziekte op de vruchtboomen zijn door
prof. J. Ritzema Bos genomen in de omstreken van
Hoorn, n.l. in den Bangert, te Zwaag en Blokker. Som
mige appelsoorten gaven jaar in jaar uit geen vruchten
reeds de nog jonge bladeren vielen, brum geworden,
af, aangetast door een schimmel, die Fnsicladium genoemd
wordt en de oorzaak is van de schnrftziekte. Na be
spuiting met Bordeaux8che pap (l£ kilo kopervitriool
met 2 kilo ongebluschte kalk op 100 Lter water) gaven
6 boomen, die in 1902 behandeld waren, in 1933 meer
vrachten dan 500 niet behandelde boomen samen. Geen
wonder dat de hoeveelheid kopervitriool wel 2000 kilo
bedraagt, die in 1904 alleen in Zwaag is verbruikt.
