TaTtsYe telegrammen.
STA DSN IEUWS.
TOküeklijke 8tand.
KUNST EN LETTEREN*
Voordracht Prof. Uerdmans.
Uit Stompetoreu wordt ons geschreven
Den 19 des avonds half zeven trad professor Eerdmana
uit Leiden voor de laden der afdeeling vau de Evan
gelische Unie en belangst llendwn als redenaar op. Voor
zijn gehoor was het een heerlijk genot, den hoogst ba
gaafdeu .spreker te mogen volgen in zjjn keurig opge
bouwde en uitgewerkte stelling, dat Paulas' woordeD,
vermeld in 1 Cor. 3 vers 16, aanleiding hebb n gegeven
tot de ontwikkeling van het zelfstandigheidsgeloof n den
monsoh. Nadat aan de hand van den hoogleeraar het
ontstaan van den godsdienst was nagegaan en gewezen
was op de zocht van den mensch om door offers, belof
ten enz. de Godheid gunstig voor zich te stemmen, war
den we ingeluid in het tijdperk waarin alleen voor enkele
mensoben bet voorrecht scheeu te bestaan, om onmiddel
lijk met God in gemeenschap te ver koeren (profeten en
p.ofetessen) Hit woord van Paulas bracht een scheu
ring. De eene richting, nog voortlevende in de Katholieke
kerk. gelooft op gezag van pansen en kardinalen. Zij
alleen zien eu booren den heiligen geest. Geen leek komt
God zóó nabij. Het protestantisme brak met d tt geloof
en erkende b'jj elk individu de he rljjke gemeenschap met
den geest Gods.
De orthodoxe kerk legde de vrijheid van de indivi-
dneele geloofsuiting aan banden en nog is die vrjjheid
bekneld door letterd.enst en bovennatnurlgke openba
ringen die alben door den theoloog worden gezien en
gevoeld en dfórom voor waarheid worden aangenomen
omdat ze niet anders kunnen zjjn dan waar. De vrjjzinmge
gelor ft niet op gezag- Hjj voelt dat hjj onmiddellijk met
zijn God in gemeenschap staat. Hg wil door onderzoek,
door oprechten levenswandel, steeds indachtig zijn de
woorden Zalig zijn de reinen van hart. - Die levens
richting die fiare geloofsovertuiging, moet door de ortho
doxie met hand en tand worden vervolgd. Meer dan
ooit tracht men nn dien geest van vrghsid van geweten
te onderdrukken. Met vereende krachten werpen Rjomscheu
en orthodoxen zich op de kleine schare om haar ontwik
keling te stuiten. Geen middelen zijn te laag, geen laster
is te vuig om het reine geloof aan Het goddelijke n den
mensch ou de vrghe.dom God to dienen met eigen
hoofd en eigen hart; om zich *elf te vormen en te ont,
wikkelen naar Zijnen geest, - verdacht te maken in da
oogen van hen. die als de lieden nit het oude testament,
lijdelijk volgen den weg, hun door de profeten gewezen.
Na deze duidelgke uiteenzetting, veel dmdelgker dan d't
verslat-je kan geven, werd nog uit de statistiek bewezen,
dat Noordholland, de vrjjzinmge provincie, verre boven
de andere provinciën staat, wat aangaat de zedelgkneid.
In Noord bolland toch kwamen de laatste jaren de minste
misdaden voor, het volkrijke Amsterdam er bg genomen.
En gaat men geregeld de couranten na, dan ziet men
duidelnk hoe ontzettend groot het getal groote en kleine
misdaden is in de zuidelijke p.ovincëa - Na nog ver-
teld te hebben hoe de orthodoxie te Leiden werkt, boe
de JNed Herv. kerk daar da recaton der vrgzintigen met
voeter treedt maar diezelfde vrjjzinmgen laat doelen in
de kerkGjjke lasten, met bedreiging van ve. koop der
goederen by executie, en na nog even opgesomd te
hebben, waar den vrijzinnigen predikanten evenals te
Leiden Rotterdam, Schiedam, Gouda den Haag enz.,
niet in de Herv. kerken een plaats wordt vergund, wekte
de redenaar met het vuur deroveitmgingzguhoorders
op, voort te gaan op hot pad der vrijheid van denken
het zelfstandigheidsgeloof moeren meer ingang te doen
vinden in de harten der medemenscben, en rustig den
strnd gade te slaan van hen, die vruchteloos alle mid
delen te baat nemen om dien heiligen goddelgken geest
welke alleen zetelt bg den reine van harte, gevangen te
h°Na0ühet zingen van Ev. Gezang 265 vers 2, ging men
hoogst voldaan en met moed in het hart voor de toe
komst uiteen.
't NT ut.
Wanneer het Bestuur van een vereeniging bij monde
van zijn voorzit'er openlijk zich zelve gelukwenscht
met het succes van een vergaderingdan klinkt dat
eenigermate vreemd en nog meer indien dat gezegd
wordt tegenover hem of haar aan wie dat succes moet
worden toegeschreven.
Maar op de wijze, waarop de president van het
departement Alkmaar der Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen, de heer Mr. Mulder dit Donderdagavond deed
aan het einde van den Voordrachtavond in het lokaal
„Harmonie", klinkt die gelukwensch gansulr niet onaan
genaam integendeel spreekt daaruit de groote erken
telijkheid voor den kunstenaar oi kunstenares, die zijn
of haar talent heeft willen aanwenden om zij 't dan
ook aan een bescheiden kring van kunstvereerders
enkele genotvolle uren te verschaffen.
Mejuffrouw S. Tigler Wybrandidie dien avond
optrad, zal het dan ook geenszins onaangenaam hebben
aangedaan, toen Mr. Mulder zoo eigenaardig zei„Wij
feliciteeren niet umaar ons zeiven met het succes
van dezen avond."
Voor velen was mej T. W. geen onbekende. Enkele
jaren geleden toch trad zij ook hier op als solozangeres
bij een Toonkunstuitvoering Om hare stem is zjj zich
echter in de laatste jaren in andere richting van de
kunst gaan wijdenen thans heeft zij zich als onder
wijzeres in solo-zang en spreekkunst gevestigd te
Leeuwarden, na eenigen tijd van studie in het buitenland.
Dat zij haar talent ook in de nieuw gekozen richting
met succes heeft weten te ontwikkelen, beeft zij, naar
't ons .voorkomtDonderdagavond wel doen blijken,
't Was een mooi en geenszins gemakkelijk programma
dat zij ten beste gaf.
Vóór de pauze vergastte zij de vergadering op niet
minder dan zeven tafreeleu uit „Liobadrama in
verzen van Frederik van Eeden.
Met welk een vastheid .maar meer nog met welk
een gevoel werd dat alles gezegd. Wij zouden niet
weten te zeggenwat dieper indruk maaktehet
tafereel in den Kloosterhof, waar Lioba tot hare bloemen
spreekt en Harold haar ontmoet, of dat waarin zij
uiiing geeft aan haar verlangen naar een kind. Of
zouden we het vijfde tafreel de voorkeur geven, waarin
bij het ziekbed van Harold de herinnering aan den
wachter die in Harolds afwezigheid haar minnaar was
geworden te machtig wordt
Bijna zouden we dan vreezen te kort te doen aan het
gedeelte waarin zij waakt bij Harolds lijk en kleine
kinderen bloemen komen leggen op de lijkbaar.
Liever onthouden we ons dus van verdere opsomming
en bepalen we onstot de naar wij meenen niet te
stoute beweringdat overal de vertolking was geheel
in overeenstemming met het treffend karakter van »Lioba."
Na de pauze werden enkele kleinere stukken voor
gedragen van verschillend genre nl de rei van
Edelingen uit de Gjjsbrecht„Klaere wat heeft er uw
hartje verlept", van Hooft, „Wijs Klaartje op t ijs
van Potgieter, „Turksche beeldspraak", van de Genestet.
„Sterren", van Hélène Swarth „Het schrijverke", van
Guido Gezelle, en „Voorjaarsmiddag', van Adama van
Scheltema.
Ook deze nummers werden op uitstekende wijze
voorgedragen. Alleraardigst -vthis dat van „Wijs Klaartje
op t ijs'', treffend schoon dat ernst'ge „Sterren' van
Hélène Swarthkeurig mooi dat lieve gedichtje van
Guido Gezelle.
Te verwonderen is het nietdat het Bestuur zich
gelukkig achtte, dat men in de gelegenheid was geweest
mej. Tigler Wybrandi te doen optreden, te verwonderen
ook nietdat de president '-e hoop uitsprak dat men,
indien men weer eens zoo gelukkig mocht zijn dan
voor haar de groote zaal van de „Harmonie kon
inruimen.
Aldus het verslag van onzen correspondent.
Wn willen daaraan slechts deze vraag toevoegen,
't voor een dorpje als Stompatoren gewenscht dat een
Laidsch professor er aldus onverdraagzaamheid komt
kweeken
Bü de Nad.-Hervormde Gemeente bier ter stede (vaca
ture Dr. A. F. Krnll) is beroepen ds. A. Verwaal te
Vlymen.
Van 24 Februari tot en met 5 Maart zal in het Paleis
yoor Volksvlijt te Amsterdam een tentoonstelling worden
gehouden van automobielen, rjjwieien, motorrgwielen,
motorbooten enz. Tot. de inzenders behoort onze stad-
genoote, de firma W. F. Stoel Zn.
Uitbreiding der öemeente gasfabriek.
De Raadscommissie, benoemd tot onderzoek van de
aanhangige plannen tor uitbreiding van de gemeentelijke
gasfabriek, heeft thans een uitvoerig rapport uitgebracht.
De conclusie daarvan is in beginsel te beslniten
a tot de oprichting eener watergas-fabriek volgens het
systeem der firma Humphreys en Glasgow, met do be-
doelinp dat deze zal gesticht worden op het tegen
woordige terrein der fabriek, zoodat noch verlegging
van den Rijksweg, noch opoffering van plantsoen noodig
zal zjjn, onder opmerking dat de eigenujke mstallatie
der toestellen van deze fabriek die pl.m. *25,000
kosten zal, bü een eventnsele yerplaat'ing der fabriek,
eveneens gemakkeljjk zal kunnen worden overgebracht
b tot het bonwen van een nieuwen gashonder met eeneu
inhoud van 8JOO a 10,000 M3 (welke bouw bg elke
uitbreiding, op welke wijze ook, noodig is, waarbg
wordt opgemerkt, dat die gashouder, zonder eeuig
bozwaar. op eenigen afstand van de fabriek kan gelegen
ziin en eveneens bjj elk systeem van gasfabricatie dienst
zal kunnen doen). (Kosten circa f 60,000).
Kan de Raad zich met het sub a en b voor
gestelde voreenigen, dan geelt de commissie dit collego
verder in overweging:
c Burgemeester en Wethouders uit te noodigen volledige
plannen en begrootingen met situati6teekenicgen voor
de bovenbedoelde wei keu te doen opmaken en aan den
Raad in te dienen, znllende de gezamenlgke kosten cen
bedtag van f 125,000 niet te boven mogen gaan
Circus Oscar Carré.
Met groote ingenomeuheid hebben wij uit goede bron
vernomen, dat onze volgende kermis zal worüeu opge
lnisterd door een bezoek van het circus-Carié.
Op zichzelf is dit bericht zekai al voldoende om velen
on: r lezers binnen en buiten de stad naar deze kermis
te doen verlangen. Te meer zal dat nog het geval lijn,
waar ons mede ter oore is gekomen, dat de heer Ga ré
voornemens is hier te verschijnen met een nieuw inge
richte tent, die veel gvooter is dan de vroegere en op
het geheels Doelen veld beslag zal leggen, zoodat er geen
ge raar meer behoeft te bet-laan, dat bezoekers wegens
plaatsgebrek moeten worden afgewezen. Bovendien is een
élite g'ezelBCnap geëngageerd, waarvan de prestaties nog
overtreffen, wat tot dusverre werd te zien gegeven.
„Dlleltautenclnb."
Het was niet zonder eenige nienwsgierigheid, dat wij
ons Donderdagavond opmaakten naar de schouwburgzaal
Diligentia", waar zou gaan Heyermans' treurspel
f Ghetto". Want, ofschoon we waaideeren 't streven van
een tooneelver6eniging als do >DiletUntenclub dia
stuk zou spelen, om wat goeda ten tooneele te brengen,
eens wat anders dan die verouderde dramatiek, toch
kwam bij ons de vraag: vergea deze Uefhebbenj-toonee-
listen met wat veel van bun krachten
Zich te verplaatsen in zulk een geheel andere omgeving
dan men gewoon is, zich geheel in te denken in de
handeling van het Ghetto en 't jood-zijn getrouw vol te
houdeu dit alles vereischt ermtige studie. Dat vergeten
van in eone jodenbuurt te zjjn was dan ook af eu toe
wel eens 't geval bg de spelers. Toch was de algemeene
indruk bevredigend en sommige scènes waren inderdaad
tieffeud. Daar was in 't tweede bediijf bgv. Rataëls uit
spreken van zjjn vele grieven voor 't geopend venster en
in 't derde bédrjjf daar waar hjj neerkn.elt bij do opge
haalde Rose. Sachel gaf op verschillende plaatsen veel
goeds, als daar waar hg onderzoekt, of alles wel gesloten
is eu ook in 't derde bodrjjf. Rose beviel ons vooral in t
tweede bedrijf in haar uialoog met R.ifaël. Esther eu
Aaron speelden meer in 't comische, wat wel voldeed maar
toch soms aanleiding gaf tot misplaatst lachen. Rebbe
Haëzer voldeed zeker met bet minst. Aan grime en
decoratief was veel zorg besteed.
De opvoering van .Ghetto' mag voor de Dilettanten
een sncces genoemd worden. Wg kannen niet anders dan
de vereeniging daarmede gelukweuschen t zal voor haar
een aanmoediging zjjn om voort te gaau op dea door haar
ingeslagen weg.
Predikbeurten te Alkmaar.
De predikbeurten bier ter stede zullen 22 Jan. 1995,
als volgt worden vervoldGroote Kerk, 10 uur, Ds.
Swjjghuisen Reigersberg. Kapel, 10 uur, Ds. Goldenarm,
6 uur, Ds. Vinke, Cath. Zond. 28; WoensdanEivond,
geen dienst wegens vacature. Evang.-Luth Kerk, 10$
uur, Ds. Terno~y Apèl Dooisgez. Kerk, 1> uur, Ds.
Westerman Holstjjn, Doopsgezind Predikant te Pnrmerei d
Remonstrantsch-Gereformeerde Kerk, 10$ unr, Ds.
de Regt. Gereformeerde Kerk, 10 uur, Ds. Wech-
gelaer, 6 uur, Ds. Wechgelaer, Catech. Zond. 33.
Herv.-Gem. te Oodorp, 10 uur, Ds. Pool.
IJS.
Bij doorgaande vorst zal door de Alkmaarsche IJsclub,
lid van den Ned. Schaatsenrjjdersbond en afdeeling van
den „IJ. H. N.", in den loop der volgende week ij3 en
weder dienendedes namiddags 1 uur eene schoon-
rijderij gehouden worden volgens de reglementen van
den N. 8. B., en des morgens half elf een dergeljjke
wedstrjjd uitfluitend voor le en der Alkmaarsche IJsclub.
Een en ander zal nader worden bekend gemaakt. Voor
h t aanvangen der werkza mheden tot het aanleggen
der verkeerswegen is het ijs nog niet voldoende ver
trouwbaar. Op de Singelgrachten vertoonen zich heden
de eerste schaatsenrijders, doch het ijs is nog gevaarljjk.
Yan bevoegde zjjde werd onze aandacht erop gevestigd,
dat het ijs in de Noordervaart in de Sehermeer zeer
onbetrouwbaar is. Iemand telde daar riet minder
dan 63 wakken. Men zal dus verstandig doen daar
vooralsn g niet te gaan schaatsen rjjden Er zal nog
meer vorst noodig zijnom dit ijs geen geva.r meer
te doen opleveren.
Jeugdige boosdoeners.
In den laatsten tijd kwamen aan het bureau van politie
voortdurend klachten omtrent misdrjjven als diefstal van
koek, brood, viucbten enz., zelfs soms van lad-lichtiDg.
Den agent van politie P. Doijff is het emdeljjk gelukt
twee knapen van ongeveer 11 jaar, verdacht van sigaren-
diefstal, aan te honden. Bg ondervraging is gebleken,
dat deze jonge booswichten behooren tot een troep van
ongeveer 20 jongens, die op hnn tochten door de stad,
overal, waar mogeljjk, bon slag sloegen.
De vernieling In de Buiten-Sociëteit.
Da politie is erin geslaagd da vernielers van de ruiten
in de Buiten-Soo.ëteit op te sporen. Het zgn vier jeugdige
knapen.
M og een arrestatie.
Onze politie heelt nog een succes behaald Zjj heeft
de hand weten te leggen op deD dader van den diefstal
met insluiping in een perceel in de Laugestiaat.
Alkmaar.
ONDERTROUWD:
19 Jan. 'Pieter Ondes en Mastftje Mienis. Jobannes
Franciscus Klaassen en Anna de Groot, beiden
alhier, onl. te Schoten (N.-H.). Antbonins
Joannes Franciscus Egthoysen en Hendrika
Alida Feyen.
GEBOREN
17 Jan. Gerard, z. van Pieter Berkhout en Niesje Kooy.
18 Jan, z. van Rinse Pieter da Groot, en Johanna
Cornelia Liotart. Jacques, z. van Jacques
Johau Marions Baart en Elisabeth Cornelia
Egbertha van Oostveen.
19 Jan, z. van Jacob de Jong en Alida Jaooba van
Barkam.
20 Peironella Maria, d. van Autonius Ferdinandas
Runshaysen en Grietje Vader. Autonius
Leonardos Jacobus, z. vau Cornells Smit en
Geortruida Helena Adriana Gielen.
OVERLEDEN
18 Jan. Alida Spannemaker, laatst wede. van Hendrik
Rochel, "eerder van Thomas de Jong, 63 j.
Januetje de Jong, ochtgen. van Gerrit Gioot, 28 j.
19 Hendricas Johannes, z. van Jonanues Bernardus
Peperkamp en Johanna Alida Weasels, 1 j. en
9 "m. Ge-rit, z. van Willem Cornells Pool
en Antje Hoek, 3d.
21 Jannetje Duineveld, wed. Johannes Esbacb, 72 j.
Uroot Matlonaal Concours
voor Wederlandscbe Utilitaire «exelsclmppen.
Het groote Conooms der Ned Militaire Muziekcorpsen,
te bonden te TilDurg den 17 Juni, onder Eeie-Voorzitter
schap van Mr. E J. B.ron van Voorst tot Voorst,
Commissaris der Koningin in de Provincie Noord Biabant,
belooft zeer belangrijk te worden, daar de meeste Corpsen
tot deelname hebben ingeschreven. Niet- alleen de beste
Infantene-Corpsen, doch ook die der Cavalerie en Artil
lerie zullen aan dit Concours deelnemou.
De Wedstrjjd woidt gehouden met toestemming en
goedkeuring van Z Exe. den Minister van Oorlog en
verdeie H,H. L-gerbestuurders, terwijl H. M. Koningin
Wilhelmina, H. M. de Koningin-Moeder, Z. K. EL. Pnns
Hendrik on Z. M. de Koniug vau België prachtige
gouden eu zilveren prjjsmedailles schonken.
Te Wognum wordt Donderdag 26 Januari een
concert gegeven door de Gemengde Zangvereniging
Jacob Kwast," waarbij medewerking zullen iciloenen
de heeren B. Kwast, muziekdirecteur, G. J Zwart (piano,
altviool), Jacob Kwast (viool), B. Arlrnan (viool), b. Lin
deman (altviool) en O. Kwast (violoncel), allen nit
Amsterdam.
De Hegent van Japara.
AMSTERDAM, 21 Januari. De correspondent van
het Handelsblad te Batavia seint
►De Regent van Japara is overleden.
