Verjaring van Schuldvorderingen.
Op ongewissen bodem.
No. 44.
Honderd en zevende jaargang.
Zondag 9 April 1905.
Van Week tot "Week.
FEUILLETON.
ALKMAARSCHE COURANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS vanALKMAAK,
herinneren belanghebbenden er aan, dat de schuldvorde
ringen over het jaar 1904, ten laste der gemeente, inge
volge de Wet van 8 November 1815(Staatsblad No.
51) vóór of op den laatsten Juni a.s., moeten
zjjn ingediend, bjj gebreke waarvan zij verjaard en
nietig zjjn.
Voor zoover vorderingen nog moeten inkomen, wordt
vroegtjjdige inzending aanbevolen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
6 April 1905. DONATH, Secretaris.
Ons verder onderhoud Biet het Kamerlid
Melchers.
Zooals wij in ons nummer van den 26en Maart meedeel
den de heer Melchers had ook nog de welwillendheid
ons zijne meening kenbaar te maken over den politieken
toestand van het oogenblik en over den vermoedeljjken
uitslag van de Juni-verkiezingen.
Dit gedeelte van het interview laten wjj hier thans
volgen. Hoewel 't eigenlijk overbodig is, daar een interview
de persoonljjke meening van den geïnterviewde weergeeft,
willen wij zekerheidshalve toch nog doen nitkomen dat
in onderstaande regelen de beer Melchers aan het woord
is en wjj slechts phonografDobe diensten hebben bewezen
niet gaarne zonden wjj alles onderschrijven, wat de beer
Melchers ons zeidein sommige opzichten staat zjjn ge
voelen jnist lijnrecht tegenover het onze. Doch dat is
voor ons geen bezwaar, vooral niet, waarde heer Melchers
op politiek gebied iemand is. die wel het recht heeft een
woord mee te spreken.
Wjj zitten in het moeras dns begon de heer Melchers
ongeveer. De zaak van den vooruitgang in de richting
der democratie en van de hervormingspolitiek is er door
het ministerie- Knyper beslist op achteruitgegaan. Het
ministerie-Borgesins maakte althans nog verschillende
sociale wetten en al bevredigden deze niet ten volle de
eiechen der arbeidersklasse, door het ministerie-Knyper is
in deze vier jaren zoo goed als niets gedaan. Wat de poli.
tieke verhoudingen nog onzuiverder maakt en eene redeljjke
partjjgroepeering belet is, dat het conservatisme, waardoor
Dr. Koyper aan het bewind is gekomen en waarop dit
ministerie stennt en specnieert, zjja naaktheid bedekt me t
den mantel van den godsdienst. De gevolgen ervan zjj n
de onvruchtbare arbeid van dit Kabinet en het verloren
gaan van de democratische elementen in de Christelijke
partgen voor de zaak van den voornitgang, zooals bljjkt
uit de houding van Ds. Talma in en bniton de Kamer en
het zwjjgen van .Patrimonium", dat voorheen nog wel
eens soeiale eischen liet Looren maar nu terwille der
coalitie-politiek moet wachten en gednld oefenen. Ik ben
van meening dus ging de heer M.lchers voort dat
in de kringen der Christelijke arbeiders de teleurstelling
over de tegenwoordige regeering reeds nu groot is. Doch
het ministerie heeft nog niet lang genoeg teleurgesteld
Uit het Duitsch
TAN
Xiudwlg Qanghofer.
54)
.Kjjk, wat slaapt uw kindje lekker I" fluisterde de
boerin, die gedurende den brand op deu kleinen Toni had
gepast. »En goede slaap is kindergeluk 1" Zjj stond op,
om de moeder haar plaats af te staan. .Harteljjk dank,
buurvrouw 1" sprak Karlien en drnkte de handen der
oude vrouw. Daar oogen vulden zich met tranen, terwjjl
ze zioh over haar kind boog en met zachte hand zjjn
lokken streelde. De boerin wilde over de ramp van den
nacht beginnen, doch Aarlien zag haar smeekend aan en
fluisterde: .Och bnurvronw, laat ons liever niet praten,
het kind kon wakker worden 1" Zjj liet zich doodmoe
in den leunstoel zinken. .En, nietwaar, ik mag nog een
poosje bljjven het is hier zoo stil en zoo warm...
en dat doet mjj goed I Mag ik nog wat big ren
.Welzeker, zoo lang ge wilt! Natnnrljjk, den
geheelen nacht bjj het ijskoude water I Dat gaat in 't
bloed I Ik zal ganw wat warms voor n maken. Hebt ge
zin in een goed kop koffie
.Heel graag, buurvrouw maar het is niet nood
zakelijk »Ja zeker 1 Ja zeker 1 Dadeljjk!" En badrjjvig
trippelde de oude vrouw naar de keuken.
Karlien wilde bet kleine handje van haar kind vatten
maar eerst blies ze tegen haar vingers, omdat ze zoo
kond waren. Nu zat zjj onbewegelijk, diep ademhalend
met bet hoofd achterover gelennd. Uit den baard, waarin
het vnur knetterde, stroomde de warmte tegen haar
lichaam en haar gelaat. Het rillen barer leden
om deze arbeiders de conclusie te doen trekken, waartoe
zjj eenmaal komen moeten, en die niet alleen voor de
politieke verhoudingen doch ook voor het bestaan van
hnn godsdienst van groote beteekenis zal zijn. Niets acht
ik gevaarljjker voor het Calvinistisch geloof in het bjj -
zonder en het Christelijk geloof in het algemeen dan een
regeeringsbeleid als dat van Dr. Knyper, met zjjne totale
afwezigheid van eenig leidend chrisceljjk beginsel en zjjne
taktiek om al wat reactionairs geschiedt met een beroep
op .christelgke grondslagen" goed te praten.
.Hoe denkt U dat de verkiezingen dezen zomer zullen
uitvallen
Waarop de heer Melchers antwoordde: Ik geloof, dat
Dr. Knyper aan het bewind zal blijven. En wel om ver
schillende redenen. Da Christelgke arbeiders gaan na nog
met hem mede. Door de onderwjjzers-pensioenwetten en
de sohoolwet-novelle is bovendien gezorgd, dat het minis
terie bjj de verkiezingen niet al te zwak staat. Dr. Koyper
zal voorts den steun hebben van de Christelijk-Historischen
en de noch aan invloed noch aan getalssterkte te schatten
Nationaal-Historischen.Het Kabinet, dat na de verkiezingen
optreedt, zal vermoedeljjk wat meer beslist conservatief
en wat minder olericaal getint zjjn. Het zon mg niet
verwonderen als de invloed van den heer De Savornin
Lohman nog wat meer toenam ten koste van dien van
Dr. Koyper.
En toen ging de heer Melchers weer voortDe Chris
telgke" democratie, die nu feiteljjk al verstikt is door de
omarming van het conservatisme, heeft nooit haar eigen
oorsprong begrepen en sterft nu aan dit misverstand.
Dr. Knyper heeft altjjd gepoogd de democratische nei
gingen, eertijds door hem aan den dag gelegd, te verklaren
nit en te verdedigen met een beroep op den persoon en
de uitspraken van Jezus. Deze fout wreekt zich nu in
de politiek. Want de democratie is van maatschappeljjken
oorsprong, zij komt voort uit verhoudingen en belangen,
nit het feit, dat de kapitalistische maatschappij misstanden
met zich meebrengt, die, voorzooverre de wetgever dat
kan, alleen knnnen worden weggenomen, als de belang
hebbenden in zoo groot mogeljjk aantal invloed hebben
op de wetgeving. De arbeiders, die Dr. Knyper volgden
toen hg nog democraat was, zijn altjjd 't geloof voorop
big ven stellen. In zooverre was hun goede trouw grooter
dan die van han meester, die zjjn in Christus' naam
gepredikte democratie prjjs gaf ter wille eener conserva
tieve coalitie. Maar zoo werden zij tevens vastgebonden
met een koord, waarmee Knyper ze naar gelang van
eigen wisselende inzichten, of politieke berekeningen kon
trekken waarheen bjj ze wilde hebben. Feiteljjk hebben
de Christelgke arbeiders, waaronder veel kiezers, het mi
nisterie in handen. Doch zjj kannen zich nog niet ont
trekken aan den biologeerenden invloed van Dr. Koyper, zij
zullen daartoe den beker eerst tot den bodem moeten ledigen.
Ook over de liberale partjj was de heer Melchers niet
best te spreken. Een eendrachtige liberale partij is er,
volgens hem, feiteljjk nooit geweest. In zooverre was
verdeeldheid eerder bare historische eigentchap dan .con
centratie". Ware zjj vroeger meer homogeen geweest,
hield op, haar wangen klenrden zioh en na allen angst
en nitpntting van den nacht sluimerde ze in. Doch
ook in den slaap vas zij onrustig. Slechts eenmaal glim
1> chte ze in den droom en daarbij floisterden haar lippen
.Mathes! dank, Mathesl" Zes slagen deed de kleine
hangklok hooren, doch moeder en kind bleven sluimeren.
Toen de boerin met de dampende koffie kwam, moest
ze beiden wekken.
XI.
Op de straat werd het weer levendig. De ossen trokken
met zwaren tred, de boerenwagens ratelden en de men-
sohen gingen naar hun werk. De nog maar half vervlogen rook
der beide brandplaatsen lag als een sluier over het gan-
sche dal en de onaangename genr van verbrand meel
vervulde de lucht. Dat was geen morgen om de menscben
vroolgk te Btemmen en toch gingen de lieden op
straat elkaar met vergenoegde geziehten en lachenden
groet voorbg. Ieder verheugde zich, dat het onheil niet
Zijn huis getroffen had. Natuurljjk sprak niemand dat
nit en wanneer ze op straat bij elkander stonden en
over den brand praatten, dan schudden ze ernstig het hoofd
en spraken breedvoerig over het medeljjden, dat ze met
de getroffenen gevoelden. Purtscheller-Toni zou de schuur
tegen het voorjaar wel weer laten opbouwen, en al had
hg ook een paar duizend mark aan gereedschappen en
wintervoer verloren, bjj zon de schade wel weer te boveo
komen, oordeelde men. Maar de bakkerin, die tot den
bedelstaf gebraoht wasl Wat moest die arme vrouw
beginnen. En daarenboven was ijj van den doorgestanen
angst zoo zwak en ellendig, dat men voor haar .dikke"
gezondheid en zelfs voor haar leven vreesde. Tenminste
de dokter, dien George nog in den nacht gehaald had,
had een bedenkeljjk gezicht gezet.
Nog vóór het aanbreken van den dag had dit bericht
zich in het dorp verspreid, en in de morgenschemering
kwamen aan de smederjj voortdurend menschen, die nit
nieuwsgierigheid of uit medelijden naar den toestand der
bakkerin wilden vragen. Stil pratend stonden ze voor de
dan zou zjj sommige eischen van het liberale beginsel
hebben kunnen doorvoeren zoo de scheiding van kerk
en staat, een belastingstelsel naar draagkracht enz.
De liberale partjj dus ging de heer Melchers voort
heeft met de invoering van het twee kamer-stelsel, de
verlaging van den kiesrecht-censns, baar kanalen- en
spoorwegpolitiek en het door haar opgebouwde belasting
stelsel voorzien in de politieke en oeconomische behoeften
van de opkomende burgerklasse, die d stjjds bezig was
door handel en verkeer groot en machtig te worden.
Toen die taak ongeveer vervuld was kwam de arbeiders
beweging op, tegeljjk met de zich ontwikkelende industrie.
Deze arbeidersbeweging was in Nederland door de oeco
nomische achterljjkheid en de godsdienstige verdeeldheid
van bjjzonderen aard. Tegenover haar heeft de liberale
partjj haar eigen historische taak nooit recht begrepen.
Het liberalisme als wjjsbegeerte gelooft, beweert althans
te gelooven, in een evolutie der maatschappij en ver
werpt daarom het dogma als vasten maatstaf. Omdat
de opkomende burgerklasse, zelf vrjj geworden door eene
politieke en oeconomische revolutie, den groei in de
maatschappij waarnam moest zjj breken met de uit
vroegere eenwen van langzame en daardoor ontzichtbare
ontwikkeling afkomstige beweringen als zon het maat
schappelijk leven aan vaste vormen gebonden zjjn. Daarom
had de liberale partjj tegenover de opkomende arbeiders
beweging minder vreesachtig en minder conservatief moeten
staan. Dat heeft zy' intnsschen niet gedaan, al te lang
hielden velen harer leden vast aan het leerstuk van Staats
onthouding.
Toen echter onder den invloed van de propaganda der
sociaal-democraten de enqnöte werd gehouden, waaraan
de naam van den heer Kerdjjk is verbonden, en daaruit
was gebleken de noodzakelijkheid van bemoeiing van den
wetgever met verschillende sociale toestanden, was de
splgtzwam ontstaan, die de bnrgerljjke partjjen nit el
kander moest drjjven. In een land zonder antithese zon
men deze groepeeringen hebben gekregen vóór of tegen
sociale hervorming nn heeft men gekregen een dubbele
verdeeling eene langs de ljjn, die Dr. Knyper pousseert,
omdat hg er belang bjj heeft en eene langs de werkeljjke
ljjn, die den voornitgang scheidt van het behoud en
sociale aangelegenheden in de Kamer voortdurend aan
het licht komt.
De fout der Unie-liberalen is thans, volgens den heer
Melchers, dat zij zich met den rangvan middelmoot, va n
verbindingsteaken tnsschen oud-li beralrn en vrjjzinnig-
demokraten ,tevreden stellen. De groep-Borgesius vindt bjj
niet beslist genoeg in hare handelingen, zjj hinkt te veel
op twee gedachten en heeft daarbjj nog altijd hoop de
Christeljjk-Historischen met zich mee te krij -en. Daaraan
sohrjjft de heer M. de met de liberale traditiën str jjdige
houding van sommigen hunner bg de laatste behandeling
der Hooger Ouderwjjswet toe: men denka aan het amen
dement—Schokking in zake de Theologische faculteit. Als
het liberalisme terugkreeg het geloof in de evolutie
der ma8tschappg, en daarnaar handelde dan zoo
ging de heer Melchers voort zou er nog propa-
werkplaats om te gluren door de dear, die George 's
nachts half had ingedrukt of ze belegerden de kleine
vensters om een blik naar binnen te werpen
Voor het venster, dat op den mcestnin der smederjj
uitzag, had Broni zioh een plaatsje veroverd, en daar
stond ze met kloppend hart en donkerrood gelaat, gluurde
nn eens met ingebonden adem naar binnen, en trok dan
weer verschrikt het hoofd terug, alB ze binnen iets zag
bewegen.
Het werd al lichter. .Ja, ik moet toch naar hnis 1"
fluisterde Broni af en toe, maar het .medelijden met de
bakkerin" was zoo sterk, dat ze niet kon be-luiten heen
te gaan. Alle andere nieuwsgierigen gingen huiswaarts
alleen Broni talmde nog, zonder recht te weten, waarop
ze eigenljjk wachtte.
Achter haar in den tain klonken de bjjlslagen der
beide timmerlieden, die bjj net eerste morgen grauwen
begonnen waren de posten voor de nieuwe deur te tim
meren, die men in do kamer van George moest inzetten
om de bakkerin nit de werkplaats naar een geschikter
verbljjf over te brengen. Voor aan het bnis waren ook
reeds de metselaars bezig om met zoo weinig mogeljjk
godruisoh de denropeniDg te 'erwijden. Toen George nog
vóór het aanbreken van den dag de werklieden van den
brand had weggehaald, waren ze gewillig met bem mee
gegaan, ofschoon de belofte van loon te ontvangen, dis Georg-
ben deed, zeer onbestemd was. »Ik zal wel eens betalen I"
had bg gezegd. .Wanneer? Dat weet ik zelf nietMaar
ik kan toch die arme zieke vronw niet in de werkplaats
op den grond laeen liggen 1 Wees zoo goed, en help
mjj wat 1"
Terwjjl de timmerlieden in den tuin vljjtig op de
balken loshakten, kon Broni alles verstaan, wat ze met
halflnide stem spraken over de moeite, die George zou
hebben om voor zich zelf, de bakkerin, en haar dienst
bode, die bjj toch voor de verpleging der ziese vrouw
niet missen kon, den kost te verdienen. .Men moest hem
wat tegemoet komen," meende de timmermansbaas, .en
zien, dat de menschen hem weer werk brengen I"
Wordt vervolgd).
