Van Week tot Week
No 10.
Honderd en zevende jaargang.
Zondag 22 Jan. 1905.
OUD-EGMOND.
BUITENLAND.
Gemengde Mededeelingen.
KMAARSCIIE COURANT.
Het Stedelijk Muziekcorps.
In ons Dommer van 28 December 1904 hebben wij
ons veroorloofd enkele kantteekeningen te makeu bij de
bij den Baad aanhangig gemaakte Verordeningen voor
het Stedeljjk Muziekkorps en de Stedelijke Maziekschool.
In deze bescboawing hebben wjj aan de goede bedoeling
der desbetreffende voordracht recht, laten wedervaren door
te wjjzen op hetgeen aanleiding heeft gegeven tot den
wersch naar reorganisatie, doch tevens bebben wij ernaar
getracht te doen uitkomen, dat bij de samenstelling der
verschillende artikelen de zaak, die 't bier geldt, niet
altijd voldoende is losgemaakt van de begeerte om in het
t>g zonder den tegenwoordigen directeur aan ban
den te leggen. De verordening draagt meer het karakter
van een uitzonderingswet dan van een reglement, dat
bestemd is van kracht te zjju, ook wanneer de tegen
woordige direoteor niet langer de leiding zal bebben.
Wel het dmdeljjkst spreekt het streveu omhetnienwe
reglement pasklaar te maken tegen huidige misbruiken
nit artikel 14, lnidende »Het rooken gedurende de repe
tition en uitvoeringen is, zoowel aan den directenr als
aan de leden, verboden." 't Is ons niet onbekend, waar
aan dat verbod zjja ontstaan te danken heeft, maar des
alniettemin blijft znlk een voorschrift van zniver hnis-
hondeljjken aard in een stedeljjke verordening ietwat
vreemd. Wie zich op dat gebied begeeft, bevindt zich
op glibberig terrein. Men stelle zich voor, dat er een
maal een directenr komt of dat er leden zjjn, die er
genoegen in scheppen ban hond naar de repetitive mee
te nemen zou dan tot wering van dit misbrnik dade-
ljjk maar weer het regiement moeten wo'den aangevnld.
't Ontbreekt er nog maar aan, dat ook bjj bet reglement
het spnwen op den vloer wordt verboden. Inderdaad
vreezen wjj, dat men zich elders wat vrooljjk zon maken
over Alkmaar, wanneer men vernam, dat er hier een
nitdrnkkeljjk voorschrift noodig was om den atedeljjken
mosici en zells den directeur van het corps te beletten,
dat zjj gedurende een uitvoering een pijp of
een sigaar in den brand bebben. Waar in art. 4 wordt
gezegd, dat de werkkring der commi-sie van toezicht
onder meer omvat: »het toezicht op den directeur en
de leden", heeft zjj 't toch werkelijk wl in haar maoht
om aan een eventueel bestaand rook-misbruik den kop
in te drnkken.
Er zijn meer van die bepalingen, welke al te duideljjk
haar gelegenheids-aard verraden. Zio wordt b.v. in art.
8 gezegd, dat de repetition uitsluitend zjjn bestemd tot
bet instudeeren van de muziekstukken, welke op de van
gemeentewege te geven concerten ten gehoore znllen
wordeD g-bracht. Wannetr we keljjk de Commissie van
Toezicht baar taak ernstig vervalt en zjj is blijkbaar
vol jjver dan zon deze billjjke wensen toch wel op
andere wjjze tot zjjn teebt kannen komen.
Wat wij in onB vorig artikel schreven over de wjjze,
waarop de directenr aan banden wordt gelegd in het
ontwei p-reglement, znllen wjj thans niet herhalen. Merk
waardig en daarop willen wjj nog even de aandacht
vestigen is evenwel, dat de Commissie van Toezicht
met een zeer groote macht bekleed wordt, doch haar
verplichting Juist ten aanzien van de hoofdzaak niet in
de veroidening is opgenomen. Vóór alles zou men toch
van baar mogen verwachten, dat zjj het reoht had om
te beslissen, of de instudeering van een muziekstuk met
voldoend resultaat had plaats gehad, zoodat 't zich leende
om op het programma van een openbare uitvoering ge
bracht te worden. Door znlk een uitspraak zou de Com-
m:ssie eeist reoht nuttigen arbeid verrichten, ja,eigenljjk
beantwoorden aan het hoogste doel, dat men haar kan
stellen. Hoe de directenr 't klaar speelt de leden te
bekwamen is van veel minder belang dan het deskun-
kundige oordeel over de eind resultaten van zjjn arbeid.
Waar de Com mis-ie zich o engt in alle details moest
het uitvoeren van een stnk mede onder hare verantwoor
delijkheid geschieden. Daarnaar hebben wij tevergeefs in
het ontwerp-reglement gezocht. Wel zegt dit, dat bjj
de kenze der nit te voeren muziekstukken de Commissie
wordt gekend wat ook zeer goed is doch daarop
behoorde te volgeD, dat tot de uitvoering ervan Biet mag
worden overgegaan, alvorens zij daaraan hare goedkeuring
heeft gehecht. Wat in de 5a alinea van art. 7 wordt
gezegd kan hierin niet voorzien.
Ten slotte nog alleen dit. Waar de Commissie de
noodzakeljjkheid gevoelde van reorganiseerend op te treden
strekt 't haar tot eer, dat zjj de hand aan den ploeg
heeft geslagen, hoewel zjj licht kon bevroeden, dat hare
niet-recht op-den-man-afgaande arbeid immers zjj stond
voor het tweeslachtige geval om eensdeels den directeur
voor het korps te behouden, doch anderdeels om hem
het leven te veronaangeuamen niet algemeene instem
ming zou vinden en niet kon leiden tot een uitkomst
zooals zij zon hebben verkregen, wanneer zjj geheel los
waro geweest van hetgeen thans bestaat, 't Is inderdaad
te waardeeren, dat zjj er tjjd en moeite voor heeft over
gehad om een hervorming te beginnen, voorzooverre die
onder de huidige omstandigheden bereikbaar was. Wat
on? echter in hooge mate heeft verbaasd is, dat zjj haar
advies aan B. en W. beeft uitgebracht zonder eerst de
betrokkenen dat zjjn de leden van het corps, daarover
te hooren. Eerst nadat de Commissie aan B. en W. had
verklaard zich ten vdle met de ingediende ontwerp-
ve.ordeningen te kunnen vereenigen, heeft zjj de meening
ingewonnen van het Bestuur van bet corps zjj heeft
dit derhalve gedaan, toen zjj zich door de bewuste ver
klaring bijkans den pas had afgesneden om nog met
wjjzigingen van eenige beteeksnis te komen. Wjj knnnen
dit onmogeljjk een juiste eu gelukkige wijze van handelen
vindeu.
Hiermee stappen wjj van dit onderwerp af. Keurt
de gemeenteraad de ontwerp-reglementen in hoofdzaak
goed hetgeen wel te verwachten is dan valt daar
over niet anders te zeggen dan dat 't te betreuren is,
dat dit college zich in de noodzakeljjkheid bevindt om
d-rgeljjke poliiie-bepalingen voor te schrjjven, waarvan
't nog zeer quaestieus isof zjj tot het beoogde doel
zullen leiden.
Lezende in »Egmont" Goetbe's meesterwerk, door
Schiller voor het tooneel bewerkt en waarvan Jao. de Vos
eene Nederlandsche bewerking gaf trof mjj voor de
zooveelste maul de plastische beschrjjving van dm slag
van Grevelingen door Tayck, een oud gediende onder
Egmont De gelederen van de Walen werden
verbroken en dit hernieuwde onzen moed. Toen ging 't
rik 1 rak 1 over elkander 1 Alles doodgeslagen, alles te water
gejaagd. Ze veriopen als jonge katten, toen ze maar even
het water proefden en wjj ben achterna. Wjj, Hollanders,
voelden ons, evenals de kikkers, eerst recht thuis, toen
wjj in t water waren. Overal werden de vijanden neer
geveld, en we schoten ze weg als wilde eenden. Wie nog
door den stroom kwamen, werden door de boerinnen met
schoppen en mestvorken ter dood gebracht. Of de Walen
gaow poot jus gaven en vrede sloten 1 Ja, dien vrede zjjt
gg ons verschuldigd en wel in de eerste plaats ons opper
hoofd, den giooten Egmont!"
Die slag, welke Lamoraal van Egmond den eerenaam
van »Bevrijder van Vlaanderen" deed verwerven en
Hendrik II, koning van Piankrjjk tot den vrede van
Cnatean Cambrézis dwong, had plaats in 1558. In 1908
zal het das 350 jaren geleden zjjn, dat Egmond's be
roemdste graaf met dit schitterende wapenfeit zjjn naam
veie uwigde. En al mogen dan latere geschiedschrijvers
zjjn krjjgsmans-beleid zeer in twjjfel hebben getrokken,
zoodat zijn overwinningen ook in den slag van St
Qnentin was de ovei winning van 't Spaansch Neder
landsch leger mede zjjn werk meer aan krjjgsmans
geluk worden geweten, toch is en blijft hjj een groote
historische figuur, door zjjn tragischen dood omgeven me
Opzet of toeval? Gedarende de zegening van de
wateren van de N-wa te S„.-Petersbarg in tegenwoordig
heid van den Keizer is er, toen het gewone salnnt begon,
een ongeluk gebeurd. Eeu kanon dtr batterjjen, die na-
bjj de Bears stonden, vnurde scherp iu plaats van met
los krnit. De projectielen troffen het houtwerk bjj den
tain op de kade tegenover het Winterpaleis, waar ver
een aureool van martelaar der vrjjheid."
En wanneer na de vreemdeling opgaat en bezoekt dat
Egmond, waar eenmaal stond het stamslot van dien del
len graaf van Egmond, tevens prins van Gaveren en
Steenhn'zen, heer van Parmeren le, Hoogwoud, Aartswoad,
Beierland, Fienms, So'tiüghem, Dondes, Arment-ërs en
Aux-y, ridder van het Galden Vlies, Stadhouder van
Vlaanderen en Artois, dat vindt bjj in de bakermat van
al die grootheid... niets, dat hem kan aanwjjzen, welk
een historisch plekje gronds dat kleine Egmond aan deu
Hoef is. Niets? Pardon, toch iets. Op de plaats, waar
in de 12e eeuw heer Berwont of Berwald »an Egmond,
die den len Mei 1114 in den slag bjj Vroonen tegen de
West Friezen sneuvelde, het slot stichtte, z.et de belang
stellende vreemdeling nu een stuk weiland, drassig
omgroend door een gracht, vol iaagveen en vreedzaam
begraasd door eenige schaapjes, die ia de verzengende
zomerhitte een beschermend plekje vinden in de schaduw
van een stok muur, het laatste overbljjfsel van het
Egmonde-slot
»Sic transit gloria 1" Zoo is deze heerljjkheid voort
gegaan I Hoe jammer voor de Egmonden I Waar de ruïne
van Brederode jaarlijks duizenden bezoekers trekt, waar
de ruïne te Bergen ééa van de grootste attracties is van
dit lieve plaatsje, daar is voor Egmond zjjn grootste
historische aantrekkel jjkheid verdwenen Had dit anders
knnnen zjju In 1744 zoo lees ik in Witkamp's aard
rijkskundig woordenboek stonden ei nog twee torens,
die toen ook nog hersteld zijn. Hadden deze i óg niet daar
knnnen staan Een vraag, waarop wij het antwoord
moeten schnldig blijven, 't Is ech-er dubbel jammer voor
Egmond! Dat het slot anden bijzonder sterk was, be wijs
wel bet doorstaan van de vele oorlogsrampen, b.v. die
van 1203 trotseerde het met sncces, toen Wonter, twaalfde
heer van Egmondstreed tegen den graaf van Loon
der de ruiten in vier vensters weiden vorb'ijzeld. Een
agent, behoorende tot de politie der stad S'.-Petersburg,
is gewond Er hebben geen andere onheilen plaats gehad,
volgens tot dusver verstrekte inlichtingen. Het onderzoek
dnurt voort.
Het Telegraafagentschap deelt omtrent de oorzaak van
het ongeluk medeBjj de Woensdag gehouden oefening
van de eerste rjjdende batterp dor garde bleef een kartets
in den vuurmond achter. Bjj bet vuren der saluutschoten
op Donderdag word bjj vergissing een kardoes in dezen
loop gestoken, waarop het kartetsschot afging.
De DuitschersinZaidwest-Afrika. Het
volgende lijstje geeft een overzicht van de verliezen reeds
door de Duitschers geleden in Z ridwest-Afrika.
39 officieren en 236 man zijn gesneuveld, terwijl 15
officieren en 247 man aan typhus zjjn overleden. Het
aantal typbns-gevallen neemt in den laatsten tjjd toe. In
ronde cjjters kan men zeggen dat van de op het oogen-
blik in Daitsch Zaidwest-Afrika zijnde 10400 man 700
gewond of invalide zjju, en 374 man aan typhus Ijjden.
De echtscheiding in België. De Belgische
Kamer heeft verandering gebracht in de echtscheidings
procedure, met- 56 stemmen die der katholieken
tegen 19 liberale en socialistische stemmen. Volgens de
nieQwe bepalingen wordt de procedure moeilijker ge
maakt, daar de echtgenoot n, die scheiden willen, voort
aan moeten verschijnen voor een rechterlijk ambtenaar
die voordat de zaak nog onderzocht is door de recht
bank bij wjjze vau proef een nitstel kan opleggen
van zes maa dun. De getnigen van de echtgeDOOten zul
len niet gehoord worden door den rechter.
De minister van justitie, de heer Van den Heuvel,
betoogde dat de bedoeling van de nieuwe bepaling was,
den eebtgenooten t.d van nadeDkeu en zoo mogeljjk ver
zoening te given. Onder ernstige omstandigheden, en bjj
wijze van uitzondering, kan de proeftjjd teruggebracht
worden tot twee maanden.
Deze wjjziging werd sterk bestreden door de liberale
afgevaardigden Féron en Nechelyuok en den socialist
Mejjsmans, die op den voorgrond stelden dat het doel
der katholieken wus bet echtecheiden moeilijker te maken
om de kerk een genoegen te doen.
Het wetont*'erp is thans naar den Senaat gpzonden,
die het hoogstwaarscbjjoljjk zal goedkeuren.
Te ver gevoerde propaganda. Te Berljjn zjjn
drie arbeiders, die door bedreigingen met geweld en met
boycitten kameraden trachtten over te halen lid te wor
den van een social stisohe vereeniging, tot gevangenisstiaf-
fen veroordeeld.
Aardbeving in denKankasns. Telegrammen
nit Bakoe maken melding van een geweldige aaid leving,
die de stad Sjemacha (Kankasua) voor een groot dtel
heeft verwoest. Houderden personen moeten onder het
pn n zijn begraven. Mogeljjk herinnert men zich dat
8jemacha voor drie jaar ook zoo zwaar is geteisterd.
Er werd toen een verbod uitgevaardigd om in het lage
gedeelte der s'ad weer aan 't boawen te gaan, maar dat
heelt mets geholpen Integendeel, de bnizen rezen er als
't wa e als paddestoelen nit den grot d en een groot deel
van de 20.000 inwoners, die Sjemacha telt, gingen in
het nieuwe gedeelte wonen, waar velen nn den dood
bebben gevonden.
Krankzinnig door vrees voor krankzin
nigheid. Een lid van den hóógstee Prnisissben ad-1,
graaf Arthur zu Eulenburg, beeft, gekweld oor denangst,
dat bjj krankzinnig zou wo den, de band aan zich zelf
geslageD. Des nachts had bjj met zjju gezin nog een bal
bpgewound. In den vroegen ochtend sloop hij /.jjn kasteel
uit, liep naar de ri»ier de Pregel, kroop op de kei ën
tot aan den rand van bet jjs en schoot zich een revolver-
kogel door bet hoofd. Iu een aontergeiat-u brief gaf hij
de drijfveer tot zjjn wanhoopsdaad aan. Hij was lid van
het Prnisische Heerenhnis en op den dag van zjjn dood
juist 52 jaar geworden.
Duur vleesch te Weenen. Om het steeds
gemaal van Ada van Holland, wiens hevigste tegens'an-
der bij was ook die van 1405, toen Jan van Egmond,
bijgenaamd Jau met de Bellen (Egmont anx sonne'tes),
omdat zjjn kolder met kleine zilveren bellen was versierd,
tegen graaf Willem VI streed van 1573, nadat reeds
vjjf jaren g°leden Lamoraal, wiens stoffelijk overschot p >s
in I8li4 te Sottingbeiu werd teruggevonden, onthoofd wts.
Toen verwoestten de soldaten van Soney wel de abdij
te Egmond-htnnen, maar het slot bleef nog gaspaard tot
1574, in welk jaar het eindeljjk zjjn tol aan den oorlog
moeet betalen. Van beide, abdij en slot, bleef toch nog
veel staan, wat nog lang den tand des tjjds tiutseerde
zoo van hot slot we zagen bet boven reeds nog
twee torens tot zelfs in de 19e eeuw en van de ubdij
een zeer mooie bouwval, die echter den l8en December
1798 instortte.
De abdjj en het slot, die, na door oorlogsgeweld tot
rnïnen gemaakt, toen nog eenwen den knaagtand des
tjjds weerstonden leefden in beider sobittertydperk niet
altjjd in vrede. De strijd tusschen deze twee was een
begemonie-strjjd de beer van Egmond wenschte de eerste
te zjjn, maar ook de abdjj zag zien niet gaarne over
schaduwd. De tweedracht liep s >ms zeer hoog, zelfs liet
Jan van Egmond den prior Arnout van Driel ter dood
brongen. Deze Jan van Egmond, de 22e heer van de heer
lijkheid Egmond, was de eerste graaf van dien naam.
Hjj word tot deze waardigheid verheven door Maxi-
uiihaan van Oostenrjjk, wien hjj gewichtige dienaren
b-wees bij maakte n.l. mede een eind aau den zoo-
gen.iamden Jonker Fransenoorlog en bedwong met
Albrecht van Saksen den opstand van het kaas- en
broodvolk.
Een broer van dezen Jan van Egmond, Frederik van
Egmond van IJsielstem, werd de eerste graat van Buren,
het oude Buria.
