Indische Penkrassen. No. 29. Honderd en zevende jaargang. Zondag 5 Maart 1905. BINNENLAND P E R SON ALIA. ATa rkt berichten. A D VERT ENT I EN. W. BURGER, Nieuwstijdingen. (x e m e n s (1 Nieuws. CONFISEUR. U kHUKSrili; COURANT. (Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.) XCVI. Slechts met 'n enkel woord wil ik hier gewagen van de wapenschouwing of inspectie, die de K r o o n p r i n s, namens zijn doorluchtigen Vader, over al de Kraton troep e n wilde houden, twee dagen vóór Gareberg Poeasa, en wel op den kleineren Al oen-Aloen Ki d o e 1 of het Zuidelijke Achterplein van den Keda- t o n en welke troepen bij die plechtige gelegenheid steeds in «groot tenue" gekleed moeten zijn. Die Inspectie zou dus den 28sten van Ramadhan en wel 's middags tegen half vijfplaats gehad moeten hebben. Daar die troepen toch aan den, vooral hier op J o g j a, zoo interessanten g a r e b e g-optocht deelnemen, zullen we ze bij de beschrijving van dat feest wel nader bekijken. Nu deel ik u alleen mededat 't 'n grappig zeer grappig gezicht wasj, om de verschillende krijgers naar de verzamelplaats te zien gaan. Elke dappere werd toch gevolgd door 'n paar havelooze mannen of jongens uit de dessa, dragende het vuursteengeweer met bajonet of de lans en ook een stoel, om den Kratonverdediger straks tot zetel te dienen daar waar hij wachten moet op het signaal «Gewapend appè 1." Die stoelen schijnen er heusch bij te hooren, want ik heb geen enkelen dier «zonen van Mars" ontmoet, zonder dat nuttige meubel, achter zich aangedragen Overal in de lanen en wegen binnen den buitensten Kratonmuur, waren vaste verzamelpunten voor de vendels en 't was werkelijk meer dan lachwekkendom daar overal de heeren deftig in hun stoelen te zien, met een groote feestmanilla van 2 cent in het hoofd 1 Al net als in Solo schijnt hier zeerhoogeouderdom of wel 'n lichaamsgebrek of ook prille jeugd geen beletsel voor den dienst te zijn, want men zag merkwaardige typen bij dat «Leger" van Zijne Hoogheid, dat verzeker ik u 1 De Pradjoerit's vanSoerakarta dragen, wat de Infanterie betreft, de oude Indische uniform, terwijl ook de onbereden «cavalerie" er min of meer modern uitziet, doch de in de achttiende eeuw door den eersten Sultan, eerst voor zijne Pradjoerit'sMantriDje- r a (die Hem reeds in den strijd met de oproerige Chi- neezen steunden,) en later ook voor de andere korpsen ingevoerde half-Europeesche nieuwigheden, die voor ons, kinderen der twintigste eeuw, reeds lang weer verouderd en smakeloos geworden zijngeven het «Leger" van Jogjakarta een bepaald bespottelijk aanzien. Over de militaire waarde zullen we 't maar heelemaal niet hebben' We hopen dat eenmaal ook deSoesoe- hoenan en de Sultan en dan ook weder Pakoe A1 a m, elk een Legioen modern geoefende soldaten zullen bezittenevengoed als Prins Mangkoe Ne gara op Solo, opdat in de ure des gevaars, die Zeker eenmaal komen kan, vooral als Japan b.v. zich eens verder ging émancipeeren, zij werkelijk van nut zullen kunnen zijn, bij de verdediging des lands. Behalve de 12 P r a d j o e r i t's m i d j i der Vorste- 1 ij k e 1 ij f w a c h t, telt elk der acht overige korpsen 80 manschappen bestaande uit geweerdragenden, piekeniers, tamboers, pijpers, bekkenslagers, hoornblazers, trompet ters, enz. Het door den vijfden Sultan opgerichte Korps Lan ge n a s t r a, dat 40 man p a n o e m b a k's of piekeniers sterk is, behoort thans bij de 80 geweerdragende M a n t r i Djer a'szoodat dit eene korps feitelijk 120 man telt. De speciale korpsen van den Kroonprins en den Rijksbestierder zijn hierbij niet mede gerekend. Jammer, dat de feestelijke Inspectie niet doorging en wel van wege het dreigende weaer.l Ik had wat graag op mijn gemak dat zaakje eens aanschouwd! Nu werd, op hoog bevel uit den Kraton, de dienst voor dien dag afgelast en gingen de braven welgemoed weder huiswaarts, iedere dappere daarbij zijn moordtuig weer overlatende aan een volgeling terwijl ook de onmisbare stoel niet vergeten werd Morgen is het de 1ste dag van S a w a 1, morgen is het de GarebegPoewasa, zooals de J a v a n e n het hier noemen of wel L e b a r a n, zooals de lui in de P r e a n- ger zeggen. Het is het voornaamste Moslimsche feest hierin Indië, het eenige ook wat b.v. door het Leger, voor zijn niet-Christelijke militairen erkend en officieel gevierd wordt. Vele Inlanders, de overgroote meerderheid mag ik wel zeggen, verwaarloozen den vastenplicht, doch doen mee op Hari Raja, zooals 't op Sumatra heet of op 't R ij a j a der Javanen buiten deVorst.enlanden. Als een staaltje, hoe weinig de Europeesche overheer- scher hier meeleeft met den bruinen broeder, deel ik u mededat de eerste dag van de tiende maand S a w a 1 door de b 1 a n d a's beschouwd wordt als het «I n- landsch N i e u w j a a r" ja zelfs is dit de officieele naam in het Leger en ook de couranten, de voorlichters der publieke opinie, spreken ieder jaar weder trouw van het «I n 1 a n d s c h Nieuwjaa r", dat echter pas over twee maanden n.l. op den eersten dag van de eerste maand Soera gevierd wordt. Die onbekendheid met de eenvoudigste Inlandsche aan gelegenheden en dat na drie eeuwen van samenzijn spreekt boekdeelen l Enfin, nu weten de Hollandsche lezers der Penkras sen het waarlijk beter dan de Europeanen hier in Indië, zooals ze trouwens reeds over vele zaken een juister oor deel kunnen hebben, als ze maar aandachtig willen lezen en onthouden. De GarebegPoewasa draagt buiten Indië den Aiabischen naam id a 1 f i t r («ontbijtfeest") of wel a 1- idafcaghir('t kleine feest), terwijl de Turken spreken van Bairam. Wat een verschillende namen dus in de Moslimsche wereld i Ik geef ze hier alleen om der curiositeitswille. De vromen zijn op dien dag recht blij, dat de afmattende vastenmaand er al weer voor 'n jaartje op zit. Men trekt dan zijn fraaiste, liefst nienwe kleeren aan, parfumeert zich, geeft extra-aalmoezen aan de armen, brengt en ont vangt bezoek en verknoeit hier in Indië pl.m. 45 millioen gulden aan vuurwerk Het vorige jaar was ik op dezen gewichtigen feestdag te Bandoeng en werd ik reeds 's morgens om 5 uur wakker door een oorverdoovcnd «snelvuur", dat eenige uren aanhield en zeker n drie ton gekost heeft Zou de Regeering dit geldverknoeien niet eens streng kunnen tegengaan Een ernstig verbod, krachtig gehandhaafd, waarbij, om te beginnenop oudejaarsavond en 1 Januari aan de Europeanen en daarmede gelijkgestelden, het afsteken van vuurwerk onmogelijk werd gemaakt, zou door velen worden toegejuicht. Men verbiede den Chineezen eenvoudig den verkoop van dat dure goedje en straffe hen ten, strengste bij over treding. Als den Christenen maar eerst dit geld vermorsen ontzegd wordt, dan kan men het den Moslims en Chinee zen ook wel gemakkelijk beletten. Anders natuurlijk niet I De lui mogen niet kunnen denken aan onbillijke be voorrechting van andere godsdiensten 'n schandelijk feit is 't echter, dat in a r m-I n d i jaarlijks voor ongeveer een vijftien millioen gulden vuurwerk uit C h i n a wordt geïmporteerd, dat er dus heel wat geld aan de circulatie onttrokken wordt en letterlijk in rook vervliegt en dat er elk jaar bovendien nog allerlei ongelukken het nood lottig gevolg van zijn. Er ontstaat op vele plaatsen brand, er worden menschen blind of verminkt voor het leven, er raken paarden op hol, er worden daardoor weer personen overreden, soms gedood en dat alles, omdat men hier iets toelaat, wat in geen enkel beschaafd land zou worden geduld. Te Bandoeng was het dien dag om 6 uur gods dienstoefening in de mis si git, die stampvol was met geloovigen, allen in lange Arabische overmantels gehuld. Ook de oude Regent met alle P r ij a j i's was present en er werd een speciale c h o t b a t of preek gehouden. Daarna begaven de P r ij a j i's en H a d j i's zich naar de Kaboepatén (om uur) om den Regent en de Radhen Ajoe, zijne echtgenootebij hen thuis hun hormat te komen brengen en vergeving te vragen voor hunne tekortkomingenmet een eerbiedigen kus op de knie. Deze typische ceremonie hebben we toen ook mogen bijwonen, dank zij de welwillendheid van den R e g e n t. Intusschen werd er buiten weer veel vuurwerk ver knoeid, ook op 't erf van dien Hoofdambtenaar. Om 10 uur werd door den Regent een bezoek aan den Resident gebracht en aan dezen Vertegenwoor diger van het Gezag kennis gegevendat de Vasten geëindigd was. Daarna receptie in de Kaboepaten, waar de Resident, de Assistent-Resident, eenige,C ontroleurs, dePresidentLandraad de officieren van T j i m a h i en ook vele particulieren, de Inlandsche Prijaji's geluk kwamen wenschen. De Resident hield daarbij een Maleische toespraak en feliciteerde den Regent ook al weer met het nieuwe jaarKras toch, vindt ge niet Toen werden er volksspelen op den Aloe n-A 1 o e n gegeven en 's avonds was er feest in de Kaboepaten. Overal in de stad zag men dien dag en ook de zes volgende, de vroolijke Soendaneezen, in hun mooie, kleurige baadjes rijden en rossen en op bezoek gaan terwijl het minta maaf di doenia sjrm p a i k a acherat, hetgeen beteekent: ik vraag u vergeving zoowel in deze wereld, alsook later hier namaals, overal met een buiging en moslimschen «handdruk", werd af gesmeekt. Er mogen dien dag geen veeten blijven tusschen de geloovigen. Ziehier eenige vage herinneringen aan het Lebaran- feest, zooals ik dat indePreanger heb zien vieren. Jokjakarta. Lt. 0 locken er Bbousson. b.d. Onderwijzers-pensioenwetten. De Tweede Kamer heeft de behandeling dezer wetten nog niet ten einde gebracht. Dinsdag a.s. voortzetting. Vrijdagmiddag kwam de Minister van Binnenlandsche Zaken aan het woord. Spr. zeide zich te verheugen over de wijze waarop het ontwerp ook door een deel der linkerzijde is ont vangen. Bij het algemeen debat begaf men zich te veel in onderdeelen, welk voorbeeld de minister niet volgen zou. De Regeering meent bij dit ontwerp blijk te hebben gegeven van gemeen overleg. Tot verdere om werking zou de Regeering niet kunnen meewerken met het oog op de groote technische moeilijkheden. Een amendementsverandering brengende in de technische samenstelling van het ontwerp zou de Regeering niet voor hare verantwoording kunnen nemen Nu het ont werp A vastgekoppeld is aan B. en B. rekening houdt met een bestaand fonds kan de Regeering niet toestaan het aantal gegadigden uit te breiden. Volkomen juist noemde de minister het, dat hier aan het bijzonder onderwijs een verhooging van subsidie wordt gegeven. Uitvoerig betoogt spr. dat de Staat daartoe de bevoegd heid en het recht heeft. De minister zet hierbij uiteen dat op de overheid de taak rust voor het welzijn dei- natie, zoowel wat de innerlijke ontwikkeling betreft als met het oog op de concurreerende natiën, al dat te geven, waardoor de levensenergie niet inzinke, maar tot hooger peil worde opgevoerd, niet alleen materieel maar ook op geestelijk gebied. De minister wijst er verder op dat men er in 1889 toe is overgegaan aan het bijzonder onderwijs steun te geven naar denzelfden maatstaf als aan het openbaar onderwijs. Ten aanzien van het salaris, den schoolbouw, het herhalingsonderwijs en de opleiding geschiedt dit reeds, waarom dan niet ten aanzien van de pensioenen. Of een school gesubsi dieerd is of niet doet er niets aan af of toe. Door het lot van den bijzonderen onderwijser te verzekeren zal men den onderwijzer blijmoediger stemmen en hem er eerder toebrengen om te huwen. De minister meent dat er eigenlijk nog meer reden bestaat om de niet-gesubsidieerde scholen te steunen, dan de wel gesubsidieerde. Wat de dwang betreft tot deelneming aan het pen sioenfonds, vraagt de minister waarom naast de minister waarom naast de plichten, die thans den onderwijzer worden opgelegd, geen obligo zou mogen worden opge legd, waarnaar allerwege verlangd wordt. Daarbij wordt voor de deelgerechtigden in bestaande fondsen nog ge legenheid gelaten, zich te onttrekken. Tegen Staats benoeming ook ten aanzien van de niet gesubsideerde scholen, bestaat dus geen bedenking. De minister ver klaarde ten slotte, dat de Regeering er niets tegen zou hebben de behandeling van dit ontwerp te schorsen en eerst de onderwijsnovelle te behandelende minister hoopte intusschen, dat dit ontwerp met groote meerder heid zal worden aangenomen. Brandblusschen te Kolhorn. Uit Kolhorn wordt ons geschreven De eerste brandblnssching door het vaste bezoldigde corps heeft alleszins voldaan. Alles ordeljjb, elk direct zijne plaats innemende, was het gevaar spoedig geweken. Op ééne zaak wordt de nienwe regeling afgekeurd en wel, dat de torenklok niet meer klept, als waarschuwing dat er brand is. 's Morgens wisten betrekkelijk nabjj- wonenden nietdat er iets gebeurd was. Er zyo echter ook bewoners, die het eene der voornaamste verbeteringen achten, dat niet meer het geheele dorp wordt opgeschrikt als tot heden. Terecht in ziekenhuizen enz. waren de gevolgen van 't opschrikken middernachts wel eens zeer ernstig, lste Coöperatieve. Den 2 had te Schagen van wego de lste coöperatieve ljjnkoekenvereeniging de aanbesteding plaats van 86000 K.G. superphosphaaten van 8000 K.G. chili-salpster. Het eerste werd tegen f 2,35 de 100 K.G. gegund aan den heer J. P. Morra, tet tweede tegen f 13,50 aan den heer H. v. Twuijver beiden te Alkmaar. den feestelijke Intocht. Oostzaan was Donderdag vol leven en beweging. De burgerij had nl. besloten den nieuw benoemden burge meester, den beer D. Teer, na zijn beëediging feestelijk in te halen. Te half drie werd hij aan het zuideinde der gemeente, de zoogenaamde „Overtoom", door een com missie uit de burgerij, de meeste Gemeenteraadsleden en tal van belangstellenden plechtig ontvangen, waarna men in een 20-tal rijtuigen een optocht hield door het 1) uur lange Oostzaan. Voor de drie scholen (Zuid, Kerkbuurt en Noord) werd even halt gehouden en de vaderlandsche liederen werden den burgemeester door de schoolkinderen toegezongen. Teruggekeerd bij het Gemeentehuis werd de burge meester aldaar binnengeleid door een eerepoort. Onmid dellijk werd Raadszitting gehouden, waarin de nieuwe burgemeester werd geïnstalleerd. De burgerij verkeerde den geheelen avond en een gedeelte van den nacht in feestelijke stemming. De kinderen werden in de verschillende scholen rijkelijk onthaald. Jupiter en Venus. Een inzender in do Prov. Gr. Ct. vestigt er de aan dacht op dat binnen enkele dagen de planeten Jupiter en Venus zich dicht bjj elkaar aan den westeljjken hemel zullen vertoonen een schouwspel, dat in lange jaren niet te ziBn is geweest en misschien door het tegenwoordige geslacht niet meer zal worden waargenomen. Kolven. Te Spanbroek is een zeer opgewekte kolfwedstrjjd ge- honden. De prijzen weiden behaald door do heeren: A. HazelhoS van Hensbroek, J. Hagenaar van Hensbroek, J. Groot van Spanbroek en D. Igesz van Opmeer. Te Utrecht zijn voor het examen nattige hankwerken o.a. geslaagd de dames M. E. J. van Egmond to Spier dijk en A. A. Th. Vrijburg te Schagerbrog. B-daukt; voor het beroep naar de Chr. Geref. Gemeente te Kolhorn ds. W. F van der Kidde te 's Gravendeel. 3 Maart. Groentemarkt te Bboek of Lanoedijk. wortelen roode kool gele witte nien bieten koolrapen f 1.15 a 1.30 per 50 K.G. 9 a 21.100 stnks, 8.a 15. 10.a 21 6.50 a 7.— 50 KG. 10.a 13.*1000 stnks. 3.a 3 50 100 CORRESPONDENTIE. B. to A. en een drietal andere inzen ders. Dank voor awe inlichtingen. Na de wenk een nattig effect heeft gehad komt 't ons voor, dat het beter is de zaak voorloopig te laten rasten. Later kannen wjj altjjd nog zien. SPORTKOEKJES BATTONS 4 la REINE MIROIRS WEENER DESSERT MOCCA BATTONS MOCOA SCHUIM MOCCA GEBAKJES 16 ets. per ons. 16 16 16 20 24 3 stak.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1905 | | pagina 9