Van Oude Tijden.
BINNENLAND.
N i e u w 8 t ij dingen.
Door eenige voorstanders van openbaar lager onder
wijs is den 5en te Heer Hngowaard eene afdeeling opge-
rioht van Volksonderwijs" met 25 leden. Tot bestuurs
leden werden gekozen de beeren P. Wonder Pz., M. de
Jong en D. Pijper. Om het aantal leden te doen toene
men zullen eenige heeren bezoeken afleggen bjj voor
standers van openbaar lager onderwjjs.
De heer D. Laan, den 7en April te Wormeiveer over
leden, heeft een groot aantal belangrjjke legaten aan ver
schillende instellingen vermaakt, o.a. f 25,000 aan de
Prins Hendrik-Stichting te Egmond aan Zee.
De heer jhr. mr. P. van Poreest te Heiloo is, voor de
Juni-verkiezingen, candidaat voor de Tweede Kamer ge
steld door de liberale kiesvereeniging te Waarland.
Landbouw - ongevallenverzekering.
Zooals reeds met een enkel woord werd meegedeeld is
een wetsontwerp ingediend, tot verzekering van personen,
werkzaam in de landbouwbedrijven, tegen de geldoljjke
gevolgen van ongevallen, hun in verband met de uitoefe
ning van het bedrijf overkomen
Volgens de Memorie van Toelichting is thans het oogen-
blik aangebroken om de landboa wbedijjveu in de onge
vallen-verzekering cp te nemen.
Op grond van de ervaringen in het buitenland opgedaan,
leveren de landbouwbedrijven ezen ernstig gevaar op als
de indnstrieele bedrjjven, zoodat de verzekering van da
personen, werkzaam in de eerstgenoemde bedrjjven, niet
minder gewenscht is dan die van de werklieden in de
bedrijven, vallende onder de Ongevallenwet 1901.
Rekening houdende met de grootere uitkeeringen, die
het ontwerp voorstelt, dan de Duitsche wet geeft, zullen
de netto-premiën in de klassen I, II en III resp. zjjn to
stellen op 0,028, 0,038 en 0,047 per eenheid van loon.
Tegen opneming der landbouwbedrijven in de Onge
vallenwet 1901 wat zeker de eenvoudigste wjjze van
regeling ware bestaan zulke belangrijke bezwaren dat
voor deze bedrjjven eene geheel afzonderljjke regeling is
ontworpen.
De hoofdpunten, waarop deze atwjjkt van die der Onge
vallenwet 1901 zjjn: lo. do wijze van loonberekening;
2o. de wjjze waarop de middelen tot dekking behooren
te worden opgebracht; 3o. het uitstrekken der verzekering
tot de werkgevers in de landbouwbedrijven.
Bjj de regeling van het ontwerp is getracht, den land
bouwers zelf zooveel mogeljjk aandeel te geven in de uit
voering der verzekering. Die uitvoering is opgedragen
aan de Rijksverzekeringsbank en commiss tta van aanslag,
welke zooveel mogeljk uit personen, in het landbouw
bedrijf werkzaam, moeten worden benoemd: één in elke
gemeente, waarvan de burgemeester ambtshalve lid en
voorzitter is. Do Gemeenteraad benoemt de overige leden
voor 4 jaar. De commissie bestaat in gemeenten met
meer dan 5000 inwoners uit 5, in de overige gemeenten
nit 3 leden.
Den werkgever is da bevoegdheid gegeven, evenals bjj
de Ongevallenwet 1901, om desgewenscht zelf het risico
ii.
Met felle vlagen en boogo klaaggeluiden zwiept de
wind over 't duinlandschap. Geheimzinnig rommelend
werpt de zee haar kuifgolven tegen het gele duin op,
als wilde ze dit voor haar stormgeweld doen wijken
Herfstnevels, door den wind nu eens vaneen gescheurd,
dan weer tot een vaal-grijze massa opgestuwd, omhul
len de ontbladerde boomen der duinwouden, die hun
takken kaal en spichtig naar den grauwen hemel uit
strekken. Heel de duinstreek is op dozen herfstdag
van t jaar 900 als in een waas van melancholie ge
huld. En met deze zware, donkere luchten schijnt er
nog iets anders op deze streken te drukken. Hoort en
ziet slechts, wat daar van den kant van Alcmare
nadert.
Een walgelijk-woeste bende, gekleed in verschoten
lompen en stukken van rijke gewaden, die hunne tot
op het gebeente vermagerde ledematen niet eens genoeg
zaam verbergen zie hunne loodkleurige lippen, hunne
blauwe, vleeschlooze wangen, hunne rollende oogen,
diep gezonken in de kassen, hunne holle slapen, door
verwilderde hairen omzwierd. Wee der plaats, van
waar zij komen, wee der plaats, waarheen zij gaan
Mijn God, hoe is t mogelijk, dat het welvarende
Kinheim, dat in 800 reeds „als eon in vollen bloei
staanden akker den weligsten overvloed van vruchten
beioofde", nu, ongeveer honderd jaar later, hot zwerf-
terrein is van zulk een hol oogige bende, die tot
alles in staat is, ja zelfs tot zich te voeden met des
toeschouwers vleesch
Er bevinden zich immers ouders onder, die in de razernij
van den honger hunne eigen kinderen hebben verslonden
Iloo dat mogelijk is Toen de groote keizer het
machtige hoofd vcor altijd ter ruste legde, werd hij op
gevolgd door zijn zwakken zoon Lodewijk den Vrome.
En nu kwamen in hun maliën en harnasplaten over
hunne dierenvellen of onder hunne gekleurde wapen
rokken de tallooze scharen Noormannen en wierpen
zich als woeste duivel-geesels op deie bloeiende land
streken, helaas ook op t schoone Kennemerland. Dit
kreeg zelfs, evenals Friesland en Zeeland, een Noor-
schen hertog, nadat de drie Deensche gebroeders
Ilarald, Rorek en Ileming voor de tweede maal door
den burgeroorlog uit hun rijk verdreven, in 826 tot
het christendom waren overgegaan. Aanvankelijk had
den de vrije Kennemers hunne eigendommen, leenen
en waardigheden behouden, bleven onder hunne eigen
graven en hadden vrede met de Noren, daar zij in
die vreemdelingen de mannen van don Keizerlijken
Hertog zagen. Doch het Frankische rijk nam voort-
(1) Deze en meerdere gegevens zijn ontleend aan ,Ons
Voorgeslacht van Hofdijk en ,de Noormannen" van
Bolhuis.
der verzekering te dragen of dit over te dragen aan eene
naamlooze vennootschap of rechtspersoonlijkheid bezittende
Tereeniging.
Verder is in hoofdzaak de regeling gevolgd der Onge
vallenwet 1901. Zoo kan de verzekerde op geen hoogere
uitkoering aanspraak maken dan op ten hoogste 70 pet.
(van een dagloon van 4 gulden).
Dit ontwerp zal niet in werking treden, voordat de
Ongevallenwet 1901 iB gewjjzigd in verband met het in
gediend ontwerp-ziekteverzekeringswet.
Invaliditeit*- of Ouderdomgverzekering.
Het wetsontwerp is verschenen, houdende wettelijke
verplichting van werklieden, om zich en hun weduwen
te verzekeren tegen geldelgke gevolgen van invaliditeit
of ouderdom.
»Ds grens van het inkomen, boven welke de arbeider
geaoht moet worden voor zijn toekomst te zorgen, zonder-
door de wet daartoe verplicht te worden, is bepaald op
f 1000 en die maximnm-loongrens zal voor geheet Neder
land gelden."
Aanspraak op invaliditeitsrente wordt toegekend aan
dea verzekerde, die blij vend invalide wordt, d. i. niet
langer in staat is door arbeid in zjjn onderhoud te
voorzien.
Bereikt nu een verzekerde den leeftjjd van den ouder
dom dan is hjj óf niet langer óf nog in staat door arbeid
in zjjn onderhond te voorzien. In dit eerste geval heeft
de verzekerde aanspraak op invaliditeitsrente en geen
beboette aan aanspraak op ouderdomsrente in het tweede
geval heeft hjj bolang bjj zoodanige rente.
Nn wordt in het ontwerp met de verplichte verzeke
ring tegon geldeljjke gevolgen van invaliditeit gecombi
neerd de ouderdomsverzekering.
»In overeenstemming met het oordeel der Staatscom
missie zal de ouderdomsrente eïen hoog zjjn als de
invaliditeitsrente."
De regeling gaat hiervan uit, dat het bereiken van den
leeftjjd van 70 jaar een wettoljjk vermoeden oplevert,
dat de geschiktheid tot werken voor een gedeelte ver
loren is. Is bjj het bereiken van dien leeftjjd of wordt
daarna de ouderöomswachttjjd vervuld, dan heeft de ver
zekerde, al ;8 bij nog in staat door arboid in zjjn onder- I
houd te voorzien, aanspraak op een ouderdomsrente, I
welke even hoog is als de invaliditeitsrente.
De vrouw, die den wacbttjjd voor de invaliditeitsrente
(deze bedraagt 150 premieweken en dio voor de ouder
domsrente 1248 premieweken) vervuld heeft voordat zjj
in het huweljjk treedt, heeft in geval van invaliditeit I
aanspraak op rente, of op de uitkoering van 3/4 der con
tante waarde van de rente, waarop zjj recht zou hebben,
ook indien zij 20 of 30 jaren gehuwd is geweest, zonder
in dien tjjd één premie te hebben betaald.
Voor de rente der weduwe van den verzekerings-
plichtigen werkman moeten nit den aard der zaak
prem.ën betaald worden en, waar de vrouw niet zelf
voor die rente stort, moet de man de premie voor haar
betalen.
»In overeenstemming met het gevoelen der Staats
commissie on met de Duitsche regeling, brengt het ont
werp de premie ten laste van werkgever en werkman I
ieder voor de helft. De werkgever betaalt de helft in
de premie echter alloen voor zoover de werkman niet
«nllfll IIIILI
durend in verval toe, terwijl de oude dapperheid der
oorspronkelijke lowonors, mode door de zwakheid van
het Hoofd, verminderde. Door dit laatste werden de
eigen bewoners verachtelijk voor den gekoloniseerden
Noor, die zich al heel spoedig daden van geweld en
onderdrukking veroorloofde zich niet in 't minst be
kommerende om zijn leenheer. Wat zouden zij zich,
die fiere Norenbehoeven te matigen Zij waren
immers meester in dat Kerlinga-land, dat land der oude
wijven En zoodoende vindt men onder de nu ver
woeste woningen nog zulke, die weleer door den keizer
aan Rorek geschonken waren, on waar Noordsche man
nen met hunne volgelingen en gezinnen zich hadden
neergezet, ze latende bebouwen door de eigeuhoorigen
die zij er vonden en in wie zij niets dan slaven zagen!
Hierbij kwam nog, dat de inwoners gedwongen wer
den om het luttel overschot hunner bezittingen, met
zooveel moeite voor de plundering der barbaarsche
Noormannen in veiligheid gebracht, aan de vorstelijke
ambtenaren en schatting-invorderaars af te staan.
De keizer, Karei de Duitscher, zocht n.l. de steeds
opnieuw en nieuw invallende rooveis door geldsommen
tot den aftocht to dwingen.
Behoeft het nu nog verwondering te baren, dat der
gelijke benden rondsluipen, dat de bevolking tot wan
hoop verviel en dat velen zich het levensonderhoud
tot eiken prijs zochten ja zich met de stroopende
Noordsche benden vereenigde en zelfs het christendom
afzwoeren
Zoo zag het er dan in het liefelijke en eens zoo
welvarende Kinheim uitWel wareu ook hier de
kustbewoners, evenals in Friesland, naar de voorschrif
ten van het Landrecht, „tegen de zoute zee en de
wilde zeeroovers met vijf wapenen bewapendmet
spade en vork, met schild en zwaard, en met het scherp
van de speer', maar wat baatte dat tegen deze bijna
onoverwinnelijke zeeroovers. Als zij met hun eigen
aardig gebouwde schepen de kust genaderd en onder
aanvoering van hunne Vikingen geland waren, wachtten
ze met gebogen knie en getrokken zwaard, door het
schild gedekt, de benden gewapende Kennemers of
Friezen af. En meestal moesten de laatsten het onder
spit delven.
Wee dan de overlevenden, deze werden, zoo zij niet
meer kondenvluchten, allen over don kling gejaagd,
terwijl de weerlooze vrouwen en kinderen in slavernij
werden weggevoerd. En daarna ging het op een
plunderen, verbranden en verwoesten der gebouwen,
zooals het in de Volsunga sage wordt geschilderd,
zoodat de bezochte streek één woestenij leek. En wan
neer dan deze geesels der bevolking naar hunne sche
pen terugkeerken, lever Je het strand een eigenaardigen
aanblik op. Dan zagen we daar afspelen, wat de
Egill saga ons schetst: „Sommigen zijn bezig met het
slachten van het geroofde vee, anderen brengen den
roof op de schepen en nog anderen staan, het schild
aan den arm, dicht ineengeschaard, op de wacht."
Zóó was de toestand van ons vaderland en dus ook
bevoegd is de verzekering al» vervallen te beschouwen
behoudens afwijkingen van dien regel. Onder de kosten
der verzekering, die ten laste van werkgevers en werk
lieden komen, mogen niet worden gebracht alle kosten
van een overgangstoestand.
Daarom wordt bepaald, dat jaarljjks zes millioen
gulden door het Rijk in het fonda zal worden gestort,
behalve de premiën, die voor militairen en de helft der
premiën die voor gevangenen door het Rjjk worden betaald.
Eventueel zal het Rgk ook dekken het tekort op de
kosten der verzekering van de kleine ondernemers.
Da rjjksbjjdiage wordt slechts over de eerste 75 jaren
ten behoeve van net overgangstgdperk aangewend. Na
die 75 jaren ia de rgksbgdrage dns beschikbaar ten be
hoeve der verzekerdenzjj zal kannen worden aange
wend bjjv. ter verhooging der renten of verlaging der
premiën, 8
De werklieden worden ingedeeld in vijf klassen, naar
hot loon, dat zjj verdienen, of geacht worden te
verdienen.
lot de eerste loonklasse behoort de werkman, wiens
loon minder dan 1 240 per jaar bedraagt tot de 2de,
die van f 240 tot f400 verdienen; tot de 3de, van f400
tot f 600tot de 4de, van f 600 tot f 800 en tot de 5de,
zg, wier loon f800 of meer bedraagt.
De premie over elke kalenderweek bedraagtin loon
klasse I 20 ct.in loonklasse II 24 ct.in loonklasse III
32 ct.in loonklasse IV 40 ct. en in loonklasse V 48 ct.
De verzekerde, die zich invalide maakt, heeft geen aan
spraak op rente, tenzij bjj in n vlaag van waanzin,
dns niet opzetteljjk, heeft gehandeld.
De weduwe van de vrjjwillig-verzekerde heeft gelijke
aanspraken als de weduwe van den verplicht-verzekerde.
De weduwenrente wordt bepaald op f 2 per week
weezenrente kent het ontwerp niet. De weduwen-rente
houdt op door een huweljjk en herleeft niet door den
dood van den echtgenoot.
De premiën worden als regel betaald door het plakken
van een renteze^el op eene rentekaart. De premie woidt
betaald als regel door den werkgever.
De helft in de waarde der premie, welke ten laste van
den werkman komt, wordt van diens loon afgehouden
door den werkgever. Om dit te mogen doen, moet de
werkgever vóór of gelijktijdig van dat loon de premie
betaa.d hebben ot betalen, over den tjjd, waarover hjj het
loon betaalt. Veizuimt bjj zulks dan bljjft de premie
voor het geheel te zjjnen laste. De werkgever is niet
bevoegd, het betaalde geheel of gedeelteljjk op don werk
man te verhalen voor zoover het recht daartoe hem niet
gegeven wordt.
Betaalt de werkgever het loon zonder de premie te
betalen, dan is hij strafbaar. Vo>.r den tijd, door den
verzekeriugsplicbtigo in militairen dienst doorgebracht,
betaalt het iijk voor hem geheel do premie.
legen dm werkgever, die de achterstallige premiën
niet aanzuivert, kan een dwangbevel worden uitgevaardigd.
De renten bjj deze wet toegekend zjjn tot een beloop
van f260 'sjaars, onvervreemdbaar en niet vatbaar voor
veipanding, beleening of eenig beslag (ook geen faillis-
sementsbes ag).
De renten worden uitbetaald wekeljjks ten kantore der
posterjjen van de woonplaats van den rentetrekker.
- - "SjfcrWKïeM TT~~IIITIIHBI il III WW—I—HJJ
van Kennemerland gedurende de eeuw, gevolgd op die
van Karei den Groote en ook nog tal van jaren daarna.
Zoo lezen we, „dat in 1008 op de Friesche kust
verscheen de dertienjarige Viking, Olafr Haroldson.
Voor het strand van Kinheim werd hij van een zwaren
storm beloopen evenwel gelukte het hem om de schepen
op de ankers te houden". Bij zijn landing, die in den
nacht daarvoor door vlammende pektonnen als nood
seinen den bewoners was aangekondigd en waardoor
allen aanzienlijken en rijken, weigegoeden en armen
ter afwering waren toegesneld, ontbrandde een hevige
strijd op 't strand. De aanzienlijke i en rijken die
dertig pond aan landgoederen (2) bezitten, waren gekomen
te paard, in den ratelenden maliënkolder en ten volle
j gewapend. De wei-gegoeden wier bezitting 20
pond kon gelden snelden aan met het breede slag
zwaard. Wie twaalf pond bezat, greep zijn speer en
schild, en de overigen wierpen zich in het strijdgewoel
met den taaien boog in de hand en den gevulden pijl
koker aan de zjjde. Doch hoe moedig allen ook streden,
toch werden zij door de Noormannen verslagen en
t Skaldenlied van slachting en strijd klonk samen met
t gedonder der zee.
De mannen werden soms ook gevankeljjk meege
voerd, later bij een nieuwen plundertocht wederom
mede teruggenomen, om in hun eigen land op bevel
fmizen en kerken in brand te steken, vrouwen te ont
eeren of mannen te dooden.
lot zulk eene peillooze ellende was dus het'enmaal
zoo machtige rijk van den grooten keizer vervallen.
Ln t arme Kennemerland deelde niet minder in dit
ongelukkige lot. Ziet slechts hier in het ten jare 800
nog zoo rustige en welvarende Hegemunde. De een
voudige, kleine kapel, welke daar toen naast den put
van St. Adelbrecht stond en wegschool in het lommer
van geurige vlierstruiken, is verdwenen. De plaats,
waar -de Egmonder zijn God eu Sint Aelbrecht diende",
is een woestenjj. Bijna geen hoeve staat er meer
en de nazaten va i onzen Ilegemundeschen hoevenaar
zijn allen godood of gevankeljjk mee naar 'c noorden
gevoerd.
V an uitstapjes met vrouw en kinderen is nu geen
sprake. De onthavenden en beroofden loopen integen
deel rond met een wapen in de hand om zich nu zei-
ven aan rooverij en diefstal schuldig te maken
Arm Kenoemerland, nog zoo vol schoonheid in de
natuur, doch thans zoo vol jammer en ellende onder
uwe bewoners
E- a/d H. i. M. S.
(2) Dertig pond aan landgoederen beteekentlandgoede
ren ter waarde van 30 pond goud. Een pond goud is 72
gouden schellingen, is pl. m. ƒ450.
