sTt A D S NIEU W S.
De Justitie is thans in het bezit van een bijzonderheid,
welke de schuld van de verdacbt»n, de beide Wagenaars
en de Haan, zoo goed als zeker maakt.
Onder de honderden valsche sleutels, welke bjj de
huiszoeking in hunne woning in de Driehoekstraat
zjjn voor den dag gekomen, is er ééo, die precies past
op het slot van het huis der vermoorde. Dit is een hoogst
belangrijke vondst, want men heeft hier te doen met een
buitengewoon soort sleutel en de sporen dat hij door bjj-
vjjlen was pasklaar gemaakt voor het slot waren nog
dnideljjk zichtbaar.
Vermoedelijk zjju dus de moordenaars met behulp van
dezen sleutel in het hnis gekomen, Vrijdagavond, toen zjj
wisten dat de Wed. Oerlijn niet in hnis was.
Toen zjj op de bovenverdieping bezig waren met het
openbreken van het kabinet moet de bewoonster zjjn thuis
gekomen. Zij heeft alleen den tjjd gehad haar mantel af
te doen deze is gevonden in de zijkamer. Toen zij zich
van haar hoed zou ontdoen, schijnen de moordenaars haar
te hebben overvallen en heeft de ongelukkige nog een
poging tof ontvluchting in de richting van de denr gedaan
de hoed is in de gang govonden.
Men is nog altijd niet gereed met het ordenen van den
boedel in het huis van de vermoorde. Toen gisteravond
de Justitie wederom een onderzoek instelde in de woning
in de Driekoningenstraat, vond zij in een koffer, welke
onder andere menbelen verborgen stond, nog een bedrag
van ongeveer i 20,000, voor een groot gedeelte bestaande
uit gonden tientjes-en uienwe rjjkhdaalders en guldens.
Wjj vernemen van welingelichte zjjde, dat alle geruchten,
die in omioop zgn omtrent de honding van de auti-re-
lntionnairen en de Roomsch-Katholieken in het kiesdistrict
Alkmaar bij de aanstaande verkiezing voor de Tweede
Earner als voorbarig zgn le beschouwen. De Centrale
anti-rev. kiesvereeniging vergadert eerst Woensdag a.s. en
het Bestnnr van de R -K. Centrale Kiesvereeniging eerst
Donderdag a.s. Aan wien de candidatnur zal worden aan
geboden is op dit oogenblik nog zeer onzeker.
Men verzoekt ons te melden, dat Maandag 8 Aprii iu
de «Harmonie" voor de afdeeling Alkmaar van de S. 'y.
A. P. als spreker zal optredon de heer Dr. Jan van don
Brink, R. K. priester te Breda. Dr. van den Brink heeft
zich openlijk by de S. D. A. P. aangesloten dit is het
eerste geval van dien aard in ons land.
Voor het examen nuttige handwerken is te Utrecht
geslaagd onze stadgenoote mej. J.*C. Krijt.
De direetenr-generaal van den landbouw brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat op de ljjst van handolaren
in meststoffen, die zich onder openbare contröle van de
Rgkslandbonwproefstations hebben gesteld, gepubliceerd
in de Nederlandsche Staatscourant vau Zaterdag 4 Maart
1905, no. 54, alsnog is geplaatst de firma H. van Twni ver,
te Alkmaar.
H. C. Vegtel.
In bat lokaal Harmonie trad gisteravond de heer H.
C. Vegtel van 's Gravenhage op in een openbare
vergadering, Uitgeschreven door de antirevolntionnaire
propagandaclnb «Groen van Prinsterer."
Waar de heer Ds. Talma de vorige week een meer
principieel betoog had gehouden, toen hg don politieken
toestand behandelde, lag bet in sprekers bedoeling thans
meer de bjjzondere zaken op den voorgrond te plaatsen,
om aan de hand daarvan het tegenwoordige ministerie
te verdedigen tegen de liberale aanvallen, en daarbij de
vragen te behandelen Wat het vorige vrijzinnige kabinet,
deed, wat er gedaan werd door dit ministerie, en wat
er te wachten is van een nienw vrjjzinuig kab.net.
Vooraf maakte spr. eenige opmerkingen met betrek
king tot de rede van den heer Smeenge, den vorigen Za
terdag hier gehouden, 't Kwam hem voor dat die spr.
heel wat «kool" verkocht had.
Waar deze had gezegd, dat van hoogerhand drang
was uitgeoefend, om personen te doen bedanken als lid
eener kiesvereeniging tartte hij een ieder daarvoor de be-
wjjzen te leveren 't was eenvondig een lengen.
Ook andere zaken door den heer Smeenge medegedeeld
werden door spr. ontkend, zoo o a, wat deze had gezegd
over de ingediende postwet, de kwestie van het dansen,
de vrijheid van wetenschap en de partijdigheid bij de
benoemingen. Dit laatste verwijt is beter gericht tot de
liberalen, die spreker heeft het zelf ondervonden
de antirevolntionnairen herhaaldelijk nitsloten.
Wat het punt betreft omtrent den verjaardag der
Koningin, de handelwijze van dit ministerie vond in
spr. een verdediger.
Bg doze verwgten voegt men nog andere. In de eerste
plaats de scheiding van ons volk in twee helften, Chris
tenen en paganisten. Dr. Kuyper heeft zjjn bedoeling in
deze duidelijk uiteengezet en later gezegd, dat, indien
men zich daardoor gekrenkt gevoelde, hjj dat woord wel
wilde terngnemen.
Daarmede had de kwestie nit moeten zgn. Er op wjj-
zende dat van liberale zijde die scheiding nog wel erger
wordt gemaakt, zegt spr. ten slotte, dat hjj dit pnnt
verder maar wil laten rusten. Volgens hom zjjn hot jniBt
de liberalen die de geloofsverdeeldheid brengen, door de
verschillende cbristeljjke groepen tegen elkaar op te hitsen.
Een ander verwijt is. en «Het Volk" 'heeft het vooral
genit, dat dit kabinet niet christeljjk genoeg is, terwijl
van andere zijde weer wordt gezegd, dat het te chris
telijk is.
Daarbjj voegt men dan de partgdigheid o.a. ook blij
kende nit de wijziging in de Lager onder wjjswet, die zou
bedoelen een aanval op de openbare school. Na 't geen
er ruuus over gezegd is, zai spr. alleen dit verklaren,
dat men aan die wet een onjniste bedoeling toeschrjjft,
en hij voegt er bjj, dat dit ministerie voor de openbare
onderwjjzers zorgt, door de pensioenwet, en de regeling
der wachtgelden, terwijl vorige ministeries daarvoor niets
deden.
Ook de aanschaffing van het snelrnnrgeschnt werd
besproken en daarbjj aangehaald wat de heer Tydemao,
liberaal afgevaardigde,'daarover had gezegd.
Hot grootste verwjjt is, dat er zoo weinig Bociale wetten
tot stand kwamen. Speetwet en Drankwet, dat is alles,
zegt men. Da speetwet wordt door spr. verdedigd, in
zake de drankwet gewezen op de honding der liberalon
ten opzichte van deze zaakjaren lang lieten zij deze
netelige kwestie ono; gelost.
Het verwijt van onvastheid werpt spr. naar de liberalen
terug o. a met een verwjjzing naar de behandeling der
leerplichtwet en der ongevallenwet, benevens het vrij
handelsstelsel.
Nog spreekt men van de reactie bij dit ministerie
maar ook deze besehuldiging noemt hij met de andere
ongepast in den mond der liberalen.
Om nog nader aan te toonenhoe weinig het vorig
kabinet op sociaal gebied deed, gaat spr. na wat al niet
voorkwam op het program der Lib. Unie in 1896 en
hoe weinig daarvan door het ministerie-Borgesius is tot
stand gebracht. Daarmede vergelijkend de werkzaam
heid van dit ministeriewijst spr. vooral op datgene
wat reeds is ingediend of bjj den Raad van State aan
hangig is en wat nog voor de erkiezingen gereed
kan komen, o. a. de rechtstreeksche vertegenwoordiging
van den landbouw en het arbeidscontract. Evenals voor
vorige ministeries is ook voor het tegenwoordige het
laatste jaar het vruchtbaarste. "Wil dit kabinet zijn
taak volbrengendan heeft hetook volgens tegen
standers, minstens 8 jaar noodig.
Om do vraag te beantwoorden wat men van een
nieuw vrijzinnig kabinet te wachten heeft, behandelt
spr, het concentratieprogram der Unie liberalen en vrij
zinnig-democraten en toont hij aan, hoe vooral door het
onzedelijk gescharrel met een blanco-artikel 80een
samengaan van alle vrjjzinnigen tot niets dan verdeeld
heid zal leiden.
Het geheele program acht spr. van geen beteekenis
noch de onderwijsparagraafnoch die der defensie
noch de financieele punten Men weet niet wat de
heeren nu eigenlijk willen nog minder hoe. Waar het
vorig ministerie juist de dure legerwetten tot stand
brachtis er iets oneerlijks inwanneer ze nu zeggen
bezuiniging op de militaire uitgaven voor te staan.
Bij het optreden van een nieuw kabinet, gekozen op
het coneentratieprogramzal, naar spr.'s meening de
sociale arbeid geheel stil staan.
Waar de tegenwoordige regeering sociale hervormingen
wil brengenwijst zij tegelijkertijd aan de middelen
waardoor zjj de daarvoor benoodigde uitgaven zal
kunnen bestrijden.
Eenigszins uitvoerig wordt aangetoondhoe de libe
ralen die tegen protectie zjjn, zelf gehandeld hebben
in strijd met dat beginsel, hoe er verdeeldheid heerscht
in bjj na alle kringen over het goede of verkeerde van
protectie.
Ten slotte komt spr. nog weer eens terug op het
befaamde blanco-artikel 80 en toont hij aan hoe de
vrijzinnig-democraten zich daardoor hebben gezelfmoord,
hoe de democraat Treub daardoor is vastgeklonken aan
de conservatief-liberalen.
Resumeerende komt spr. tot het besluitdat allen
die willen dat de vruchten geplukt zullen worden van
de werkzaamheden van dit ministerie, dienen te steunen
de regeeringsmeerderheid opdat zij in de gelegenheid
worde gesteld recht te laten wedervaren aan hen, met
wier recht zoo lang is gesold. (Applaus.)
Van het debat, waarvoor na een kwartier pauze ge
legenheid werd gegeven werd gebruik gemaakt door
de heeren Aukes en Thoms
De eerste bestreed den spreker waar deze had gezegd,
dat de onderwijsnovelle niet ten doel had een aanval
op het openbaar onderwijs en verdedigde de vrijzinnig-
democraten die zich hadden neergelegd bij een blanco
artikel 80.
De heer Thoms die als Duitscher onze taal nog
niet volkomen machtig bleek en daardoor vaak den lach
lust gaande maakte, bestreed het ministerie van sociaal
democratisch standpunt.
De heer Vegtel diende beide heeren op handige
wijze van repliek.
De vergaderingdie vrij druk bezocht was werd
daarna te raim half twaalf gesloten.
Zou hetmet het oog op de vele vergaderingen die
ons nog te wachten staan, geen aanbeveling verdienen,
om ook in meetings als deze het rookenzoo niet ge
heel te verbieden dan toch te beperken
(Verslaggever.)
Benoeming van een directeur van het Abattoir.
B. en \V. leggen aan den Raad over een scbrjjveu d.d.
13 Maart 1.1. van de Commissie van bjjstand voor het
abattoir, houdende een aanbeveling ter benoeming van een
directeur der genoemde inrichting.
Met de daarin voorkomende overwegingen omtrent de
volgorde, welke de sollicitanten op de aanbevelingslijst
innemen, kunnen B. en W. zich geheel vereenigen, zoodat
zij ter benoeming voordagen:
1. Dr. W. STUURMAN, veearts-keurmeester aan-, tevens
adjnuct-direotear van het abattoir te Leiden.
2. G. G. J. WESTHOLZ, veearts-keurmeester le klasse
aan het abattoir te Amsterdam.
3. Dr. L. DE BLIECK, veearts-keurmeester aan-, tevens
plaatsvervangend directeur van bet abattoir te Nijmegen.
B. en W. geven in overweging te bepalen:
lo. dat de benoemde zal in functie treden, zoodra het
abattoir nagenoeg zal voltooid zjjn of zooveel vroeger
als hol belang der inrichting dit, naar het oordeel
van B. en W., zal medebrengen
2o. dat hjj zal gebonden zgn, tegen eene behoorljjke ver
goeding voor reis- en verblijfkosten, het college van
B. en W., telkens als het dit noodig mocht achten,
in zake don boaw en de verdere installatie der in-
richtiug, te dienen van bericht en raad, gedurende den
tjjd, die aan de iufnnctictreding zal voorafgaan.
3o.dat hij, na zijne infunctietreding, geene particuliere
veeartsenjjknndige practjjk zal mogen nitoetenen.
Benoeming van een adjunct-directeur der
ge nie en te-gasfabriek.
Onder overlegging eoner lijst van 49 sollicitanten r aar
de betrekking van adjanct-mrectenr der gemeente gasfa
briek, berichten B. eu W. den Raad, dat zij, bjj het
beantwoorden van de vraag welke gegadigden in aan
merking buhooren ie komen voor de vervulling der hier-
bedoelde gewichtige betrekking, gewichtig vooral met het
oog op don toestand van den Directeur, overleg hebben
gepleegd met de Commissie van bjjstand voor de gemeente
gasfabriek, welk overleg heeft geleid tot het opmaken der
navolgende aanbeveling:
1. C. BIRKHOFF, Inspecteur der gemeente-gasfabrieken
te Amsterdam
2. K. BLOKHUIS, Directeur der gemeente-gasfabriek te
Leerdam
3. J. Ph. BRUINWOLD RIEDEL, Opziohter aan de ge
meentegasfabriek te Leeuwarden.
Wat de heeren Birkhoff en Blokhuis betreft, waren
B. en W. en de Commissie van oordeel, dat de een voor
den ander slechts weinig behoeft onder te doen in ge
schiktheid voor het te vervollen ambt. De heer Brninwold
Riedel daarentegen die nit hoofde van zgn jeugdigen
leeftijd niet op dezelfde ervaring kan bogen als de beide
eerstgenoemden, verkreeg op dien grond do derde plaats
op de aanbeveling.
Aanvraag om vergumnlng tot
drankverkoop In eene buitengewone
Inrichting voor mantschappeiyk verkeer.
Bjj adres d.d. 17 Februari 1.1. heeft Gjjsbertha Zaal,
wed. J. P. Hnchshorn, zich tot den Raad gewend met
het verzoek om, naar aanleiding van art. 5 al. 1 der
Drankwet, aan H. M. de Koningin voor te stellen B en
W. te machtigen tot het verleenen van vergnnning tot
verkoop van sterken drank in het klein in het door haar
bewoonde perceel aan de Bierkade No. 7.
De bedoelde zinsnede der wet luidt als volgt:
«Door Ons kan, op voorstel van den gemeenteraad,
gedeputeerde staten gehoord aan B. en W. machtiging
worden verstrekt, om voor eene localiteit, welke deel
uitmaakt van eene bnitengewone inrichting voor
maatschappelijk verkeer, eene vergnnDing boven het
vastgestelde maximum te verleenen."
Wat er onder eene buitengewone inrichtiug is te ver
staan, leert ons de Memorie van Toelichting. «De regee
ring,'' zoo leest mer, «meent geheel in de ljjn van de
oorspronkelijke gedachte blijven door bizondere vergun
ningen alleen mogeljjk te maken voor bnitengewone in
richtingen van maatschappelijk verkeer. Het maiimnm kan
bezwaarljjk geacht worden voor andere dan de gewone
inrichtingen, als koffiehuizen en dergeljjke berekend te
zjjn. Iurichtlngen ah een Knrhans, een concerthnis, een
tentoonstelling enz., alle vallende bniten het kader van
her gewone, konden niet voorzien worden. Bovendien
draagt met de inrichtingen ook de verkoop van sterken
drank daar een ander karakter dan in de gewone in
richtingen als tapperijen en kroegen, die de wetgever in
1881 beoogde te treffen. Pleit dit alles eeuerzjjds voor
het gestelde CTiterinm, anderzjjds wordt het verscherpt
door don eisch, dat de localiteit met verganning deel
moet aitmakon van een inrichting als de beoogde. Daar
door wordt voorkomen, dat eon gewone tapperij, waar
de localiteit de inrichting is, zich door eeB of ander ge
makkelijk te bereiken vervorming opwerpt als een bni
tengewone inrichting daardoor wordt ook bereikt, dat
alleen die inrichtingen eene bjjzondere verganning kannen
verkrijgen, voor welke de handel in sterken drank een
onderdeel, een nevenbedrijf, niet hoofdbedrijf vormt en
van welke das van het standpnnt van den drankwet -
gever minder gevaar te duchten is."
In de Memorie van Antwoord werd nog gezegd: «De
woorden zjjn, naar de meening van de regeering, in be
ginsel dnideljjk. Een wandelhoofd (de wandelpior te
Scheveniugen werd op een andere plaats der Memorie
nog afzonderljjk genoemd) valt daaronder. Het gestelde
criterium brengt mede, dat de inlichting niet kroegbezoek
als hoofddoel heeft. Daarom mag ook de localiteit met
verganning niet anders dan een deel zgn van de in
richting, dat wil zeggen, niet de geheele inrichting mag
op «vergnnning" berusten; ze mag er haar karakter niet
aan ontleenen verkoop van alcobolia zal iets bjjkomstigs
moeten zjjn Deze qnaestio facti zal steeds op grond van
de omstandigheden moeten worden uitgemaakt."
Bjj de mondelinge gedachten wisseling eindeljjk zeide
Dr. Kuyper, de Minister van Binnenlandsche Zaken, nog
dat met bnitengewone inrichtingen zjjn bedoeld:
«inrichtingen van een gansch exceptioneel karakter".
Uit het bovenstaande zeggen B. en W. zal het den
Raad dnideljjk zgn geworden, dat de inlichting van
adressante, niet kan gerekend worden te behooren tot de
buitengewone inrichtingen voor maatschappelijk
verkeer. De inrichting is zoo gewoon mogeljjk en geens
zins van een gansch exceptioneel karakter.
Op dien grond kannen zjj niet adviseeren op het ver
zoek in te gaan.
Voetbal.
Zondag 19 dezer des namiddags IJ nor zal er een
voetbalwedstrijd gehouden worden tnsschen het tweede
elftal van «AlcmariaVictrix" en «V.V.V II" nit Am
sterdam, op het terrein aan de Wilhelminaiaan,
Het eerste elftal zal in Hoorn een wedstrijd spelen tegen
«Sport I.»
Diligentia.
Uit onze advertentiën wisten zeker reeds velen, dat
er bij gelegenheid van het kegelconcours van de
club „de Burg" in „Diligentia" iets bijzonders zal te
zien zjjn.
De heer Stapel beloofde op de vijf volgende Zondagen
een tiental concerten waarvan het eerste door een deel
van het stedelijk muziekkorps, onder directie van den
heer J. M. Otto en daarbij den wintertuin.
Hoewel we ons voornemen in het eerstvolgend num
mer meer in details mede te deelen van wat daar te
zien en te genieten valtkon iemand onzer toch den
lust niet bedwingen reeds vooraf even een kijkje te nemen.
En terwijl alles toen nog in wording was, gaf
het geheel reetls den indruk, dat men „Diligentia" niet
zou herkennen en een woord van lof mocht brengen
aan ondernemer en uitvoerders van deze tot nog toe
alhier ongekende verrassing.
Bjj de opening van het concours Zondag den 19,
's morgens twaalf uur, willen we dus een bezoek gaarne
aanbevelen.
Het genot der bijna volmaakte metamorphose en een
tiental concerten zullen de betrekkelijk geringe entree
zeker dubbel waard zijn.
