PARIJSCHE BRIEVEN.
Ho. 1.
Honderd en zevende jaargang.
Zondag 1 Jan. 1905.
BUITENLAND.
Een droevige Kerstmis en een
blijde Oudejaarsavond.
BirTNE NLAND.
Nieuwstijdingen.
CUE C
(Particuliere Correspondentie.)
Parijs27 December.
Ik heb van de week 'n interessanten avond gehad. In
den faabonrg St.-Antoiuo 157, »Université populaire''
van »la Goöperation des Idéos" hield Marie Kalff, die
verbonden is aan het Tbéètre Antoine 'n voordracht
avond over de werken van Maeterlinck. Ik woon op de
bntte Montmartre en ik moest om kwart vóór negen
den gewoten aanvangstijd van tbé&ters, lezingen enz.
daar zijn. Nu is de afstand tusschen mijn woning en
het gebouw der genoemde coöperatie nog wel iets verder
dan van Alkmaar naar Bergen en dus moest ik tijdig
op weg om op tijd er te zijn.
Doc'u altjjd als je haast heb, komt er wat in den weg,
en zoo gebeurde 't dan ook op dezen bijzonder-mooien
avond, dat ik me om kwart over acht eerst op weg
begaf. Alle mogeljjke ongelukken kwamen me 'n handje
helpenmjjne schoenen deden me hnnne aanwezigheid
op minder aangename dan wel duidelijke manier gevoe
len, en zoo sukkelde ik in 'n fiftcre-paard pas de butte
af. In het station van de Metropolitain, die me brengen
zon tot de Place de la Nation was net de trein weg. En
fin, vijf minnten later 'n andere. Ik begon in 'n angstige
haast te geraken 'n half nur treinen is 't zeker, en m'n
vrees om eig veel te laat te komen was groot. Stuk
voor stuk boemelden we de eindelooze rij stations af.
Evenwel was de avond zoo bijzonder mooi', en was de
pjjn in m'n voeten door 't zitten drageljjker geworden,
dat ik mijn humeur langzamerhand op voelde kalefateren,
en ik me lekker begon te gevoelen sneller dan ik ge
dacht had was ik dan ook aan Nation. Maar nu 1
Ik moest zjjn no. 157, was nooit nog iu dat land
daar geweest, en ik stond op dien avond, uit het station
komend, in 'n vage duisternis, doorspikkeld met lantaarn-
lichtjes, op 'n groot plein, te midden van 'n stral-nkruns
van straten die er allemaal eender uitzagen. Eufin ge
vraagd, bien, ik heb 'm, ik kijk naar het numero van 't
huis 318.
Nu weet ik niet of de afstanden hier U bekend zijn,
maar dan wil ik U zeggen, dat ik me met 'n zwaar
hoofd op weg begaf, en dat ik na tien minuten ruim,
flink doormarcheerens genaderd was lot no 310. Wel
mag 't U bekomen 1 Mijne voeten foeterden onwillig in
m'n schoenen en in 'n gezwinden kreupelpas ben ik den
faubourg Antoine afgezakt. D'r lagen wel rails in 't
midden van de straat, maar 'n voertuig was niet te zien.
Eindelijk na 'n half uur loopens ruim, was ik dau
binnen, en bad ik gelegenheid om m'n moede leden uit
te strekken, wat ik dan ook, zoo ver doenljjk, niet heb
nagelaten.
Doch eenmaal daar was ik alles vergeten, moeite haast,
pjjn, alles. In 't lage donkere door eenige gloeilichten
flauw verlichte zaaltje was 't vol menschen. Je voelde,
de menschen kwamen er om te hooren en de zaal was
er om de menschen te bergen, 'n Klein primitief too-
neeltje aan 't eind. En voor de donkere hoop menschen
tnsschen die granwe maren in dat halfl cht, heeft Marie
Kiene schets door Debora van de Velde.
(Slot.)
Dokter Verbrugge, dezelfde die de drenkelinge door
zjjne behandeling tot het leven teruggeroepen had, was
een zeer humaan man, die tevens eene groote mate van
menschenkennis bezat. Hij vond bij zijne komst Poelman
in moedelooze houding by de tafel zitten. Hij sprak
hem vriendelijk toe, deed het voorkomen, of bjj geheel
uit zich zelf gekomen was, om eens te zien, hoe de per
soon, aan wien bij het behoud van het leven van zjjne
patiënte te danken had, het maakte, en of hjj geen letsel
van zijn moedige daad bad bekomen. Hij verzocht hem,
het genoegen te mogen hebben, hem te mogen behandelen,
en toen de man antwoordde: »Och, mijnheer, u is wel
heel vriendelijk, maar hat was misschien beter geweest,
dat ik mjjn daad met den dood had moeten bekoopen,
dan was er voor mjjn vrouw en kinderen wel gezorgd,
met weduwen en weezen heeft men wel medeljjden,'' wist
de arts door bemoedigende toespraak het vertrouwen te
winnen. Zoo vernam hij, in welke betrekking Poelman
tot de familie Van Harpen stond, en begreep, dat de
weigering, om iets als belooning aan te nemen, geen in
ijlhoofdigheid gesproken woorden waren geweest, maar
de niiing van de echte stemming, welke in het hart van
den man leefde. Hg wees hem nu echter op zijne vrouw
en kinderen, en vertelde hem, dat eenige menschen vrienden
zich geroepen hadden gevoeld, een blijk van waardeering
aan den dapperen redder van het bjj velen geliefde meisje
te geven, en dat hg dit bljjk van sympathie niet mocht
weigeren. Hij gat als zjjne meen ing te Hennen, dat, als de pati
ënt de hem voorgeschreven medicijnen gebrnikte, en vooral
ook de versterkende middeien uie nu onder zjjn bereik
waren, niet afwees, hjj spoedig van de doorgestane ver
moeienis en koude hersteld zou zijn. Hij wekte den patiënt
op, door te vertellen, dat Lanra ook veel beter was, en
zag met genoegen hoe een glimiach het bleeke gelaat van
Poelman verhelderde toen hjj zeide»Ja, dat kind hield
altoos zooveel van me, ze was ook een engeltje en
mjjnheer, ik kan u wel zeggen, dat toen haar naam mij
in de ooren klonk, ik op dat oogenblik alle wrok vergat.''
Laura zat door kussens ondersteund in haar lodikant
overeind en Anna Rjjdel zat met een van blijdschap
stralend gezichtje daarnaast, toen dokter Verbrngge het
Kalff mooie dingea gedaan. Ik zon haast willen zoggen
al te mooie dingen, want om op één avond, te spelen bd
voor te dragen twee scènes uit »Soeur Béitrice twee
uit »Pelléas en Mélisande", 'n stuk uit «Intérieur", drie
scènes uit »Aglavaiue et Sélyzette" en 't slot uit »Mort
de Tintagiles", benevens eenige verzen, dat is niet weimg.
Ze heeft heele mooie dingen godaan. Ze hoeft de teerheid
van Maeterlincks werk gespreid in haar dictie, bewon
derenswaardig Vooral was mooi de tweede scène uit
«Pelléas et Mélisande", da torenscène en dia uit Aglavaine
et Sélyzette", de dood van Sélyzette.
Haar zeggingskracht was werkeljjk maesterljjk in ver
schillende doelen met altjjd, soms verviel ze eens een
momentje in 'n herhaling, maar ik vraag ook, 'n haelen
avond en zoo'n programma 1
En daarom zeide ik juist, 't was eigenlijk te veel,
natuurljjk »des Gaten zu viel". Was 't beperkt, gebleven
tot enkele scènes, misschien was dan de totaal-, de eind
indruk heviger geweest, was ook Maeterlinoks werk meer
op den voorgrond getreden. Nu werd de eene impressie
door de andere verdrongen en bleef er over 'n herinne
ring aan momenten, waar anders misschien 't geheel of
'n groot gedeelte me zon bijgebleven zjju. Je zat ver
dronken in 't moois en dat doet er altijd schade aan
aan het schoon9 natanrljjk.
Marie Kalff voelt wel wat ze speeltze voelt 't zóó,
dat ze 't mooi doetdat ze de fijn gevoelde woorden
laat gljjen in 'n schooneu vorm van zegging en da; ze
gracieus doet en elegant-mooi is. Dat is vooral voor het
Maeterlinck werk onontbeerlijk en ik twjjfel dun ook niet,
of, tjjd en gelegenheid gunstig zjjade, vie van haar nog
eens groote dingen op dit geb od znllen zieu. Want mocht
op 't moment van het spelen zelf, 't klein hokkige too-
noeltje ook geheel op den achtergrond rakenwaar nn in
iedere panze de gewekte impressie noodwendig botste
tegen het akelige scènetje, zonden dan de gedaohten meer
kunnen uitgewezen worden in droomenda omgeving van
artistiek décor.
Verleden jaar heeft Marie Kalff in Holland met Lngné
Poë »la fille Elisa" gespeeld dit jaar hoopt ze er te
komen met een "van Ibsen's stukken. Ik wensch haar
veel succes. Tom Sch.
Instructie Bataljon te Itampen.
Het Instructie-Bataljon te Kampen bie It de gelegen
heid aau flinke jonge mannen om zich een goede posi
tie in de burgermaatschappij te verwerven.
Wat t.ch is het geval Een jongen die op school
flink geleerd heeft, goed lager onderwijs heeft genoten
en lust gevoelt voor den militaiien dienst wordt hier
de gelegenheid aangeboden vooruit te komen.
Treedt zoon jongeling op 15x/a jarigen leeftjjd in
dienst bij het Instructie-Bataljon, dan kan hij, als hij
31 jaar oud geworden is, zich reeds een voor durend
pensioen verzekerd hebben van f 216 tot f 264, het
welk gemiddeld dus per week is ruim 4 a 5 gulden.
Dan is hij pa-s 31 jaar oud en kan dus nog eene goede
betrekking krijgen in de burgermaatschappij, hetzij in den
tot ziekenkamer ingerichte huisvertrek van de familie Van
Harpen binnenkwam, om verslag te doen van zijne zen
ding. Hij vond gemakkelijk een aanknoopingspunt voor
wat bjj te zeggen bad, doordat juist Anna verleide, hoe
zij geroepen had» «Laura van Harpen ligt er nog in, red
haar toch" en boe toen die man dadelijk voorover op het
jjs was gaan liggen, net, of hij wi3n, wie Laura was
en mjjnheer en mevrouw Van Harpen keken getroffen
op, toen de dokter het verhaal onderbrak door te zeggen
«Ja dat was ook zoo, die man kende Laara al
van een heel klein meisje af En nu verhaalde bjj
verder, hoe de man heette, en wat hij hem in vertrouwen
had medegedeeld Mjjnheer keek, nadat hjj het had
vernomen, strak voor zich uit, mevronw wischte een traan
weg en fluisterde: »Ik wist wel dat hjj met slecht was."
Maar Laura, die met ingehouden adem had geluisterd,
riep met oen helderder stemmetje dan men tot hiertoe
van haar gehoord had »Is neef Wal hier, heeft die mjj
gered O, dan moet hjj bjj obs komen, ik wii hem zien, en
hem zelf bedanken." En toen papa de meening opperde,
dat neet Wal daartoe misschien niet te bewegen zou zjjn,
en ook mogelijk nog niet nit zou mogen en of het niet
beter was te wachten tot zij hersteld zjjn zou, en zelf
naar het hnis van neef gaan kon om hem te bedanken,
riep ze uit: »0 neen, neen papa, dat duurt mjj te lang.
Neef Wal zal wel komen, als i k het hem vraag. Laat
Anna met den dokter meegaaD, laat zij hem vertellen, dat ik
erg naar hem verlang, en als ze dan zegt, dat zij bet is
geweest, die hom gevraagd heeft mjj te redden, dan zal
hjj niet weigeren
Dokter Verbrugge gaf nu te kennen dat hjj er geen
bezwaar in zag, dat Poelman dien middag, als het weder
zonnig bleef, mtging, en Anna Bijdel toonde zich zeer
ingenomen met nare opdracht. Nu, hare zending werd
dan ook met goeden aitslag bekroond.
Het was een aandoenlijk oogenblik, toen Poelman door
Anna bij baar vriendinnetje werd binnengeleid en Laura
met schitterende oogen en een blosje op de wangen, hem
hare beide handen toestak, mat de woorden: «Dag lieve
neef Wal, wat ben ik bljj dat u komt, laat ik u nn eens
pakken, omdat u mjj het leven hebt gered".
Neen, tegen zalk eene oprechte kinderljjke dankbaar
heid was Walther Poelman met bestand. Hij liet zich
door het kind omhelzen, en drakte, terwijl zgne oogen
zich met tranen vulden, zjjne lippen op haar voorhoofd.
Maar ook bjj mjjnheer en meviouw van Harpen trad
alles, wat eene oorzaak tot verwijdering was geweest, op
den achtergrond voor de dankbaarheid, dat ze aan di-n
verstooten neef het bebond van hnnne lieveling te danken
gemeentedienst, bjj het zich voortdurend ontwikkelend
verzekerings en bankwezen, bjj de politie, bij de pos
terijen, bij industriëele ondernemingen, in het kort iu al
die betrekkingen, waar het op orde, netheid, flinkheid
en ontwikkeling aankomt.
Dit zijn de voordeelen verbonden aan het op jeug
digen leeftijd in dienst treden. Maar ook voor hen, die
in den dienst verder bevordering willen maken bestaat
daartoe ruimschoots gelegenheid.
Bij het Instructie-Bataljon en bij de regimenten In
fanterie z jn- cursussen tot opleiding voor den Officiers
rang. Men kan na 5 jaar den rang van 2e Luitenant
hebben bereikt, hetzj voor den dienst hier te Lande,
hetzij voor den dienst in de Koloniën en wel voor In
fanterie of voor de Militaire administratie.
Het doel van dit stukje en van de in dit nummer
voorkomende advertentie is, om de aandacht van ouders
en voogden op het Instructie Bataljon te vest gen.
Binnen eenige weken verschijnt een herdruk v in het
boekje Inlichtingen aangaande deze Instelling, hetwelk
op franco i-anvrage aan ien Commandant van het In
structie-Bataljon te Kampen door dezen aan ieder be
langhebbende kosteloos wordt toegezonden.
Dit den Gemeenteraad van Purmerend.
In de Woensdag gehouden Raadsvergadering van Pur
merend werd de heer J. J. Baale te Scbagen benoemd
tot onderwjjzer aan school I, Mot hem stonden op de
voordracht de heeren A Smits te Helenaveen en J. v.
Arkel te Loeuen a/d Vecht. Tot onderwjjzerei aan de
Handwerkscbool voor meisjes werd benoemd ooej. C. A. E.
Kater te Pnrmerend. De jaarwedde van de bnlptelepbo-
niste mej. C. de VrieB werd van f150 gebracht op f 250.
Aan de IJabaanolnb »Parmereod" werd evenals vorige
jaren, bjj wjjze van werkverschaffing, oen erudiet toege
staan van f300. De kosten van gasmsterhnnr werden tot
de helft verlaagd. Op het verzoek van A. Dorland om
*8 Raads medewerking tot het verkrjjgen van eene ver
gunning in zake de drankwet, omdat zjjne inrichting voor
het maatscbappeljji verkeer wordt gebruikt (met den
marktdag komen er kooplieden in granen samen) nam
do Raad een afwjjzende beschikking. Voor de kinder
voeding stond de Riad weder een gemeentelokaal met
verwarming af.
De onderwïjs-novelle.
In de te Breda gehou ten algemeene vergadering van
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers is de onderwjjs-
novelle in verband met de voorstellen betreffende neutraal
onderwijs behandeld.
Aangenomen werden de volgende moties:
lo. »De algemeene vergadering van deu «Band van
Nederlandsche Onderwjjzers", kennis genomen hebbende
van den inhoud der bjj de Kamer aanhangig gemaakte
onderwijsnovellegehoord de in'eiding en de verdere be
sprek ngen van oordeel dat het voorstel, ingediend tot
wjjziging van de wet op het L. O. zeer onvoldoende
waarborgen biedt voor de deugdeljjkheid van het bjjzondor
ouderwjjs, dat toch aanzienljjk hooger subsidie zal er
langen, terwijl bovendien bet peil van het algemeen volks
onderwijs beslist zal dalen, spreekt den weuscb nit, dat
't ingediende wetsvoorstel niet tot wet verbeven worde".
2o.«De algemeene vergadering van den »Bond van
hadden, en Walther Poelman kon ook niet langer zjjn
weigering om iets van zijn rijken bloedverwant aan ie
nemen, volhoud in, toen deze hem hartelijk de hand reikte,
en zei: »Ik zie wel kans je aan eene betrekking te helpen,
waar je met je gezin ordenteljjk van kunt leven. Ik heb
er al met mjjne vrouw over gesproken, maar vergno ons
nu voorloopig je onzen dank te toonen door je in staat
te stellen hedenavond je herstel te vieren, en een genoege-
lijken Oudejaarsavond met je bnisgezin door te brengen,
en toen Poelman, half weerstrevend toch het bankbiljet
aannam, dat de beer van Harpen hem in de band legde,
voegde mevrouw er bjj»Ja Wal, van avond vier jo
feest te huis, want bet zou mogelijk nog niet goed voor
je zjjn bjj avond uit te gaan en Lanra moet ook vroeg
gaan slapen; maar we lekenen er op, dat je morgen tegen
twaalf nur met je vronw en je kleinen bij ons de koffie
komt gebruiken.
Die nitnoodiging deed de laatste schaduw wjjken, die
bjj Walther Poelman nog eene verzoening in den weg
stond. Dat zjjn bloedverwanten zgne vrouw wilden ont
vangen, was de schoonste gave die ze hem schenken konden.
Diep aangedaan beloofde bjj te komen, en daar was innige
blijdschap in zjjn hart toen hij weer naar zjjoe schamele
woning terugkeerde. Maar bracht Poelman bjj zgne
thuiskomst eene hoopvolle tjjding mee, en daarenboven
voldoende geld, om voorloopig onbezo gd te zjjn, en werd
door hem met zijne vrouw en kinderen de Ondejaars-
avond genoegeljjk gevierd; ook ten huize van de fam lie
van Harpen haersebte eene bigde stemming. Want, naast
de dankbaarheid dat een groote slag, waarvoor ze gevreesd
hadden, was afgewend, kwam ook nog de innorljjke vrede
en voldoening, die iedor onzer gevoelt als hjj zich bewast
is, een inwendigen vijand te hebban overwonnen, een
zondigen trots te niet te hebben gedaan.
Met het nieuwe jaar begon er een nieuw leven voor
Poelman en zjjn werkeljjk latsoenljjk et degeljjk vrouwtje,
dat bjj kennismaking zeer meeviel, want hij kreeg eene
goede betrekking, die hem een wel is waar bescheiden,
doch voldoend bestaan opleverde.
Er werd eene betere woning betrokken, en Lanra, die
gelukkig volkomen hersteld was, kwam met haar vrien
dinnetje Anna Rjjdel daar dikwijls neef Wal en nicht
Mien opzoeken, om te kenvelen, of te spelen en te stoeien
met hunne kleinen, zooals neef Wal bet vroeger met baar
had gedaan.
Zoo was ook hier uit de duisternis licht gekomenhet
oud8 was voorbijgegaan en het was alles nienw geworden.
