ST ADSNTe DfS.
Gemengd Nienws.
Was de uitgebreide oplage Tan den eersten drnk van
dit boek reeds binnen 1jaar uitverkocht, deze tweede,
veel vermeerderde drnk is waard in nog korteren tijd
Tan de hand te worden gezet.
Het boek is waard door ieder als practische handleiding
te worden gebrnikt, zooals het door mij als practisob
akkerbouwer is beoordeeld. A. N.
Droevig.
Eenige dagen geleden kreeg de landman D. M. in de
Beemster een heTigen trap van zjjn paard tegen het hoofd.
Naar wij vernemen is de man aan de gevolgen overleden.
„Het Witte Krula" te St. Pancraa.
Op de gehonden jaarvergadering van de afdeeling St.
Pancras, van de Noord-Hollandsche vereeniging »Het
Witte Krnis", waren van de 170 leden slechts 32 aan
wezig.
Na opening door den voorzitter, den heer F. Smit,
werden de notnlen gelezen en goedgekenrd, evenals het
jaarverslag van den secretaris, den heer J. ten Hoeve.
Door den heer A. .Nobel werd verslag nitgebracht van
de algemeens vergadering der vereeniging, gehonden 4
October 1904 te Amsterdam, ook dit verslag werd met
instemming ontvangen.
Door eene Commissie, benoemd voor het nazien der
afdeelinge-rekening van het jaar 1904 werd verslag nit
gebracht waarnit bleekdat de afdeelings-financiën
gnnstig zijn te noemen. De ontvangst had bedragen
f 276,43^ waar tegenover stond eene nitgaaf van f 222,34,
zoodat de rekening 1904 sloot met een batig saldo van
t 52,00è.
13 Nienwe leden werden door het bestnnr voorgedragen,
welke allen werden aangenomen.
Daarna had de verkiezing van bestuursleden plaats.
Door vertrek van den heer D. Visser was eene vaca
ture ontstaan in het zuideinde onder de gemeente Koe
dijk, in zjjn plaats werd benoemd de heer J. Verweel.
Aan de beurt van altreden waren de heeren A. Nobel,
D. Kloosterboer en J. ten Hoeve. Bij eerste stemming
kreeg de heer T. Engel de volstrekte meerderheid. Een
herstemming moest plaats hebben tusschen de hoeren C.
Kloosterboer, R. Blok, ;J. ten Hoeve en C. Groen Cz.,
waarvan de twea eersten bjj meerderheid gekozen werden.
Er werd op voorstel van het bestuur door de ver
gadering besloten tot het oprichten van een gebouw
voor verplegings-materiaal, waarvoor eene post op de
begrooting werd gebracht van f 650.
Voor de plaatsing van dat gebouw zal gemeentegrond
worden aangevraagd, hetzjj gratis of op erfpacht.
De begrooting voor 1905 werd vastgesteld in ontvangst
en uitgaaf op f 981,093. Door het niet herkiezen van
den heer ten Hoeve als bestuurslid, werd door het be
stuur, voor na de algemeene vergadering, benoemd als
secretaris der afdeeling de heer T. Engel.
Hen dierenbeul.
In de Veerstraat te Haarlem is men getuige geweest
van een allerschandelijkst bedrijf.
Een slagersjongen van ongeveer 18 jaar moest een
varken brengen uit de Veerstraat in de Berkerodesteeg.
Het beest liep den jongen niet hard genoeg. Hij sloeg
en trapte het dier om het tot spoed te manen.
Toen zulks niet lukte deed deze slagersjongen zoo
iets verschrikkelijks, dat wij ijzen het neer te schrijven.
Het jonge mensch stak met den vinger het varken
een oog uit.
Van plan zijnde om zijn marteling voort te zettenen
het arme beest het tweede oog in te drukken, werd het
jongemensch daarin verhinderd door eenige menschen,
die uit een winkel in de Veerstraat verontwaardigd op
den slagersjongen toeliepen.
Een agent werd gedwongen proces-verbaal op te
maken. Naar wij vernemen moet dit jongemensch zich
meer aan dergelijke afgrijselijke praktijken schuldig
maken. (O. H. C.)
Hen nessteek.
Te Beverwjjk is Mej. H. door zekeren B. met een mes
in de heup verwond. Zjj hadden vroeger verkeering gehad,
doch deze was door B. verbroken. Na dien tjjd werd hjj
voortdurend door H. achtervolgd en gesard, hetgeen ook
Dinsdagavond weer geschiedde.
De gewonde werd door Dr. Lynkamp verbonden en
opgenomen in het Gemeente-Ziekenhuis, vanwaar zjj daarna
per rijtuig naar hare oaders te Uitgeest is vervoerd.
Ansjovis.
Te Kolhorn werd den 9de veel ansjovis gevangen; er
was een visscher die 17000 stuks ving. Den 10de was
door het keeren van den wind, de vangst veel geringer.
Een aantal visschers van elders maakten gebruik van de
wind om te vertrekken. Keert de wind dan komen ze
weer terug.
In de commissie belast met het afnemen van het
examen voor toelating tot de Kon. Mil. Academie te
Breda hebben o.a. zitting als leden de heeren A. Bujjten-
djjk, dr. D. M. Koog, W. A. Baekers, J. N. van Beek,
en als plaatsvervangende leden de beeren J. A. Huisken
en C. van Bujjsen, allen verbonden aan de Cadettenschool
alhier.
„Alcmaila."
In de jonste Algemeene Vergadering is het volgende
jaarverslag uitgebracht:
«Alcmaria"Vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer en tot verfraaiing van Alkmaar
en Omstreken, ging in 1904wat ledental betreftvrij
sterk achteruit. Van de 300 ledendie in 1903 waren
ingeschreven, bleven slechts 274 te boek staan. Waar
velen heengingentraden maar weinigen toeen nu
mag men zich willen troosten met de wetenschap, dat
dezelfde klacht wordt vernomen uit andereveel
grootere plaatsenwaaronder Haarlem en Rotterdam
het is een te schrale troost om zich daarbij neer te
leggen.
Nu is de klacht ons wel ter oore gekomen dat in
1903 de Vereeniging niet meer naar buiten werkte, 't
welk zeker te betreuren ismaar moet worden toege
schreven aan bizondere omstandighedenin 1904 is
daarvan geen sprake. Aangezocht door de Afdeeling
Alkmaar van de Maatschappij van landbouw om mede
te werken tot verhooging van de feestelijke stemming
bij gelegenheid van ae tentoonstelling in September
werd door het Bestuur van «Alcmaria" besloten een
étalage-wedstrijd uit te schrijven bij dag en bij avond.
Zesenveertig neringdoenden meldden zien daarvoor aan
en anderendie buiten mededinging blevendeden
toch hun best om hun étalage zoo aantrekkelijk moge
lijk te maken. Het geheel gaf een eigenaardige drukte
en bizonder vertier in de stadwelke zich vooral des
avonds in feestelijke stemming uitte.
De Jury, bestaande uit de H.H. J. Cock, H. van der
Hejj en P. N. Leguit, kende aan eenendertig mededin
gers bekroningen toe en door den Secretaris werden
de medailles uitgereikt aan hen(een 22-tal) die aan
zijne uitnoodiging om in de «Toelast" te zamen te
komen, gehoor gegeven hadden.
En werd het ledental nu aanmerkelijk versterkt?
hoor ik vragen. HelaasneenHet is er al mede als
in Haarlemwaar onze zustervereeniging zulke groote
kosten heeft gemaakt voor een informatiebureau, waar
van stadgenoot en vreemdeling de goede werking
roemen, maar dat, ofschoon een 600-tal circulaires ver
spreid werdenwaarbij de geadresseerden uitgenoodigd
werden tot het lidmaatschap toe te treden, een kleine
oogst gaf. «Beschamend kleirr", zegt de verslaggever
«is het aantal, die aan het verzoek gevolg gaven
Hoewel deze teleurstelling niet aanmoedigend iszal
het Bestuur van «Alcmaria" ook een poging wagen dit
jaar door het rondzenden van circulaires het ledental
te doen rijzen.
Nog werd door de Vereeniging een werk van belang
op het touw gezet, namelijk het plan in 1905 een
reclame boekje te doen verspreiden, in 4 talen gedrukt
en van schoone cliché's, een doelmatig kaartje en een
hoogst aantrekkelijk titelplaatje voorzien. Zij hoopt
daardoor vele landgenooten en toeristen uit den vreemde
hierheen te trekken. Velen toch kennen Alkmaar niet
of dikwijls slechts bij naamen hebben niet de minste
voorstelling van wat hier en in de schoone omstreken
te genieten en te leeren valt voor den zakenmanden
oudheidkenner en den bewonderaar van heerlijke na-
tuurtafereelen.
Het bestuur verloor twee harer ledende H.H. G.
Looman en C. J. Reiziger, die door drukke werkzaam
heden verhinderd waren hun krachten aan de Veree
niging te wijden zooals zij dit wel wenschten. Zij
werden vervangen door de H.H. W. F. Andriessen en
H. van den Berg.
De H.H. Jhr. Mr. P. van Foreest en J. M. de Sonna-
ville, wier tijd van aftreden was aangebroken, werden
als Bestuursleden herkozen en namen die taak weer
op zich.
Met den wensch dat het volgend jaarverslag van
veel werk en gunstigen uitslag mag getuigen werd het
verslag besloten.
Protestanlschc vrouwen vereeniging.
Uit het jaarverslag van de Protestantsche Vrouwen-
vereeniging blijkt, dat de Vereeniging. die dit jaar
haar vijftigjarig bestaan feestelijk herdacht, zich voort
durend in de sympathie van Alkmaar's ingezetenen
mocht verheugen. 49 Dames werkende leden bezochten
in het afgeloopen jaar 71 gezinnon.
Do vrouwen dier gezinnen kunnen, voor zoover zij
daartoe in staat zijn, naaiwerk krijgen, waarmede zij
iets verdienen kunnen om in de behoeften van haar
gezin te voorzien Dezen winter konden zij meer krij
gen dan andere, daar er eene flinke bestelling moest
afgeleverd worden aan het Stedelijk Ziekenhuis. Boven
dien werd er eene Kerstuitdeel.ng gehouden van ge
maakte goederenen werden eenige keeren bons
uitgedeeld voor kruidenierswaren en bij gelegenheid
yan het gouden feest werden nog extra bons gegeven
voor vleeschwaren en brandstoffen.
Ook bezochten eenige kinderen de bewaarschool
voor kosten der vereeniging, terwijl aanvankelijk 20,
lator 17 meisjes les kregen in nuttige handwerken aan
de Huishoud- en Industrieschool. Vier van de ijverigste
meisjes, daartoe door' het lot aangewezen, mochten op
voorstel van de directrice dier school, eens per week
een c irsus volgen in het koken het toebereide mochten
zij dan zelve opeten.
Het naaiwerk, dat de meisjes aan het einde van den
cursus mogen houden, zag er keurig netjes uit. Uit
alles blijkt dat de ijverige directrice doet wat in haar
vermogen is, om het onderwijs zoo vruchtbaar mogelijk
te doen zijn
Drie meisjes, die langer dan twee jaar in een dienst
zijn werkzaam geweest, ontvingen een eerbewijs, be
nevens een rok.
Na het feest, dat gegeven werd bij de herdenking
van het vijftig-jarig bostaan der vereeniging mocht het
bestuur van eenige ingezetenen do volgende giften
ontvangen, cm eenigszins in de extra onkosten tege
moet te komentwee, groot f 25 en twee, ieder
groot f 5.
Voorts is besloten, dat voortaan aan alle vrouwen,
die naaien kunnen, naaiwerk zal gegeven worden, ter
wijl vrouwen, die 65 jaar oud zijn en niet meer naaien
kunnen 6 maal per winter bons voor brandstoflen zul
len uitgereikt worden ten waarde van f 0 25. Ook zal
voortaan een voorjaars uitdeoling gehouden worden,
eveneen uit gemaakte goederen bestaande.
Bilderdjjk.
De Rederijkerskamer Bilderdijk gaf Dinsdagavond baar
laatste uitvoering in dit saizoun.
Opgevoerd werd »Da Bibliothecaris'', klacht in 4 be
drijven van van Moser.
Het gezelschip heeft met vaal succes gewerkt. Da aller
aardigste tooneelen in dit blijspel, dat als de meeste
stukken van van Moser vol is van allerlei vergissingen,
kwamen zeer goed tot hun recht, en lieten niet na den
gewenschten indruk te maken op het publiek. Er heerschte
vaak eon algeheele vroolykheid in de zaal, ja tranen
zjjn er gelachen.
Er was echter een groot gebrek in de uitvoering, de
pauzen waren wat Jang en het scherm viel eerst voor
goed, ongeveer te middernacht. Jammor ook, dat nog
al eens vaak de souffleur zoo luid was. Dat is werkelijk
voor het publiek hinderlijk, en noodzakelijk is hardop
voorzoggen voor de leden van Bdderdjjk toch niet. Of
vergissen we ons
Br. «I- A- Levy.
Voor een volle zaal trad gisteravond op de Heer Mr.
J. A. Levy met het onderwerp: «de openbare school."
Wat lang gevreesd werd, is gister gebeurd, zoo ving
spreker zjjn rede aan. De wet, die in de geschiedenis
zal bekend staan als party wet is aangenomen, neen door-
gedreven, welke grondwettige, paedagogisohe, sociale en
parlementaire bedenkingen er ook tegen zjjn aangevoerd.
Die wet staat de openbare school naar het leven. In
de Kamer is het gezegd, in de pers uitgewerkt. En Dr.
Kuyper den Christeljjken Onderwijzers gelnkwenschende
met hun feest, bond ze op 't hart niet te rusten, voor
dat 't '/j der schoolbevolking, dat tegenwoordig de bjj-
zondere school bezoekt, is aangegroeid tot 3/,. Wjj nu
hebben te zorgen dat 't vraagstuk der openbare school
aan de orde blyft, we hebben ons te overtuigen, dat de
openbare school is het symbool van Neêrlands eenheid.
Wat nu is gebeurt, is een symptoom van regeerings-
beleid.
Dr. Kuyper heeft de beminnelijke vrijmoedigheid gehad
de bevolking te verdeelen in geloovigen en paganisten.
Dat woord vond onmiddellijk nabootsing in versoherpten
vorm bij Dr. Noordzy en Dr. Anema. Pogingen tot
vergoelijking van die woorden, gedaan door »de Neder
lander'' en Dr. De Visser zjjn door Dr. Kuyper zelf
gelogenstraft. In zijn «Apologie" spreekt Dr. Vlaming,
hoogleeraar aan bet seminari ts Warmond, het uit, dat
de dagen van Nero en Diocletiaan teruggekeerd zjjn. Het
eenige redmiddel isterugkeer tot de Kerk van Rome
en afschaffing van de persvrjjheid. Ongelooflijk is het,
•volgens Mr. Levy, dat men zoo iets in 1905 nog durft
te schrijven.
Toen minister Kuyper de beruchte antithese uitsprak,
hadden hem voor den geest moeten staan Thorbeoke en
Groen van Prinsterer. Aan die beide nobele denkers
knoopt zich vast de parlementaire, de sociale antithese.
«Wat een ander heilig is, is mij heilig in gijn ziel,"
schreef Thorbecke.
Dat grondbeginsel is het richtsnoer der liberalen, waar
zjj zelfstandigheid van beoordeeling nastreven, en van
meening zijn, dat politiek en religie niet vermengd be-
hooren te worden. Da antithese van Dr. Koyper is
anderszjjds het uitgangspunt, de aanslag op 't openbaar
onderwjjs het gevolg. Wat is het oogmerk, en hoe is de
verhouding van de liberalen tot 't bijzonder onderwjjs
Spr. bestrjjdt de conf'essioneele school, niet de bjjzoBdere.
Laster is het, dat men de openbare school godsdienstloos
noemt. En tegenover de staaltjes door den Voorz. aan
gehaald, past ons sonvereine verachting.
Het onderwjjs volgens art. 33 gegeven, is niet ongods
dienstig, wat wjj niet willen evenwel, is leerstellig onder
richt. Maar juist in die richting wordt het gewenscht.
In Dr. Bavinck's «Paedagogische beginselen" wordt gezegd
«een regilie zonder dogma is geen godsdienst." Die
uitspraak is de ware sleutel tot ketterdwang, ze is uit
gesproken met bet doel te bepleiten het aanleeren van
dogma's op de school. Is een flauwe zweem van begrip
van eenig dogma bjj kinderen mogeljjk Immers neen.
Die abstracties behooren te liggen buiten hun gezichtskring.
Van Thorbecke ontving de openbare school in 1857
haar adelbrief. De overheid, zoo sprak Thorbecke, is niet
dienstbaar aan de Kerk, de Kerk niet aan de overheid.
De stille werkzaamheid van het Christendom heeft al
onze begrippen, onze wetten, onze instellingen doortrokken,
't is het eene licht, waarvan iedere godsdienst stralen zjjn.
Wat zal 't gevolg zjjn van deze wet? Dat het peil
van 't onderwg.s daalt, in verband met het mandement
der bisschoppen en tengevolge van da oprichting vau tal
van kleine scholen. Het gevolg zal tevens zjjn, dat de
onderwijzer de oogendienaar der ouders wordt. Wat Mr.
de Savornin Lohman is gebeurd bjj bet hooger onderwjjs,
zal ook plaats hebben bjj het lager onderwijs. En ten
slotte, de onverdraagzaamheid wordt tot stelsel verheven.
Het kleine Nedeiland is steeds groot genoeg geweest
als wijkplaats voor vervolgden.
Laten wjj die traditie bewaren. Met den wenBch dat
de liberalen bjj de aanstaande campagne de overwinning
mogen behalen, eindigt spr. zijn daverend toegejuichte rede.
De heer Van Lent constateert, dat er in ons land
zijn verschillende levensbeschouwingen
Op dien grond bepleit hij geljjke rechten voor alle.
Spr. wyst op de antithese, die zich steeds meer op den
voorgrond dringtwie oprecht gelooft, wil dat geloof
doorvoeren. Wat de dogmatiek aangaat, een dogma moeten
we gelooven, we begrijpen het nietop onze R.-Katholieke
scholen evenwel is zelfs verboden waar, de practische
zjjde wordt alleon ter sprake gebracht. Spr. ontkent, dat
het kind vjjandig geplaatst wordt tegenover zjjn mede-
mensch, de bjjzondere school kan zelfs meer voor de
naastenliefde doen dan de openbare. Waar is meer ver
deeldheid dan juist bjj de vryzinnigen f
Mr. Levy bestrjjdt het beroep op de billykheid van
den vorigen spreker. Deze wet werpt de grondwet omver.
Spr. heeft, volgens Mr. Levy de zaak van de dogmatiek
ontweken, hjj verdient deswege een berisping van Dr.
Bavinck. De groote griet de tot stelsel verheven onver
draagzaamheid, handhaaft hjj. Iedeie confessionneele schooi
heeft immers, op straffe van zelfmoord de eenige waar
heid te verkondigen, Spr. besluit met een parabel van
Lessing, waar deze, voor de keus staande tusschen het
streven naar waarheid en de waarheid het eerste verkiest
onder den aanroep«Vader, de waarheid is vooi U
alleen."
Ongelukken.
Woensdagnamiddag omstreeus 2 ure had de landman
J. W. van Oude Niedorp, dia op een paard door de
Langestraat reed, het ongeluk door het dier afgeworpen
te worden. Het beest was geschrikt van de stof-zuig-
macbine van den heer Beek albler. De man bekwam
eenige verwondingen aan het hoofd en het leobterbeen
en moest zich in het stedelijk ziekenhuis laten verbinden.
In de Schipensteeg voor den winkel van den heer
Englander waren hedenmiddag twe8 jongens met elkaar
aaa 't stoeien. Een vun hen gif den ander een stoot
waardoor deze tegen een jnffrouw aan viel. De juffrouw
kwam door den schok met baar hoofd op de stang
voor het raam van genoemden winkel te vallen. Zij werd
gewond in café «Central'' binnen gebracht, waar bleek
dat de verwonding niet van ernsiigen aard was.
