,'4 i K
Dit nier Maat ait 3
No. 53.
Honderd en zevende jaargang.
1905
ZONDAG
30 APRIL.
Drankwet.
BINNENLAND.
STAD SNIEU WS.
Nieuwstijdingen.
Gemengd Nieuws.
ALKMAA RSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Diasdag-, Doaderdsg-
an KalerdagsToad uitgegeven, Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door bet
geheels rjjk 1 1,
S Nummers t 0,00. Afzonderlijke nummers S ets.
CSL
Telefoons
er 3.
Prys der gewoae advertentlëo
Per regel t 0,13. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N/V. Boek- en Handelsdrukkerij
T/h. HERMs. COSTER li ZOONVoordam O 9.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS ran Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat bjj hnn college is
ingekomen een verzoekschrift van
F. H. C. Dingerdls, metselaar aldaar, ter bekoming
van verlof voor de voortzetting na 31 December 1905
van den verkoop van alooholhondenden drank anderen
dan sterken drank in het perceel Verdronkenoord, wjjk
C, no. 92.
Binnen veertien dagen nadat deze bekendmaking is
geschied, kan ieder tegen het verleenen van het verlof
schriftelijk bezwaren indienen bij Burgemeester en
Wethouders.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, J. DE WIT Dz., loco-Voorzitter.
29 April 1905. DONATH, Secretaris.
Zoodaaf 14 Mei zjjn de verschillende liberale kiesver-
eenigingen in het district Hoorn uitgenoodigd tot eene
bjjeenkomst te Oosthaizen.
Den 27en werd aan het kantongerecht te Sehagen als
ambtenaar van het openbaar ministerie geïnstalleerd Mr.
J. L. Steealaok, sedert 6 Maart 1903 kantonrechter
plaatsvervanger te Zutfen.
In de eerste helft van Mei za! de heer J. Merz te
behagen een eerste reis ondernemen tot onderzoek naar
afzetgebied van groenten. Deze reis geldt voornamelnk
Keulen, Mainz, Parys en eenige plaatsen in Belgis. Later
volgt Amerika.
De Schager Kaasosarkt.
In het eerste kwartaal van dit jaar werd er aan de
Schager kaasmarkt 16000 K.G. kaas meer aangevoerd
dan gedurende dien tijd in 1904, terwijl het aantal
stapels met 2o vermeerderde. In het geheel bedroeg de
aanvoer in dit kwartaal 202 stapels, wegende 118000 K.G
Brand.
In den namiddag van den 28en is de behuizing van
den landbouwer K. Kos, aan den Veenhnizer Middenweg,
met bjjna den geheelen inboedel en landbouwgereedschappen
afgebrand. Oorzaak onbekend.
jfeDe schade wordt gedekt door verzekering.
Aanbesteding.
Dijkgraaf en Heemraden van den polder Heer Hngowaard
hebben den 28en bjj publieke aanbesteding, de levering
gegund van de benoodigde straatsteenen aan P. Messelaar
te Alkmaar voor f 17.10 per 1000; de benoodigde grint
aan W. F. Stoel Zn., Alkmaar, voor f 2.24 per M3. en het
zand aan J. van Wonderen te Oudorp voor f 1.35 per M
Duur land.
Woensdag 26 April werd te Broek op Langedjjk in
publieke veiling verkocht een akker bouwland, groot 8'/,
snees, liggende aan den Twuiverweg te Sint Pancras, voor
de kolossale som van f 150 per snees.
De school te Rustenburg.
De Diaconie der Ned.-Herv. Gemeente te Ursem is
deze week eigenaar geworden van de voormalige onddr-
wijzers-woning en de opgeheven openbare school te Rusten
bnrg voor de som van i 1075. De heer J. de Groot te
Ursem mjjnde de beide perceelen »op f 200 in slag'' voor
de genoemde instelling. Ieder perceel kon afzonderlijk
f 575 en f 300 opbrengen.
De tlmmerlleden-staklng te Hilversum.
Het aantal stakenden te Hilversum is eer toe- dan af
genomen. De posten worden zeer uitgebreid. De timmer
lieden worden bij het gaan naar het werk door stakers
gevolgd. De politie houdt de stakers echter op eerbiedigen
afstand. Uit andere gemeenten zgn nog geen werklieden
gekomen. Zij, die nit Amersfoort kwamen, zijn weder
vertrokken.
De Protestantsche Christeljjke Vereenigingen besloten
50 pc. van het loon en bovendien 40 cent voor elk kind
nit te keeren. Aan het Christelgk Arbeidssecretariaat
te Kampen wordt stenn gevraagd. De orde is tot dusver
door niets verstoord.
Gisteravond vergaderde de patroonsvereeniging voor de
bouwvakken, ten einde een besluit te nemen betreffende
de huidige staking. Besloten werd, waarbjj alléén gestemd
werd door timmerlieden patroons, bekend te maken dat
allen, die zich voor a.s. Maandag 9 nur niet weder heb
ben aangegeven, voor zoover zjj niet reeds zjjn ontslagen,
als ontslagen beschouwd worden.
Tevens werd besloten de namen der patroons, die niet
toegegeven hebben, te publioeeren.
Een later bericht meldt nog, dat wellicht de Kamer
Ya-jj P°g'ngen in het werk zal stellen om tot be
middeling te komen.
Mej. A. van Spall, alhier, deed gisteren te Haarlem
met gnnstig gevolg examen als onderwjjzeres.
Uit het officieel orgaan der Nederlandsche Banket
bakkers-Vereeniging blijkt ons, dat voor de leerling- en
examen-commissie is geslaagd met lof (diploma 1) A.
Burger, ten huize van den heer W. Burger alhier.
De beide vrijwillige brandweercorpsen hier ter stede
hebben van de Direotie der Onderlinge Brandwaarborg-
Maatschappjj, firma de Jong Co. te Amsterdam, elk
een gratificatie ontvangen uaar aanleiding van hnn kloek
en beleidvol optreden bij den jongsten brand op de
Baangracht.
Winkelsluiting on negen uur.
De Alkmaarsche Winkeliers- Vereeniging heeft het ini
tiatief genomen tot ean prijzenswaardige daad.
Zij wil 't daarheen trachten te leiden, dat de winkeliers,
onderling overeenkomen om met uitzondering van Zaterdag
avond en gedurende de maanden November en December,
hunne winkels des avonds otn 9 nur te sluiten.
In de iH ebrnari-vergadering van de Vereeniging werd
dit besluit genomen en toen werd eene commissie benoemd
om een onderzoek naar de mogeijjkheid en wenschelijkheid
in te stellen. In deze commissie hebben zitting de heeren
D. J. Levert, Bestuurslid dar A. W. V., H. W. Hols-
muller, P. H. Groebe, Joh. Jsc. Siezen, J. F. M. Endel,
W. G. E. Valk, J. J, van Giezen en Joh. C. L. Wijde
man, secretaris.
Deze commissie heeft thans uitvoering gegeven aan haar
mandaat, door het zenden van een circulaire aan alle
Alkmaarsche winkeliers. Na eerst vermeld te hebben,
wat aan haar werd opgedragen, gaat zjj in deze circulaire
aldus voort
»De wenschelijkheid van een algemeene 9 nur sluiting
werd o.m. door de A. W. V. gemotiveerd door de volgende
beschouwingen
1. dat de verkoop des avonds na 9 uur weinig of niets
beteekent
2. dat het belang, zoowel van den winkelier als van zijn
personeel bevorderd wordt, door na het einde der dag
taak in de gelegenheid te zgn, iets langer in den huise-
lijken kring to kunnen doorbrengen.
Als onze meening zouden wjj daar nog bij willen voegen,
dat, waar een sluiting ten 10 nur bloot een usance is,
die door geen enkele wet wordt voorgeschreven en door
geen dringende omstandigheid noodig wordt gemaakt, het
voor de winkeliers geen schade in hunne zaken kan op
leveren, deze gewoonte te wjjzigen in een sluiting ten
9 nur.
Deze verandering, algemeen ingevoerd, zal, even goed
als nu de sluiting ten 10 unr, spoedig genoeg burgerrecht
in Alkmaar yerkrjjgeu.
In verband met onze opdracht, welke wjj van onze
VereemgiBg mochten ontvangen, om bovengenoemd onder
zoek in te stellen, nemen wjj dus de vrgheid UEd. neven
staande vragen te doen; door een onbevooroordeeld be
antwoorden, waardoor U ons in de gelegenheid zult stellen
een juist overzicht te krjjgen, hoe over het algemeen dé
Alkmaarsche Winkeliers over de sluiting hunner winkels
ten 9 nur denken.
Op den voorgrond stellen wg, dat U zich door het
beantwoorden onzer vragen tot niets verbindt.
In het volle vertrouwen, dat ons het groédig honden
dezer enquête wel zult willen vergemakkelijken, zuilen
over eenige dagen twee leden uit onze Commissie deze
circulaire komen lernghalen."
De hiervoren bedoelde vragen luiden als volgt:
1. Acht U het in het belang van de Winkeliers, 'tot een
algemeene 9 uurs-sluiting te komen?
2. Welke bezwaren heeft U tegen de 9 uurs-sluiting
Onder welke voorwaarde zoudt U mede willen werken
tot een Blaiting ten 9 nur
Wg noemden dit onderzoek een prijzenswaardige daad.
En wg znllen zeggen waarom.
Op deze manier toch wordt een quaestie aangepakt,
die inderdaad wel eens onder de oogen mag worden ge
zien. Want nn zal bljjken, hoe te Alkmaar over een 9
nurs sluiting worat gedacht; nu zal men een opgave ver-
krggen, waaraan meer houvast is dan aan hetgeen in
particuliere gesprekken wordt beweerd en nu zal men
eerlang een uitkomst in zgn bezit hebben, waarnaar in
dezen of genen zin kan worden gehandeld.
Hoe die uitkomst zal wezen? 't Ligt buiten ons be-
reik om dat te voorspellen, maar wèl willen wg zeggen
dat wg hopen, dat deze uitkomst recht zal geven om tot
eon 9 uurs-sluiting ovur te gaan.
Allerminst ontveinzen wij ons de moeiljjkheden, waarop
men Btuiten zal, nu fret geldt een maatregel, door het
particulier initiatief tot stand te brengen. Elders heeft
men die moeilgkheden zoo groot geacht, dat men een
oplossing alleen mogelgk vindt door het vaststellen van
gemeentewege van een wettelgk sluitingsuur, geljjk in
tal van landen reeds geschiedt en zooals mettertüd ook
hier niet zal kunnen nitblgven. Doch zoo lang 't nog
met zoo ver is moet mee hopen, dat bg een dergelgke
zaak de concorrentie-geest wykt voor een verstandig soli-
dariteits-gevoel.
Wat er voor een vervroegde sluiting, met de door de
Commissie gewenschte uitzonderingen, pleit?
Dat is heel veel.
Vooreerst is de arbeidsdag in de winkels, zoowel voor
den patroon en niet 't minst voor de bedienden, ook al
wordt er om 9 nur gesloten, reeds lang genoeg. Men
wil gaarne in een winkel voorkomendheid hebben van
het bedienend personeel welnu, men make dan ook,
dat dit personeel in een opgewekte stemming kan zgn,
doordat bet ook zijn deel van de levensvreugde krjjgt. Het
sluiten van een winkel om 10 nnr maakt 't vrjjwel on
mogelijk dat het personeel zich 's zomers nog eens ver
kwikt door een avondwandeling; bg sluiting om 9 uur
is daarvoor althans nog eenige gelegenheid.
En nu de financiëele zjjde van de zaak. Er wordt
immers in het algemeen 's avonds tnsschen 9 en 10 uur
weinig verkocht. Toch moet de winkelier dien tjjd zgn
gas maar branden voor menigeen banner zou vroegere
sluiting dan ook een welkome bezuiniging zgn. En wat nu
de cliëatèie betreft, och, 't is maar wat zjj gewoon is. Staat
't eenmaal als een paal boven water, dat in tien maanden
van het jaar, behoudens Zaterdag, de winkels hier 's avonds
om 9 uur gesloten zgn, dan wordt er wel gezorgd, dat
vóór dien tjjd de inkoopen zjjn gedaan en anders worden
zij tot den volgenden dag uitgesteld. Bovendien zgn de
klanten ook menschen, en een groot percentage zal 't
humane denkbeeld van vervroegde winkel-sluiting billjjken,
zelfs bevorderen.
In ieder geval de zaak is nu overgegeven aan de
publieke opinie en er zal uitspraak gedaan worden. Dat
is ten minste al een stap in de goede richting. Wg van
onzen kant zullen deze beweging met groote belangstelling
blgvon volgen.
Noordhollandsch I-andhouwcredlet.
Uit een ons toegezonden verslag over het boekjaar
1904, het achttiende, ontleenen wij het volgende
De Vennootschap heeft ook dit jaar wederom gunstig
gewerkt, niettegenstaande voor verliesposten een bedrag
van f8850 moest worden afgeschreven. Voorgesteld wordt
f 1404.88j op gebouwen af te schrijven, waardoor dit
Uoofd met f 138.000 op de balans voorkomttegen
10°,000 in het vorig jaar, door aankoop van een huis
te Leiden en twee te Alkmaar, voor kantoorlokalen
Na de afschrijvingen van totaal f 10.254 881 wordt
voorgesteld 6 pet. aan aandeelhouders uit te "keeren
evenals over 1903.
De reserve klimt tot f 146810.17, tegen f 141714.17
In het atgeloopen jaar werden toegestaan 1509 aan
vragen ten bedrage van 11.924618.05.—tegen 1286 aan
vragen tot een bedrag van f 1.849090.— in 1903.
e Aï?o,ho<?,ïï?de van bedroeg het loopend crediet
f 3.248484.09), tegen f 2.724351.65 in 1903, op hetzelfde
Onder eerste hypothecair verband is aan 56 personen
tot een bedrag van f 225,360.— crediet verleend, waarvan
onder ultimo December tot een bedrag van f 158851 81
werd gebruik gemaakt.
Aan 10 besturen en kaasfabrieken is voor een bedrag
van t 81^50 - geleendwaarvan op 31 December in
7 posten f 18250.— nog uitstaande was
Op de balans per 31 December 1904 komt o. m. voor
de acceptatie-rekening met f 3.045.499.50. Het aantal
der loopende accepten bedraagt 2798, dus gemiddeld on
geveer f 1088, de be eening- en prolongatie-rekening met
-1/'1>P'Po n efln posten, de debiteuren met
f 522.48/.38. Gedekt voor een bedrag van f 405.880.70)
en ongedekt een bedrag van f 116.606.67J.
e fr filP?n6n m' de deposito-rekening met
f 1,267.931.69), 620 posten (tegen f 931.602.41 een jaar
te voren), de geherdisconteerde promessen met f 1,457.940
de crediteuren met f 342.862.58.
De winst- en verliesrekening toont aan
baten: saldo oude rekening f 13.93J, rente f81.74154
en provisie f51.458.58; totaal fl33.214.05i (f 125.393 13
over 1903).
Na aftrek der onkosten, genoemde afschrijvingen enz.,
blijft te verdeelen f 75.160 (f 76.150 verleden jaaf).
B4llerzlelen".
Wij hebben in ons nummer van den 14en April uiteen
gezet, waarom wij èr ons over verheugden, dat hier ter
stede het nieuwste drama van Herm. Heijermans Jr.
zou worden opgevoerd. En thans, nu wij die opvoering
hebben bijgewoond, hebben wij weinig toe te voegen
aan hetgeen wij toen hebben geschreven.
Duidelijk is ons geworden, waaruit voortkomt het
groote verschil tusschen het oordeel der critici en dat
van het publiek over dit zinnebeeldige spel. Wie met
koel verstand daarin het ontleed-mes zet, zal stuiten
op menige feil, die dit tooneelstuk aankleeft. Doch de
gewone toeschouwer doet dit niet en zoo komt hij on
der den indruk van zoo menig treffend tooneel, dat nog
des te grooter ontroering brengt door het superieure
spel van allen, die in het stuk een hoofdrol vervullen.
Men zou over «Allerzielen' uren kunnen redeneeren
en dan zou het stuk menige veer moeten laten, doch
als njen t daarna zag opvoeren, zooals 't geschiedt door
de Nederlandsche Tooneel vereeniging, zou 't niettemin
emotionneeren en indruk maken.
Wij voor ons hebben 't een interessanten avond ge-
