Op ongewissen bodem,
No. 53.
Honderd en zevende jaargang.
Zondag 30 April 1905.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
Algemeen Overzicht.
Gemengde Mededeelingen.
Nieuwst ij dingen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Er wordt aangenomen, dat de eskaders van
Rodjestwensky en Nobogatoff elkaar thans
hebben ontmoet en dat zjj nu gezamenljjk den tocht
naar het noorden ondernemen, Is dit waar, dan zal een
treffen met de Japanners niet lang meer kunnen uitblijven.
Ook nu weer moet de inlichtingen-dienst van de Ja
panners voortreffelijk zijn.
Naar de Daily Ètpress verneemt, wordt admiraal Togo
geregeld op de hoogte gehouden van alle bewegingen van
Rodjestwensky's eskader door een groot aantal spionnen
of geheime agenten, die in de Chineesche havens ver
toeven of aan boord van koopvaardijschepen of in jonken
zich bevindos. Zoodra zjj iets bijzonders hebben te mel
den, seinen zjj dit naar Tokio, van waaruit Togo van
alles wordt ingelicht.
In verband hiermee is van groot belang het in ons
vorisr nummer medegedeelde bericht, dat de Russen in
de Chineesche Zee telegraafkabels naar Japan hebben
gekapt. Indien dit bericht bevestigd wordt, dan is 'terg
genoeg voor Japan. Gemakkelijk gaat overigens zulk een
operatie niet, wanneer de ligging der kabels niet precies
bekend is. De Amerikanen beproefden in hun oorlog met
Spanje ten jare 1898 vergeefs, de van Cuba leidende Engel-
sche en Fransche kabels op te sporen en te vernielen. Elke
oorlogvoerende is gerechtigd, kabels, waarvan de vjjand
zich rechtstreeks bedient, onbruikbaar te maken. Alleen
mag hjj dit niet doen in de territoriale wateren van een
neutrale, dus niet binnen drie zeemjjlen van diens kust.
Het komt er bg de vernieling van kabels niet op aan,
of deze hst eigendom zjjn van den vjjandeljjken Staat of
van particuliere maatschappijen.
Japan is wat betreft zjjn telegraphische gemeenschap
met het vasteland sober bedeeld. Daar de lijn tusschen
Nagasaki en het Russische Wladiwostock sinds het uit
breken des oorloge niet meer werkt, is Japan, daarge
laten de zuiver plaatselijk belanghebbende verbinding
met Korea en Formosa, beperkt tot de beide kabels, die
van Nagasaki over het eiland Gützlaff naar Shang-hai
loopen. Deze kabels zjjn bet eigendom van de «Groote
Noordsche Telegraaf maatschappij", een Deensoh-Zweedsch-
Rnssisch consortium, welke samenstelling een gelak
voor Japan is, want ware de »Groote Noordsche" alleen
in Russische handen geweest, dan zou het eilandenrijk
van den eersten dag des oorloge af zonder genade van
het telegraphisobe wereldverkeer afgesneden zjjn geweest.
Mocht het Rodjestwensky gelukken, deze kabels te vin
den en te kappen, dan begrijpt men, dat Japan in een
R!,esbefc<''v'' bengde"waarden toestand v»c isolement
zou geraken.
Uit Petersburg wordt het officieele cijfer bekend ge
maakt van de Russische verliezen in den slag bjj Moekden
n.l. twee generaals, 1985 officieren en 87.677 soldaten
Uit een specificatie van deze cijfers, opgemaakt door den
staf van generaal Linjewitsj, bljjkt, dat er 55,000 ge
wonden bij zjjn 15,000 gesneuvelden 7000 tot 8000
gevangenen en 10 tot 12,000 vermisten. Er zjjn niet
meer dan 5 tot 6000 soldaten gevangen genomen, de
rest zijn manschappen van den trein en van de inten
dance. Aan kanonnen zijn 82 stuks verloren, 3 oude
mortieren26 snelvuurkanonnenwaarvan 23 op den
terugtocht in het moeras bleven steken. Al het belege
ringsgesohutde ammunitie en het artilleriepark werd
gered.
Linjewitsj kan geen reden hebben de verliezen, die
Koeropatkine leed, te maskeeren het valt dus op hoeveel
Uit het Duitsch
VAN
liüdwlg Gaaghofer.
63)
Purtscheller lachte tevredende wjjze, waarop Mathes
de lieden voor zich won, beviel hem. En toen ze verder
liepen, klopte hjj hem genadig op den schouder. «Braaf,
Mathes Ik merk, jjj pakt de zaak op de goede manier
aan. Op jou kan men zich verlaten I'' Bij toonde zjjn
nieuwen opzichter ook nog den leeg staanden sportstal,
waar reeds een blinkend plaatje was aangebracht met
den naam Wildzang er op gegraveerd. Daarop had Purt
scheller genoeg van dit rondloopen. »Nu moet ik maken
dat ik op de jacht kom," zei hjj, >als je nog meer wilt
zien, neem dan den hoofdknecht maar mee." Mathes
beproefde nog bem terug te houden, daar er nog zooveel
te bespreken was, maar Purtscheller was niet meer te
honden. «Neen, neen, ik heb geen tjjd meer en ik
laat je in alles vrij I Tot ziens 1"
Hoofdschuddend bleef Mathes alleen onder de staldeur
staan en zag Purtscheller, die zoo'n haast had, bekom
merd na. Vervolgens riep hjj den hoofdknecht en liet
zich door hem in alle stallen en schuren rondleiden.
Van stap tot stap ontdekte hij met steeds klimmende
zorg de schromeljjke verwaarloozing, die overal heerschte.
Bjj zag het terstondhier kostte het óf een zware som
gelds óf minstens een jaar rusteloozen en verdubbelden
arbeid om de kar weer in het rechte spoor te brengen.
En dat wist bjj ook, dat ondanks de tienduizend mark,
die hjj op Purtecheliers tafel had zien liggen, hjj niet
om geld voor het bedrijf behoelde aan te kloppen. Zoo
had hij tot zijn hulp alleen dit eene arbeid 1 De hoofd'
knecht, die zioh over den sleohten stand der zaken te-
lager deze Russische opgaven zjjn, vergeleken bg de
Japansche cjjfers.
De opperbevelhebber voegt er nog aan toe, dat een
zeer groot aantal licht gewonden weer naar het front is
teruggekeerd.
De berichten over den gezondheidsdienst van het Rus
sische leger luiden weer eens zeer ongunstig; echter zjj
opgemerkt, dat de beriohten over Tokio verspreid worden.
Naar beweerd wordt bevinden zich te Kharbin 50.000
gewonden en 15.000 zieken, voor wier verpleging slechts
60 geneesheeren en 140 verpleegsters beschikbaar zjjn,
zoodat men genoodzaakt was Chineesche geneesheeren aan
het werk te zetten.
De Czar en zjjn ljjfwacht. Uit St.-Petersburg
wordt aan Parjjscbe bladen bericht, dat de Czar, die
zjjn ljjfwacht van kozakken niet meer vertrouwde, thans
een ljjfwacht van 120 Corsicanen in dienst heeft genomen.
De Corsicanen zjjn bekend om hun eerbied voor ont
vangen orders en hun scherpzinnigheid voor het ont
dekken van onraad.
Na den val van Port Arthur. Di New-York
Herald heeft bericht ontvangen, dat de zaak van generaal
Stoessel zeer ernstig staat. Binnenkort zal de krjjgsraad
vonnis vellen en hjj zal zeer waarschijnljjk schuldig ver
klaard worden aan het zonder noodzakelijkheid overgeven
van de vesting Port Arthnr aan den vjjand. Men spreekt
er zelfs over, dat hij ter dood veroordeeld zal worden.
Het bljjkt na kennismaking met de bjjzonderheden, dat
Stoessel's rapporten zeer onjuist waren wellicht is hij
door zjjn ondergeschikten ook in menig opzicht bedrogen.
Het officieel rapport van Japan constateert de aanwezig
heid bg de overname van een paar duizend paarden,
528 kanonnen met 206.743 granaten, 36.589 geweren
met 5.436.240 pakken patronenprovision1.475.000
pond meel, 123.000 pond tarwe, 23 833 pond maïs,
1.000.000 pond brood, 58.000 pond vleesch in blik
590.000 pond zout en 33.300 pond suiker. Zeker was
de vesting dus nog niet uitgehongerd, daar er slechts.
41.645 menachen in waren.
Een weldoener. Andrew Carnegie heeft thans
weder, naar men bericht, een som van 10 millioen
dollars (f 25.000 000) gegeven voor een pensioenfonds ten
bate van professoren en leeraren in de Vercenigde Sta
ten, Canada en New-Foundland.
Verloving van Alice Roosevelt. De
dochter van den President der Vereenigde Staten, de
vrooljjke, eenvoudige en bjj de-hande Alice Roosevelt
is verloofd. In de keus van z(jn schoonzoon heeft de
President getoond een even6oeü democraat als republikein
te zijn. Want afwijkend van een oogenschjjnljjk steeds
toenemende gewoonte, zal hjj geen Engelschen lord of
graaf tot schoonzoon krjjgen, maar een echten Yankee,
een. die slechts als praedicaat kan voeren «self-made".
De uitverkorene van miss Alice is de beer Beveridge,
lid van den Amerikaanschen Senaat. Toen bjj 12 jaar
was, moest bjj zgn eigen brood verdienen twee jaar liep
bjj achter den ploeg, op zgn veertiende jaar werd bij
daglooner bjj een spoorwegmaatschappjj en koetsier toen hjj
15 was. Daarna volgde bjj het onderwjjs aan een volks
school, studeerde in de rechten en schiep zich een positie
als lid van een advocaten-firma.
Brand-alarm op school. Het nut van brand
oefeningen op de scholen is dezer dagen weder gebleken
te New-Yoik. Er ontstond brand in een school op den
hoek der Eerste Avenue en de negende straat. 1800
kinderen hoorden het brandsignaal en verlieten in voor
geschreven orde de school. Eerst toen zjj veilig op straat
genover Mathes scheen te schamen, wilde alle schuld op
zgn meester schuiven. Doch daarvan wilde Mathes niets
hooren. «Als de heer verhinderd is aan den arbeid deel
nemen, dan moeten de knechts dubbel hun best doen,"
zei hjj. «En zoo zal het voortaan gaan, nietwaar Wij
zullen elkaar bjjstaan 1" Toen zjj uit het wagenhuis in
den bof traden, hoorden zjj van de eerste verdieping
ondanks de gesloten vensters Purtschellers luide, driftige
stem.
«Daar schimpt hjj weer op zgn vrouw 1'' bromde de
hoofdknecht. «Ik zeg je, Mathes, die arme vrouw heeft
een ellendig leven 1 En zjj is er toch eene, zooals men
niet licht een tweede vindt. Als die wat te zeggen had,
zou het er anders uitzien op den hof. Maar hij laat haar
geen enkel recht, geen enkel 1"
Zwjjgend zag Mathes naar de vensters op en zgn lippen
beefden. Daarop zei bjj«Nu ga ik naar huis en haal
mjjn koffer. Eten doe ik boven ik heb hier nog
niets gewerkt. Maar om twee uur, als het voertijd is in
den stal, ben ik er weer."
Hjj had anderhalf uur werk om door de diepe sneeuw
naar de Simmerau te waden. Hjj kwam juist op tjjd
thuis om zich aan den middagdisch te zetten. Vader
en moeder bestormden hem met vragen, hoe hij de zaken
op den Purtschellerhof gevonden bad. Doch hij zei slechts:
«Nu, zoo heel erg is het niet, en ik geloof, dat het
spoedig weer in orde te brengen zal zgn."
Na het eten hielpen moeder en Broni hem den koffer
pakken. Toen moeder Katbe voor een oogenblik het
vertrek verliet, vroeg Broni haastig en zacht
«Heb je Line getroffen
Ja."
«Wat heb je met. haar gesproken?"
«Niet veel, een paar woorden sleohis 1 Maar het
kind vind ik heel lief."
«Och?"
«Ja 1 En het heeft juist haar vriendeljjke, lieve oogen."
Moeder Kathe kwam weer binnen en beiden zwegen.
Omstreeks denzelfden tjjd zaten in den Pnrtschellerhof
de dienstboden aan den middagdisch. Zjj spraken over
waren bemerkten zjj dat er werkelgk brand was, zjj
hadden gemeend dat het een gewone oefening was, zoo
als dikwgls voorkwam.
Een trouw-epidemie. In Zuid-Dacota is een
«tronw-epidemie" uitgebroken. De «ziekte" heeft zich
zoo snel uitgebreid, dat verscheidene openbare scholen
gesloten zgn moeten wordenomdat de cowboys de
onderwijzeressen hadden getrouwd. De autoriteiten laten
nu de nieuw aangestelde onderwijzeressen een contract
teekenen, waarbjj zjj zich verbinden, binnen de twee
jaar niet te zullen trouwen. Maar ook deze maatregel
beeft niet mogen baten de ranchero's betalen graag de
boete, die op het verbreken van het contract staat, om
een vrouw te krjjgen. De oorzaak ligt in het feit,
dat. er in dezen Amerikaanschen staat te weinig
vrouwen zjjn.
Het tooneelendeonzedeljjkheid, In de
tooneelwereld te Weenen is groote verontwaardiging
gewekt door een rechterljjke uitspraak. De vrouw van
den millionnair Schweinburg had een gerechteljjke ver
volging ingesteld tegen een actrice, Mej. Van Brenneis,
die in ongeoorloofde betrekking bleek te staan met den
heer Schweinburg. Maar de eisch werd afgewezen, op
grond van het door Mej. v. Brenneis aangevoerde argu
ment, dat men het in de tooneelwereld «niet zoo nauw
moet nemen met zedeljjkheid" en dat daar betrekkingen
als de gewraakte «iets zeer gewoons" waren.
Tegen die uitspraak komen nu de meeste tooneel-
spelers van Weenen in verzet. Zjj willen niet, dat de
Justitie onderscheid maakt tusschen hen en de andere
burgers en zjj teekenen een adres, waarin herziening
wordt gevraagd van een proces, hetwelk hen stempelt
tot «onzedelgkheidsplegers van beroep".
In eene te Zaandam gehouden vergadering is door de
liberale kiesvereenigingen, welke niet aangesloten zgn,
de heer K. Gz. de Boer definitief candidaat gesteld. De
bg bet compromis aangesloten vereenigingen zullon bjj
de hoofdbesturen de voorloopige candidaturen van de
beeren De Boer en prof. mr. Treub indienen.
De Onderwjfs novelle.
De Tweede Kamer heeft bet debat over de onder wjjs-
novelle voortgezet en wel over het gedeelte van art.
54bis, dat betrekking heeft op bjjzondere onderwijzers.
De heer Ketelaar lichtte twee amendementen toele
om het getal onderwijzers met verplichte hoofdacte aan
bijzonders scholen geljjk te doen zjjn aan dat op de
openbare scholen 2e om ook voor bijzondere onder
wijzers handel- of nering-drjjven, enz. te verbieden.
De hoer Ter Laan lichtte een amendement toelo.
om te waarborgen, dat inderdaad aan bjjzondere onder
wijzers de minimam jaarwedde wordt uitgekeerd 2o.
om de bjjzondere onderwjjzers beter te waarborgen tegen
voorbarig of ongemotiveerd ontslag, enz. Spreker wensoht
in een Algemeenen Maatregel van Bestuur al die waar
borgen voor bjjzondere onderwjjzers op te nemen, welke
de openbare onderwjjzers bjj de wet hebben.
De beer Troelstra lichtte een amendement toe, om in
het belang van de rechtspositie van den onderwjjzer het
hooger beroep van beslissingen der schoolbesturen beter
te regelen.
De heer Bjjleveld lichtte amendementen toelo. om
in bet contract van aanstelling van bjjzondere onder
wijzers ook op te nemen het bedrag van huiBhuurver-
goeding, het al of niet weder in dienst terugnemen na
den nieuwen opzichter en zonder zich te storen aan de
goede meening die de anderen van Mathes hadden, voerde
Cécile op spottenden toon het hoogste woord. Plotseling
verstomde ze juffrouw Purtscheller trad binnen met
kleinen Toni op den arm. Verwonderd zag Karlien de
tafel rond. «Waar is Mathes dan Toen zjj hoorde, dat
Mathes was heengegaan om zgn koffer te halen, zette
zij zich naast den boofdknecht neer en vroeg: «Heeft
bjj alles gezien En wat zegt hg er van «Gezegd
heeft bjj niet veel maar wat hjj gezegd heeft, was
verstandige tRal. Ja, met dien heeft mjjnheer een goede
keus gehad. Zeggen doet hjj weinig maar hjj heeft
twee armen Alle eerbied 1 Als die eenmaal begint, dan
brengt hjj wat tot stand 1"
Karlien lachte, drukte baar kind vaster tegen zich aan
en streelde het over het hoofd als wilde ze zeggen
«Lieveling, die werkt voor jou 1"
Toen de dienstboden hun maal geëindigd hadden ging
ze heen om het kind naar bed te brengen voor zgn
middagslaapje.
Enkele minuten voor tweeën kwam Mathes ademloos
aan met zgn kofier op een kleine slede. Hjj was reeds
in zgn werkpak en had zich zooveel mogeljjk gehaast
om vóór den voertjjd present te zgn. Den koffer, voor
welks berging 's avonds wel tjjd was, liet hg op de Blede
staan en spoedde zich naar den stal.
Toen Karlien in den loop van den namiddag den hof
overging, hoorde zjj zjjn stem. Zij trad onder de staldeur
en boorde, boe hjj de knechts vermaande niet zooveel
voer te vermorsen. Een poos sloeg Karlien ongemerkt
Mathes gaande. Daarop keerde ze in huis terug en zette
zieh aan den arbeid. Voor twee dagen was het groote
wasch geweest en nu moest alles nagezien en versteld
worden. Karlien werkte tot laat in den nacht.
Alle hnisgenooten lagen om negen uur al in de veeren.
Alleen Mathes zat nog in zgn donker kamertje, rookte een
pjjp en terwjjl hjj nadacht over den arbeid van den volgenden
dag tuurde hg naar buiten over da sneeuw, waarop het roode
scbjjnsel van het licht uit de woonkamer viel.
Wordt vervolgd).
