V oorj aarsveemarkt.
Op ongewissen bodem,
No 47. Honderd en zevende jaargang. Zondag 16 April 1905.
Groote Paardenmarkt
te Alkmaar,
WOENDAG 19 APRIL 1905.
Van Week tot Week.
FEUILLETON.
Geen vee mag ter markt geplaatst
worden vóór 's morgens vijf uur.
ALKHAARSCHE COURANT.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van Alkmaar,
brengen ter algemeene kennis, dat ter gelegenheid van de
Groote Voor jaarsvee»«rkt op maandag 17
April a.s. het vee, dat niet per vaartuig naar
de markt wordt gebracht, alléén aaugevoerd mag
worden langs den Helderschen weg, over de Hei-
loërbrug en over de draaibrug over het Groot
Soordbollandsch Kanaal.
Aanvoer van vee langs bet Zeglls, over da Geeater-
brug, de Vlotbrug, de Nleuwlanderbrug, en de
rustieke voetbrug is verboden.
Het vee, hetwelk per vaartuig aangevoerd
wordt, mag alleen gelost worden aan DE KA
NAALKADE, DE BIERKADE en DEN VOORMEER,
op de door den havenmeester san te wijzen plaatsen. Deze
plaats is echter voor markschuiten en vletten
aan de lage steigers aan de Kanaalkade.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, J. DE WIT Dz., 1°. Voorzitter.
13 April 1905. DONATH, Secretaris.
Ken brochure van den heer C. D. Donath.
Konden wjj onlangs met lof hier ter plaatse gewagen
van eene studie van onzen stadgenoot Dr. H. E. van
Gelder, uitgegeven door de N. V. Boek- en Handels
drukkerij v/h Herms. Coster Zoon, thans moeten wjj
ernstige bedenkingen doen hooren tegen den inhoud eener
brochure van een ander stadgenoot en wel van den heer
C. D. Donatb, mede bij genoemde firma verschenen. Deze
brochure is een afdruk van een voordracht, onlangs door
den heer Donath gehonden in eeno vergadering der Ver-
eeniging van Burgemeesters en Secretarissen in de provin
cie Noord-Holland en daarin voegt de schrijver zjjn stem
bjj die van hen, die ijveren voor Gemeentelijke Brand
verzekering.
De attractie der nieuwheid is aan deze zaak moeilijk
toe te kennen. Bijna elk jaar komt 't voor, dat hier of
daar iemand opstaat, die pleit voor brandverzekering van
gemeentewege, doch nog altjjd is het aanvankelijk forsch
klinkende geluid na verloop van tijd weer verstorven.
Op dit oogenblik is de quaestie weer naar den voorgrond
gekomen door een zeer belangrijk rapport, uitgebracht
door eene Commissie uit den Raad der gemeente 's-Gra-
venhage, waarin het vraagstuk in zjjn vollen omvang
wordt behandeld. Deze Commissie heeft op haar enquête
de kroon gezet door voor te stellen een adres aan H. M.
de Koningin aan te bieden, waarin verzocht wordt, door
wijziging van de Gemeentewet, aan de gemeenten een
Uit het Duitsch
VAN
Ludwlg Gang holer.
57)
•Heeft het meisje je hierheen gezonden om het mjj tR
zeggen vroeg George stamelend.
Neen, dat niet 1 Zij is alleen bij de bakkerin gekomen.
Maar ik dacht zoo
•Zoo, zooAlleen bp de bakkerin," viel George de
dienstmeid in de rede. »Natnnrljjk, dat begreep ik dade-
ljjk. En daar heb ik niet bjj noodigl'P Woedend sloeg
bjj weer op het jjzer los en hoorde niet wat de maagd
nog meer zei. En toen zjj de deur uitging, riep hij haar
na »Ik laat ze veel pleizier wenschen 1"
Hij hamerde, dat de vensters dreunden en de gloeiende
vonken in de uiterste hoeken der werkplaats stoven.
Na een poos werd het hem toch te sterk hij had
sedert den middag niet meer naar die goede tante om
gezien. Doch toen hg in de ziekenkamer kwam, vond hg
slechts de dienstmeid aan het bed zitten. Waar |is de an
dere vroeg hg teleurgesteld en knorrig.
Ik weet niet wat het meisje had. Maar joist toen de
hamerelagen ophielden, sprong ze op, zei vlug goeden
dag en rende weg als een dolle I"
Ah zoo?" George knikte met een bitter lachtje, en
als had hjj plotseling vergeten, dat hij toch alleen kwam
om te zien, hoe het met de zieke ging, keerde hij om op
den drempel en ging weer naar de smederij.
De volgende dag was een Zondag. Reeds een half uur
voor het begin van den dienst stond George in zjjn beste
plunje op het kerkplein en nam nauwkeurig alle kerk
gangers op.
grootere vrjjheid van handelen in de regeling der ge
meentelijke brandverzekering te schenken, 't Is dit rap
port, dat de kern vormt van de brochure des heeren
Donath 't is als 't ware het stevige maal, waaraan
de heer D. eenige licht verteerbare versnaperingen is
komen toevoegen.
Om die reden zouden wij, ware de schrjjver een ander,
met een korte aankondiging hebben kannen volstaan. Nu
echter de auteur is onze gemeente-secretarisiemand
die niet rust, wanneer hij lievelings-denkbeelden heeft,
om ze op de stad zjjner inwoning toe te passen, die
desnoods jaren kan wachten maar daarom niet nit het
oog verliest wat hg begeerlgk acht verwezenljjkt te wor
den, nu schjjnt 't ons zaak aan deze beschouwingen wat
meer aandacht te schenken.
Wat de hoer Donath ons thans te lezen geeft, werd
ons zes jaren geleden in een anderen vorm onder de oogen
gebracht door den heer J. H. Schaper, het bekende
sociaal-democratische Kamerlid. In zijn qualiteit van lid
van den gemeenteraad van Groningen stelde deze aan
dit college voor om eene Raadscommissie te benoemen,
die zon hebben te onderzoeken of en op welke wijze
de gemeente zelf zou kannen voorzien in den brand
waarborg harer goederen ter vervanging van de verzeke
ring bg particuliere maatschappijen en of 't mogelijk zou
zjjn, dat door de gemeente een fonds werd gesticht tot
het verzekeren tegen brandschade ook van goederen van
particulieren. Dit voorstel ging vergezeld van een uit
voerige memorie van toelichting. De hoofdargumenten
daarin waren
1'. de gemeenschap zorgt voor de beperking der brand
risico's, waarvan de assurantie-maatschappjjen het meeste
voordeel trekken
2'. particuliere verzekering moet onevenredig duur
zgn, omdat de maatschappijen hooge winsten behalen en
voor salarissen van directeuren, provisies voor tusschen-
personen en reclame belangrijke sommen uitkeeren
3*. het gevaar voor oververzekering zal door gemeen
telijke assurantie van particuliere goederen zoo goed als
opgeheven worden en de uitbetaling zal met minder
chicanes gepaard gaan.
Precies denzelfden gedachtengang treffen wij aan in de
brochure van den heer Donath en 't heeft ons dan ook
verbaasd, dat onze gemeente-secretaris, den sociaal-de-
mocratischen heer Schaper volgende, diens naana in het
geheel niet heeft genoemd. Dit echter slechts terloops.
Nu de argumenten aan de werkelijkheid getoetst.
De gemeente zorgt voor de brandweer. Dit is ook
niet meer dan een staaltje van haar plicht, waai zjj
ook de verantwoordelijkheid voor het bouwtoezicht op
zich genomen heeft. Waar zij b.v. veroorlooft, dat in
groote steden vele gezinnen in één perceel worden ge
huisvest, behoort zij ook te zorgen, dat bjj brand het
uiterste wordt gedaan om de menschenlevens te behouden.
Maar zegt do heer Donath de gemeente geeft
hiervoor het geld uit en de assurantie-maatschappjjen
steken dat in haar zak. Dit is niet jaistDe uit
gaven der gemeente komen wel degeljjk ten goede aan
de ingezetenen en wel in den vorm van de lage assu-
Karlien Purtscheller, die alleen naar de kerk kwam,
wisselde een paar vriendelijke woorden met George. Daar
entegen scheen Purtscheller zelf, die een poosje later
druk pratend met Cécile aankwam, George in 't geheel
niet te zien.
Deze haalde de sohonders op en lachte. Doch plotseling
werd hjj onrnstig.
De onde Simmeraner kwam aan met zgn kinderen en
kleinkinderen.
Goeden morgen sprak George met eenigszins schorre
stem. »Nu is het sneeuw trappen van de Simmeran naar
beneden, nietwaar
Ja, de sneeuw maakt een harden weg I'' sprak de oude
en daarbjj lachtto bjj. »Ik klaag niet, neen, met mjjn
geheele hart ben ik dankbaar voor den vroegen winter.
Nu hebben wij een weinig rnst daar boven.'
Michel en Mathes bleven staan, rèikten George de
hand en vroegen hoe het met de bakkerin ging Maar
Broni, die de kinderen aan de hand leidde, wendde het
gezicht af en liep zwjjgend door.
Toen de Simmerauers reeds in de kerk verdwenen
waren, stond George nog immer op dezelfde plaats en
staarde naar de denr. Het was of de lust om ook binnen
te treden plotseling verdwenen was. Hjj keerde zich om
en met vloggen tred ging hjj terug naar hnis.
Gedurende de volgende dagen was George bgzonder
slecht geluimd. De bakkerin lag bewusteloes in zware
koortsen maar al was ze bij bewnstzjjn geweest, dan
zon ze aan haar George weinig te lachen gevonden
hebben
Het was de derde week na den brand. Niettegenstaande
zgn rnsteloozen arbeid stak George tot over de ooren in
de zorgen. Om alles te kijjgen, wat hjj voor de zieke
noodig had, moest hjj bg slager, kruidenier en apotheker
nienwe schulden maken. Zgn geheele vermogen bestond
nit Broni's dertig pfennigdie hjj zorgvuldig in een
hoekje van zjja kleerkast bewaarde.
Daar trad op een morgen de onde Raphaël met zgn zak
op den mg de smederjj binnen.
Groote genade stotterde George, die bjj den schoor-
rantie-premiën. Ware er geen brandweer, er zon heelwat
meer aan assurantie moeten betaald worden en de inge
zetenen zonden heelwat dieper in hun zak getast worden.
En dat die premie ten slotte niet ongemotiveerd hoog
is, daarvoor zorgt de onderlinge concurrentie wel. Zeker,
er zgn maatschappijen, die mooie winsten behalen. Doch
men verlieze niet uit het oog, dat, waar voor een on
gunstig jaar de reservefondsen ter beschikking staan
hiertegenover voor een voordeelig jaar een belangrjjk
winstcjjfer moet gesteld worden. Alleen een maatschappij,
die bij weinig schadeposten een aanzienlijke winst be
haalt, is bestand tegen versoheidene branden, waarbjj zij
voor groote sommen is betrokken. Slechts wanneer over
een zeer groot aantal jaren een hoog dividend werd
behaald zon er sprake kannen zgn van een te hooge
premie, maar dan zou het publiek zich wel tot een
billjjker adres wenden.
Laat de assurantie-maatschappijen dan de kosten van
de brandweer betalen wordt er zoo nu en dan gezegd.
Wat de gevolgen daarvan zonden zgn is onlangs helder
uiteengezet door het vakblad Verzekering. Onder meer
zon het noodwendig zgn, dat de premie bij alle maat
schappijen voor de posten in dergeljjke gemeenten zooveel
zon verhoogd worden, dat uit die verhooging de meer
dere uitgaven konden bestreden worden. Nu wordt de
Brandweer voor een goed deel betaald nit de Inkom
stenbelasting, waarbjj rekening wordt gehonden met de
draagkracht der burgers (een zeker inkomen is vrjj en
voorts is die belasting meestal progressief). Werd echter
de assurantie-premie verhoogd, dan zouden de maatschap
pijen dit percentsgewijze doen, van progressie zon geen
sprake zgn en zelfs de kleinste burger zou mee-betalen.
En goed beschonwd zou deze het meest bjjdragen, omdat
hg zgn geheele bezit verzekert.
Vreemd klinkt ons ook de klacht van den heer Donath
over het groote leger van tusschenpersonen bjj de assn-
raEtie-maatschappjjen. Als iets heel ergs haalt hij aan,
dat hier te Alkmaar wel minstens 50 agenten op die
manier in hun onderhoud voorzien. Waar men aldus
door zjjne assurantie-penningen ook nog welvaart rondom
zich verspreidt is dat veeleer toe te jnichen. Onbegrjjpe-
ljjk is 't, waarom dezen menschen nu maar na verloop
Van tijd bet brood nit den mond zou moeten wor
den gestooten. Doch algezien hiervan mag men
indien men nn alles uit het oogpunt van geld wil be
schouwen toch ook wel vragen, of de administratie
kosten wel zoo heel klein zullen zjjn, wanneer voor de
tnsechenkomst bjj verzekering uitsluitend van ambte
naarsdiensten werd gebrnik gemaakt. Ambtenaren met
een vast salaris, dat niet afhankeljjk is van het meer of
minder presteeren, waren tot dusverre niet de aangewe
zen personen om anderen te vervangen, die hard hnn
best doen, omdat als zij niet werken zij ook niet verdie
nen. Evenmin staan de ambtenaren bekend voor de
vereenvoudiging van administratie en tegenover het
publiek stelt menigeen hunner zich op een heelwat
hooger standpunt dan de thans bestaande tnsschenperso-
nen, die de heer Donath wel op straat zon willen zetten.
Nu het bezwaar van de over-verzekering. Vooreerst
stond, »nu komt die ook nog 1" Hij deed alsof hg den
onde niet merkte.
Raphaël legde zgn bundel bg de denr neer, nam zgn
muts af en maakte een nederige buiging.
Sta mg toe, dat ik u goeden morgen wensch, heer
Dax."
Goeden morgen 1" George trok aan den blaasbalg en
keek over den echouder. »Wat wilt ge
•Omdat ik juist voorbjj kwam, wilde ik de gelegen
heid waarnemen om den heer Dax te vragen, of hjj niets
noodig heeft. Laat ons zeggen jjzer of staal, of gereed
schappen of geld."
George opende mond eu oogen, als had hjj niet goed
gehoord.
Stil lachend nam Raphaël de lange paDden van zgn
jas op en zette zich op het aambeeld. »Nu? Zeg dan
wat, heer Dax Wilt ge geld hebben
Hebben wil ik het wel 1" zei George, terwjjl hg
den blaasbalg met rust liet en zich achter het oor krabde,
maar g e e f je me dan nog?"
Zou ik anders gerraagd hebben? Zeg me, hoeveel ge
noodig hebt en Raphaël zal het u verschaffen. Ik weet
toch, dat go geld noodig hebt voor de zaak en ook voor
do zieke vrouw, die ge in hnis hebt. God zal n loonen
voDr wat gij gedaan hebt aan die arme bakkerin 1 Maar
zeg op, hoeveel hebt ge noodig Gedurende veertien
dagen heb ik n gadegeslagen hoe ge aan den arbeid zjjt,
en ik kan zeggen, heer Dax alle achting I Ik heb weer
vertrouwen in n, ge kunt van Raphaël krijgen wat ge
wilt." 8
Raphaël 1" stamelde George, terwijl zgn oogen vochtig
werden en met bei ie vuisten vatte hjj Raphaels dorre
hand. »De hemel heeft je tot mijn hulp gezonden
Raphaël kromp ineen van pjjn bjj dien handdruk.
Owee, laat los, heer Dax 1" Voorzichtig wreef hg zgn
hand. »Kom, kom, ik ben uit me zelf gekomen, omdat
ik met n graag zaken doe. Maar zeg nu hoeveel moet ge
hebben."
Wordt vervolgd
