Pil immii1 bestaat ml 3 Mi.
No. 26.
Honderd en revende jaargang.
1905.
ZONDAG
26 FEBRUARI.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Algemeen Overzicht.
Nieuwst ij dingen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt I> I n s d Roiitrdtg-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abocnementsprgs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele rgk f 1,
3 Nummers f ©,06. Afzonderlijke nummers S ets.
Velefoonnumaier 3.
R*rys der gewone advertentie» i
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMs. COSTER ZOONVoordam C 9.
De berichten, die uit Rusland komen, worden steeds
onheilspellender, 't Wordt nu langzamerhand
zoodat men eiken morgen en eiken avond naar de
courant grjjpt met de vraag op da lippen Is er wear
een bom geworpen, is er weer een moordaanslag gepleegd
In de kringen der voorvechters van de autooratie ba-
leeft men onrustige dagen. Tot welke maatregelen de
Czar zich verplicht heeft gezien ten behoeve van eigen
veiligheid zagen wjj reed» iu een vorig nummer. Met
Grootvorst Wladimir is 't nu al zoo ver gekomen dat
bij zijn paleis niet mag of durft verlaten, omdat niemand
er voor durft in te staan, dat zijn leven dan geen gevaar
loopt. Ook anderen, wier namen staan op het lijstje der
anarchistenworden onafgebroken door een lijfwacht
omgeven.
Men kan zich dan ook voorstellenwelke gedachten
hebben rondgedwaald in de breinen van hen die aan
het ziolloos overschot van Grootvorst
S e r g i u s de laatste eer hebben bewezen. Donderdag
had de plechtige zegening van het ljjk plaats in de
Alexiuskerk van het Tsjoedof-klooster. Tegen tien uur
verscheen de aartsbisschop met de geestelijkheid. De
plechtigheid werd bijgewoond door deputaties van de
ministeries, den Rgksraad, door leden der hofhouding,
autoriteiten, zoomede door hertog George van Mecklenburg
Grootvorst Wladimir eij Nicolaas werden door prins
fializyn en baron Staal vertegenwoordigd.
Aan deD in de Iaaakskerk gehouden rouwdienst werd
deelgenomen door de leden der hofhouding, leden van
den Rgksraad en de opper-officieren. Na een toespraak
van don aartsbisschop werd de Ijjkkist van den Grootvorst
door generaals naar de Andreaskerk gedragen en daar
op een katafalk geplaatst tot de bijzetting zal plaats hebben.
Onze vrees, dat door het vermoorden van Sergius de
verwezenlijking van do volkswensehen eer achteruitgezet
zon worden schjjnt wel bevestiging te vinden. Van ver
schillende kanten komt namelijk het berichtdat d e
Ozar zich thans voorgoed tegen het
bijeenroepen van een Zemski Sobor heeft
verzet. Onomwonden verklaarde dan ook een der
ministers aan den Potersburgschen correspondent van
het Parijsche Journal: Verzend aan uw blad de ;uisto
berichten. Gjj znlt daarmede der geheele wereld een
dienst bewijzen. Gjj kunt in de eerste plaats melden
dat de Z mski Sobor nooit bijeengeroepen zal worden
ofschoon de bladen eiken dag een bericht van den datum
der bjjeenroeping meedeelen. Bevestig verder dat de
Grondwet niet aan het, volk gegeven zal worden. Voor
een dergeljjke hervorming is het volk nog niet rjjp
Voorts kunt gjj nog melden, dat de regeering de vrijheid
van persoon pers en geweten zal eerbiedigen; daar zijn
al mjjn collega's het over eens. De correspondent be
vestigt voorts de geruchtendat minister Witte zjjn
ontslag zou gevraagd hebben.
Als de eenige verandering wordt bekend gemaakt, dat
de Czar voortaan eiken Vrjjdag te Czarskoje Selo allo
ministers met de vier voorzitters van de afdeelingeD van
den Rgksraad bjjeenroepen zal. Deze hervorming ljjkt
van weinig belang. Maar toch heef' zjj groots beteeaenis,
daar de voornaamste reden van het gebrek aan nderlinge
overeenstemining tnsschen de ministers was, datzjjbaist
nooit allen tegelijk met den Keizer samenkwamen. Elke
minister had zjjn eigen rapport-dag, en dit was de bron
vnn ti-llooze wrjjvingeu en tegenbevelen. Verder is een
commissie benoemd, die tot opdiacht heeft, de middelen
te overwegen ten einde de administratie leesde
bnreancratie met de wet in overeenstemming te
brengen. Zaboerof, lid van den Rjjksraad, een man, die
bekend staat om zjjn onaf hankelijkheid en onkreukbaarheid,
is voorzitter van deze commissie.
Bovendien fait binnen hel kader der concessies
het resultaat van eene vergadering der commissie, die
zich bezig houdt met de qaaestie van de verbetering der
pers-censuur. Deze oommissie sprak zich in beginsel uit
voor opheffing van de censuur op de pers. De verte
genwoordiger van den minister van binnenlandscbe zaken
verklaardedat ook de minister voor de opheffing der
censuur isdoch dat hg den overgang geleidelijk wil
doen plaats hebben. Wat de oensuur op boeken betreft
sprak de commissie zicb uit voor de opbelfing van de
eensuur voor oorspronkelijke werken van niet minder
dan vjjf vel druks en voor vertaalde werken van niet
minder dan tien vel druks De censnnr moet echter
behouden lijjven voor boeken bestemd voor het volk en
voor kinderboeken. (Dit geeit zoo ongemerkt een heel
aardig kijkje in Rnssische toestanden en inzichten!)
Wat de verantwoordelijkheid der pers betreft adviseerde
de commissie, dat, zjj slechts aan de gewone rechtspraak
zal onderworpen zjjn.
Tot kalmeering der hartstochten zullen
deze maatregelen uit den aard der zaak met leiden.
Nieuwe ongeregeldheden moeten Dinsdagavond plaats
hebben gehad te Peteisburg, bjj de poort van een garen
fabriek in de Poraigastraat. Zeshonderd stakers ongeveer
begroetten een peleton kozakken met gefluit. De kozakken
sloegen er op in met de nogaika's en sabels. Da vrouwen
der stakers wisten volgens de Petit Parisien grooter
onheil te voorkomen. Zij smeekten de militairen op te
houden en haalden de mannen over het werpen van
steenen te staken. Het treffen duurde twintig minuten.
Twee arbeiders werden gedood velen gewond.
Voorts breidt de staking, die aan de Universiteit van
Moskou is begonnen zich overal uit en zij omvat nu
reeds de gymnasia eu de middelbare scholen.
Bjjzonder erg gaat 't ook toe te Warschan, waar door
de stakers verschillende gewelddadigheden zjjn bedreven.
Zjj hebben er onder meer een groot seinhuis vernielden
verschillende telegraafdraden doorgesneden. Het spoor
wegverkeer staat zoo goed als stil. Heel veel ongemak
geeft voortsdat ook alle arbeiders van de gasfabriek
het werk hebben gestaakt. Tot herstel van de orde zjjn
troepen aangekomen, m. a. w. bloedigo botsingen zullen
ook hier wel niet uitbljjvon.
Te Lodz werd, zonder loonsverhooging, in zes fabrieken
de arbeid hervat. In Alexandrowitch hebben van de
27,000 man die in fabriekenmolens en werkplaatsen
arbeiSen 5000 den arbeid neergelegdzjj honden zich
nog rustig.
Ook te Batoem is 't nog lang niet zooals 't wezen
moet. De »Telegraphen Agentur" meldt daaromtrent
In de stad beerschb bjj dag rustdoch des javonds
kwamen weder herhaaldelijk roofaauvallen voor. In de
werkplaatsen der Russische stoomscheepvaart-maatschappij
woidt niet gewerkt. Het garnizoen is versterkt en
patrouilles loopen langs de straten. Men vreest voor
verdere onlusten. De stemming onder de inwoners is
daardoor zeer gedrukt. In Adjari, op 40 werst afstand
van Batoem zjjn ook onlosten begonuen.
Krijgt het volk geeu Zemski Soborook aan d e
geruchten omtrent een naderenden vrede
wordt nu weer zooveel mogeljjk de kop ingedrukt. Graaf
Cassinide Russische gezant te Washingtonheeft
althans verklaard dat hij positieve berichten heeft out,
vangen van de hoogste ambtenaren uit Petersburg,
meldendedat de oorlog met vermeerderde krachtsin
spanning zal worden voortgezet. Men stelt groote ver
wacbtingen op Koeropatkine bij het begin van den
voorjaarsveldtochtnu hij zooveel versterkingen ont
vangen heelt. G.aaf Cassini schrjjft de vredesgernchten
toe aan pogingen van Japan om de bsursnoteeringeu te
verbeterenmet het oog op de uitgifte van de nieuwe
Japansche leening.
Zoo liggen dan nu weer alle gunstige verwachtingen
in het begin der week geborenplotseling tegen den
groDd. Rusland schjjnt nog harder leerschool te moeten
doormaken.
Naar wjj vernemen zal de beer Reyue uitgenoodigd
door de liberale Kiesvereeniging te Ursem, zjjne pel tieke
lezing te Rnstenburg niet houden op 6 Maartmaar op
8 Maart a.s.
Het presentiegeld voor de leden van den Gemeenteraad
van Hoer-Hugowaard is met f 55 vorboogd, en door Ged.
Staten van Noord Holland vastgesteld op f 100.
Te Marken-Binnen, gemeente Uitgeest, is na eene rede
van den heer G Klomp, uit Uitgeest, eene atdeeling op
gericht van den »Bond voor Staatspsnsionneering", aan
vankelijk met 46 leden.
Politieke lezing te Purnercnd,
Gisterenavond trad voor de kiesvereeniging »de Vrjj
heid" te Purmerend in een druk bezochte vergadering
als spreker op de heer Dr. D. Bos, lid van de Tweede
Kamer voor Winschoten, met het ondtrwerp: »De ver
kiezing in 1905''. In breede trekken schetste spreker den
toestand waarin we door het ministario-Kuyper zjju ge
komen hoe minister Knyper de verwachting op demo
cratisch terrein heeft beschaamd. Inplaats van voorziening
in sociale nooden, in plaats van sociale hervormingen
zjjn enkel slechte wetten, waaronder zeker de drankwet,
de vruchten van het tegenwoordige in naam cbristeljjke
ministerie. De spoorwegstaking was volgens spreker de
schold der regeering. Zjj had aan de billijke wenschen
van de spoorwegmannen moeten tegemoet komen alvorens
gebrnilc te maken van haie militaire macht.
En dan de wetten die in uitzicht worden gesteld, de
uitbreiding van de ongevallen wet, de verzekering tegen
invaliditeit en ouderdom, zjj zouden aan de volksbelangen
ten goede komen, wanneer de kosten, die daaraan ver
bonden 7jjn niet werden gevonden door een ontwerp
tariefwet, dat weder groote last n legt op hen die weioig
financieeie draagkracht bezitten. Verder verdedigt apr.
op gronden van pructischen aard het samengaan van de
Vijjzinuig democraten met de Liberale Unie. Zonder dat
we, zegt sp eker, ons standpunt als vrjjzinoig democra
ten geweld aandoen, moeten vfe, waar met de liberalen
samengaan mogelijk is, alle krachten inspannen om uit
hel tegenwoordige moeras te geraken. Van deze regee
ring is geen vooruitgang doch achteruitgang te wachten.
H«t conservatisme wordt door haar gediend. Voorts
criticeert spreker de houding van de sociaal democraten
die steeds bljjk geven geen rekening te houden met de
practische zjjde van de regeerings-vraagstukken. Spreker
eindigt zjjn met zeer veel belangstelling gevolgde rede
met eene opwekking om met de aanstaande verkiezing
eendrachtig op te trekken tegen het clerieale bewind.
Aan het debat nan deel de heer Loopnit, sociaal-demo
craat. Deze was het eens met den eersten spreker, dat
de Regeering zich in een moeras had vastgewerkt. Doch
niet alleen het tegenwoordig olericaal ministerie, ook de
vorige coalitie-ministeries zaten daarin. En van een
bondgenootschap van de Vrjjzinnig democraten met de
liberalen, is hetzelfde te verwachten. Het zal blijven een
schipperen voor en een schipperen na. Het blanco grond
wetsartikel is voor dezen spreker een wassen nens. Op
deze wjjze zullen we blijven in den schippersboek. Doch
hoe daaruit te komen Spreker ziet alleen heil in het
rechtstreeks en onafgebroken aansturen op algemeen stem
recht. Is dit vei kregen dan kan het geheele Nederlandache
volk geacht worden, invloed op de Regeering te kunnen
uitoefenen.
Daardoor alleen zullen ook de party-verhoudingen zuiver
worden en zal de behandeling van sociale vraagstukken
beter tot haar reeht komen.
In het verder debat verdedigden de heer Bos, zoowel
als de heer Loopnit met hand en tand hun standpunt.
Beiden weroen met geestdrift toegejuicht.
De Hooger-Onderwljswel.
In de Vrijdag gehouden zitting der Tweede Kamer
is voortgezet het debat over de motie en het amendement
van de heeren Schokking en De Visser, om de Faculteit
van Godsdienst wetenschap te herstellen in een van
Godgeleerdheid, die tot voorwerp van onderzoek heeft
de kennisse Gods in gebondenheid aan de openbaring,
die in Christus haar middenpunt heeft.
De heer Schokking betoogde, dat de gelijktijdige in
diening van motie en amendement ten doel had ruime
gelegenheid te geven ter bespreking van de beteekenis
van liet amendement. Dit doel bereikt zijnde trokken
de voorstellers de motie in, en wijzigden hun amendement
in dien zin, dat het thans bepaalt, dat binnen 3 jaren
na het inwerkingtreden der wet een voorstel moet wor
den ingediend, waarin het bepaalde omtrent de vakken
der Godgeleerdheid aan de Universiteiten nader wordt
geregeld.
De Minister trad in uitvoerige historische beschou
wingen, ten betooge, dat de Faculteit van Godgeleerd
heid in de vorige eeuw geheel van karakter is veran-
anderd. Van Faculteit van Godgeleerdheid is zij ge
worden Faculteit van Godsdienstwetenschap, en nu
betwistte de Minister, dat Godsdienstwetenschap, eene
plaats kan innemen in de structuur der Universiteit.
Eene Faculteit van Godsdienstwetenschap heeft z. i. dan
ook geen zin zij is geen theologie, en ook geen deel
der andere vakken.
Nu de voerstellers van het amendement zich bepalen
tot het uitspreken van de wenschelijkheid om binnen
eenige jaren de Faculteit der Godgeleerdheid weder
beter tot haar recht te doen komen, verklaarde de
Minister, dat de Regeering daarvoor de verantwoordelijk
heid op zich kan nemen
De heer Borgesius verklaarde zich vóór het amende
ment, maar geheel en al los van de ingetrokken motie
en de toelichting door den heer Schokking gegeven.
De heer Ter Laan verklaarde, dat de sociaal-dem.
tnactie is tegen het amendementreeds hierom omdat
daarvan het gevolg zal zijn, dat binnen een paar jaren
opnieuw de godsdienststrijd in de politiek zal uitbreken.
De heeren De Visser en Schokking verheugden zich,
dat een man als de heer Borgesius den bestaanden
toestand heeft afgekeurd en het gebeurde in 1876
gebrandmerkt heett.
De heer Borgesius kwam tegen deze absolute gevolg
trekking op alleen heeft hij betoogd, dat men in 1876
aan de Theologische Faculteit een verkeerden naam
heeft gegeven.
Het amendement werd daarop aangenomen met 59
tegen 13 stemmen.
De eindstemming over de wet volgt later.
Uit den Hand vnn Beverwijk.
In de Vrijdag gehouden zitting van dezen Gemeenteraad
werd kennis gegeven van een exploit namens den heer
Van Waterschoot v. d. Gracht ingediend, waarin de
gemeente werd gesommeerd den rioleerings-aanleg te
staken, omdat de perceelen van genoemden heer daardoor
schade hadden bekomen en nog meer schade, door den
aanleg ontstaan te vergoeden.
Een verzoek van de kerkeraden en andere ingezetenen
om op grond van art. 7 van de nieuwe drankwet alle
drankgelegenheden des Zondags alleen van 12 tot 6 uur
te doen open zijn, werd verworpen.
Uit den llaad van Ichagen.
Dinsdag, 21 Febr vergaderde de voltallige raad van
Schagen. Van Ged Staten was weer ingekomen een schrij
ven, waarbij de gemeente voor 5 jaren vrijstelling werd
verleend van het geven van onderwijs in vak j Ont
vangen van de plaatselijke schoolcommissie was het on
derwijsverslag over 1904. Voor kennisgeving werd aan
genomen het schrijven van den heer F. v.d. Kampje-
vattende opzegging eer concessie van de gasfabriek
aan den heer Van Rosseai. Besloten werd dat het raad-
