Op ongewissen bodem.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
~™B INNENLAND."
Gemengde Mededeel!ngen.
c
Y
d
v
I
G
r<
n
b
w
di
Vi
di
ei
Si
de
61
w
to
g<
to
C(
of
on
vi
ne
OB
A
CO
Y8
Dultschland in Zuldwest-Afrika.
Da verliezen der Dnitsohe colonne-Meister op 2, 3 en
4 dezer in het hardnokkig gevecht bp Groot Namns hebben
bedraden aan gesneuvelden 4 officieren en 15 man; aan
gekwetsten 5 officieren en 45 man. De inboorlingen ver
dedigden zich met den moed der wanhoop.
In het bedoelde gevecht streden Frederik Maharero met
250 Herero-Kaffers naast de Hottentotten. Daar Kaffers
en Hottentotten in Damara-land van oudsher eikaars ver
bitterde belagers waron (vóór den afval van Hendrik
Witbooi hielpen de Hottentotten de Duitscbers als ver
kenners en trosknechten togen de Herero'e), bewjjst bun
thans gesloten wapenbroedersebap, dat zij beiden de Euro
peanen als hunne gemeenschappelijke doodsvijanden geleerd
hebben te beschouwen. En men kan het den inboorlingen
niet kwalijk nemen, want uit tal van soldatenbrieven,in
de Dnitsche bladen gepubliceerd, verneemt men, dat de
Duitscbers van plan zijn, de opstandelingen voor hun straf
geheel uit te roeien.
De Tügliche Rundschau bevat een brief van een officier der
expeditie, die zonder er om heen te draaien vertelt, dat
men op de inboorlingen jacht maakt als waren 't herten;
dat als het uitgeputte menschenwild ingehaald wordt,
men hot zouder complimenten den genadeslag geeft of
aan een boom opknoopt. De Dnitsche officieren scheppen
veel vermaak in deze nieuwo jachtsport. Het afmaken
van 't wild laten zij echter aan de mindere militairen
over.
Teekenend is ook de brief, door generaal v. Trotha aan
de notabelen te Windhoek geschreven, die hem verzocht
hadden, de Herero's toch niet allen te vernietigen, omdat
men ze later als werklieden noodig zon hebben. De
Duitsche bevelhebber antwoordde:
»Dat ik het economisch belang der kolonie bevorderen
zal, voorzoover de staat van oorlog zulks toelaat, ziet gjj
uit de maatregelen, welke ik reeds genomen beb ter be
scherming van de hoevenaars en van hun bedrijf. Voor-
loopig is echter de vernietiging van alle opgestane stammen
het doel van alle militaire maatregblen. Eerst na dit
doel komt het letten op de bevordeiicg van de welvaart
der kolonisten en dit geschiedt voorzoover hot gaat zonder
sohade voor gewichtige militaire belangen."
Uit dit antwoord leest de Vorwdrts, dat generaal v.
Tro'ha's feitoljjk oogmerk is, alle opgestano stammen te
verdelgen, onverschillig of deze zich al dan niet willen
overgeven.
Bladen als de Kölnische, die eerst met luider stem op
wraak voor de vermoorde kolonisten aandrongen, beginnen
thans in te zien, dat Von Tiolha's tactiek wel zeer scbneidig
is, maar da kolonie den dood zal aandoen. Genoemd blad
laat zich uit Windhoek een correspondentie toezenden,
welker schrjjver zoowel op gronden van humaniteit als
van wjjsheid or tegen waarschuwt, dat men de Herero's
toch niet tot het uiterste moge drijven. Het land heeft
inlandscho werkkrachten hard noodig. Wat moet er van
de kolonie worden, als men voortgaat Herero's en Hotten
totten te verdelgen of uit het land te verdrijven De
schrjjver toont aan, dat de Dnitschers over wein ge jaren
zich genoodzaakt zullen zien om dezelfde inlandsche ar
beiders, die zjj thans voor veel geld het land uitjagen,
voor nog meer geld het land weder binnen te halen.
Nogmaals: het huis van Savoys eo de
Paus. Pans Pius X heeft den Hertog en de Hertogin van
Genua in particnliere audiëntie ontvangen. Het gesprek
duurde ongeveer een half uur en was zeer hartelijk. De
Paus deed zjjn bezoekers uitgeleide lot aan de deur
zjjner appartementen. Men hecht groot gewicht aan dit
bezoek. Het is nameljjk tbans voor het eerst sinds het
eind van de wereldljjke macht der Pausen, dat een Prins
uit het huis van Savoye den drempel van het Vatikaan
heeft overschreden.
Lord Milner en de Boeren. De Daily Chronicle
verneemt uit Johannesburg, dat Milner verklaard heelt
een democratisch zelfbestuur in Transvaal voor te staan
met een stemrecht, dat ruimer voor de Boeren is dan
voor Engelschen, d.e nog geen twee jaar in Transvaal
Uit het Düitsch
VAN
Lndwlg Ganghofcr.
19)
»Komt, kinderen," sprak de Simmeraner, nu moeten wjj
toch maar eens ophouden 1 Den nacht heelt de lieve God
voor den slaap bestemd. En dien hebben wij noodig 1"
Zonder veel te spreken, droegen Mathes en Broni hunne
werktuigen naar de bnisbank en liepen naar de bron,
om het slijk van hnnne voeten te wasschen Michel greep
den zwengel en reeds na weinige trekken stroomde een
dikke waterstraal in den trog.
»Kjjk eens, Mathes," sprak de oude, «zooveel water,
terwjji ik nauwcijjbs begounen ben te pompon 1 Het
water moet toch weer iets gestegen zjjn. Geloof je ook
niet
Ja vader 1 En het bronwater komt van beneden
»Ja! Van beneden moet bet komen, dat zou een ge
luk zijn 1"
De Simmeraner pompte, tot de trog overliep hij
keek vol verrukking naar het vele water.
De een na den ander zette de voet' n op den rand van
den trog en schepte het water met de hand. Mathes
blies de fakkels nitvoor de huisdeur bleef hij staan cn
tuurde over de door de maan verlichte helling naar be
neden in het dalde nevel was opgetrokken, zoodat men
de hooggelegen huizen van het dorp ondnideljjk onder
scheiden kon.
«Die daar beneden hebben hot goed," sprak Mathes
tot zjjn znster, toen die van de bron kwam, «overal
slapen ze al en alle huizen zjjn donker." Na een poos
wonen. Dit wekt algemeene verbazing. Men ziet er een
streven der mjjneigenaars in om den steun der Boeren
te zoeken. Eu verder leest men in Miloer's uitingen dat
tusscben hem en de Engelsche Regeering oneenigheid
bestaat.
Verplichte Zondagsrust in België. De
Belgische Kamer zal de volgende week de wet. op de
verplichte Zondagsrust in behandeling nemen. Voordat
het zoover kwam heeft de regeering echter het oordeel
van den handel en de njjverheid over de zegeningen van
do gedwongen Zondags-nst gevraagd en dit oordeel is
zoo ongunstig uitgevallen dat de Kamer goed zal doen
daarmede rekening te houden. Inderdaad heeft de «Oonseil
supérieur de l'Industrie du Travail met 16 stemmen
tegen 1 een motie aangenomen, waarin het wetsvoorstel
wordt gekenmerkt als ODnoodig, ongeschikt en plaagziek.
Armoede in de Vereenigde Staten. De
werkloosheid in de Vereenigde Staten is grooter dan ooit
te voren. In New York alleen zjjn meer dan honderd-
dnizend mannen zonder werkzij vallen ten laste der
w6ldadigbeidsvereenigmgen. De middelen dezer vereeni-
gingeu zjjn niet eens voldoende om in do dringendste
gevallen te voorzien en de werkloozen eenigszins te be
schutten voor verhongeren en bevriezen. Het aantal
werkloozen is 40 pc. hooger dan in andere jar-n. Door
een onderzoek in de armen en volksscholen werd vast
gesteld, dat 50.000 kinderen zonder ontbjjt naar school
gestuurd worden en dat slechts een klein gedeelte 's
middags warm voedsel kreeg. Do meesten van die kinde
ren hadden vroeger nooit ontberingen gekend.
Da toestand sohjjnt verschrikkeljjk te zjjn.
Kinderarbeid in Duitsohland. Met 1 Ja
nuari j.l. is in Duitschland sen wet in working getreden,
die strenger dan tot dusverre kinderarbeid verbiedt. In
Berlijn worden de gevolgen hiervan met name door de
bakkers en melksljjters ondervonden, die nu niet meer
in den vroegen ochtend door de schoolplichtige kinderen
hun waren kannen laten rondbrengen. Voor vele babke-
rjjen staat dan ook te lezen, dat volwassen personen
gevraagd worden voor hot rondbrengen. Een poging om
het brood te laten afhalen is door de concurrentie mislukt
en evenzeer om voor het aan huis bezorgen een prjjs-
verhooging toe te passen.
«Chauffeur" en «driver". Met de automobielen
beeft het woord chauffeur in Engeland zjjn intocht ge
daan. Maar men slikt daar niet zoo goedmoedig vreemde
woorden als bjj ons, en dus doen velen er hun best om
van dat barbarisme af te komen. Kon men 't woord nog
in spelling en uitspraak verengelschen, dan was 't nog
iets, zegt menwant ook in dit opzicht heeft men in
Engeland krachtiger taalgevoel den vreemden woorden,
die men meent niet te kunnon missen, wordt bet natio
nale stempel opgezet, in spelling en uitspraak. Dat deden
onze voorouders ook. Waarom, vraagt een inzender in
do Times, niet het goede Engelsche woord «driver" ge
bruikt, gelijk vele «chanffeurs" zich leeds noemen, als
men geen ander heeft Bovendien, chauffeur bettekent
stoker, en de man die een motorwagen bestuurt is
geen stoker.
Een zonderling voorstel. Een comité te New-
Yoik beeft besloten, het Gemeentebestuur voor te stellen
alle vrouwen van slechte zeden te verplichten, een opga-
zetten vogel op den hoad te dtagen, op straffe van geld
boete bjj een eerste en gevangenisstraf bjj een tweede
overtreding.
Zjj hopen daardoor een tweeledig doel te bereiken
bestrjjding van de prostitutie en beperking van het
dragon van opgezette vogels.
Het plan vindt echter heftige oppositie bij den «Ma-
tigheidsbond van Christelijke vrouwen", die zich verzette
tegen een dergelijk reglementeeren van de ontucht, welke,
naar zjj beweren, daardcor tot eon openbare, ja, geüni
formeerds instelling zou worden verheven.
Menschlievende damos. De dames der Zweed-
sche stad Haparanda hebben, om redenen, welke haar
hart eer aandoen, een bekendmaking uitgevaardigd waarbjj
in het koude Beizoen alle haar groetende heeren worden
vrjjgesteld van het hoed afnnmen. Het bleek haar namelijk
nit statistieken, dat 's winters bjj koud weder drie maal
voegde hij er met doffe stom aan toe: «Alleen in den
Purtschellerhof brandt nog licht." Hjj zag tot Broni op
en vroeg aarzelend «Denk je, dat haar kind ziek is
«Dat verhoede God?" De zuster legde haar arm om
den schouder en schoof hem naar binnen. «Denk aan
ons, Matbes, denk niet aan anderen!''
«Ja, je hebt geljjkl" Hjj streek met de band over het
voorhoofd en trad in huis. «Maar jou, Broni, bon ik
ook iets vragen.''
«Wat dan
«Sinds George er geweest is, ben je mjj te stil!'1
Zjj schudde het hoofd en antwoordde kalm: «Je ver
gist je, Mathes. Aan zoo iemand denkeD, als Gsorge
God beware mij 1 De elleDde van onze arme Leni is mjj
eene waarschuwing. Zie jo, ik heb alleen gedacht, dat
het toch eigenlijk jammer is van George."
«Ja, het is jammer Zoo'n gezond, levenslustig mensch
is als voor den arbeid geschapen."
Een dof gerommel, als de zwakke weerkaatsing van
ver verwijderden donder, klonk van den top van den berg.
Beiden sprongen weer naar buiten en luisterden. Ook de
Simmeraner, die nog bjj de bron stond, richtte zich op
en tnnrde naar boven.
Geen geluid meer, alles was stil daar boven.
«Er zal weer hier of daar een stuk neergestort zjjn
sprak Michelbjj kwam naar do deur en hier stonden
ze nog een poos en luisterden; daarop schoof do oude
zjjne kinderen naar binnen. «Kom, laat ons in huis gaan I
De lieve God zal ons bewaken en ons den korten slaap
gunnen 1"
De Earner, die ze binnentraden, was zoo laag, dat
hnnne hoofden bijna do zoldering raakten. Moeder Kate,
die reeds baar gebloemd nachtjak had aangetrokken,
stond bij de tafel eu trok met een haarspeld de katoen
van het olielampje wat hooger. Een zwak scbjjnsel ver
lichtte het bescheiden hnisraad van het kamertje. Het
avondeten hadden ze reeds gebrnikt en nadat ze hun
avondgebed hadden uitgesproken, zochten zij hunne leger
stede op.
Matbes ging naar den haard, spreidde een deken over
meer mannen dan vrouwen ljjden aan influenza, verkoud
heden, zenuwpjjnen enz., hetgeen waarscbjjnljjk voor een
groot deel te wijten is aan het ontblooten van 't hoofd
bjj het groeten. De dames nn, willen niet de oorzaak zjjn
van zooveel ljjden hunner sterkere natnurgenooten en zjj
decreteerden daarom, dat zjj bjj koud weder tevreden
zjjn met een salunt op de wjjze der militairen.
Wellicht zal haar voorbeeld elders navolging vinden.
Beleediging door een briefkaart. Een
koopman bij Berlijn ontving onlangs een brief, bevattende
aanmaning tot betaling van een schuld. Hjj antwoordde
met een beleedigend scbrjjven, waarop hjj een nieuwe
aanmaning ontving, ditmaal op een briefkaart met bjj-
voegiüg der woorden dat «de schuld al sedert drie weken
wns vervallen". Hjj liet er een tweeden brief var. beleedi-
genden inbond op volgen en werd nu voor den straf
rechter gedagvaard. Hij stelde ook zijnerzijds een aan
klacht in, als beleedigd door de toezending van de brief
kaart, waarin hjj als wanbetaler werd voorgesteld. Zoowel
in eersten aanleg als in hooger beroep werd hjj zelf
wegens zjjn beleedigende brieven veroordeeld tot een
boete van 3 mark verwezen, omdat een dergeljjke open
aanmaning als beleediging is te beschouwen.
Afgodentempels in Afrika. Twee afschuwe
lijke algodentempels, zoogenaamde njodjnbuizen", zjjn
door de Engelschen in Zuid Nigeria (West Afrika) ondekt.
Het zjjn tempels waar de inboorlingen gevangenen offeren
aan een afz'chteljjk afgodsbeeld. In een dier tempels
vond mon ruim 2000 menschenschedels kunstig samen
gevoegd en als versieringen aangebracht. Die tempel werd
door de Engelschen verbrand. Kort daarna werd een
priester gevangen genomen wegens deelneming aan rnen-
schenslachtingen in een anderen afgodstempel. Die tempel
W6rd door de Engelschen, na een langen en gevaarljjken
tocht, gevonden in een dicht bosch.
Er was daar een kerkklok met het opschrift«Otto
Bakker, Rotterdam 1757." Die klok word bij de offer
feesten gelnid om de inboorlingen samen te roepen voor
de menscbenslachting.
Oorlogskosten.
Tot heden heeft de oorlog aun Rnsland en Japan onge
veer 2000 millioen golden gekost Wat dit beteekent
Eene vergeljjking doet daar het best eenig inzicht in
krjjgen. Een golden weegt 10 gram 2000 millioen gul
den 20 000.000 K.G. Aan de Alkmaarsche kaasmarkt
wordt per jaar rnim 6 millioen K.G. kaas aangevoerd.
De aanvoer van drie jaren is dus geljjk aan het gewicht
guldens dat de oorlog tot heden kost. Begrjjpt men nu
wat 2000 millioen gnldens beteekenen P Een kaas van 2
K.G. kost plm. f 1. Zes millioen K.G. kaas plm. 3 mil
lioen galden. Na bjjna 700 jaren marktens zon das eerst
bet bedrag bereikt zjjn noodig voor dezen éénen ramp
zaligen oorlog tot beden.
N. O. ti. te 8chagen.
Den 12den vergaderde te Schagen Ue afdeeling Schagen
van het Nederl. Onderwijzers-Genootschap. Uit bet aar-
verslag bleek, dit er in 1904, 12 vergaderingen zijn ge
houden en bet ledental 31 bedraagt. De heer De Boer
leidde het onderwerp in: «Wat te doen als de onder wjjs-
novelle wordt aangenomen Op een volgende vergadering
zal over deze inleiding gedebatteerd worden. De heer
Porte bracht hulde aan de afd. Sehagen van den Bond
voor het voorbereiden der vergadering op 21 Jan., waar
de heer A. H, Gerhard over hst goed recht der open
bare school zal spreken.
Gras-verpachting.
Djjkgraafen heemraden van «De Purm r" verpachtten
het grasgewas vaD den djjk. De opbrengst was f 6512
of f 138 meer dan ten vorige jare.
Brievengaarders.
Ook aan do brievengaarders is thans het hnn toeko
mende deel verstrekt van de op de begrooting van 1904
toegestane, doch niet bestede som van 91,000 gulden ter
verbetering der tractementcn en wel over het tjjdvak
de houten bank en rolde een jas op voor kassen. Zooals
hjj was, legde hjj zich daarop neer.
Ondertnsscben stak Broni een klenspaan aan aan de
vlam van het olielampje. «Goeden nacht I" sprak ze en
verliet de kamer.
Toen de moeder met het lampje in de hand naar de
deur van de kleine slaapkamer ging, hoorde zjj den stap
vsn haar man niet achter zich. Zjj zag over den schou
der en vroeg «Michel, waarom kom je niet
«Het scheen me toe, alsof er iemand door het venster
gluurde."
«Och kom, wie zou daar buiten zjjn P"
«Ja, jo hebt geljjk, het zal de maan geweest zjjn
Ze gingen de slaapkamer binnen.
Doch de Simmeraner hid zich niet vergist, hjj had
goed gezien. Daar buiten tegen den muur stond Daxen-
George met luid kloppend hart. Toen hjj zag, dat de
kamer donker werd, gleed bjj geloidloos naar het naaste
veneter, dat mat verlicht werd. Voorzichtig gluurde hjj
door de ruiten. Maar, dat was niet het kamertje, dat hjj
zocht het was da kamer der twee ondjes een klein,
armoedig vertrek, waarin twee bedden naast elkaar ston
den, en daartasscheu was van blanwe kussens een nestje
voor de beide kleinkinderen gemaakt, die met roode
wangen rustig sliepen.
George trad achteruit cn zag naar het dakkamertje,
doch ook daar was alles donker. Daar zag bjj, dat achter
het huis een roodachtig schijnsel op de haliontbladerde
takken der appelboomen viel. Ving sprong hjj om den
hoek, en ontdekte een klein verlicht venster, achter welks
rood gordjjn hjj den omtrek van een meisjeshoofd
met loshangende vlechten zag. «Nn ben ik, waar ik we
zen moet," dacht George. Op hetzelfde oogenblik werd
het licht uitgeblazen, en zwart lag het venster in het
midden van den door de maan beschenen muar.
George leunde legen den st:.m van een boom met de
handen in de zakken want de nacht begon koel te
worden en wachtte geduldig. Hjj wendde geen oog
van het zwarte venstertje en znchtte af en toe diep.
Wordt vervolgd.)
