BÏTjfYsNL^AlT
b i¥n¥n l and.
BERLIJNSCHE BRIEVEN,
STADSNIEUWS.
KUNST EN LETTËRËnT~~
Nieuwstijdingen.
Gemengd Nieuws.
in een der gevallen, hierboven onder 2o. omschreven
4o. ieder meerderjarig mannelijk Nederlander, die nk
den 1 Januari van het jaar, volgende op dat, waarin
hij het 18de levensjaar volbracht en vóór het intreden
van het 21ste levensjaar zijne woonplaat binnen het
Rijk, in het Duitsche Rijk of in het Koninkrijk België
ge vestigt of er woonplaats gekregen heeft;
5o. ieder mannelijk meerderjarige, die na den 1 Ja
nuari van het jaar, volgende op dat, waarin hij het 18de
levensjaar volbracht en vóór het intreden van het 21ste
levensjaar Nederlander of opnieuw Nederlander is ge
worden, zoo hij in een der hierboven onder 4o. om
schreven gevallen verkeert
6o. ieder mannelijk niet-Nederlander, die na den 1 Ja
nuari van het jaar, volgende op dat, waarin hij het 18de
levensjaar volbracht cn vóór het intreden van het 21ste
levensjaar ingezetene of opnieuw ingezetene is geworden
ïn den zin der tweede zinsnede van art, 13.
Hierbij gelden de laatste zinsnede van dat artikel en
art. 15.
Ten aanzien van de gemeente, waar de inschrijving
of de inschrijving opnieuw moet geschieden en van de
verplichting tot het doen van aangifte ter inschrijving
of ter inschrijving opnieuw, gelden de eerste zinsnede
van art. 14 en de laatste vijf zinsneden van art. 16,
De aangifte ter inschrijving of ter inschrijving op
nieuw van hem, die volgens de eerste zinsnede» van dit
artikel m; et worden ingeschreven, geschiedt binnen
dertig dagen na het verkrijgen of werd hij reeds vroeger
ingeschreven, doch van het register afgevoerd, na het
terug erlangen van het Nederlanderschap of van het
ingezetenschap, of na de vesting van verblijf of de ves
tiging of het verkrijgen van woonplaats binnen het Rijk
in het Duitsche ijk of in het Koninkrijk België
De inschrijving geschiedt in het register betreffende
de lichting van liet jaar, waartoe de ïn de eerste zin
snede van dit artikel bedoelde persoon volgens zijnen
leeftijd behoort.
Strafbepalingen.
Art 166 Met boete van ten minste 50 cents en ten
hoogste f 100 wordt gestraft de overtreding van deartt.
16, 18 en 22.
Zij noodigen hen, wien dit mocht aangaan, uit, zoo
mogelijk ln eigen persoon, de aangifte te doen en
daarmede niet tot het einde van «Vanuarl te wachten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
24 Dec. 1904. DONATH, Secretaris.
Particuliere Correspondentie).
Berlijn, 21 December.
Hlnderanusementen.
O, du fröhliche
O, dn Selige.
Vandaag is de Kerstvacautie begonnen. Menig kind
had nog een kwaad moment, alvorens zich met alle ge
dachten op het aanstaande feest te kunnen werpen. De
beoordeelingslijsteu werden hedenmorgen uitgereikt en
wat zouden vader of moeder wel van de minder gunstige
cyfers of do vele afkeuringen zeggen?
Doch ook dit spitsroeden loopen is thans achter den
rug. Nog eenmaal worden hedenavond de schreden naar
het schoolgebouw gericht, ditmaal echter kunnen de voetjes
niet vlug genoeg den bekenden weg afleggen.
Ook in de scholen wordt een dennenboom opgericht,
verzamelen de leerlinpcn zich, wordt gezongen, voorge
dragen en doet ten slotte de Weihnachtsmann de ronde.
Doch niet alleen in de scholen, neen, waar ge thans
ook komt, overal straalt u des avonds do vriendelijk ver-
liehte boom tegemoet. In theaters, concertzalen, kerken,
mist men den Kerstboom niet. En waar maar eenigszins
de gelegenheid is, worden Kerstliederen gespeeld of ge
zongen.
Doch dit zijn alles slechts voorbereidingen. De eigen
lijke feestavond brengt een ieder in eigen kring door.
Kerstavond is de eenige avond van het jaar, dat bier- en
koffiehuizen, amusements- en schouwburgzalen, straten en
openbare middelen van verveer als uitgestorven zijn.
Heeft men den heiligen avond te midden zijner familie
gevierd, dan begint eersten Kerstdag het uitgaan opnieuw
en duurt gewoonljjk tot na Nieuwjaar.
Men spreekt hier dan. ook van de »Festwoche".
De meeste schouwburgdirektiën gaven dan twee voor
stellingen per dag; een voorbeeld door de circussen gevolgd.
Des middags worden sprookjes vertoond. Deze kinder
voorstellingen zijn gewoonlijk uitverkocht. In vorige jaren
hadden op eenzelfde biljet twee kinderen of een kind met
zjjnen begeleider toegang. De zalen waren dan zoo vol
dat er geen appel kon vallen zonder iemand op het hoofd
te raken. Ofschoon zulk een overvulde schouwburg een
aardig gezicht opleverde, is het van do politie een wijze
maatregel aan deze proeven van zaal-elasticiteit een einde
te hebben gemaakt. Bjj het ontstaan van een paniek
waren de ongevallen niet te overzien geweest. De schouw
burgdirecties hebben thans de prijzen der plaatsen moeten
verlagen en maken met hare namiddagvoorsteilingen
minder schitterende zaken dan andere jaren. Aangezien
de zalen tot de laatste plaats bezet zjjn, hebben zij ook
nu nog geen reden tot klagen. Men zit verlegen met de
keuze waar met de kinderen heen te gaan. Het Berliner
Theater geeft »Die eehöne Mesuline"; het nationaltheater,
»Dorniöachen"; het Zentraltheater, D&amelinchen het
Luisentheater, Rotbkkppchen het Belle Alliancetheater,
Trau Holle; het Theater des Westens, Struwelpeterhet
Thalia-theater, Max nnd Moritz en eindelijk het Lust-
spielhaus een nieuw Sprookje van Gabrieüe Reuter: Das
böso Prinzesschen, waar bjj de zwager van Hanptmann, de
geniale componist Max Marschalk, de muziek heeft ge
componeerd.
Ik had mij dit jaar tot taak gesteld een volledig over
zicht van deze kindervoorstellingen te nemen en ging
telkenmale zeer bevredigd naar huis. Want ook reeds
voordat de vacantie ingetreden was, waren de direetiën
op Woensdag, Zaterdag en Zondag met de namiddag-
voorstellingen begonnen.
Eigenljjk past bij deze spelen der poëzie die, ik
beken het ruiterlijk ook voor volwassenen eene enorme
bekoring hebben geen kritiek. Doch waarom zouden
we niet het goede mogen vermelden Zeker ook wanneer
het gebodene niet zoo goed verzorgd was, zou het den
kleinen toeschouwers even goed bevallen en zou de zaal
ons hetzelfde beeld van ongekend, rein, jubelend genot
bieden als thans, nu eerste krachten in de put van Melusine
verdwjjuen, door den wolf worden opgegeten of met pik
worden bestrooid, 't Was buitengewoon grappig te zien
hoe een geroutineerd acteur als Leo Oonuard zich een
oogenblik niet wist te redden toen hij, Koning Ranten-
kranz, luid jammerde»wa»ir is mijn zoon, waar is mijn
zoon" en een frisch kinderstemmetje van uit de parterre
hem toeriep»wel, die is juist in de put afgedaald."
Bieden onder zulke omstandigheden onze beste tooneel
krachten niet wat zy vermogen, dan zwijgt in ieder geval
elke kritiek.
Overal zijn deze sprookjes magnifiek gemonteerd, dansen
komen in alle voor en de zoetvloeiende, kinderlijke melo
dieën worden goed en met smaak gezongen. Het slot-
tableau groepeert zich steeds om den Kerstboom en het
Stille Nacht, heilige Nacht", op het tooneol ingezet, wordt
onmiddelljjk door het publiek meegezongen. Bij myn
achtste aamiddag-schonwburg-bezoek was het nieuwe, het
charmeerendo, er voor mjj nog niet af. Max en Moritz
op het tooneel, het zoo vertrouwde prentenboek levend
geworden En daarbjj overal kindermonden, die de bekende
versjes mee opzeggen. Het zijn instantaneetjes die een
ieder moeten goed doeD, moeten opwekken en die niet
kunnen vervelen.
De thans meegemaakte ongekunstelde kindervreugde
trof mij dubbel aangenaam, na her laatste »Jugend-
kouzert" dat ik voor eenige weken bijwoonde.
Het doel door het »Komitee für die Jugendkonzerfca"
beoogd is zonder fwjjfel zeer lofwaardig, zeer navolgings-
waardig zelfs, mits men zich van te veel »massr6geln"
weet te onthondsn.
Sedert twee jaren worden hier concerten gegeven die
uitsluitond voor schoolgaande kinderen bestemd zijn. Zelfs
de eerste kunstenaars en kunstenaressen stellen hun kannen
ter beschikking van het bestuur. Men tracht langs dezen
weg bij de jengd zin voor goedo muziek op te wekken.
In het concertjaar 19021903 werdeu 11 concerten, in
het daaraanvolgende 13 zulke concerten gegeven. Deze
uitvoeringen worden door leerlingen van allerlei scholen
305 in getal bezocht. In de lagere scuolen worden
bij voorbeur biljetten gegeven aan kinderen, die zelf kunnen
zingen. Ofschoon ik onmiddellijk beaam dat de keuzo zeer
moeilijk is, lykt mij deze methode niet juist. Muzikaal
zijn gaat volstrekt niet. altjjd samen met stem hebben.
Hoovelen hebben een uitstekend muzikaal gehoor en kun
nen niet zingen.
Da langs dezen weg uitverkorenen krijgen een pro
gramma, dat te gelijker tjjd allerlei voorschriften bevat.
Hoort, slechts
1. Natte parapluies moeten tegen betaling van lOpen
ningen in de garderobe worden afgegeven.
2. De mantels moeten over de leuningen der stoelen
gehangen worden.
3. Gedurende de voordrachten mag niet gegeten, niet op
bonbons gezogen, niet opgestaan en niet gesproken worden.
4. Het gooien met boterhampapieren, bonbonzakjes,
sinaasappelenschillen enz. is verboden.
5. De jongens moeten de hoofddeksels afnamen.
6. Het is verboden te applaudisseeron voordat het
accompagnement is afgeloopen.
7. Vooral het heengaan voor dat het laatste stuk uit
is, wordt streng verboden.
8. Toetjes worden niet gegeven.
Al deze bepalingen hebben het gevolg, dat de bezoekers
van de Jugondkonzerte" als muisjes zoo stil zitten. Hier
geen sprake van kosteljjke momentjes van kinderlijke
onbevangenheid. Integendeel, hier ziet men jengd, die de
blikken bijna niet afwenden van de hen begeleidende
onderwijzers en onderwijzeressen. Was de door mij waar
genomen groote stilte het gevolg van waarachtige aan
dacht of een stukje paradedressuur
Eu is het dezen kinderen kwalijk te nemen, wanneer
ze met hunne gedachten afdwalen van het spinnelied uit
de »Fliegende Hollander" of van eene sonate van Chopïn
en terechtkomen op het binnenplein van de hnurkazerne
waar zij met 40 tot 50 families samen wonen en waar
zjj met hun talrijke speelmakkertjes bij de muziek van
een draaiorgel vrij mogen dansen en springen
Willen deze »Jugendkonzerte" werkelijk aan het doel
beantwoorden, dan zal wat minder dwang noodzakelijk
zp-
Ik dacht aan eigen jeugd terug en betreurde het nog
niet dat do Marionetten en Jan Klaassen onze hoogste
idealen waren.
Waar ziju die tijden gebleven Ik herinner me nog
heel goed hoe de mededeeling dat een echte aap in de
poppekast meespeelde, als een loopend vnurtje door de
school ging. Enkelen vertelden nog jaren van de ver
tooning van Asschepoe8ter bij Oarré. Een troep straat
muzikanten mei Duitsche militaire petten op, deden ons
koffie- of etensuur geheel vergeten.
En we waren, geloof ik, niet minder gelukkig dan de
Berlijnsche kinderen, die in de groote schouwburgen een
glan3 van elektrisch licht en een geschitter van de
prachtigste costumes voor zich zien en in ds groote Z3al
der Philharmonie concerten aanhooren, waar Europeeeche
beroemdheden op vokaal- en instrumentaal gebied met
een ernst optreden als stonden ze te Bayreuth tegenover
een publiek van hartstochtelijke Wagner-vereerders.
Men kan ook langs het doel heen schieten en in plaats
van do jeugd op te voeden haar vroeg-rijp, zoo niet
erger d. w. z, »blasée" maken.
[Scliocuenleverantle.
Omtrent het bericht nit Waalwjjk als zou door do
Russische regeering aan eenige Waalwijksche en Dou-
gensche schoenfabrikanten de vervaardiging zijn opge
dragen van 5jO,O0O paar laarzen voor 't Russische leger,
schrijft men uit Dongen aan Be Tijd:
gs.Het was in sommige indoetriëale kringen hier te lande
niet onbekend gebleven, dat het Russische departement
van oorlog naar een maatechappij uitzag, die de fabrikatie
op zich wilde nemen van het jaarlijks benoodigd aantal
laarzen voor legerbeboeften. Da desbetreffende fabriek
moest opgericht worden te St.-Petersburg.
Nu heeft zich te dezer zake de oud-Hollandsche onder
nemingsgeest niet verloochend en hebben zich onverwijld
eenige indnstriëelon, waaronder de heer Jac. G. Aarts
alhier, vereenigd, die in overleg met een bekwaam tech
nicus. den heer S. A. J. Smits, do genoemde exploitatie
in de Russische hoofdstad zullen ter hand nemen en be
reids met het gouvernement een contract hebben afge
sloten voor de jaarlijksche vervaardiging van 500,000
paar laarzen voor 't Russische leger, gedurende een tjjd-
vak van minstens 10 jaren.
De beer Smits treedt op als technisch directeur, 't Mag
den Hollandschen ondernemers als een goede noot worden
aangeteekend, dat zij zich in concurrentie met den vreemde,
deze lnoratieve zaak hebben weten te verzekeren.
Brievengaarders ln Noord-Holland.
De afdeeling Noord-Holland van den Bond van Brieven
gaarders in Nederland vergaderde Zondag j.l. te Amster
dam. Tegenwoordig waren 17 leden.
Medegedeeld werd, dat zich weder 5 brievengaarders
als lid hadden aangemeld en het ledeccijfer thans 66
bedroeg.
Na behandeling van eenige huishoudelijke zaken werd
door de leden, die in eene vorige vergadering op zich
hadden genomen een onderhoud te verzoeken met enkele
leden van de Tweede Kamer, daaromtrent den uitslag
medegedeeld.
Bij de Kamerleden was ter sprake gebracht de woning-
quassfie of wel eene vergoeding door het Rjjk van de
huurwaarde der woning van den brievengaarderhet ver
lof, om dat van 7 op 14 dagen in het jaar te brengen
en bij de Hooge Regeering de meening te doen vervallen,
dat de betrekking van brievengaarder als een bijbaantje
was te beschouwen.
Een en ander, door de collega's, welke die opdracht
op zich hadden genomen, duidelijk uiteengezet on met
voorbeelden gestaafd, heeft blijkbaar bjj de opgezochte
Kamerleden een goed gehoor gevonden en heihaaldeljjk
werd blijk gegeven, dat zjj niet hadden kunnen denken,
dat de brievengaarders in zoovele billjjke voorrechten ten
achter staan bij andere Rijksambtenaren. Met voldoening
mag men het er dan ook voor honden, dat die samen-
sprekingen niet zonder vrucht zullen blijven, want meer
dan eens werd er door de Kamerleden gezegd, dat zij
een open oog hadden voor die misstanden en de belangen
van de brievengaarders aanhangig zouden maken bij het
afdeelingsonderzoek van hoofdstuk IX en bij de behan
deling van de Staatsbegrooting.
Verder werden nog in de vergadering enkele zaken
besproken, meer betreffende de uitvoering van den dienst,
waarbjj versohillondo onderwerpen ter sprake werden
gebracht, en die op zeer onderhoudende en leerzame wijze
werden besproken en bediscussieerd.
Lezing Hazeloop.
Dinsdagavond jl. werd voor belangstellende akkerbouwers
te St.-Pancras door den heer Hazeloop, rjjkstuinbouw-
leeraar, eene lezing gehouden over het vervroegen van
groenten, Westlandsche cultuur, en kunstmest-gebruik.
In de eerste plaats werd door spreker het op goedkoope
wijze aanleggen van koudebakken verk!aard, een en ander
werd telkens met krjjtteekeningen verduidelijkt.,,
Verder werd aangetoond hoe de Westlandsche teelder
drie verschillende vruchten van dezelfde oppervlakte weet
te oogsten.
De teelt van asperges en schorseneeren werd duideljjk
beschreven. Een en ander werd met belangstelling aan
gehoord, en verschillende vragen werden aan den heer
Hazeloop gedaan, die hij bereidwillig beantwoordde.
Vlctorla-Bron ©foerlahnsteln.
Op de Internationale Tentoonstelling voor Kookkunst,
Hotelwezen en Industrie, welke thans te 's-Gravenhaye
gehouden wordt, is de Prix d'Excellence van H, M. de
Koningin, zijnde de hoogste onderscheiding, benevens de
Gouden Medaille, toegekend aan het Victoriawater uit
de Bron te Oberlahnsteln.
Uitvoering van gewijde muziek.
De heer J. H. Secrève, organist der Remonstrantsche
kerk te 's-Gravenhagezal op den 2en Kerstdag, des
avonds half achtin de Luthersche Kerk alhiereene
uitvoering van Gewijde Muziek geven, met medewerking
van verschillende solisten.
»Het Vaderland" schrijft over den heer Secrève: »De
indruk, dien we op het concert in de Remonstrantsche
kerk van den heer Secrève kregen, was een zeer gunstige.
Het was geen gemakkelijke taak voor hem a's opvolger
op te treden van prof. Samuel de Langethans direc
teur en leeraar aan het K. K. Conservatorium voor
muziek te Stuttgart. Vooral de Sonate van Rheinberger
en de G-moll Fantaisie van Bach vonden we technisch
zoowel als muzikaal twee zijner beste nummers."
Over mej. v. Emminckhoven wordt gezegd: «We
leerden in mej. v. E. eene kunstenares van zeldzame
begaving kennen, die over een prachtig geluid en een
temperamentvolle voordracht beschikt."
De »Maas- en Roerbode", sprekend over mej. van
Emminckhovenoptredend in het kerkconcert te Roer
mond op 30 September jl., zegt:
»Ik aarzel niet te zeggendat mej. van E. het
leeuwenaandeel in het succes meenam. Een uitstekend
geschoolde stem, een sympathiek en krachtig geluid en
eene onberispelijk zuivere intonatiezijn de kenmer
kende eigenschappen dezer begaafde en beschaafde zange
res die ter gelegener plaatse een hartelijk applaus en
eene ffinke bloemenhulde alleszins verdiend had."
De »Bredasche Courant" zegt over den heer Gaillard
»De heer G. mocht eveneens grooten bijval ondervinden.
Hij wist heerlijke tonen aan zijn instrument te ont-
lokkendie grepen in de ziel. Diep gevoeld spelbij
vasten greep en streekkenmerkten dezen kunstenaar.
Een prachtigen samenklank gaf zangcello en orgel.
Den 17den Januari geeft het Haarlemsch tooneelge-
zelschap in het N.-H. koffiehuis te Sckagen het bekende
»Mea Oulpa."
Yader Lebonnard schijnt door dit gezelschap na de
voorstelling te Scbagen begraven.
