Veiling van vaste goederen,
INGEZONDEN STUKKEN.
De groepen van links moeten voorts steun zoeken bij
de soc.-democraten, het lijkt wel volgens de verklaringen
alsof de soc-dem. bij herstemming de oud-liberalen niet
zullen steunen, maar 't zal wel net gaan als in 1901,
men zal elkaar van weerszijden wel helpen. Dat men met
de hulp der soc.-dem. verlegen zit toonde spr. aan door
een artikel uit de Rotterdammer, waarin Mr. Kolkman
herinnerd wordt aan de kwestie der legerwetten-Ber-
gansius, alsof men toen gehandeld had naar 't wacht
woord uit het hoofdkwartier zooals de N. R. Ct. zegt
Die hulp der soc.-dem. kan men ook alleen aanvaarden,
omdat men optrekt onder een negatieve leuze.
De mannen van links maken 't, meent spr., den kiezers
niet aanlokkelijk om op hen te stemmen. Of de regeering
het vertrouwen had verbeurd? Ook dit ontkent spr.
èn in 1903 bij de staking èn in 1904 bij de verkiezingen
voor de Prov. Staten was het tegendeel gebleken. Ook
wees spr. op de groote werkzaamheid dezer regeering,
blijkende uit het feit, dat er naar hij zei een
schat van ontwerpen gereed ligt; daarbij herinnerde hij
er aan hoe lang de liberale regeeringen over enkele zaken
hadden gedaan.
De critiek op het werk dezer regeering noemt ook
de partijdige benoemingen, maar hier past het den
liberalen zeker wat bescheiden te zijn. Of de meerder
heid der Kamer gehandeld heeft, zoodat ze het vertrouwen
heeft verbeurd, ook dat kan spr. niet gelooven.
't Gezag heeft men niet hoog gehouden, dat heeft ook
de heer Ketelaar hier gezegd, o.a. zou dat niet gebeurd
zijn door aan de Kroon 2 dagen na de aanneming de
Iloogeronderwijswet ter bekrachtiging voor te leggen.
Maar zou ook de Koningin niet genoeg hebben gehad
van de discussie, zou Zij haar besluit niet reeds vroeger
hebben gevormd. Ook wat het ontbindingsbesluit der
Eerste Kamer betreft, 't was allang vooruit voor de
regeering en de Kroon te zien, dat 't zoo komen moest.
Spr. ontkent, dat er in beide zaken pressie zou zijn
uitgeoefend op de Kroon, zooals de heeren zijdelings te
kennen willen geven.
Meer uitvoerig staat spr. stil bij de belasting-voorstellen
dezer regeering, meer bepaaldelijk bij de tariefherziening;
hij verdedigt die, vooral omdat ze leiden zal tot bescher
ming onzer industrie en verhooging der welvaart. Ook
de ons omringende en zelfs landen met een democratische
regeering hebben hooger tarieven dan wijmet cijfers
toont spr. dit aan. Dat de vrijhandelaars hun leer dan
ook moeielijk kunnen verdedigen, werd door spr. nader
aangetoond uit verschillende artikelen daarover in de
roote pers. Na de pauze behandelde spr. de lager on-
erwijswet, die hij vooral uit het oogpunt der billijkheid
verdedigde, en die een gevolg was van de wet van 1889.
Het verwijt, dat deze regeering door de tegenstelling
der christelijke en moderne levensbeschouwing die
men voorstelt als door Dr. Kuyper uitgevonden de
verdeeldheid zou aanwakkeren, wijst spr. af, terwijl hij
eindigt met een waardeerend woord voor de verdraag
zaamheid, waarmede de Roomsch-Katholieken en Anti-
revolutionnairen steeds hebben kunnen samenwerken.
Hij herinnert aan Dr. Schaepman en brengt hulde aan
Ds. Buitendijk, die vroeger onverdraagzaam in hooge
mate, tot inkeer blijkt te zijn gekomen en spoort ten
slotte aan tot eendrachtige samenwerking voor den can-
didaat, den heer Blum, (luid applaus).
Zooals was aangekondigd wera er geen debat toegestaan.
Met een woord van dank werd de vergadering, die
na de pauze slechter bezet was dan bij den aanvang,
door den voorzitter gesloten.
Achtste Oushoorncoucert.
Op dit concert, Woensdag 7 Juni in de Groote Kerk
alhier gegevenwerden solo's voor orgel, voor zang en
voor viool uitgevoerd.
De heer Crevecoiur, organist der Westerkerk te Enk
huizen die hier voor de eerste maal optrad, heeft zich
doen kennen als een talentvol organist, van wiens spel
wij het meest genoten hebben in de Toccata en Fuga
in D kleine terts van Bach. Er behoort nog al iets
toe, dit werk zoo duidelijk te kunnen uitvoeren op een
orgel als het onze, welks speelaard een aardige dosis
kracht vereischt. Behalve dit werk speelde de heer C.
nog Sonate over het koraal „Vaterunserim Himmelreich''
van Mendelssohn en Pastorale, uit de eerste sonate van
Guilmant.
MejMarie van Beekum die ook hare medewerking
verleende op de laatste Toonkunstuitvoering, zong
liederen, o.a. een eenvoudig, aardig stukje „Wiegenlied
der Hirten an der Krippe zu Bethlehem" en een aria
met begeleiding van viool en orgeluit de Matthaus-
passion „Erbarme dich mein Gott." Bij de Toonkunst
uitvoering voldeed haar zang ons meermisschien is
de concertzaal voor haar een geschikter plaats.
De heer Oushoorn vertolkte een stemmingsvol „Bene-
dictus'' van Mackenzie, „Chant deKeslemöij" van Hal-
vorsen, Aria op de G-snaar van Bach en „Elegie" vah
J. Schravesande.
Het concert was tamelijk goed bezocht.
gehouden door den notaris Mr. A. P. H. DE LANGE
te Alkmaar op Woensdag 7 Juni 1905, van de volgende
perceelen te Alkmaar:
1. winkel- en woonhuis met erf aan het Verdronkenoord
groot 1 are 60 centiaren.
Str. P. v. d. Waal f7100.—
2. winkel- en woonhuis met erf aan het Ritsevoort groot
p.m. 1 are 32 centiaren.
Str. C. Piet f7950.—.
3. pakhuis aan de Baanstraat groot p.m. 1 are 27 centi
aren.
Str. C. Piet f3045.—.
De afslag en combinatie zal plaals hebben op Woens
dag 14 Juni 1905 des avonds 7 uur in het koffiehuis
van Mejuffrouw de Wed. J. van Tellingen.
Oud-Liberalen en Aooruitstrevend-
Vrjjzlnnigen.
Mijnheer de Redacteur
Vergun ons naar aanleiding van Uw »Van week tot
week" in de A. C. van 24 Mei j.l. eenige opmerkingen,
wjjl in genoemd artikel uitspraken voorkomen, die om
verschillende redenen niet weersproken mogen blijven.
Volkomen zjjn wjj het met U eens, dat, als de stem
bus de thans aan het bewind zjjnde richting in 't gelijk
stelt, de vrjjzinnige idee heel wat beproevingen zal hebben
te verduren. Dit zijn wjj one volkomen bewust, en wie
eenigszins van onze denkwjjzen en daden op de hoogte
ie, zal dit toestemmen.
Iets anders is het, of de middelen, waarheen gij in
Uw »Van week tot week" schijnt heen te wjjzen, ieders
instemming verwerven. We willen op 't oogenblik nu
maar zwjjgen van de ernstige poging, door vooruitstre
vende vrjjzinnige Kiesvereenigingen (een heele ljjstl)
gedaan, eerst te Deventer, daarna te Groningen, om te
trachten, een uitwisseling van candidaten te krijgen.
Waar men in 't eene district zjjn beginsel opofferde,
had men daardoor de voldoening, elders zjjn beginsel
door dat offer te hebben doen zegevieren.
Maar dit mocht niet baten, en zelfs de aandrang bjj
de {zich zelf opgeworpen hebbende) Commissie van Advies
der Oud-Liberalen werd van de hand gewezen met een
nogal hooghartige verwjjzing naar de Hoofdbesturen van
Vrjjzinnig Democratischen Bond en Liberale Unie. Deze
moesten nu, N.B., zelf met die commissie van advies in
overleg treden, zelfs, nadat kun eigen adviezen reeds
bekend waren, en die juist niet precies denzelfden geest
hadden geademd, als 't streven der Alkmaarsche kies
vereenigingen. Waar bjj de Oud-Liberalen de zucht tot
't trekken van één ,ljjn dan toch zoo sterk is, hadden
zjj daar de aangeboden hand niet moeten aannemen en
zelf 't hunne doen, om de zoo gewenschte samenwerking
te verkrjjgen Doch daar gebeurde niets van, men
wachtte stilletjes af, of alles van één kant komen zou,
en dè,t gaat niet, is nu eenmaal een onmogelijkheid.
M. d. R., U zult het ons ten goede houden, dat heden,
1905, voor 't eerst door de Alkm. courant ontdekt schjjnt,
dat eendrachtige samenwerking tusschen de vrjjzinnige
groepen zoo gewenscht is. Waarljjk, dat moet van ieder
»die zich rekenschap geeft van den stand van zaken op
politiek gebied", toch wel de opmerkzaamheid trekken.
Tot heden nooit beleefd, mijnheer 1 In 1901? Hadden we
toen geen clericalen te bestrjjden Tegenover 't aftredend,
toch zeker hoogst bekwaam en hoogst verdienstelijk kamer
lid mr. Fokker werd door de Oud-Liberalen een candi-
daat gesteld. Om de eendracht onder de vrjjzinnigen te
bevorderen, zeker? Toen in 1903 mr. Fokker als hoogst
bekwaam man een hooge post werd toevertrouwd tenge
volge waarvan hij, helaas, zijn mandaat als kamerlid
niet langer kon aanvaarden, heeft de Oad-Liberale
riehting in Alkmaar, zeker uit liefde tot eendrachtig
samenwerken, met hand en tand een tegencandidaat
willen stellen, en waar deze persoonlijk bjj nogal kiezers
in de flank viel, dezen in herstemming weten te brengen.
Waren er in 1903 geen clericalen 1
Zie, als men, waar 't in 't voordeel is van zijn eigen
candidaat en eigen richting, zoo plotseling de eendracht
ziet aangeprezen, daar denkt men onwillekeurig aan 't
oude: Als de vos de passie preekt, boer, pas op je
ganzen 1
Wat alzoo bjj alle vroegere verkiezingen bjj de Alkm.
courant uit dec booze was, wordt in 1905 deugd: een
dracht.
Maar hoe denkt gjj die te betrachten We weten toch
allen, hoe tegenwoordig in tjjden van verkiezingen wordt
gehandeld 1 Allereerst vertoont een fl.nk candidaat zich
aan zijn kiezers en ontwikkelt hun zjjn politiek program.
Dan kunnen de mensohen eens zien en hooren, wat die
candidaat wenseht en óók kunnen zij waarnemen,
niet, of hjj zoo eens gezellig met hen kan praten in
particulier gesprek maar of hjj in een vergadering
behoorlijk zijn denkbeelden kan voordragen en verdedigen.
En dan wordt propaganda bjj monde en bij geschrifte
door anderen ook zeer wenschelijk.
En moet nu de storm der clericalen worden afgewend,
evenals in 1903, alléén door de Alkmaarsche courant
Overschat deze (hoe aardig blad anders ook wèl) nu
niet haar invloed, als zjj weer als palladium van 't
liberalisme zal moeten dienen, tegenover de goed
georganiseerde propaganda van kerkeljjken en ook van
Sociaal Democraten? Waar de Oad liberale woordvoer
ders op openbare vergaderingen in ons district steeds
schitteren door afwezigheid, moeten dan alle vrijzinni
gen er genoegen mee nemen, dat zij de klappen krjjgen
van links en van rechts, zonder dat er een ietwat poli
tiek getraind man gereed staat, het voor de vrjjzinnige
principes op te nemen? Of moeten de Oud liberalen bij
zoo'n gelegenheid soms gaan colporteeron met de Alk
maarsche conrant?
Hoezeer overigens volkomen hiertoe bereid en in staat,
gaan wij op kansberekeningen (uitgaande van één of twee
vrjjzinnige candidaten) niet in, (om de lengte van 't stuk.)
Dooh dit staat vast wordt er krachtig propaganda ge
maakt voor een vooruitstrevend democratischvrijzinnige,
dan vermindert de kans van den clericaalEn wie daar
van 't meest overtuigd zjjn, dat zijn de clericalen zelf.
Komen nu de meer vooruitstrevenden (met name do
Vrjjzinnig Democraten) met een bekwaam man, b.v. onzen
candidaat, den welbekenden waarnemer en beschrjjver
van maatschappelijke toestanden, den heer Frans Netscher,
die wel degeljjk in staat is, krachtig zjjn beginselen te
verkondigen en te verdedigen, dan kan 't zjjn dat de
kansen van den Oud-liberaal verminderen, maar vrij
zinnig principe wordt dan tenminste behoorlijk verdedigd,
zoodat de tegenpartjj de gelegenheid benomen wordt om
smalend op de voorstanders der vrjjzinnige denkbeelden
neer te zien.
En dan, M. de R moeten we niet vergetendie groote
menigte kiezers in ons district, tot 1903 zelf hun ver
tegenwoordiger ziend in een Vrijzinnig Democraat, hebben
thans gelegenheid hun stem op hun eigen candidaat uit
te brengen, waar zij anders öf een Sociaal-Democraat de
voorkeur zouden kunnen geven öf zich gaan onthouden 1
(al keurden wij die onthouding met U ook af.)
Op deze wgze, welbewust, de zaak beschouwend, kan
het niet anders, of Gjj zelf moet, waar Gjj de zegepraal
der Vrjjzinnige idee op den voorgrond stelt, het van
harte toejuichen, dat er ook een meer vooruitstrevend,
democratisch candidaat gesteld is, de heer Frans Netscher,
daar dit slechts kan leiden tot versterking der vrijzinnige
richting, al zjj 't dan ook, dat de kans van den Oud
liberalen candidaat er door afneemt.
Het komt ons voor, dat in de vervolgartikelen wel
wat héél duideljjk doorschemert, dat onder de vlag der
eensgezindheid de candidatuur Foreest moet worden
binnengesmokkeld. Dit bljjkt uit verschillende zinsneden
in de Alkmaarsche Courant en telkens laat de redactie
het daarin voorkomen, alsof vermindering van 't aantal
stemmen op Foreest, tevens beteekent winst voor den
kerkelijke.
En het is toch zoo'n eenvoudige rekensom, die 't te
gendeel bewjjst. Wil de redactie daar even naar luisteren
Gesteld le dat de kerkeljjken, b.v. door 't vermeerderd
aantal kiezers (er zjjn 1500 nieuwe bjjgekomen), daar
door reeds de volstrekte meerderheid verwierven, dan
kwam 't er niet op aan, hoeveel tegencandidaten er waren.
2e. als de kerkeljjken op zich zelf de volstrekte meer
derheid (d. w. z. de helft -F 1) niet hebben, dan komt
hun candidaat in herstemming, met wjj hopen
met den hr. Netscher, de redactie van de Alkmaarsche
courant hoopt met den hr. Foreest, en de Sociaal-Democraten
hopen met hun candidaat.
Zie, ljjkt het nu niet eenigszins op de kiezers beet
nemen, als men 't gevaar voor zjjn eigen candidaat
voorstelt als gevaar voor de geheele vrjjzinnige linie
Kom, dat moest nu uit zjjn I Waar deze vlag de lading
moet dekken, zal 't niet baten, als soms die lading min
derwaardig bljjkt. Dóór komt het op aan 1 Niet allerlei
bespiegelingen, die zelfs redeljjken grondslag missen, maar
ruiterljjk aangetoond ia welk opzicht zjjn candidaat de
voorkeur verdient bovea de tegenpartjj.
En dat tracht de redactie te doen door 't politiek program
van de Oud-liberale partjj af te drukken, voorzien van
eenige kantteekeningen. Daar 't een program is van
vrjjzinnigen, zjjn er natuurljk punten, zelfs een paar
belangrjjke, van overeenkomst met het program van
Liberale Unie en Vrjjzinnig-Dsmocratischen Bond. Maar
nu is 't alweer ganscheljjk niet in den haak, dat men
het den kiezers, en dus ook den minder met fortuin be
deelden kiezers wil doen voorkomen, alsof de verschillen
zoo gering waren. Zóó zou een clericaal hen cók nog
wel kunnen vangen. Maar juist ten opzichte van die
verschillen moeten wel degeljjk de punten op de i's
worden gezet.
Sociale wetgeving een hoofdzaak in den tegenwoor-
digen tjjd. En nu ja, de Oud-liberalen worden wel wat
meegetrokken, als eens wetten van eenigszins ingrjjpen-
den aard op sociaal gebied worden voorgesteld, maar
steeds schoorvoetend en steeds in tegenwerkenden zin
doen zjj daaraan mee. De Oud-liberalen hebben lang
genoeg invloed op de wetgeving kunnen uitoefenen, maar
van een streven om daarbjj krachtig de belangen der
m'ef-bezitters of weinig-bezittere (dus van arbeiders en
van gewone en kleine boeren en middenstand) te behar
tigen, is heel weinig geblekenliefde daarvoor bleek
eerst, toen andere groepen, b.v. die der Vrjjzinnig-Demo-
craten of hoe deze vroeger zich mochten noemen, al
lang op grove misstanden hadden gewezen.
Belastinghervorming O, ja, dat willen thans de Oud-
liberalen ook, b.v. technische verbetering van de be
staande belastingwetten. Als men nu weet, dat ons
belastingstelsel, al zjj 't ook verbeterd, nog voor 'n
groot deel steunt op conservatieven grondslag; dat van
liefde voor werkeljjk democratische belastingen, tevens
de meest logische, als steunend juist op de draag
kracht der burgers uit 't Oud-liberale program niets
bljjkt, dat die heeren wèl willen technische ver
betering der belastingen, d.w.z. dat deze meer moeten
opbrengen, dan de burgers thans al betalen, ook al is
de druk onbillijk, dan moet ieder kiezer wèl zich
eenige malen bedenken, aleer hjj den zin van de Alkm,
courant doet. Neen, als die burger en die boer hun be
lang begrjjpen, dan stemmen zjj den heer Netscher, omdat
deze krachtens de Vrjjzianig-Democratische beginselen
juist in die hoofdpunten op hun belang zal letten en er
voor werken.
Eu nu worde de redactie toch niet al te persoonljjk.
Laat zjj zakeljjk big ven. 't Gaat er toch niet om, den
hr. Foreest persoonljjk een dienst te bewjjzen. Wie heeft
iets tegen hem als mensch en als velerlei meer. Wjj
zullen de laatsten zijn, iets te zijnen nadeele te zeggen
als persoon, mits men ook afbljjve van onzen candi
daat, den heer Netscher, wiens reeds jaren getoonde
bekwaamheid wjj hier niet zullen ophemelen.
Gelukkig is de redactie zoo eerlijk te erkennen, dat
onze keuze van cand.daat verre van ongelukkig is. De
lezer onthoude die hulde van een tegenstander.
En dat de redactie zich kan voorstellen, dat er een
dag zou kannen komen, dat zjj krachtig tot steun daar
toe zou mee werken, wjj hopen, dat wjj zullen kunnen
zegganDót is U gehouden 1
Het Bestuur van „Vooruitgang."
Bij de lezing van bovenstaand stuk hebben ons aan
stonds twee dingen verbaasd
lo. dat, waar ons 9Van Week tot Week," waartegen
het bestuur van «Vooruitgang" zich richt, eindigde met
de mededeeling, dat wij zouden aantoonen, waarom er
weinig reden was voor de vrijzinnig-democraten om Jhr.
Mr. Van Foreest te bestrijden, dit bestuur niet dat betoog
heeft afgewacht, maar er de voorkeur aan gegeven heeft
ons in de rede te vallen. Een gewone eisch van wel
levendheid is, dat men eerst iemand laat uitspreken.
Wij van onzen kant zouden wel gezorgd hebben, dat er
genoeg gelegenheid bleef om ons te bestrijden
2o. dat die vereeniging niet geschroomd heeft naar
een vrij groot deel van onze in deze dagen dubbel-kostbare
ruimte te solliciteeren, waar zij hier ter stede toch een
eigen orgaan tot hare beschikking heeft. Dit blad, de
Algemeene Gids, is immers indertijd opgericht om de
Alkmaarsche Courant op politiek gebied te bestrijden;
welnu, dat men het blad dan daarvoor ook gebruike.
Bij menige redactie zouden deze beide factoren afdoende
redenen zijn geweest om de plaatsing van het stuk te
weigeren. Wij hebben dat echter niet willen doen om
zelfs den schijn te vermijden, als zou er bij ons vrees
bestaan, dat de beschouwingen van «Vooruitgang" af
breuk zouden doen aan de onze.
Dit ter inleiding.
En nu het stuk zelve.
't Ligt voor de hand, dat nu «Vooruitgang" ons op
ons eigen terrein is komen bestoken, wij niet langer
reden hebben om de opmerkingen vóór ons te houden,
die wij bij ons zelf gemaakt hebben bij het ageeren van
