Dit inner bestaat nit i Hen.
No. 44.
Honderd en zevende jaargang.
1905.
ZONDAG
9 APRIL.
Groote voorj aars veemarkt
te ALKMAAR
op Maandag 17 APRIL 1905.
Groote Paardenmarkt
te Alkmaar,
WOENDAG 19 APRIL 1905.
IVationale Militie.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Gemengde Mededeelingen.
Nieuwst ij dingen.
ALKMAARSCHE C»i RUT.
Deze Ooarant wordt D 1 n s d a g-, Doadcrdig-
•s IftterdagtTead uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80franco door het
geheele rijk 1 1,
S Nummers t O,OW. Afzonderlijke nummers 3 ets.
■elefoonnmmer 3.
Prfls der gewone advertentlën t
Per regel I 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
v/h. HERMh. COSTER k ZOONVoordam 0 9.
De BURGEMEESTER der gemeente ALKMAAR ge
last, krachtens bekomen aanschrgviog, de onderstaande,
hier wonende verlofgangers, om zich ter bijwoning der
herhallngs-oefenlngen, 's namiddags vóór 4 ure, bjj
hun korps te vervoegen
2e Regiment Vesting-artillerie, lichting 1902, garnizoen
te Amsterdam
25 April 1905. JOHANNES DE ROVER, SIMON
PETRUS FRANCISCUS DAMAVE.
De opgoroepenen hebban zoo noodig, recht op vrjj trans
port naar hun korps en daggeld, dat ter gemeente
secretarie der woonplaats tjjdig kan worden aansevraagJ.
Alkmaar, De Bargemeeater van Alkmaar,
6 April 1905. J. DE WIT, 1°. Bargmr.
Christen-democraten ln België.
Daens en Fonteyne, de beide katholieke priesters van
de partjj der christen-democraten, die dezer dagen een
strenge berisping vanwege den Paus hebben ontvangen,
hebben op hun beurt een brief gezonden naar Mgr.
Goossens, kardinaal-aartsbisschop van Meohelen.
Gjj hebt goedgevonden, -chrij/on de twee christen
democraten tot den aartsbisschop, in de pers den brief
van den kardinaal staatssecretaris Merry del Val open
baar te maken. Gjj duidt ons zeker niet envel, wanneer
wjj onze toevlucht nemen tot hetzelfde middel, en gebruik
maken van ons recht om te antwoorden, dat eiken be
klaagde gewaarborgd is.
Eenige jaren geleden, toen pastoor Diens voor de
eerste maal lid van de Kamer werd, heeft uwe emi
nentie tot hem gezegd »Ik zegen u als vertegenwoor
diger van de christen-democraten."
De twee priesters herinneren den aartsbisschop aan de
plaats, waar bjj die woorden gesproken heeft en dan gaat
de brief door: »Abbé Daens verklaart geheel naar waar
heid dat bjj sedert dien niet veranderd is 1 Wjj verde
digen hetzelfde programma, wjj bsstrjjden dezelfde tegen
standers, wjj streven naar hetzelfde doel: de stoffeljjke
en geesteljjke verheffing van onB Vlaamsche volk.
»Hoe komt het, dat de zegening van vroeger veran
derd is in een veroordeeling
»Op die vraag is maar één antwoord te geven: onze
vjjanden zjjn almacht g eD zij onderdrukken ons onder
het wicht van hnn laBter, hnn haat on hnn geld. Die
vjjanden zjjn de Belgische conservatieven.
»Er zonden dus drie redenen zjjn, waarom men ons
veroordeelt.
»Wjj zouden niet onderdanig zjjn, en oproerig. Wel
nu, wjj ba.gen voor de kerkeljjbe overheid in alles wat
het godsdienstig geloof betreft. Zon men durven bewe
ren, dat onze hoedanigheid van priester ons berooft van
onze rechten als burgers, die de apostel Paulas beeft in
geroepen voor de Romeinsche rechters, toen hij uitriep
Civis Romanns sum, ik ben een Romeinsch bnrger
>Men zegt vervolgens, dat wjj tweedracht zaaien onder
de geloovigen. Maar wjj verdedigen ons democratisch
programma, dat in elk opz ebt met de rechtvaardigheid
in overeenstemming is. Wg werken derhalve in het
belang van den maatschappelijren vrede.
»Ten slotte beschuldigt men ons, dat wjj ons beroepen
hebben op het gezag van den Heiligen Stoel. Nu had
den wjj ons verbeeld, dat de encycliek sRernm Novarnm"
gemeen goed geworden was van de geheele katholieke
christenheid en dat het ons dan ook vrg stond onseven-
eens te beroepen op het getag van dat stnk tot verdedi
ging van ons sociaal programma. Maaraan gezien de kardi
naal-staatssecretaris ons er een verwjjt van maakt, dat
wjj ons op die encyoliek beroepen, zullen wij ons daar
van onthouden en wjj zullen ons eenvoudig apenen met
de argumenten van rechtvaardigheid, waarheid en maat
schappelijk welzjjn. Wg gaan voort ons te noemen en te
blgven, door het natnurljjk en goddeljjk recht, obriste-
ljjke katholieken, gewjjd aan de kerk van Christus, wat
ons niet verhindert vrjje bargers te zjjn."
De aardbeving in Engelsch-Indië. De
slachtoffers der jongste aardbeving in Britsch-Indië schijnt
men, over het geheel genomen, bij duizenden in plaats
van bij honderden te moeten tellen. De bijzonderheden,
die omtrent de ramp bekend worden,zijn ijzingwekkend.
Omtrent het voorgevallene te Mussoorie verhaalt een
ooggetuige »De muren zwiepten heen en weêr en het
scheelde weinig of ik was gedood door de neerstortende
steenen. Er viel mij puin op het hoofd, maar ik kon
nog juist intijds wegkomen. In den tuin van het
Savoy Hotel zag men zonderlinge tooneelen Verscheidene
logeergasten, voornamelijk dames, zag men daar rond
zwerven tusschen de boomen, allervreemdst toegetakeld
in allerlei haastig bijeengeraapte kleederen. Zij waren
allen blootshoofds en heur haar was gepoederd met kalk
van de ingestorte muren. Eene dame had al hare
juweelen verloren, welke onder een grooten hoop steenen
lagen bedolven."
Het Savoy Hotel is aan de beide uiteinden ingestort
en van het nog staande gedeelte zijn de vensters als
verwrongen. De bevolking verkeert nog steeds in een
aan waanzin grenzenden angst. Te Lahore trekken de
Mohammedaansche inwoners in optocht door de straten,
weeklagend en biddend, en onder het verrichten van
allerlei vrome formaliteiten. Met het oog op den
•bouw der huizen te Lahore, de zware koepeldaken, de
ranke minarets, rustende op lichte zuilen, de hooge
huizen, waar het eene vertrek boven het andere is
gebouwd, mag het wel een wondei heeten, dat de ver
woesting in die stad niet nog veel grooter geweest is.
Een vreemde ziekte. Reeds sedert eenigen
tijd maakt men zich in Duitschland ongerust over een
epidemische ziekte, welke plotseling in Opper-Silezië
met kracht is uitgebroken en vele offers eischt. De
Duitschers noemen haar «Genickstarre." De Latijnsche
naam luidt: Meningitis cereb-o-spinalis epidemica, een
epidemische ontsteking van hersen- en ruggemergs
vliezen.
Donderdag is in den Pruisischen Landdag over dit
onrustbarend verschijnsel een interpellatie gehouden.
Minister dr. Studt deelde mee dat de autoriteiten dadelijk
krachtige maatregelen genomen hadden. Toch werden
in het district Oppeln ongeveer 1200 en in Breslau
ongeveer 60 gevallen geconstateerd, met 60 en 9 sterf
gevallen. Natuurlijk is dadelijk een onderzoek ingesteld
naar het ontstaan der ziekte, doch helaas zonder noemens
waardig resultaat.
Geheimrat dr. Kirchner, door de regeering op inspectie
reis gezonden, verklaarde dat de maatregelen door de
overheid genomen, uitstekend waren.
De ziekte draagt een zeer ernstig karakter en treedt
veel op bij kinderen Zij begint zeer onverwacht
plotseling stijgt, na eenige rillingen, de temperatuur
tot 10, soms 41 graden. De pols slaat zeer snel, wat
in afwijking is met verschijnselen, zooals die genoemd
worden in de gewone leerboeken. De zieken worden
duizelig, klagen over hoofdpijn en spoedig worden de
kaakspieren stijf. De mond kan niet geopend worden.
Dan volgt stijfheid van den hals en den rug. Hoor- en
gezichtsorganen worden ook aangetast, en dikwijls treedt
de dood reeds in na den tweeden dag.
Tot zijn vreugde kon dr. Kirchner meedeelen, dat
het genezings-percentage grooter is dan veelal gedacht
wordt. Voor de genezing echter volkomen is, zijn acht
a tien weken noodig.
Ook sneeuw in Duitschland. Uit alle
streken van Duitschland komen berichten over zware
sneeuwbuien, die hier en daar van onweders vergezelt
waren. Vooral in Thüringen is het boos weer geweest.
In het Fuldadal en de Rhön woei een orkaan en barstte
een wolkbreuk los welke 's nachtsin sneeuwjacht overging.
In het Saardal ligt de sneeuw voeten hoog. Tussche'n
Berlijn en Frankfort aid Main was gisteren het tele
fonisch verkeer gestoord.
Uit Heiloo wordt ons geschreven
In verband met het feit, dat Jhr. Mr. B. C. van
Merlen, met ingang van 1 Mei a.s., zijn eervol ontslag
als burgemeester dezer gemeente heeft verkregen, wor
den krachtige pogingen aangewend door vele ingezetenen,
oa. door den «Boerenbond" en Tuin- en Bloembollen-
vereemging, die alleen ruim 100 leden telt, om in diens
plaats te zien benoemd onzen algemeen geachten Jhr.
N. van Foreest alhier, een zoon van ons Tweede
Kamer-lid.
Aan de N. R Ct. wordt nit Batavia geseind, dat het
lid van den Raad van Nederlandech-Ind Liefrinck in
commissie gaat naar Bdi in verband met de vgandige
bonding der rjjfejes Badoeng en Tabanan.
\oor de vacante betrekking van onderwijzer aan
school No. 1 te Heerhugowaard hebben zich 7 sollici
tanten aangemeld.
I»c sneeuw en de bollen.
Uit Limmen wordt ons van heden gemeld
Het was hier hedenmorgen één roep over den slech
ten nacht, over de schade aan de bollen. Die hagel
van voor een paar dagen, die sneeuw en vorst van he
den, ja het is erg -- en te begrijpen is het =- ls men
over enkele velden zietde hyacinthen hangen, in stee
van fier rechtop te staan, de frissche kleur was er
van morgen geheel af.
De schade schijnt niet onbeduidend te zullen zijn,
vooral voor de kleine kweekers, die over het algemeen
zulke slagen slecht kunnen dragen.
De candidaat der Centrale Anti-Revolutionaire Kies-
vereeniging in dit district voor de Tweede Kamerde
heer J. H. Blum, zal op uitnoodiging der Anti-Revo
lutionaire Propagandaclubin het lokaal «Harmonie"
optreden op Maandag a.s., des avonds 8 uur. Onderwerp
«Waarom we niet met de liberalen kunnen meegaan".
De heer Blum was hier vroeger lid van den Raad
en Schoolopziener.
Ter naturalisatie is aan de Tweede Kamer voorgedra
gen de heer R. H. F. C. Berentzen, koopman, alhier
Voor het examen nuttige handwerken is te Utrecht
geslaagd onze stadgenoote mej. E. L. J. Brunner.
Gisterenavond zijn de cursussen van «Eerste Hulp
bij Ongelukken" geëindigd. In deze laatste vergadering,
evenals de vorige ten Stadhuize gehoudenwerd nog
eens een herhaling gegeven van het dezen winter ge
leerde. In tegenwoordigheid van den heer J. de Wit
wethouderals vertegenwoordiger van het Dagelijksch
Bestuur dezer gemeenteden heer Sicco R. Smit
Inspecteur van den Arbeiden den heer J. G. Pot-
gieser, afgevaardigde van «het Witte Kruis", werden
verschillende verbanden aangelegd en werden nog eens
besproken de maatregelente nemen bij plotselinge
ongevallen.
De cursus stond onder leiding van Dr. J. C. Overduin,
die op deze laatste vergadering den wensch uitsprak,
dat ook het volgende jaar weer een dergelijke nuttige
cursus zou kunnen worden gehouden. Aan den heer
Overduin werd dank gebracht voor zijne bemoeiingen.
De heer C. G. Honig Hzn., Houttil B 15, geeft een
nieuw bewijs van te willen medegaan met de moderne
manier van reclamemaken. Wie bij hem wat koopt
krijgt thans mee zeer aardig uitgevoerde reclame-plaatjes,
die zeker vooral bij de kinderen bijzonder in den smaak
zullen vallen, 't Zijn plaatjes in het genre van deinde
kinderwereld welbekende «zwartjes", die ijverig in
albums verzameld worden.
Be Kfederlandnehe Tooneclvororniglng.
De schouwburg Harmonie was Donderdagavond bij de
laatste abonnementsvoorstelling van de Nederlandsche
Tooneelvereeniging flink bezet met een dankbaar publiek.
Het bekende Ghetto-drama «Dertig zilverlingen" dat
reeds meer dan 160 maal met succes werd opgevoerd
is dan ook een van de beste Nederlandsche tooneelwerken
uit de laatste jaren, dat het talent van den heer A. van
Sprinkhuijzen alle eer aandoet. De verschillende karakters
zijn met veel juistheid geteekend, de geheele ineenzetting
van het stuk bewijst ons, dat de schrijver het tooneel door
en door kent. Geen wonder, dat zoo'n drama succes heeft
Velen zullen zeker bij de voorstelling Donderdagavond
nog weer ,eens zijn herinnerd aan het «Ghetto" van
Heyermans, en onwillekeurig vergelijkingen hebben ge
maakt. Ook voor ons is de verleiding groot om beide
tooneelwerken eens in enkele trekken naast elkaar te
zetten. Toch willen wij dat thans niet doen, maar alleen
dit zeggen, dat hoewei het werk van Heyermans naar
onze meening als litterair product hooger staat, èn in
Ghetto" en in «Dertig Zilverlingen" de juiste teekening
en de «ware" voorstelling om den voorrang strijden.
De geschiedenis in het drama van Van Sprinkhuijzen
is vrij eenvoudig. De dochter van een Israëlietischen
koopman in oude boeken Di Selbez heeft liefdesbetrekkin
gen aangeknoopt met een christen, den zoon van juffrouw
Wendel, de woekeraarster, die de geldschietster is van
de arme joodsche bevolking, ook van den ouden Da Selbez.
De ouders van Esther zijn natuurlijk tegen den omgang
van het meisje met den »gooj", terwijl ook de mo°eder
van Frits tot eiken prijs die liefdesgeschiedenis wil be
ëindigd zien. Zij neemt ten laatste haai toevlucht tot het
middel der omkooping, en tracht de vrouw van Da Selbez
over te halen voor een som van duizend gulden, waarvan
zij dertig gulden «op hand" geeft, om haar zoon zoodanig
te belasteren, dat haar dochter wel van verderen omgang
zal afzien. Haar toeleg gelukt volkomen, doch met het
vreeselijk gevolg, dat Esther geloof slaande aan wat
haar moeder haar vertelt, den dood zoekt.
Ziedaai in t kort den hoofdinhoud van het drama,
waarin de schrijver nog op uitstekende wijze gelegenheid
heeft gevonden om in enkele tooneelen het joodsche
Ghetto, waarin de familie Da Selbez leeft, te doen uitko
men, en ons ook op juiste wijze heeft geschetst het
leven van een vrouw, die eenmaal geva len, verleid door
een joodschen jongeman, haar haat koelt aan het jodendom
door te leven van woekerwinsten die ze het gehate
geslacht laat betalen.
Tegenover dit karakter staan als schoone tegenstelling
dat van haai natuurlijken zoon Frits, die haar verlaat',
als hij weet welke «zaken« zij doet en de eerlijkheid
van den oude-boekenkoopinan en zijn dochter en de op-
rechtheid ook van hun neef Ruben Cohen den vriend
van Frits Wendel.
W at het spel aangaat, zouden we niet kunnen zeggen,
aan welke dei' acteurs of actrices voor dezen avond de
meeste lol toekomtde uitvoering was zeer goed verzorgd
en er werd uitnemend gespeeld. Dit drama heeft ons
doen kennis 1 aken met leden der vereeniging, die hier
nog nooit of niet dikwijls zijn opgetreden, maar die wij
thans hebben kunnen leeren kennen als zeer goede
