Op ongewissen bodem.
No. 17.
Honderd en zevende jaargang.
Zondag 5 Febr. 1905.
Van Week tot 'Week.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
28)
Gemengde Mededeelingen.
ALKMAARSCHE COURANT.
den dames-commissie.
Wanneer men volgt, wat er ten Stadhcize hier wordt
gedaan, bljjkende nit tal van voordrachten en publicaties,
dan zal moeten worden erkend, dat daar niet wordt
stilgezeten. Er moet veel worden onderzocht, er moeten
vele conferenties worden gehoudener moet veel overleg
worden gepleegd en als dan eenmaal de resultaten
hiervan bekend ajjn, dan eischen deze de kundige hand,
die ze brengt in een vorm, welke zich leent om aan
het oordeel van den Raad te worden onderworpen. Veel
volharding is hierbjj noodig, want onuitputtelijk is de
arbeid en voor elk onderwerp, dat na veel moeite voor
afdoening is rijp bevonden, komen telkenB andere in de
plaats. Wat al zaken zjjn hier aanhangig laten
wjj slechts noemen de regeling van de rechtspositie der
gemeente-werklieden en de invoering van een werklieden
reglement, eene pensioen-regeling voor gemeente amb
tenaren, de stichting van een abattoir de zeer kostbare
uitbreiding van de Gasfabriek, de reorganisatie van het
onderwijs op de Burgerschool en de Meisjesschool, de
reorganisatie van Stedelijk Muziekcorps en Stedeljjke
Muziekschool en daarnaast nog zooveel andere aange
legenheden, die veel onderzoek, veel studie en dus ook
veel tjjd vereischen.
Het bestuur over een stad als Alkmaar is een arbeid,
die groote werkkracht, groote energie en ook groote
dnldzaambeid vergt. Ja, ook duldzaamheid, want het
Bestuur is hier ter stede in vooruitstrevenden geest en
dit heeft nu eenmaal onvermjjdeljjk ten gevolge, dat er
zoo nu en dan een botsing ontstaat met de party van
het behoud. Wordt in andere steden wel eens geklaagd,
dst er door de Stedelijke regeering niets wordt uitge
voerd, hier is juist het tegenovergestelde het geval de
oppositie spruit veeleer voort door het entameeren door
B. en W. van te veel dingen, door het niet kunnen
volgen door ingezetenen van den snellen pas van het
Gemeentebestuur, dat Alkmaar niet wil onthouden, wat
aan een modern bestuurde stad toekomt.
Voor ons, die overtuigd zgn, dat hier door de kamers
van bet oude Stadhuis waait een frizsche wind, voor
ons behoort de lectuur van do Bijlagen tot het verslag
der handelingen van den Gemeenteraad almee tot het
interessantste, dat wg op css ïodactic bureau onder de
oogen krjjgen. En wanneer wg zoo nu en dan de vrg-
heid nemen om uiting te geven aan de opmerkingen,
door ons bjj de lezing daarvan gemaakt, dan geschiedt
dat alleen als bewjjs van belangstelling en omdat wg
meenen het algemeen belang te dienen door bjj ons ge
rezen bezwaren ter beoordeeling en ter beslissing voor
te leggen aan het forum der machthebbenden.
Ook thans is er weer een voorstel bjj den Raad aan
hangig dat wg gaarne van een kantteekening zouden
voorzien.
Onlangs men heeft 't dezer dagen in dit blad kun
nen lezen werd door de commissie van ioezicbt op het
lager onderwjjs aan B. en W. verzocht te willen bevor.
deren, dat de Verordening op hare samenstelling en in
richting in dier voege zou worden gewjjzigd, dat dl
Uit het Düitsci
VAN
Iiudwlg Usnghofcr.
Het gezicht van den knecht sprak duidelijk.
»Maar in vredesnaam, S even, wat heb je met al dat
geld van Grundhofer gedaan P' jammerde George, als was
het geld bjj hem altjjd het allerhoogste geweest.
Storen beproefde aan de leeljjke zaak eene vrooljjke
wending te geven, lachte en haalde de schouders op.
»Lang- aam aan heb ik het gebruikt. Gjj hebt het goed,
maar mjj borgen ze niet."
Toen verloor George toch zgn geduld, hg werd donker
rood en schreeuwde »Pak je weg, dadeljjk 1 Voor een
spitsboef is mjjn huis toch nog te goed 1"
»Oho 1" Steven nam den smidshamer weer op, maar
daar had hjj zich misrekend.
»Denk je, dat ik bang voor je ben Met de vuist
sloeg George den kneoht den hamer uit de hand, pakte
hem bjj de borst en schudde hem been en weer, dat
Steven's tanden klapperden. »Zool En pak je nu weg I
Als je b nnen een uur niet met pak en zak vertrokken
bent, zal ik je beenen breken
Zonder nog één woord te zeggen, sloop Steven de
Smederjj uit.
Toen George alleen was en zgn toorn bedaarde, over
viel hem zulk ren gevoel van verslagenheid, dat bjj wel
had kunnen schreien. Hg zette zich op het aanbeeid en
hield de handen voor het gelaat. Een voetstap wekte hem.
Het was de boer, wiens wagen in de werkplaats op
het beslag wachtte.
benoeming van een dames-commissie van bijstand voor
bet toezicht op het handwerk-onderwjjs op alle lagere
scholen zoowel openbare als bjjzondere, mogeljjk werd.
Geljjk te verwachten was viel ook dit voorstel een
product van de nieuwere opvattingen bjj B. en W.
in goede aarde en dientengevolge hebben zij thans den
Rand voorgesteld om tusschen de artt. 5 en 6 der bedoelde
Verordening te voegen de volgende artikelen
Art. 6.
Aan de commissie wordt toegevoegd eene dames-com
missie van bjjstand voor het toezicht op het onderwijs
in de handwerken, bestaande nit vjjf leden, van welke
er jaarljjks op 31 December één aftreedt.
De benoeming geschiedt door den Kaad op eene aan
beveling van twee personen voor iedere te vervullen
plaats, door de commissie van toezicht in te zenden aan
burgemeester en wethouders, die daaraan nog twee per
sonen kunnen toevoegen.
Bij onderlinge loting wordt de rang van aftreding
geregeld.
Die ter vervulling eener opengevallen plaats hot lid
der commissie van bjjstand is benoemd, treedt af op het
tjjdsiip waarop degeen, in wier plaats zjj is benoemd,
moest aftreden.
Art. 7.
De commissie van bjjstand dient de commissie van
toezicht van bericht en raad omtrent alle zaken, die op
het onderwjjs in de handwerken betrekking hebben en
overtuigt z oh door schoolbezoek, van den goeden gaug
van het handwerk-onderwjjs.
Over do wensoheljjkheid om vronwen toezicht te doen
honden op het handwerk-onderwijs op de lagere scholen
behoeft zeker niet veelgezegd te worden zjj ligt zóó voor
de hand, dat men er zich veeleer over te verbazen heeft,
dat de Commissie van Toezicht met haar verzoek niet
vroeger is gekomen. In verschillende gemeenten is de
noodzakf ljjkbeid hiervan reeds lang ingezien. Te Amster
dam werd reeds in 1902 aan de vrouw een plaats inge
ruimd in de schoolcommissie en het beginsel ondervond
daar, hoew 1 t toen nog veel grooter nieuwigheid was,
geen bestrjjding van beteekenisalleen kwam daar eenige
oppositie van do zjjde der voorstanders van de bjjzondere
school, welke werd belichaamd in een voorstel van een
drieial Raadsleden om aan art. O Oer concept-verordening
de volgende woorden toe te voegen »Bg de verdeeling
der werkzaamheden wordt aan de vrouwelijke leden niet
eet verplicht bezoek aan bjjzondere scholen opgedragen.''
Wat meer zegt, bljjkens de opgedane ervaring heeft
men te Amsterdam er geen oogenblik berouw van gehad,
dat men der vrouw niet langer dit recht heelt ont
houden het systeem werkt er zeer goed.
De principe-qnaestie kan dus veilig als afgedaan be
schouwd worden. Doch de vraag, die wjj naar aanleiding
van de voordracht van B. en W. van Alkmaar willen
stellen, isZou hier, bjj goedkeuring dezer voordracht
het goede principe wel op gelukkige wjjze in toepassing
worden gebracht
Dit betwjjfelen wjj.
Aangenomen, dat het voorstel eens niet werd gewjjzigd,
dan zouden wjj dus krjjgen een oommissie van een vjjftal
dames, wier hulp is ingeroepen om toezicht te houden
op den gang van het handwerk-onderwjjs op de inrich
tingen van lager onderwgs hier ter stede, wijl de leden
der schoolcommissie zich daartoe, zeer terechtincom-
petent achten. Aan wie moet deze dames-oommissie echter
verslag doen van hare bevindingen f Volgens het voor
stel van B. en W. aan de incompetente heeren.
Deze zullen ten slotte de beslissing aan zich houden.
't Wil ons voorkomen, dat deze methode al heel om
slachtig is en ook niet geheel de eere gevend aan de
dames, die het werk verrichten en zich moeten bepalen
tot adviseeren. De goode zaak zou toch op veel een.
voudiger wjjze tot haar recht kannen komen, wtnneer
zonder meer werd voorgesteld, geljjk men dat ook elders
heeft begrepen, om het aantal leden der schoolcommissie
uit te breiden en voor die nieuwe zetels vrouwen te
benoemen, Bjj de verdeeling der werkzaamheden in de
aldns uitgebreide Cimmissie zon men dan knnnen zorgen,
dat de vrouwen het handwerk-onderwijs voor hare
rekening kregen. Aldns waren zij geljjkwaardig met de
mannelijke leden, waartegen toch wel niemand redeljjk
bezwaar zal knnnen hebben.
Dit is onze eerste opmerking.
Maar wjj hebben nog een tweede. Waar op andere
plaatsen gesproken wordt van vrouwelijke leden" wordt
hier voorgesteld een commissie te benoemen, waarin
»dames" zitting hebben. No weten wg wel, dat 't voor
barig zon zjjn, daaraan aanstonds gevolgtrekkingen vast
te kuoopen, te meer waar het woord »vrouw" tegen
woordig lang niet meer op zoo verren afstaod staat van
het woord >dame" als vroeger het geval was. Maar toch
zon 't naar onze meening de voorkeur verdienen het
woord tvrouweljjke leden" te kiezen, opdat er geen
misverstand ontsta en ook door den naam te kennen
worde gegeven, dat deze Commissie niet alleen open is
voor dames nit, wat men nn eenmaal pleegt te noemen,
»den beteren stand". In eene Commissie, die toezicht zal
hebben te bonden op het handwerk onderwijs in de lagere
scholen, behoort toch ook zeer zeker plaats te zjjn voor
de ontwikkelde vrouw nit den arbeiders-stand. Zjj toch
zal medezeggen-schap moeten hebben over de inrichting
van een onderwjjs, dat voor de groote bargerjj, en niet alleen
voor de kinderen der bevoorrechten, vau zoo groote be
teekenis is. Ook dat mag een eisch worden genoemd van
den tegenwoordigen tjjd. En aldns gelooven wjj, dat het
goede beginsel, dat men wil gaan toepassen, nog beter
tot het voorgestelde doel zal leiden.
Uit den Duitse hen Rijksdag. De Dnitsche
Kegeenng besteedde in den zomer van 1904 een aanzienlijk
bedrag boven de haar door den Rijksdag toegestane gelden
voor de onderdrukking van den opstaud der inboorlingen
in Znidwest-Afnka. Zjj deed dit zonder den Rjjksdag om
toestemming te vragen. De begrootmgs commissie wei
gerde nit dien hoofde dezen post goed te kernen, zoodat
de Regeering gedwongen was bg den Rgksdag zelf
Wanneer krjjg ik mjjn wagen?"
George stond op, om te zien hoe ver de knecht reeds
met het werk gevorderd was. »Kom vanavond weer
ik geloot, dat hjj dan gereed zal zgn."
»Nn, daar ben ik nieuwsgierig naar I Dan moet je je
knecht vljjtig helpen."
»Zoo? Geloof je?"
»Ja 1"
De boer ging heen, keek nog eens over den schouder
terng, en schudde het hoofd.
Het was elf nnr, toen George den arbeid begoB. In
zjjn jjver zag hg den knecht niet, die met zgn bundel
dm hof over ging.
Steven verliet zgn dienst zonder zijn meester vaarwel
te zeggen. In de herberg dronk bij zgn vafscheidsglas"
en vertelde, dat bjj zgn baas den dienBt had opgezegd om
bg een ord,.ntelijlcer meester werk te zoeken.
»0 wee." zei de waard hooldschnddend, »nu zal het
met den Dalen-smid ganw afgeloopen zijn."
Dat hoo de de oude Raphael, die bjj den haard zat.
Hjj znebtte diep en schudde het grjjze hoofd.
Ondertn8schen ging in de smederij de hamer lastig op
en neer en dikke rookwolken stegen nit den schoorsteen
naar boven.
In het middagnnr zweeg alle geluid in het dorp en
geen wagen rolde meer over de straatsteenen, doch in de
smederjj kreeg de hamer geen oogenblik rust.
Toen s avonds tegen zes nnr de boer om zjjn wagen
kwam, was deze reeds een nnr gereed, en smeedde George
een paar hoefijzers in voorraad.
»Wal ben ik schuldig?" vro g de boer.
Geoige Btak de tang met het gzer in den gloed en
trok aan den blaasbalg. »Kjjk eerst, of ge met het werk
tevreden zjjt."
Opmerkzaam bekeek de boer den wagen aan alle
kanten. »Alles is in ordel Als je knecht wil, dan kan
hg goed werken."
Mjjn kneoht heb ik vanmorgen vroeg weggejaagd."
»Wat De boer sperde mond en oogen open. »JH
alleen? Wat is er dan met je gebeurd, George
En, wat ben ik schnldig Hjj haalde zgn leeren geld-
buideltje te voorscbjjn.
»Ge hebt altjjd in eene andere plaats laten werken
niet waar
»Ja, maar daar bestond reden voor."
»Zeker I Als er geen haast bjj geweest was, waart ge
niet met den wagen bjj mg gekomen, wel
»N<-en I"
•Wat hebt gjj daar ginds altjjd betaald
»Vier en twintig mark voor een wagen."
Geef mjj dan twintig. Als ik de klanten weer terng
wil hebben, moet ik beter werken dan de anderen en
goedkooper."
Lachend haalde de boer twee tien mark stnkken nit
zgn bmdel en legde ze op het aanbeeld. »Ik heb nog
wat weik voor je."
»Wees dan zoo goed, en breng het."
»Ja, morgen 1 Help je mg den wagen naar buiten
duweu
Natnmlgk I"
De boer vatte den disselboom en George een wiel.
Toen de wagen eenmaal buiten was, liep bg licht, want
het ging bergaf.
Toen George weder in de werkplaats was, woog hn
de goudstukjes eerbiedig op de hand en zuchtte: »Die
moeten weg, en dadeljjk 1 Anders lokken ze me vanavond
naar de heiberg. Ik ken me zelf 1"
Terstond liep hjj naar den kruidenier, legde het geld
op de toonbank en zei: »Daar 1 Meer heb ik niet! Op
de rest moet ge nog een poosje wachten."
De vronw kreeg een kleur van verrassing. »Kom, kom,
zoo n haast heeft het niet," zei ze goehig. »Je bent er
goed voor 1 Ande s nog wat noodig?"
George aarzelde met bot antwoor -. »Meel en reozel
moest ik eigenlgk hebben Wilt se me dan nog
borgen
»Wel zeker 1 Wie betaalt heeft crediet, weet je 1
En beb je anders niets noodig Geen tabak
Wordt vervolgd
