COLLECTlN
Indische Penkrassen.
Op ongewissen bodem.
feuilleton.
STBSUlaS™rond'in ,,wac"ting lle
No. 22
Honderd en zevende jaargang»
Vrijdag 17 Febr. 1905.
IJk en herijk.
dm SuUa°- di«
BUITEN L A N D.
Burgemeester en Wethouders van
Alkmaar NOODIGEN de ingeze
tenen DRINGEND UIT om GEENE
liefdegaven uittereiken aan collec
tanten, die gelden inzamelen ten
behoeve van NIET IN ALKMAAR
GEVESTIGDE INSTELLINGEN
VAN WELDADIGHEID, voor zoo
ver niet blijkt uit eene schriftelijke
verklaringdat hun college tegen
zoodanige inzameling geene beden
king heeft. Het steunen van der
gelijke collecten zal eene herhaling
er van zeer bevorderen, wat met
het oog op de vele behoeften in
de gemeente zelve allerminst aan
beveling verdient.
ertitek6 aan het'Hof°nderden S°°rten beirek^n
Wij sluipen nu liever achter langs deWarineins
om weer ten oosten van den s e t i n g g i I-uitgav een
blik te kunnen werpen op de voornaamste Prinsen, die
hier plaats genomen hebben. Mijn geleiders wijzen mij
hHoU gêkIe^datUUrIijk >)in P0,itiek"-
p.jXmi, letterlek d<f Prinsen «v a°n Vo* en" Sat 'zhn
zij, dm mt den orst of zijn Vader en een Ra toe of
wettige Vorstin geboren zijn en dan de Pangéran's
m« in hern te b?groeten- Keizer heette
mij in het Hongaarsch welkom, en noodigde mii uit
ÖeÏS8tondn0ur m "I" faU4euil' die naast d« schrjf-
tafel Btond llet gesprek werd in het Fransch voortge-
UIE MI RAVT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
Alkmaar, brengen ter algemeene kennis, dat het
(Jkkantoor alhier in dit jaar, n& 28 Februari a.s
zal geopend zijn
3, 4, 34 en 35 maart; 14 en 15 April; 5, 6,
36 en 87 Mei; 16 en 17 Juni; 7, 8, 38 en 3»
Juli; 11 en 13 Augustus, telkens van 9 tot 13
en van l1/, tot A'/z nnr en na 33 Augustus eiken
Donderdag en Vrijdag van 9 tot 1 nnr.
Burgemeester en Wethonders voornoemd
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter
11 Pebr. 1905. DONATH, Secretaiis.
Burgemeester en Wethonders voornoemd,
(Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XCI1K.
Wij troffen het bijjonze aankomst ter plaatse zeer, daar
f Jqlst. den voornaarnsten male man, n.l. dien van
den JJsten, den zoogenaamden malam selikoer
d!lV0!.Tgei Javaans.che vrienden, van uit 'n bescheiden
Sserveeren Je' °P den A 1 en - A1 o e n hebben kunnen
We waren er reeds vroeg, tegen half vijf, toen de
PaJJ? e n gba wa t, (een staatsiezonnescherm en
officieel Rijkssieraad) van de s e t i n g g i 1 (s i t i i n g-
g 11, verheven grond, terras vóór en achter den Kraton!
naar beneden gedragen werd en nabij den hoofdingang
van het vorstelijk verblijf in den grond werd geplant
Deze o e pa t j ara (Rijkssieraad) wordtiederen Zater
dag en Woensdagmiddag hier neergezet.
Rechts van den pajoeng legt men dan twee zeer
antieke in rood doek gewikkelde geweren op lage roode
standaards neer, de trompen naar het noorden gericht.
Links plant men een stelletje oude lansen en"nieken
en dit alles wordt door kratonbeambten plechtig, men
zou haast zeggen, met 'n godsdienstige toewijding.
Uit het Duits c h
VAN
Lnd vlg ttanghofer.
33)
Weer klonk hetzelfde gelnid, eindigend in een doffen,
nadreunenden slag. Toen was alles stil.
Dj '.vier mensehen van de Simmerau stonden met
bleeke gezichten Hun eerste blik gold het huis en de
kinderen. Maar het huis stond vredig op dezelfde plaats
en van boven klonken de lustige stemmetjes der kinderen.
Michel vatte zgne vrouw bjj de hand «Kom, moeder,
wees met bang 1 Laten we weer aan ons werk gaan"
Heide oudjes liepen de helling weer af
Mathes stond nog altjjd op dezelfde plek en staarde
«oot sink P 8prak hjj' >daar i8 weer eea
groot stok van Purtscfaellers eigendom verloren Dat
geeft haar weder zorgen."
kmkte- */l' Matbe8' ik heb medeljjden met haarl
Kom! Zwijgend keerden ze in den hof terug. Hier nam
de Simmeraner juist een bundel takken op den schouder
terwgl moeder Kathe de scherven der kan bjj elkaar zocht'
Niemand sprak. Zg waren allen vol bange zorgdoch
niemand durfde het uitspreken. Ternauwernood waagden
ze het af en toe een angstigen blik op de muren van
hun huisje te slaan. Want sedert weken was het immer
zoo geweest: als ergens op den berg een groot stuk aarde
verzwolgen was, dan waren in de Simmerau de gevolgen
daarvan te bespeuren geweest. Daaraan dachten ze allen
- en daarom verloren zjj het hoold niet, toen het kwam
P ln de aarde d°f gerommel—toen schudde de grond
waarop ze stonden.
«Moederstamelde de Simmeraner, terwijl bij zjjne
bB den arm greep- En toen op eens i «De koe is in
Het zijn de s e d e r e s of „broeders" van den p a j o e n a
die oude wapens, links en rechts.
De kratonbeambten gaan daarna zwijgend achter de
heilige spullen zitten en wachten, kalm en geduldig
de duisternis af. s'
Aangezien het poeasa (vasten) is en het gedurende
dien tijd van zelfverloochening streng verboden is om
gong-instrumenten te bespelen, zoo hooren wij hem
thans niet, den gamelan meen ik, die anders, ik
bedoel s Woensdags, s Zaterdags, zijn liefelijke klanken
hooren doet al den tijd dat de p a j o e n g en zijn
«broertjes de pieken en geweren, zijn tentoongesteld.
Als een bijzonderheid deel ik u nog mee dat het
zonnescherm Kyahi Toenggoel Naga heet.
Kyahi is een titel voor oude personen of voorwerpen
wat de laatste betreft, wanneer die bezield zijn To eng'
g o e 1 Naga is letterlijk vertaald nVaand eihraak"
en beteekent dus Drakenvaandel
Tegen zonsondergang worden de heilige voorwerpen
weder op plechtige wijze weggebracht en opgeborgen.
Langzamerhand is t er levendig geworden op den
Aioen-AI oen.
Nieuwsgierige dessalieden, Chineezen en enkele Eu-
Van af de twee groote waringinboomen, in '1 midden
van het plein, tot aan de T r a t a g Pagelaran een
overdekte galerij bij de s.tingglI, ,j£ JtaSK
een vierkant neergelegd.
De toegang tot de s e t i n g g i I en de ruimte tusschen
de beide heilige hoornen is opengelaten.
Bedienden brengen nu allerlei mondkost aan en weldra
is iedere mat als 'n gedekte tafel, waarop de noodige
borden, schoteltjes, glazen, koppen, karaffen, lampen en
kandelaars met kaarsen. F
Vunzige koeli's hebben een en ander aangedragen in
de typische djodangs, een soort van overdekte eten-
dragers, die wel iets van doodkisten hebben
Als alles gereed is, komen ze langzamerhand opdagen,
de verschillende p r ij a j i's, elk met de noodige volgelingen!
■f? *Sn 7 klem gala gekleed, die heeren, met hun
witten k o e 1 o e k (den omgekeerden bloempot uit S o 1 o
zullen de lezers zich nog wel herinneren) op het hoofd
den kens achter in den gordel en het dienstmes of
W e d o e n g aan de linkerheup. Verschillende a m p i-
lans (gouden en zilveren voorwerpen, erfstukken, die
steeds door volgelingen worden nagedragen) alsook een
groote en een kleine pajoeng, worden door de p e n-
gampils of dragers, zwijgend en ernstig, meegevoerd
nütn bï- >S °m n00lt ™eer te verSeten> al die kleine
optochtjes van erg gewichtig doende Kratongrooten, die
hun matje komen opzoeken, om dan in eerbiedige s i 1 a-
houding plaats te nemen, hun gevolg van volwassenen
en kleine knapen achter zich en de beide p a j o e n e s
in het zand geplant I F J 8
Hoewel er reeds honderden mensehen op den A1 o e n-
sfi m" 7,™eld W' 200 bliJft het indrukwekkend
Vnrct H fluflst.ertslechts zacht Uit eerbied voor den
J°rSt7':Jie: straks het heilige der heilige verlaten za"
vertoonen. waardiSheid aan zjjne edelen te
R IrU. W8StA -Van de?. s e 1 i n g g i 1-uitgang zit de
Radhen Adipati Danoe R e d j a of R ij k s b e-
s t u u r d e reen zeer oud man reeds die niet zoo
imponeert als zijn collega teSoerakarta
Zijn pajoengs zijn bijna geheel vergu'd, met een
smallen groenen kring, slechts halverwege den straal
Links van hem zit de H o o f d-P e n o-0 e I o e in
priesterkleeding, ook al voerende 'n goufen paioen^
doch met breederen groenen kring. De grijze voorganger
"Tv de ij k s b e s t u if r d e°r, een zeer grfoï
aantal volgelingen achter zich, doch de zijne dragen
bijna allen de Arabische hadjikleeding. 't Zijn lagere
imams en moskeebedienden.
Links van den Hoogepriester merken wij Regenten
nder i egenten en andere functionnarissen op
waar wij niet wijs uit kunnen worden. Net als op S o 1 o
f An R Jn6 n S G A 'S p a 11 S r a A d i p a t M a n g-
7iine RwAlt'V f e buiten?ew°nen dienst van
Kn L i r ien Go^verneur-G(,neraal, Luitenant
Kolonel b.d. Generalen staf enz. enz., den oudsten broeder
van Zijne Hoogheid een man met een zeer intelligent
Afl"fnS«He,NZitK a.ndieng Goesti Pangéran
nJroi I Ngabe h Luitenant-Kolonel bij den Ge-
bh" een v« A °R" Z°°n V3n den S u 11 a n, verwekt
dij een van de bijvrouwen.
Deze Prins heeft een minder aristocratisch gezicht,
wat mij dadelijk zeer frappeerdel
Naast Pangéran Bei, zooals men hem bij ver
korting noemt, zit Goesti Pangéran ArioPoe
vane5e0J V ?J0°r blJ den ,Generalen staf, ook een zoon
van den Vorst, een nette kerel
Verdei' Oostwaarts zien we Goesti Pangéran
heb'een zo"11 dien ik Sisteren reeds ontmoet
Hff if VJ!" Vtr-1.lch,t man Westersche neigingen.
van rinn T! "era'en Staf en een broeder
van den S ui t a n, verder ÖoestiPangéranArio
P oe g e r, Majoor en broeder van den Vorst.
Goesti Pangéran Ario SoerjoPoetra
ook al dito dito enz. etra.
Ik tel hier in het geheel wel een twintigtal Prinsen
bh nSge^ r'f nf"RR 6 3 n' d® Pnnsen "anachteren"
bior'te verwekt JVr°UWen' me6StaI °°k van hooge
Meer achteraf, beoosten en bewesten de Tra tag
zitten de mindere goden, de g a n d k's, p a n w o e9s
mantri's en deman g's. p woes
Men wacht den Sultan l
Jogjakarta. Lt. Ci.ockener Brousson. b.d.
Mossuth bij den Keizer.
m ^Iet °e"enke' woord is reeds in ons vorig nummer
medegedeeld, dat Kossuth door keizer Franz Jozef op
den Hof burg m audiëntie is ontvangen. Kossuth zelf
beeft omtrent dat onderhoud meegedeeldToen ik
door den adjudant was binnengeleid stond de Keizer
d'6 ™0r zlJn schrijftafel zat, op en kwam hij een paar'
zet. De Keizer stelde mij een aantal vragen over den
alles1 wat de Knd H.?°SarÜe. Ik had de gelegenheid
teBen." Wet6D' breedvaerig te ver-
ora^8 RUeth Verbaalde v7der' dat hü don Keizer het pro
gram der op den grondslag van 1848 staande partiien
ireedvoeng kon uiteenzetten. Hj hoopt den Keizer de
overtuiging te hebben geschonken, dat er in Hongarije
den stall" Broni en Mathes wierpen de werktuigen op
den grond en vlogen naar de staldeur.
«Blgf buiten hggde Mathes, stiet zjjne znster van
de deur terug en sprong in den donkeren stal. Loeiend
trok de koe aan den ketting en zoo kon Mathes den
ring met los maken. Kalk en steenen vielen hem op bet
hoofd, terwgl hg met inspanning van alle krachten den
gieren bont, waarin de ketting hing, uit den voerbak
trok. Snuivend, met gestrekten staart, en den ramme-
ienden ketting achter zich aan, holde de koe den stal nit
Mathes viel, toen hg over den drempel naar buiten
sprong want weder sidderde de bodem. Krakend sloegen
de balken, die den bodem bijeenhielden, nit elkaar, en de
gansche aarde romdom het huis geraakte in bewegina
Een paar steenen rolden van het dak der sohnnr naar
beneden en kakelend vlogen overal de hoenders op
T «T H1d he6nl" tieP Micbel met bleeke lippen.
Toen Mathes en Broni bg hem stonden, werd hij kalmer.
Moeder Kathe stond handenwringend bij hem.
«Het is niets, moeder, het is niets!" stame'lde Michel.
«Het is niet de eerste maalStraks is het over 1 Niet
den moed verliezen I" Tranen verstikten des tem van den
grgsaard.
Terwgl Broni de moeder, die van angst en schrik niet
op de been kon blgven, naar een hontblok geleidde,
gingen Michel en Mathes het huis rond om de schade
op te nemen. Weldra voegde Broni zich bg hen
In den hof vonden ze de helft der balken uit den grond
geheven, krom gebogen of versplinterd.
«Dat is niets Als we vlgtig werken is de schade in
twee of drie dagen weer hersteld, nietwaar kinderen?"
«Ja vader, zei Broni, terwgl Mathes zwggend knikte.
Nu gingen ze achter het hnis en bekeken het vlecht-
werk. Daar zag het er nog erger nit. Zware rotsblokken
waren naar beneden gekomen en hadden bet stevige
vlechtwerk als een kaartenblad in elkaar gedrnkt
«We moeten nieuw maken 1 Tgd hebben we wel, de
berg zal nu wel weer een dag of acht rnst geven 1"
loen Michel de plaats nader onderzocht, bemerkte hij
een smalle, versche streep aarde. Die ontdekking gaf den
oude een schok Met bevende band mat hij de breedte
333 d?,nt band en sP;ak me' schorre stem «Een halven
voet zitten wo weer dieper."
oveDrXZonoghenend riChW9 ZI'°b °P,en 8treek met de hand
«Mathes, wg moeten ons haasten, dat wij het vlecht-
Zi. rr r 7rde kr0«en- anders stort de aarde over
mjn bjL"' 0n8 ter8t0Dd be3innen- Broni, haal even
vf?er!\.Het meisi8 snelde over den hof terug
«ehribf P!i 8 een 8chre0QW nit. «n Staarde vef-
schrikt naar den achtermuur van het hnis.
Mich01 en Mathes zagen op. «Wat is er, kind
«Vader! Kgk, ons huis!"
p Pe'd'n, kwamen aangeloopen, en nu zagen ze, dat naast
Brom s kamervenster een echenr in den munr was van
beneden tot aan het venster. Mathes knikte zwggend
terwgl de Simmeraner als versteend daar stond
ad" had flleen aan hof en tnin gedacht dat
gelukkig bad' don ft0t Dn t00 alle b°0Ze aaBvallen ^o
gelukkig bad doorstaan, ernstige schade had geleden
rITv u i"'8' gedacht. En daarom trof hem de
vreeselgke ontdekking na des te erger.
„n h f 8t/iek^ d78idderende banden naar den munr uit
betastte de echenr, terwgl dikke tranen hem laDgs de
LTlön ÏP6D-- T Mg hÖ t0t Zga Z00D °P »Zie Mathes,
aat zgn je muizen
«Kom, kom, over die kleine scheur behoeft ge u niet
bezorgd te maken," zei Mathes en legde den arm om
ffehprird f W f0" k' g0l°°f Di6t' dat dit jaist a U
gebeurd isl Het gebeurt m zoo veel huizen, dat e- een
scheur in den mnur komt
hoorei"200 laid"' flQi8tMde 'Br°ni' 'laat moeder het niet
m08t 20 bet tochl" zei de Simmeraner, doch
kun J,® ndefm{lte oowiHekeorig zgne stem. «Van nacht
kun je met in je kamer slapen Je moet in de woon-
rn^der 5?'w t0Ch Diot «eb0a«B zonder dat
h^dd! d" d18 1 8taarde hg naar den muur,
haalde diep adem en vroeg: «Wat dacht je, Mathes?"
Wordt vervolgd.)
